|
2001
|
|
|
Baina ez da asko, zernahitarako izateko, hizkuntza bat herriz herri ibil  tzea: aldiz aldi eta garaiz garai ere
|
ibili
behar du, herrietan barrena eta denboretan barrena egin dituen ibilaldietatik aberastasun ugari jasotzen baitu. Batez ere, Aita Villasantek ederki dioen bezala,"... beti dakar  antzin aldiko kutsu berarizko hori, oihartzun hori, eta horrek, arno zaharrari bezala, prestutasun bihurtzen derauko".
|
|
2002
|
|
|
Atzean utzi zituen Ospitalea, eta haren segidan zegoen plaza, mutil koxkorretan futbol zelai sonatua izana, eta San Adriango aldatsetik jarraitu zuen, presaka. Azkar
|
ibili
behar zuen, bai, ez bakarrik lagunei segituan bueltatuko zela agindu zielako, baita bidean hitz egitera ingura zekizkiokeenak uxatzearren ere. Halatan, ez zuen jendearen aurpegietara begiratzen, baizik lurrera edo zerura, berandu dabilenaren hil edo biziko abia pausoan.
|
|
|
Ume gajoa! Hemen ere gaur batek baino gehiagok gaizki
|
ibili
behar du. Gaur tailerretan  jendeak egarri ederrak pasatu behar dituela iruditzen zait.
|
|
|
Baina ez da gai izan arau horiek eta hiztegi hori patxadazko argitalpen egoki batean denon eskura jartzeko: zerbait begiratu nahi denean, edo kontsultatu, karpetak eta agiriak behar dituzu eskura, eta Wally aurkitu nahi duzunean nola
|
ibili
behar duzun goiti eta beheiti non dagoen ez dakizula, irudi guztiek jertse berdina baitute, halatsu ibili behar dugu guk ere arauak non dauden ezin aurkitu, arau batek zer esan eta besteak nola aldatu duen aurretik esana ongi ez dakigula, Diogenesen ikasle norabaiteratu baten gisa, gure eltzerma eta guzti eskuetan. Eta hiztegi horrek beste buelta bat behar du, baina gaur egun erakusten dugun abiadurarekin urteak eta urteak ditugu, munduak aurrera presaka egiten duen bitartean, fundamentuzko zerbaiten mahai gainean jartzeko.
|
|
|
Baina ez da gai izan arau horiek eta hiztegi hori patxadazko argitalpen egoki batean denon eskura jartzeko: zerbait begiratu nahi denean, edo kontsultatu, karpetak eta agiriak behar dituzu eskura, eta Wally aurkitu nahi duzunean nola ibili behar duzun goiti eta beheiti non dagoen ez dakizula, irudi guztiek jertse berdina baitute, halatsu
|
ibili
behar dugu guk ere arauak non dauden ezin aurkitu, arau batek zer esan eta besteak nola aldatu duen aurretik esana ongi ez dakigula, Diogenesen ikasle norabaiteratu baten gisa, gure eltzerma eta guzti eskuetan. Eta hiztegi horrek beste buelta bat behar du, baina gaur egun erakusten dugun abiadurarekin urteak eta urteak ditugu, munduak aurrera presaka egiten duen bitartean, fundamentuzko zerbaiten mahai gainean jartzeko.
|
|
2003
|
|
|
egiazko kristautasunik ez omen baitzen igandero Jaun hartzea, luistar izatea, eta beste dena. Egiazko kristauak munduaren erdian
|
ibili
behar du, konprometatua izan behar du. Eta gure kristautasuna guziz konprometatua bihurtu zen(...).
|
|
2006
|
|
|
–Nahita
|
ibili
behar dugu matrakan, ala?
|
|
|
Seinalatu zigun lekuan, behintzat, ez zegoen istripuaren hondakin txikiena ere, eta, zer esanik ez, Argamasillan ez genuen Mari Joseren bidaideen arrastorik topatu. Behin eta berriro esaten zigun inguruan
|
ibili
behar zutela, laster joango zirela haren bila hitzordua zuten tabernara. Eta, behin eta berriz esan genion arren, are Euskal Herrira bueltan eramango genuela agindu genion arren, ez zigun kasurik egin.
