|
2000
|
|
|
" Martin bere kuttuna ezin da hitzordura azaldu faxistak jakinaren gainean daudelako. Maitasun
|
hura
inoiz gauzatu ez bazen ere, zenbait urteren buruan, azken agerraldian dagoen afari meriendan elkartuko dira biak" dio Mitxel Gorrotxategik.
|
|
|
Eta beharbada arrazoirik ez dugu faltako. Halere, haien garaiko beste euskaltzaleek, Broussainek, Campionek, Aranak edo Azkuek adibidez, izan zuten arrakasta urria ikusteak, nolabait, Unamuno gramatikari zorakilo haien itsasontzian sartzeko erreparoa justifika lezake, untzi
|
hura
inoiz portura helduko ez zelakoan.
|
|
2004
|
|
|
Egia esan, haren antz handia dut. Gutxitan hitz egin zidan amak aitaz, Ameriketara etorri baino Euskal Herrian geratzea nahiago zuela esaten zidan beti, itsasoak beldur handia ematen baitzion, 1912 urtean aitona eta osaba galdu zituelako Bermeoko kaian galerna zakar batek arrantzan ustekabean harrapatu zituenean; baina nik ez dut
|
hura
inoiz sinistu, aita ez baitzen kostaldekoa.
|
|
|
Gainera, sentiberatasun hark beste alde askoz ere ilunago bat zuen. Beharrik, neure arimaren alderdi
|
hura
inoiz gutxitan azaltzen zen. Ia inoiz ez, egia erran.
|
|
|
Negarra ere egin zion etxeko atarian utzi aurretik. Ferminek ordutik aurrera lagunak izanen zirela uste izan zuen, baina kia, Manolok betikoan jarraitu zuen, aitortza
|
hura
inoiz gertatu ez balitz bezala.
|
|
2006
|
|
|
Eta orduan diaporama batean belaontzi eder bat agertzen zen, Antilletako itsasoan, eta Sisak abesti hunkigarri bat kantatzen zuen. Irudi
|
hura
inoiz ez zitzaidan oroimenetik galdu, eta horrela, handik urte batzuetara, neronen Antillak eta belaontziak asmatu nituen. Ez al da istorio polita?
|
|
|
zuria. Arraroa egiten zitzaion gizon
|
hura
inoiz haurra izan zela pentsatzea. Baina hantxe zuen, eta hunkigarria zitzaion hain ume ederra izan zela jakitea.
|
|
2007
|
|
|
Iturrino’s Box
|
hura
inoiz egin bazen ospetsu, ordea, bi burudun emakumeari esker izan zen. Soilik behartzen gintuen ikuskizunen hurrenkera aldatzera, ezen Diccinoren zirkuan beti izaten zen azkena Anne eta Belleren agerpena.
|
|
2008
|
|
|
Buruan, beraz, kezka hura sartu zitzaion, are kezkago bihurtu zitzaiona, noiz eta markesa andereak eta jaun kalonjeak alaba exorzitatzeko asmoa hartu baitzuten, Natalia ohera lotuta. Exorzismoa bukatuta gero, Reginak Natalia ikusteko aukera izan zuen, gelan ustel usain hura zegoen, Nataliak egindako okaldietatik zetorrena?, baita
|
hura
inoiz baino okerrago ikusi ere, haren azal zurbila inoiz baino zurbilago eta betzuloak inoiz baino betzuloago. Jaun kalonjea deabrua uxatu nahian zebilkion, antza, baina Reginak bere zentzua eta bere sen hura zituen, behin eta berriro esaten ziotenak ezen, kontu hartan guztian, zerbait oker zebilela?
