|
2000
|
|
|
Baina osabarekin bizi izan nituen egun gogoangarri haiek guztiak, nekez gerta zitezkeen, baldin osabak ziegarako bisita hura egin izan ez balit, eta baldin, bisita haren karietarat, elkargo sekeretu moduko
|
hura
sortu izan ez bagenu, bere eraikuntzan eta bere historian bi mugarri eta bi data jaingarri izan zituena.
|
|
|
Osaba ere beldur zen, baina nola ez baitzegoen, don Laureano bezala eta herritarrak bezala, sineskeriaren eta idurikeriaren meneko, baina arrazoinaren, bazuen abantailik, zeren hauteman baitzezakeen ezen beldurrak haien baitan bertze etsai
|
hura
sor zezakeela eta etsai hark garait zitzakeela. Eta halatan uxatu zituen, finean, aita jesuita ez bertze guztiak.
|
|
2003
|
|
|
Are gehiago, zeren, ni ikusten ninduenean, isildu egiten baitzen. Eta nik ez nion deus esaten, debeku
|
hura
sortzetik beretik neureganatua banu bezala, hain zen nabaria, herriko giroan, gai haren inguruan zerbait esateko beldurra... debeku hura aire gaizto bat balitz bezala, ikusten ez zena baina beruna baino astunagoa zena, eta guztiok isiltzera behartzen gintuena.
|
|
2004
|
|
|
Eta ideiari jarraituz: " Dialektu bat nabarmenago mugatzen da politikazko zatiketa bati baldin badagokio; eta, baita zatiketa
|
hura
sortu zuten oiñarriak geroztik ezabatu badira ere, dialektuaren mugak luzaz iraun dezake" (Le Langage, 307). Fenomenu berbera ikus dezakegu guk Garazi’ko eta Irati’ko euskalkiak erkatuz, esate baterako; edo ta Hendaia’ko hizkera eta Hondarribi’koa.
|
|
|
Hizkeragatik, Iruñerriko herriren batekoak. Pentsamendu
|
hura
sortu bezain laster suntsitu zen, Wagnerren akorde indartsuetan murgilduta, itota. Orain berrogei metrora besterik ez zeuden.
|
|
2005
|
|
|
Zur argitan bildua, pintura bitxiz apaindua, pendulu luze bat zeukan eragile; eta erritmo geldo
|
hura
sortzen zuen. Goialdeko obo biribil zurian, F. Berthoud izenaren inguruan, hamabi zenbaki erromatarrak erakusten zituen.
|
|
2008
|
|
|
Bihotzeko kontuak orduan, ezta? , jarraitu zuen, begi zulo haien barnean bere begirada galdu eta egoera
|
hura
sortzera eraman zuen indarraz ia ezin sinetsita, bere buruarekin harrituta?. Nik badut horrentzako erremedio bat, xuxurlatu zion belarrira, begi zulo haietan argitasunen bat pausatzen zen unean?:
|
|
2009
|
|
|
Bitorianok UBMeko esperientzia gogoratzen du, baina problema hori presente zegoen jada Elorri n: poetak, hitzaren muina eta hotsa behar ditu lehenengo eta behin, inondiko «oihartzun sorrik» nahi baldin badu sortu; hitz ondo inguratu eta trinkoa behar du «ez bai» eta lurrun besterik ez litekeen hitzik begitandu arazi nahi baldin badu; hitzaren bolumena behar du «erabako itzal»
|
hura
sortu nahi baldin badu; hitz ongi finkatu eta zehatza behar du «lotu bako berba» haren lehen erreferentzia puntu bezala; hitzaren soinu erreala behar du beste «soinu halakoa» sortu nahi baldin badu; hitzaren usain materiazkoa behar du «usain askatu» hura aditzera emateko; sakonki markatutako hitza behar du «kolore pintatu bako dan ez dan ezko» hura iruditzera emateko?. Pasarte hau Elorri ko poesia baten iruzkina da,. Neure itzaren billa?
|
|
2010
|
|
|
eta maila bateko aldeak gure beste alde guztiak taxutu zituen, baita anaiarekiko halako gutxiagotasun uste bat eragin ere, bekaitz eta zelo nahasien sorburuan; soldadutzan eskua moztu ziotelako berria jaso nuenean, hunkitu eta hartaz errukitu banintzen ere, ez dut esango segundo bakar batean, odolaren bulkada batean, ausaz? poztu ez nintzenik, ni ere Schadenfreude ren mende, zu bezalaxe, Damaso!, nirea hain bortitza izan ez zen arren, poz apur
|
hura
sortu ahala ezabatu baitzitzaidan, tragediaren neurrigabeko neurriak itota?; are gehiago: makila magiko batekin eskua itsasteko aukera izan banu?