|
|
|
Etxetik etxera. Batzuek naziotik naziora
|
ibili
behar dute euren bizitzetan. Beste batzuek, hiritik hirira.
|
|
|
Beste batzuek, hiritik hirira. Naziotik naziora
|
ibili
behar dutenak hiritik hirira ere badabiltza. Hiritik hirira ibili behar dutenak, aldi berean, etxetik etxera ere bai.
|
|
|
Naziotik naziora ibili behar dutenak hiritik hirira ere badabiltza. Hiritik hirira
|
ibili
behar dutenak, aldi berean, etxetik etxera ere bai. Eta etxetik etxera ibili behar dutenak erbestetik erbestera ibiliko dira, ziurrenik.
|
|
|
Hiritik hirira ibili behar dutenak, aldi berean, etxetik etxera ere bai. Eta etxetik etxera
|
ibili
behar dutenak erbestetik erbestera ibiliko dira, ziurrenik. Naziotik naziora, hiritik hirira, etxetik etxera eta erbestetik erbestera.
|
|
|
Lanak ardura laburrekoa ematen dik, baina erne
|
ibili
behar duk, beti galtzen baituk ikatza bidearen tarte batean ez bada, bestean. Uste duk gai izango haizela?, Angelok.
|
|
|
poetak tentuz
|
ibili
beharra du
|
|
2008
|
|
|
–Kontuz
|
ibili
behar dugu, bildu du Eskuderok, irakasle eta Batasunako Mahai Nazionalean ibili izanak ematen dion autoritatez?. Ibon, Igor eta...
|
|
|
Beno, laburtu du? kontua da espedientatu egin nahi dituztela eta kontuz
|
ibili
behar dugula. Greba bat deituko bagenu, igoal istiluak egonen lirateke eta horrek dena makurragotu eginen luke, beste batzuk ere espedientatuko lituzkete eta...
|
|
|
Ahoko soinuak eraman ninduen aldarera, ahoko soinuak eta Tomasen amaren petralkeriak, bazen pare bat urte Tomas eta biok elkarrekin genbiltzala gure gutiziak eta konplitzen, Tomasek esaten zidan, egingo al dinagu?, eta ni gustura, baina atsoak ezkontza nahi zuen eta kontu eske hasi zitzaion semeari, lardaskan
|
ibili
behar baduzue hobe inor lotsatu gabe, hori esan zion semeari, eta horixe bera esan zidan Tomasek niri, eta ezkondu ginenean ere, ni pozik, nahiz atsoak alboko gelan lo egin, Tomas ez zen gaizki moldatzen, baina pazientziarik ez, horixe tamala, azkar azkar egin nahi izaten zituen egitekoak, niri gustatzen zaidan patxadarik gabe, askotan esaten zidan, egingo al dinagu, baina ez zen galdera, ez zen ... Zeruan bezala, esaten nion nik tarteka, zein ondo!
|
|
2009
|
|
|
Han, Morasánekin esertzen zen. Hori, Claudioren lehengusua joaten bazen; izan ere, askotan egiten zuen kale; igeriketako eskolak ez baziren, ibaian
|
ibili
behar zuen hondakin bila. Halakoetan, beste ikaskideekin esertzen zen.
|
|
|
Eserita egon naizen aulkiaren ondoko lorategian zozoak ibili dira. Haurra nintzenean neure buruari galdetzen nion ea txori batzuen lumak zergatik ziren beltzak, luma beltz distiratsuak, eta beste batzuenak, ordea, zuriak edo zuri beltzak edo nabarrak...; ea txoriek zergatik egin zezaketen hegan eta guk ez; ea barraskiloak zergatik zebiltzan hain astiro; ea sugeek zergatik
|
ibili
behar zuten beti gu ikaratzen; ea katagorriek zergatik zeukaten larru edo ile hain gorri eta leuna; ea sitsak nola bilakatzen ziren tximeleta; ea oiloak zergatik jaiotzen ziren arrautzetatik; ea armiarmek nola egiten zituzten sareak, sare hain politak... Galdera horiek neure kolkorako egiten nituen, ez nizkion inori azaltzen, banekielako ez zidatela kasurik egingo.