|
|
|
Buruan, beraz, kezka hura sartu zitzaion, are kezkago bihurtu zitzaiona, noiz eta markesa andereak eta jaun kalonjeak alaba exorzitatzeko asmoa hartu baitzuten, Natalia ohera lotuta. Exorzismoa bukatuta gero, Reginak Natalia ikusteko aukera izan zuen –gelan ustel usain hura zegoen, Nataliak egindako okaldietatik zetorrena–, baita
|
hura
inoiz baino okerrago ikusi ere, haren azal zurbila inoiz baino zurbilago eta betzuloak inoiz baino betzuloago. Jaun kalonjea deabrua uxatu nahian zebilkion, antza, baina Reginak bere zentzua eta bere sen hura zituen, behin eta berriro esaten ziotenak ezen, kontu hartan guztian, zerbait oker zebilela... egiteko hura gidatzen zuèn eskua –jaun kalonjearena– eskutik joan balitz bezala:
|
|
2009
|
|
|
Hark idatzitako Wang Dang Doodle kantuak ekarri zion ibilbideko arrakastarik handiena, 1966an, eta areto handietan eta jazz jaialdietan kantatzen hasi zen, baita Europan ere. Chess diskoetxeak erreka jo ondoren, 1975ean Alligator Recordsekin sinatu zuen Taylorrek, baina ez zuen hasierako arrakasta
|
hura
inoiz berdindu.
|
|
|
Zakiletatik helduta biei, ero moduan astintzen zizkien, biekin batera maite jolasean, batak aurretik eta besteak atzetik sartzen ziotela. Gero, elkarri emanka jarri zituen, borrokan ari balira bezala, noizbehinka bien artera sartuz, eta bazirudien jolas
|
hura
inoiz ez zela amaituko. Mirentxuk negar egiten zuen, izuturik; niri, berriz, zotina eragiten zidan beldurrak.
|
|
2010
|
|
|
Eta orduan, isiltasuna; baina hura ez zen isiltasun pisugabe bat, berunezko isiltasun bat baizik, orbetarroi gogoa makurrarazten ziguna, madarikazio bibliko bat erori balitzaigu bezala; etxean inork ez zuen Benjamin Mariaz hitz egiten, gure aurrean ez behintzat, baina hargatik genuen, hain zuzen ere,
|
hura
inoiz baino presenteago, zeren, aldian aldian, izaki bizidunak isildu ez beste hasten baitira objektu bizigabeak oihuka, hitzik gabeko hitzetan bada ere: argi ilunak hartutako honako mahai honek garrasi, horrako lanpara horrek orro eta harako aulki hark aldarri?
|
|
|
Puskak biltzen hasi bezain pronto etorri zen Omar, neskatila eder
|
hura
inoiz han egon ez balitz bezala, irribarre puskatua zelaiaren erdian. Elenak eta Luiak Xabierren eta amonaren esku utzi zituzten Omarrekiko festak eta lausenguak.
|
|
|
Biak akaso. Ni txikia nintzela eraiki zuen aita zenak oraingo lantegia; lehenago badakit zerrategiren bat zuela non edo han, baina ez daukat akorduan
|
hura
inoiz bisitatu izana. Fabrika berria, ordea, bere bizitzako proiektua zuen, sasoi betean zegoen gizasemearen indarraren eta lanaren fruitua.
|
|
|
Eta orduan, isiltasuna; baina hura ez zen isiltasun pisugabe bat, berunezko isiltasun bat baizik, orbetarroi gogoa makurrarazten ziguna, madarikazio bibliko bat erori balitzaigu bezala; etxean inork ez zuen Benjamin Mariaz hitz egiten, gure aurrean ez behintzat, baina hargatik genuen, hain zuzen ere,
|
hura
inoiz baino presenteago, zeren, aldian aldian, izaki bizidunak isildu ez beste hasten baitira objektu bizigabeak oihuka, hitzik gabeko hitzetan bada ere: argi ilunak hartutako honako mahai honek garrasi, horrako lanpara horrek orro eta harako aulki hark aldarri... gelek eta etxe osoak ere oihu!