|
|
|
Esan dezadan egia behingoz: ...baita anaiarekiko halako gutxiagotasun uste bat eragin ere, bekaitz eta zelo nahasien sorburuan; soldadutzan eskua moztu ziotelako berria jaso nuenean, hunkitu eta hartaz errukitu banintzen ere, ez dut esango segundo bakar batean —odolaren bulkada batean, ausaz— poztu ez nintzenik —ni ere Schadenfreude ren mende, zu bezalaxe, Damaso!, nirea hain bortitza izan ez zen arren, poz apur
|
hura
sortu ahala ezabatu baitzitzaidan, tragediaren neurrigabeko neurriak itota—; are gehiago: makila magiko batekin eskua itsasteko aukera izan banu... hegazkin bat oparitzeko aukera izan banu... mundua oparitzeko aukera izan banu... ziur nago guztiak batera emango nizkiokeela; emango ez nizkion, bada, baldin eta biok ere ezinduen kofradiako kideak baginen ordurako, hura besamotz eta ni birika bakar...!; ai, baina hura ezinezkoa zen —ez makila magikoa, ez hegazkina eta ez mundua nituen neure esku—, eta horregatik ziren, beharbada, nire sentimenduak hain onak eta hain beteak, ezta, Damaso...?; baina zu joan zinen mundu honetatik, eta Zapiain estimatuari galdetu diot, zalantza argi diezadan.
|
|
2011
|
|
|
Gure izeba hori ere handik gutxira hil zen, hamar urte oraintxe, minbizi txar batek jota: ez genuen sekula jakin minbizi
|
hura
sortu berria zuen edo bizimin luzeak zahartua. Mila bederatziehun eta hirurogeita hamabosta zen, garai berrien hotsa zebilen bazterretan, eta horretantxe amaitu zen osabaren eta bere andregai andre izango ez zenaren arteko historia:
|
|
2012
|
|
|
Harrezkero, benetako Jainkoaren ezagupena irakasten hasi nintzaion. Esan nion gauza guztien Egile handia han bizi zela, eta zerua seinalatu nion; Hark mundua gobernatzen zuela,
|
hura
sortzeko erabili zuen ahalmen eta ardura berarekin; ahalguztiduna zela, gauza guztiak egin zitzakeela, guri dena emateko edo kentzeko ahalmena zuela; eta horrela, pixkanaka begiak ireki nizkion. Arreta handiz entzuten zidan, eta atsegin handiz hartu zuen Jesukristo gu salbatzeko bidalia izatea, eta baita Jainkoari otoitz egiteko era ere, eta Hura zeruan zegoen arren, guri entzuteko gai izatea.
|
|
2013
|
|
|
Biek ala biek zuten, baina, eguzkia helburu, eta Hamzaren esku zegoen, bere esku ere bai? eguzki
|
hura
sortzea?
|
|
|
Esaldi sinplez laburbildu zizkiguten ustez esanguratsuenak, entusiasmo berezirik gabe, modulazio urriko tonuan, eta denboran jauzika, linealtasunaren logika apropos saihestuz: tindategi batean aritu zinela urte luzez lanean, gogor aritu ere, familia aurrera ateratzeko; 1949an ezagutu zenutela elkar Henriettek eta biek, Bordele aldean antza,
|
hura
sortzez inguruetakoa izaki, eta zu, Landetara egurketara joana; batu bezain agudo nahi izan zenutela handik hanka egin; izeba zahar baten laguntzari esker heldu zinetela Nordera, eta behe mailetako langileak metatu ziren aldiriotan finkatu zenutela bizitokia, alokairuan beti, emigrante gaztelaniadunen artean; lau alaba izan zenituztela, Rosita, Laurita, Margarita eta Rénee bera, jaio orduko hil ... kantatzen zenuela denentzat?
|
|
|
Egia da Hamzaren ametsaren –Allah Handia goi argi eta goi arnasa– eta Koldorenaren arteko aldea izugarria zela, eguzkiaren sinboloak ere esanahi diferentekoak biontzat. Biek ala biek zuten, baina, eguzkia helburu, eta Hamzaren esku zegoen –bere esku ere bai– eguzki
|
hura
sortzea...
|
|
2015
|
|
|
Finn McCool, irlandarra, eta Benandonner, eskoziarra. Oso gaizki konpontzen zirenez, harriak botatzen zizkioten elkarri, nor indartsuago, harik eta harrizko itsaso
|
hura
sortu zuten arte. –Plazer handiz botako nioke muturluze horri harriren bat burura!?, pentsatu dut amorruz.
|
|
|
Zentzugabea zen halako emakume bati telefonoz hots egitea. Bazirudien anbulo soro batean elkartu zirela Graziak, aurpegi
|
hura
sortzeko. Bai, hamar eta erditakoa hartuko zuen Eustonen.
|
|
|
Paregabea zen dantzarien lana. Eta orduan, zer zen ezinegon
|
hura
sortzen ziona. Handik irtetean egin beharreko solasaldia etorri zitzaion burura.