|
|
|
Izan ere, litzaiguke gogoan hartzea, normalean, desagertzeko bidean omen dagoenak, edozer delarik, ez duela erakarmen indarrik izaten, gehienez ere gupida sentimenduak eragin ohi dituela. Halere, ez bitza inork oker interpreta gure hitzak, diogunarekin ez baitugu inola ere esan nahi gezurretan
|
ibili
behar dugunik eta, beraz, euskararen etorkizuna erabat bermatuta dagoela edo gisa horretako ergelkeriak esan behar direnik. Uste dugu, ordea, eta zalantza izpirik gabe uste dugu hori, hizkuntzaren biziraupenerako arriskuez eta osasunaz urteetako bilakaeraren perspektibatik hitz egin behar dela, alegia prozesuaren abiapuntua eta azken saldoa nahitaez kontuan izan dituen perspektibatik; ezinbestekoa da hori, gure irudiko.
|
|
|
Habia batetik bestera hegan egiten duen txoria da postmodernoaren identitatea: hegal handiak eta gorputz txikia du; pisu gutxi; arin eta bizkor
|
ibili
behar baitu. Ez du arranoaren itxurarik.
|
|
|
Behin eta berriro asmatzen
|
ibili
beharrak baditu abantailak. Eragozpenak ere bai:
|
|
2010
|
|
|
Horien artean gogoan ditut Verdiren Nabucco operako" Esklaboen koroa" edo Begoñako Amabirjinaren ereserki bat. Entzuleek zuzenean, telefonoz parte hartzen zuten saioetan, kontuz
|
ibili
behar genuen horrelako batean" Gora Euskadi" edo antzeko zerbait botako ote zuten.
|
|
|
Ez dakit. Bada, nonbait, eskumuturreko eta ordenadoretako ordua aldatu orduko, denak tinko, irmo eta trinko," al paso"
|
ibili
behar dutela, berak bakarrik, demokratikoki, erabaki duenik. Baita eguzkia bera ere!
|
|
|
Hamsterkumeak bezalaxe, sasoi onenean perretxikoak nola, hala jaio dira adituak alde guztietan. Edozein gobernuren adierazpen merkeetatik hor ari zaizkigu" kontuz
|
ibili
behar dugu gero!". Inork beteko ez dituen nazioarteko sinadura adostuen ostean ere," denoi dagokigu, gero, gerrikoari txulo laburragorakoa egitea".
|
|
2011
|
|
|
Zu esnatu baino lehen atera naiz eta erosketa batzuk egin ditut. Kaleak
|
ibili
behar ditugunez gero, hobe ezagutzen ez bazaituzte.
|
|
|
azpikoz gora jartzen dute orain arte uste genuena. Talde arriskutsu baten aurrean gaude; hiltzaileak direla erakutsi dute eta tentuz
|
ibili
behar dugu, denak harrapatu nahi baldin baditugu. Horretarako, azkar eta zuhur mugitu beharra dago.
|
|
|
Beste askok diote portugaldar taldeak ikusi izan dituztela baserri ingurutik ixil ixilik oinez pasatzen. Beste batek zioen bere osabak portugesak pasatzen
|
ibili
behar zuenean, umeak siestarat bidaltzen zituela.
|
|
|
Asko gaixotu egin ginen eta kuartelean ohean geratu behar izan genuen. Sendatu ondoren, berriro zeregin berberetara, urte haietan ez baitziren bukatzen iskanbilak eta grebak; tranbian bertan ere bi mikeletek
|
ibili
behar zuten. Bazkaltzeko eta lo egiteko baino ez ginen gelditzen.
|
|
|
Hiru urte egin nituen han urtean hamabost pezeta, abarka pare bat eta galtza batzuen truke. Bukatu nuenean etxera bueltatu nintzen eta Orunbe mendian artzain
|
ibili
behar nuela esan zidaten. Ordubeteko bidea zela eta, bordan geratzen nintzen eta igandeetan baino ez nintzen jaisten.
|
|
2012
|
|
|
Hariztia atzean utzi bezain laster estropezu egin zuen lurrean zegoen zuhaitz adar ihartu batekin; gorputza orekatzea lortu zuenerako laprast egin zion eskuineko oinak eta erortzeko zorian egon zen berriro ere. Jada bi oinen gainean jartzea erdietsita atzera, ahalik eta gehien bizkortu zuen pausoa; ez nahi adina, nolanahi ere, arretaz
|
ibili
behar baitzuen basatan ez irristatzeko. Luzaroan, aurrera eta aurrera egitea besterik ez zuen izan helburutzat, edo beste hitz batzuekin esanda, ez gelditzea, atzerantz ez begiratzea, handik lehenbailehen aldentzea.