|
|
|
Ordu erdi inguru pasatu genuen garagardoarekin hitz aspertuan. Noizean behin erlojuari begiratzen nion, alde egiteko ordua iristeko beldurrez, elkarrekin ematen ari ginen tarte
|
hura
inoiz buka ez zedin nahi nuelako, denborak bere erremediorik gabeko ibilian eten bat egin zezan zelako momentu horretan nire gogoak zuen desio bakarra, pasatzen zen segundo oro ahitzen ari zelako neure egun haietako amets guztien gauzatzea eta inolaz ere ez nuelako abenduko ostiral hura beste bat gehiago izatea nahi, noizbait bizitzak aurrean jarri zidan okasioa dianan bete betean asmatuta bukatu...
|
|
|
Honek, 1892 urte hartan, Magrebeko arkitekturan inspirazio bila hirian bertan eta Atlas mendietan barrena ibili ondoren, proiektu harrigarria aurkeztu zuen. Ez zen katedral asmo
|
hura
inoiz eraikiko. Beste katedral bat, noiz eta, 1961ean inauguratu zen Tangerren.
|
|
2011
|
|
|
Espainiak hamaikagarren erakustaldia eman zuen igande gauean Kaunasen (Lituania), eta bigarrenez jarraian urrezko domina irabazi Europako Saskibaloi Txapelketan. Inork ez zuen halakorik egiten Jugoslavia ohiak lortu zuenetik, 1995 eta 1997 urteetan, eta horregatik, Espainiako selekzioa mito bilakatzeko bidean da.90eko hamarkadako Jugoslavia
|
hura
inoiz errepikatu ezin zen selekziotzat jo zelako. Plavi en elastiko jantzi zuten izar distiratsuenak dira honako hauek:
|
|
|
–Ez nago mutu, apez jauna?! Eta bai, aitor dut bekatu egin dudala, baina ene bekatua ez da berorren elizako zikoinena baino larriago izan, nik zin zinez maite batitut Atilano, eta ez nuke
|
hura
inoiz utziko, ezkondua nahiz ezkongabea izan??.
|
|
2012
|
|
|
Haizeak gutxi edo ia batere ez zuen jotzen, itsasoa bare zegoen, eta goian eguzkia zuen distiratsu. Ikuspegi
|
hura
inoiz ikusi nuen gauzarik liluragarriena zela iruditu zitzaidan.
|
|
|
(Sarrionandia 1980). Ez dakigu Asterixen itzulpen
|
hura
inoiz argitaratu ote zen: –[...] cuando el editor asturiano Silverio Cañada pensó publicar el cómic francés. Asterix?
|
|
|
Damututa zegoen oimbearen kontu
|
hura
inoiz aipatu izanaz, eta ez zuen gai hari buruzko aurrerabiderik ematen. Baina Lalande Birani ez zitzaion ahanzten eta askotan, agurtzerakoan," zer moduz?" ohikoaren ordez, galdera hura errepikatzen zion:
|
|
|
Bikotea zuen arren, gu bertaratzen ginenean ez zen
|
hura
inoiz etxean egoten. Nahiz eta bertan burutzen genuena itxura batean bederen zinez zeregin xumea izan, mutila oso ados ere ez zegoen beraien etxea gure borroka ekimenetarako oinarri gisa erabiltzearekin.
|
|
2013
|
|
|
Gu orain gauden toki berean. Markatuta geratu zen betiko, ez zuen drama
|
hura
inoiz gainditu. Eta geroztik, ez dut uste sekula berriro zoriontsua izan zenik.
|
|
|
Zer on egiten zion Raissari dantza hark, bi munduen arteko tartea ezabatzen zionak, Abdel Haqqekin inoiz baino batago sentitzen zela?
|
hura
inoiz baino biziago balu bezala, hilik zetzan arren!
|
|
|
Aurrekoan Elizabethek ez zion izekoari aitortu gura izan Darcy eta bere artekoa larretsi zuenik, eta horregatik ez zuen eskutitz luze
|
hura
inoiz erantzun, baina orain, adierazi behar ziona hain ondo etorria izango zela jakinik, ia ia lotsatu egiten zen bere izeko osabek jadanik hiru eguneko zoriona galdu izanaz, eta honako hau idatzi zuen laster batean:
|
|
|
Zer on egiten zion Raissari dantza hark, bi munduen arteko tartea ezabatzen zionak, Abdel Haqqekin inoiz baino batago sentitzen zela...