|
|
|
Enbatari buruzkoak aztertzen hasi aurretik,
|
hura
sortu baino lehen Ipar Euskal Herrian bizi zen giroari eta garai hartako euskal kazetei ere gainbegiratua ematea komeni da, orduko kontuak hobeto ulertze aldera. Jada ikusia dugunez, euskal prentsak inon izatekotan Ipar Euskal Herrian dauka tradizioa, bertan kokatu behar baita euskal prentsaren protohistoria eta lehen kazeten agerpena.
|
|
2016
|
|
|
Ahizpa zuri konplizeek lagunduta, emakume beltzek ezinbesteko rola bete zuten, eta gotorleku berri
|
hura
sortzen lagundu. Gerra Zibilaren ondoren iritsi zen gailurrera AEBetako emakumeek hezkuntzaren alde egindako borroka; izan ere, emakume zuri eta beltzek, elkarrekin, benetako guda antolatu zuten hegoaldeko analfabetismoaren aurka.
|
|
|
Esan beharrik ez dago Debako batzordeko kideek informazio oso gutxi zutela jatorri nuklearreko energia elektrikoari buruz nahiz
|
hura
sortzeak inguruan zituen ondorioei buruz. Horrenbestez, ezertan hasi aurretik, informazioa biltzeak zuen lehentasuna.
|
|
|
Jim Morrisonek ez bezala, berak ez zuen uste maitasunaz asko zekienik, eta abesti hura entzuteak sentsazioa areagotu egiten zion. Tira, ziur aski Jim Morrisonek berak ere uste baino gutxiago zekien maitasunaz abesti
|
hura
sortu zuenean, kontrakoa kantatu arren. Eta Iratiz ere ez zekien oraino gauza handirik.
|
|
2018
|
|
|
norbanakoari, bere mundu zibilean. Rousseauk galdea egin zuen nola sortzen ote ziren ordena sozial libre baterako beharrezkoak ziren gizon berriak gizarte berri
|
hura
sortu aurretik, eta, harrezkeroztik, gizonak zurtuta ibili dira galdera politiko funtsezko horrekin. Gizon berriek, ordea, nabarmena dute beti gizon zaharren antza, askatasun zibilak ez baitio inolako eragozpenik jartzen eskubide patriarkalari.
|
|
2019
|
|
|
Ni Jauregi izan nintekeela sinetsi nuen. Beti amestutako argitaletxe
|
hura
sortu nezakeen, zergatik ez. Ez nion inori baimenik eskatu behar.
|
|
2021
|
|
|
Oraindik in progress dago, amankomunetik komunera, Zornotzatik Amorebietara eta Dinamarkatik Danimarkara joatera behartu gintuzten artistek, Lazkaokoak lazkaotarrak zirela baina Barakaldokoak barakaldarrak eta Getxokoak getxoztarrak izan behar zirela agindu ziguten fenomenoek ez dute euskara anarkiaren eta libertinajearen esku utziko. Ez dira errendituko, ezta batua hobetzeko lanetan
|
hura
sortzeko behar izan ziren urteen bikoitza ematen badute ere.
|
|
2022
|
|
|
Gaztetatik laneko komitean sartu zen, eta LAB sindikatuan egin zuen bere lan ibilbide osoa
|
hura
sortu zenetik. " Politikarengatik inguruak jazarria sentitu izan naiz, guztien antzera, baina maila pertsonalean urte haiek zoragarriak izan ziren.
|
|
|
" Ni sartu aurretik biltegian zegoen emakumeari ez zitzaion batez besteko hori interesatzen, eta produkziora igaro zen. Hutsune
|
hura
sortu zelako hasi nintzen ni biltegian. Nire arduraduna arduradunetan atipikoena zen.
|
|
|
Gutunik ez zion idatzi jeneralari. Pentsatu eta pentsatu egon arren, ez zen gutun
|
hura
sortzeko gai izan. Hurrengo egunean azalpenak pertsonalki ematea beste erremediorik ez zitzaion geratu.
|
|
2023
|
|
|
Itsasoaren gainetik bi zirimola ikaragarri gailentzen ari ziren urak etengabe harrotzen, Traganarru bera ere ñimiño uzten zutenak. Bi zirimolak hodei beltzekin elkartzen ziren, gorputz enbor gisako
|
hura
sortzeko. Sorbalda bakoitza ia mendi bat adinakoa zen, eta zabalik zeuden beso amaigabeek zeruertz osoa estali zuten, barnean zainak bailiran taupaka tximistargiak dantzan zituztela.
|
|
|
Esatea eta bat, ura irakiten hasi zen, segituan olatuen artean aurpegi moduko irudi apartsu
|
hura
sortu arte.
|
|
|
Noren obra zen esperpento hura? Noren asmo handinahia, hibrido
|
hura
sortzea. Noren burutazioa, gizaki bati albatrosaren hegalak txertatzea?
|