|
|
2018
|
|
|
Baina bide eragotzia du hori. Inoiz erabili ez duen zuhurtziaz
|
ibili
behar du, tentuz, arriskuez jabeturik, han eta hemen uzten dituen zantzuek eta erabateko gardentasunak gero sortu ahal izango dizkioten arriskuak alboratu beharra dauka... Alderik alde zartatzen ari zaio segurtasunaren paradigma.
|
|
|
Bruno ez da satorra, ez beren sarekoa bederen. Beraz, kontuz
|
ibili
behar du. Oasixekin lotua dago, baina oraindik ez dakite ondo Oasix zer den.
|
|
|
sagurik ere ez. Kontuz
|
ibili
behar zuen: ikusezin bihurtu.
|
|
2019
|
|
|
Erregearen pare sentitzen da bere ohe luxuzkoan. Eta, erregearen pare, kontuz
|
ibili
behar du bere adiskide izan nahi duen jendearen arrazoiekin, edo bere konfiantzakoak izan nahi dutenekin. " Jeloskor ote daude?
|
|
|
–Horrelaxe
|
ibili
behar zenuke beti, beste ezer gabe, esan dut Ottori begira, praka bakeroekin, kamiseta gabe eta ilea bustia duela. Gerrikoa askatu diot.
|
|
|
Hozkailuan zuen tetrabrik ari esne trago luze bat eman zion. Hamaiketan bere lagun Sebasekin hitzordua zuenez, arin
|
ibili
beharra zuen. Han gosalduko zuen fundamentuz.
|
|
|
Orain, Deabrua ere badaukagu gorputzean. Elkarren zelatan
|
ibili
behar dugu etengabe.
|
|
|
Begiraleok, eguraldia erreparatzen
|
ibili
behar dugunok, ofizioak afizioa ere pizten digula aitortu beharra daukagu, eta etxeko atarira irten orduko, oinak pausoa non kokatuko duten baino lehen, ortzi aldera, zeruaren peskizan bota ohi ditugu zentzuak ia denak: bi begiak, entzumena, usaimena eta barruko sen onak ere, denak gora.
|
|
|
Baina, zilegi bekit burutazio bat edo beste jaulkitzea, hainbat moldetara egokitu izan ditugun atsotitz eta esaera horien azpian dagoen herri jakituria laudatzeaz gainera, gaur egun, ezarian ezarian, zenbateko pausoak eman diren iragarpenen barrutian aitortzeko! Eguraldiaren kontu hauekin abiatu ginenean. Euskadi Irratia da nik horretan mutturra sartzearen kulpante?, ba, orduan, iragarpen madrilgoak ez ziren apenas fidagarriak, eta pentsa, nola
|
ibili
behar genuen, egunero zer suman.
|
|
2020
|
|
|
Horrelako blancoek kultura begi gaiztoz ikusten baitzuten, elorrien artean sotilki
|
ibili
behar genuen inolako politika kolorerik hartu gabe, eta honelako arauak onartu genituen:
|
|
|
–Sebastian esku honetan badago, zer dela eta
|
ibili
behar dute emakume horiek hara eta hona. Gainera, bi horiek ezagututa bazter guztiak arakatuko dituzte.
|
|
2021
|
|
|
Orain hain gara heldu, non seme alaba nerabeak hasiak baitzaizkigu harrizko begiekin begiratzen; sufritzen dugu horrekin, baina ondotxo dakigu behako hori zer den, ondo gogoan dugu behako berdina izan genuela. Sufritzen dugu horrekin eta lantua jo, galdera mesfidatiak xuxurlatzen ditugu, baina ondo baino hobeto dakigu nola garatzen den giza harremanen kate luzea, haren ibilbide luze nahitaezkoa, erruki poxi bat izateko
|
ibili
behar dugun bide luze osoa.