|
hura
inoiz baino biziago balu bezala, hilik zetzan arren!
|
|
|
Duela hogeita bost urte zuk eta hark eztabaida bat izan zenuten iraultza sozialista gertatzeko aukera objektiboez. Ez ahaztu eztabaida hura orain, ez jokatu eztabaida
|
hura
inoiz izan ez bazenu bezala. Nork zuen arrazoi gehiago?
|
|
|
—Ameriketara joandako seme
|
hura
inoiz itzuliko balitz, etxeko ateak irekita aurkitzea nahi nikek esaten die auzokoei, eta gero irribarre murritz batekin eransten diolaster ibili duk, dagoeneko zaharregia den ama bizirik ikusi nahi badu!
|
|
2014
|
|
|
Neskak interesarekin tratatu zuen, adorearekin, maltzurkeriarekin, axolagabekeriarekin, mespretxuarekin. Halakoetan litezkeen arbuio eta umiliazio txiki kontaezin guztiak eragin zizkion; bazirudien jarrera hura mendeku bat zela
|
hura
inoiz begiz jotzeagatik. Judyk beregana erakarri zuen, eta harekin aspertu zen, eta berriz erakarri zuen, eta Dexterrek mikaztasunez eta kopetilun erantzun zion maiz.
|
|
|
Bertan kafe bana edaten ari ginela, Mokoroaren esalditegiaren gaia atera eta hari buruz jardun genuen. Hirurok kezkaturik geunden, etorkizuneko euskararen aberastasunerako hain baliotsua gerta zitekeen obra hori artean lozorroan zetzalako, Mokoroak eskuz idatziriko koaderno askotan banatua. tolosarrak jada hirurogeita hamar urte ongi beteak zituen, eta lehenbailehen lan hari eki ten ez bazion, gerta zitekeen obra
|
hura
inoiz ez ateratzea. Hiz ketaldian mezenas bat aurkitu edota lagun askoren arteko diru bilketaren bat egin zela aipatzen genuen.
|
|
|
Pontikan ez zegoen halakorik, ezta antzekorik ere, eta ez preseski aberatsen auzoa zelako. Orio
|
hura
inoiz ikusi gabeko gauzarik harrigarriena zen, itxuraz dotorea, txukuna eta (ondo moztutako) belardiz betetakoa izanagatik ere.
|
|
2015
|
|
|
berak bezala pentsatzen zuelarik. Eta agian ez zuen
|
hura
inoiz berriro ikusiko. Zahartzen ari zen Carmichael jauna.
|
|
|
Neure literatur gustua hobetuko zen tarte hartan, edo bestela neure maitasuna epelduko zen zeharo, lehendik ere oso beroa ez izan arren. Nolanahi dela ere, lotsagarriak iruditu zitzaizkidan, eta nire lotsa hura askoz handiagoa izango zela inork inoiz deskubritzen baldin bazituen; hortaz, holakorik gerta ez zedin, eta baita agian zabor
|
hura
inoiz egin izana neure burutik ezabatzeko ere, joan nintzen bainugelara, hartu nituen poema haien eskuizkribuak, txikitu nituen paperak erditik, erdibitu nuen berriro erdi bakoitza, eta horrela behin eta berriz, poema izandako haiek txiki txiki egin arte; bota nituen zati haiek komunetik behera, tira egin nion bonbaren kateari, eta hantxe joan zen, komun zuloko uholdearekin batean, nire idazle ha... Julio Iglesiasen kantu batean maitearen zapia bezala.
|
|
|
Orriari buelta eman zion Lorenzok. Arkatz gorriarekin katiximako galde erantzun bat azpimarratuta zegoen; deabruak daki zertarako markatu izan nuen
|
hura
inoiz, baina hantxe zegoen. Berehala ikusi nuen, eta Lorenzok ere bai.
|
|
|
Alargunak ez zekien bere emazte zenak eskutitz
|
hura
inoiz igorri zuen. Ia urtebete geroago aurkituko zuen berak, haren paperen artean.
|
|
|
Zuzen zuzen Gotorlekuko erizaindegira eraman zuten. Bertan hilko zen edo, preso
|
hura
inoiz ez bainuen berriz ikusi.
|
|
|
" Eta zuk, zer duzu?", esan ohi zuen medikuak gaixoren bat ikuskatzera zetorrenean, etzanda zegoen gorputzari bere oinaz buelta emanda. Mediku
|
hura
inoiz ez zen inor iraintzera behetu. Inoiz ez gorria, deabruaren semea.
|
|
|
Ez, idatzi zenuen hori ez dator zuk lehenago egindako irakurketa batetik, gero zure inkontzientean ezkutatu zena, eta gero, zure testua idazten ari zinelarik azkenean zure maila kontzientean azaldu zena, zuri otu zitzaizun esaldi berri bat balitz bezala: ongi dakizu idazle malapartatu haren orrialde
|
hura
inoiz ez zenuela irakurri.
|
|
|
Oraingo honetan despedida
|
hura
inoiz baino tristeago ari zen suertatzen. Sagarrondoen arteko bidexka batetik aurrera zihoazen.
|
|
2017
|
|
|
Bizitzaren helmuga ikusiko balu bezala izango da. Oroitzapenak min emango diote orain, zoriontasun
|
hura
inoiz berreskuratuko ez duela pentsatuko duelako.
|
|
|
Ez zen ez, denek esaten duten moduan, heriotzarako bide hura zuri kolorekoa, guztiz alderantzizkoa zen dena. Oso ilun ikusten nuen, eta pasabide
|
hura
inoiz ez zela bukatuko pentsatzen nuen. Mugitzen ez nintzela ematen zuen.
|
|
|
Seguruenik eguzkiak ez zuela Lurraren bazter ilun
|
hura
inoiz argitzen pentsatu zuen Li Huanek.
|
|
2018
|
|
|
Egunek aurrera egiten zuten, iraila heltzear zen eta idazteko gogoa ezin bildurik nengoen. Eta grina
|
hura
inoiz itzultzen ez bazen. Eta liburua inoiz amaitzen ez banuen?
|
|
|
Aspaldiko hacker gazte eta zoro hura eta egungo talo saltzaile zahar hau pertsona berbera dira, non edo non dagoen ni bati, muin bati, tipulari legez, pixkanaka eta banan banan erantsitako azalak ipintzearen ondorioa naiz? Seguru nago nire oroitzapenetako gazte
|
hura
inoiz izan zela, Amets eta Naroaren bizitzetan sartu zela bolada baterako, erretzaile amorratua izan zela.... Eta zalantza horiek denak eduki ondoren, daukagun errealitate bakarrera itzuliko gara:
|
|
2019
|
|
|
Etsita sentitzen zen Asier. Infernu
|
hura
inoiz ez zela amaituko sentitzen zuen. Eta gainera?
|
|
|
Ez, ez zitzaion
|
hura
inoiz bururatu, nahiz eta bizitzan behin baino gehiagotan izan zituen antzeko burutapenak, antzekoa baitzen, esate baterako, amona mantangorri batekin lotua zegoèn bere burutapen hura, bere garaian beattle gorria erostera bultzatu zuena.
|
|
|
Aldameneko logelan txortan ari zen neska
|
hura
inoiz estadoan geratu ote zen pentsatzen zuen Anak batzuetan. Akaso bai.
|
|
2020
|
|
|
Kristofek aitortu zuen Atzo zela bere testurik autobiografikoena. Tobias emakume baten oroitzapenak,
|
hura
inoiz elkartuko zaionaren esperantzak bizi du, gainera. Hemen biltzen du eleberri laburraren muina:
|
|
|
Nola izan zitekeen inoiz Mariannerenganako zuen sentimendu hura beste batzuenganako zituen sentimenduen batere antzekoa? Baina sentimendu haren parte ere bazen jakitea berak esku ikaragarria izan zuela Mariannerengan, oraindik ere bazuela, eta ezin zuela imajinatu
|
hura
inoiz galtzerik.