|
|
|
Lehenik, Tasiorekikoak egin zituen, eta, orain, nahi du guk pentsatzea hiltzailea Ignazio dela. Hiltzailearen aurretik
|
ibili
behar dugu, ez haren ekintzen atzetik.
|
|
|
Ohartaraztera etorri natzaizu: kontu handiz
|
ibili
behar dugu, eta ez dut beste erremediorik zuk nire haurdunaldia eramatea baino, zeren orain sendagilea aldatuko banu Javierrek susmo txarra egingo bailuke. Haren bi bazkidek jipoiak jaso dituzte ezezagun batzuen eskutik.
|
|
|
Bien gurasoak, bai Mateo Ruiz de Zuazoren ama, hogeita hamar urteko mutil gaztearena, bai Irene Martinez de San Romanen gurasoak, gurekin harremanetan jarri dira gu informatzeko. Familiek berek eskatuta, ez dugu bihar arte itxaron, ez zait iruditu guraso gizagaixo horien sufrimendua luzatzen
|
ibili
behar dugunik, eta gorpuak identifikatzera eraman ditugu. Zoritxarrez, bi identifikazioak positiboak izan dira.
|
|
|
⣠Elkarrekiko harreman hortan sinisten dutela? â Eta sinismenetan eta iritzietan ere bateratsu
|
ibili
behar dutela. Eta izeba eta hi... ze hemen ezkara bikoteaz bakarrik ari, ezta?
|
|
|
Bai, ba, nola zaharrak diren, balio handikoak direla pentsatuko du. Larri
|
ibili
behar du gizajoak!
|
|
|
Ez dinat esango ni hobea naizenik. Ez dinat esango nirekin
|
ibili
behar dunanik. Ez zainala komeni esaten dinat.
|
|
|
Hamabost bat metrotara zeudenean, neska harrapa  tzea lortu zuen Davidek neke handiz, eta, eskua luzatuz, kamisetatik tira egin zion, korrika egiteari utzi ziezaion. Eta ahapeka hitz eginez, kontuz
|
ibili
behar zutela esan zion.
|
|
2022
|
|
|
Nik zera uste dut: mutikoek beren adineko mutikoekin jolasean
|
ibili
behar dutela, eta ez... Ez al da egia, Jack?
|
|
|
Zer da hau? Zergatik
|
ibili
behar dut beti zutaz kexu. Esan ahal diezadakezu zergatik ez duzun egin Bodleyren eta Kirwanen arteko kontratuaren kopia?
|
|
|
Igande goizetan, buruko minez eta espartzua baino lehorragoko mihiarekin nengoenetan sermoiak bota ohi zizkidan pertsona serio huraxe bera haiz. Mundua pixka bat
|
ibili
behar huke. Ez al haiz inoiz inora joan, ezta bidaia batean ere?
|
|
|
Ordenantzak irakatsi digu kontuz
|
ibili
behar dugula hegazkinak guregana datozenean baina behin buruaren parean ditugunean arriskua igaroa dela.
|
|
|
Nik ama konbentzitu nuen ahizpa gona bolantedunez jantzi behar genuela eta plazara atera, zeren amak esaten zuen kontuz
|
ibili
behar genuela, Norak etxean labanak botatzen bazituen, auskalo zer egingo zuen-eta denak begira zeudelarik, eta etxean sartuta geratu behar genuela hirurok, Nora ohean eta gu hura zaintzen, baldin arnasarik ez har  tzea gogoak ematen bazion ere. Niri zazpi gaitzak sartzen zitzaizkidan etxean geratzea pentsatze hutsarekin, zeren, Jimenari berea bezala, niri ere handi geratzen hasi zitzaidan etxea.
|
|
|
Eta ezerk ez duelako mintzen. Eta goizeko hiruretan abeltzain
|
ibili
behar badu, ba, ibili egiten da, eta behiren bat lokatzetan ez aurrera eta ez atzera geratzen bazaio, ez du inoren laguntzarik behar izaten hura handik ateratzeko. Nik ez dakidan gauzetan gastatzen du Marcok dirua.