|
|
|
Zu. Egia esatera, janari dendetako kutxen aitzineko ilaran itxaron bitartean nire sakelakoaren pantailara etengabe begira egoteko sasijarrera behatuko zukeen edonork, eta kalean barna ibilki aparailu
|
hura
inoiz ateratzen ez nuela jakinda, ezkutatzeko zerbait zeukan gizatxartzat joko ez banindukeen arren, egiatan asmatuko zuen ni gizaki sinotsutzat jotzean, ikusita nolako aldrebeskeriak egitera ninderaman ezagunekin hizketan hasteko beharra saihesteak. Gaztetan ezagutu nuen morroi batek baino gehiagok" klandestinitatepeko urteei" egozten zizkion, hotsandiko begitartez, sozializazio akastunaren adierazgarri horiek.
|
|
2021
|
|
|
Lasai baino areago, bake bakean; hain bare beharbada lehenbiziko aldiz, iloba maitea. Azkenaldian bake hori aski iraunkorra bihurtzen ari zitzaidan, ez dakit Jonanek itsatsita edo, zeren emakume
|
hura
inoiz baino sendoago ikusten bainuen bere senean; bazekien zer nahi zuen bizitzan. Doneane eraberritzeko, Lasarteko etxebizitza ez saltzea aholkatu nion.
|
|
|
Harrezkero, Gasteizen inork ez zuen sendagile
|
hura
inoiz berriz ikusi.
|
|
|
Giltzekin batera sartu nuen miniaturazko zerra, hunkituta. Inork ezin izango zuen urtebetetze opari
|
hura
inoiz hobetu, nahiz eta ni oso ongi ezagutu, nahiz eta ni urte askoan bizi. Inork ez.
|
|
|
Eta gero, jakina, bi irakurle mota daude, gutxienez: emanaldian egon direnak eta
|
hura
inoiz ikusiko ez dutenak. Ikusi dutenei, nik uste dut kritika irakurtzeak kontraste moduko bat eman diezaiekeela:
|
|
2022
|
|
|
Zenbait ikaskidek bat eginda pisua alokatu genuen. Jabea militarra omen zen, nik neuk ez nuen
|
hura
inoiz ikusi.
|
|
|
Ugutzek aspaldi gogoratzen ez zuen moduan egin zuen barre. Ez zekien nola gertatu zen, baina psikopata lodikote eta musugorri
|
hura
inoiz izan ez zuen arreba baten moduan maitatzen hasia zen. " Eta arraroagoa dena, berarekin familiartean sentitzen naiz, babestuta".
|
|
|
Nik ere ez dut uda
|
hura
inoiz ahaztu. Horrexegatik nago hemen.
|
|
|
Bi haginetan zuloa erakutsi zuen gero, irri irkaitz batez, eta diru
|
hura
inoiz berreskuratu nahi izatera gizon hura lurpetik atera zuela gaineratu zuen. Poltsa gainera eraman zuen Silviak esku bat.
|
|
2023
|
|
|
Sartu zenean Carvalhori ez zitzaion oharkabean pasatu jangelei eta txoko guztiei zerien aire liturgikoa, baina liturgia laiko batekoa, zeinean zur nobleak, harria eta zeharkako argi beroak baitziren nagusi, detaile piktorikoekin batera. Zuberoaren dekorazioak janaria klub ingeles pribatu baten giroan biltzen zuen, kontuan hartuta klub ingelesak horrelakoak izango ziratekeela baldin eta Oiartzun eta jatetxe
|
hura
inoiz Ingalaterrako parte izan balira. Ikusteko zegoen Garbuno horren proposamenak iradokizunen mailakoak ote ziren.
|