|
|
|
...u publiko batean edo geltoki batean elkar besarkaturik eta musuka, bata besteari heldu heldu eginik bizian besterik ez balego bezala, elkar maite duten jendearen klixe hori baizik, egiaz maitatzea gainerako guztia ahaztea da, da inguruko lekukoez futitzea, inork ezer eskatu ez badizu ere, da bere burua bakarrik ikusi duelako negarrez ari den emakumeaz trufatzea, etengabe kontrako espaloira aldatuz
|
ibili
behar duen emakume horri burla egitea, ez, bikoterik ez da, ez dira existitzen, bikoteak ezin dira izan zeren beti izango da putaren bat bikotekideak larrutan ari direnean tartean sartuko dena, gizonaren gogoaren tokiren batean sartuko da hari zakila zutiarazteko asmoz, beti izango da ezpain gorri batzuen arrastoa arropa zikinaren otarrera kontu eman gabe botatako alkandoraren lepoan, bikoterik e...
|
|
|
Eta oraingoz, perfektuki egina nago, hogei urte ditut, begi urdinak, biribiltasunak eta femme fatale begirada, ile horia, horiaren horiz kasik zuria, baina biziari bost axola horiek denak, eta beraz, nola
|
ibili
behar dut nigan iltzatzen diren begiraden pean hondoratu gabe?, begirada horiek nik ispiluan ikusten ez dudan horrexetaz ari zaizkit hizketan, eta ispiluek noranahi pertsegitzen zaituzte, dendetara eta kafetegietara, zeure presentzia biderkatzen dute, eta hainbeste ispiluren artean utzi egiten diot neu izateari, jendea ni ikusi gabe dabilkit inguruan, nire sexua ez da behar bezain garbi islatzen,...
|
|
|
...dauden bakarrak, besterenik ere badela han pixka bat, ez direla puntu galdu bat baizik handik iragaten diren gizon segidaren artean eta pila batean topo egingo dutela elkarrekin, bereziezinak direla zoruan, nahi dut haiek uler dezaten gela hau ez dela nirea, hainbeste jende ibiltzen dela hemen eta ez duela merezi txukuntzen ibiltzea ere, eta gainera nolanahi ere laster beste bat etorriko da, azkar
|
ibili
behar dute, amaitu ordukoxe jantzi eta lehenbailehen alde egin, heltzeko zorian dagoenarekin aurrez aurre ez topatzeko, eta ikusi egin behar nola janzten diren, arrapaladan, korridorean korrika aditzen ditut igogailua hartzeko, irudikatu egin behar zenuke haien itxura, ezer gertatu ez balitz bezala itxura eginez, emakume batekin oheratzeagatik ordaintzea pentsaezina balitz bezala bakarrik bezeroa...
|
|
|
Egidazu kasu: kontuz
|
ibili
behar duzu. Egiten ari zarena oso arriskutsua da.
|
|
|
" Zahartzaroa gogaikarria da, baina ez dago zertan izutu. Azkar
|
ibili
beharra dut; ezen, nahitaez eskuratutako baretasun honekin, ematen baitu pasatakoa, urrutikoa, argitasun handiagoz ikusten dela".
|
|
2023
|
|
|
Zakur bizi bizi bat erosi zuen, eta hesia konpondu, inor ustekabean sar ez zedin. ...a erre dastarik utzi behar, ez lizunarenik, ez mikaztasunik, ez hezurrarenik, ez du arrea izan behar, ez du errefau minak bezala erre behar, ez du gurin zahartuaren dastarik utzi behar, ez sufrearen dasta edo usainik, ez du zakarra izan behar; senarraren aurrean eserita entzuten zituen argibideak, arnasari eutsiz, eta senarrak adierazten zion zer egin behar duen destilatzaile on batek, eta zerekin
|
ibili
behar duen kontu handiz: destilatzean, etengabe zaindu behar da sua, indar gehiegi har ez dezan.
|
|
|
Goi baserrietan elur jausi txikiak gertatzen ohi ziren ez aspaldi. Zahar batek esan du erne
|
ibili
behar zutela elur mukuruekin: mukuru hitza, kantitate handiaren adierazle.
|
|
|
Bereizi egin behar dira orain arte balio intrintsekoak, berezkoak eta humanoak, batetik, eta kanpotikoak, estrintsekoak eta dinamikoak, bestetik. Kontu handiz
|
ibili
behar dugu horretan, izan ere, balio estatiko eta humanoak dira belaunaldiz belaunaldi transmiti  tzen direnak eta amankomunean onartzea eta lantzea aintzat hartzen direnak, gizaki zibiko egiten gaituzten horiek alegia: umiltasuna, errespetua, esfortzua, enpatia, konfiantza eta maitasuna zentzurik zabalenean, adibidez.
|
|
|
Lehenik, geure lanketa egin behar dugu, eta gustuko ez dugun pisu hori gure obra maisua izango den txalet batean bihurtu, eta ondoren, ez errepikatu min egin dizuen hori, hau da, utzi nerabearen etxea berak nahi duen bezala eraikitzen, osasuntsua izatea da garrantzitsuena. Kontu handiz
|
ibili
behar dugu horretan; izan ere, gure txikiekin dugun lokarria oso ahaltsua da, eta gure jardunek eta esanek izugarrizko eragina dute gure txikiengan, onerako zein txarrerako.
|
|
|
Haurren kasuan, gurasoen eta adinekoen sinesmenak eta itxaropenak erabakigarriak dira, eta guztiz alda dezakete haien jokabidea. Horregatik, kontu handiz
|
ibili
behar du, adibidez, haurren hezkuntzan etiketak erabiltzearekin. Haur edo gazte bati etengabe jartzen bazaizkio" errebelde"," alfer" edo" ergel" etiketak, ziurrenik bide horretan egituratuko du bere buruaren kontzeptua, eta bere jokabideak ere bide horretatik egingo du.
|
|
|
Eta kontu handiz
|
ibili
behar dugu egoera horiekin; izan ere, autolesioak buru gaixotasunak baino askoz ere alarma hobeak dira, suizidioa bat gertatuko ote den jakiteko garaian.164 Ikerketa longitudinal bati esker, badakigu beren buruari lesioak eragin dizkioten gazteek suizidioan pentsatzen hasi direla esaten badute, suizidio saiakera bat egingo dutela 100 gaztetatik 10 (1/ 5). 166 Azken batean, pertsona horrek mentalk... Eta mentalki duen mina handia denez, suizidio saio bat egiteko lehen baldintzetako bat betetzen du.167 Oso garrantzitsua da, baina min hori ez da nahikoa gehienetan.
|
|
|
Hala ere, kontu handiarekin
|
ibili
behar dugu horretan. Gaur egun gure gizartean oro har eta nerabeen artean zehazki dauden osasun mentaleko arazoak sare sozialen mundutik haratago doaz.
|
|
|
Garrantzitsuena ez da beste horrek nola ikusten nauen, nik nire burua nola ikusten dudan baizik. Baina kontua da besteek ni nola ikusten nauten, horrek ezinbesteko eragina duela nik nire burua ikusteko moduan, eta are gehiago nerabezaroan; beraz, kontu handiz
|
ibili
behar dugu eraikitzaileak ez diren mezu horiekin. Hori, edonola ere, askotan ez dator soilik kanpotik, lagun artetik, sareetatik, askotan etxean eta familian bertan esaten direnen ondorioz gertatzen da, eta ez dira kasu gutxi.
|
|
|
Ikusi dugun bezala, pornografiaren lehen kontsumoko adina 9 urtera jaistea eragin du neurri handi batean196 (berdinen arteko sexu jazarpenen eta bortxaketen igoera nabarmenarekin lotzen den faktore garrantzitsutzat hartzen da), jarrera biolentoak, ez zibikoak, matxistak, iraingarriak, orokorrean, gure balioekin bat ez datozen horiek egunero kontsumitzeak, eta hain gazterik (ikuspegi kritikorik gabe eta horren moldagarriak garen unean), dakar hori guztia normalizatzea eta aintzat hartzea alde batetik, eta bestetik, kasu askotan horiek errepikatu nahi izatea (gogoratu konduktismoaren atala). Ez ahaztu, ikusi dugun bezala, nerabezaroan bizitako egoerek eta esperientziek, sare sozialetatik jasoak barne, helduaroan garatuko diren eredu eta jarreren kausa bihur daitezkeela, eta horiek oso zailak dira gerora deuseztatzen; beraz, kontu handiz
|
ibili
behar dugu noiz uzten diogun gure txikiari telefonoa erabiltzen, bereziki era autonomoan erabiltzen.
|