|
2000
|
|
|
Rosa de Osoriok erran zituenak eta erraiten zizkidanak ekarri nahi dizkizut honat, jaun André, baina, batzuetan, zein neke eta gaitz izaiten den gure asmoen betetzea!, zeren, Rosaren kasuan, zer erraiten zuen bezain inportant baitzen, zinez, nola erraiten zuen, eta zeren, hark errana euskararat bihurtzea zail den bezala, are zailagoa baita haren grazia eta xarma adieraztea,
|
hura
hitzez emaiterik ez dagoelako.
|
|
2002
|
|
|
Islamak baditu gure garaiko arazo sozial eta politiko larriak konpontzeko errezetak, eta haren bidez Justizia Sozialaren ideala lor daiteke. Baina
|
hura
hitzekin defendatzea ez da nahikoa, ekintzekin defendatu behar da. Iraultza egin behar da7.
|
|
2005
|
|
|
Etimologia, eskuarki, erro hitzak edo enbor hitzak bilatzen dituen zientzia bezala azaltzen da. Baina zuzenagoa eta egokiagoa izango litzateke, ikertu behar denari buruz (egiaz enbor hitzak ba ote dauden edo ez galderari buruz) aurresuposiziorik egin gabe,
|
hura
hitzen tonuen eta hauen esanahien arteko analogiaren arauak aurkitzearen artea bezala definitzea. Ze, baldin eta singularra denak beti orokorragoa den zerbaitetara itzultzen bagaitu, zeinetatik egiaz hura deribatua den, orduan honela erro kontzeptu bateraino —nahiz eta ez beti erro hitz bateraino— iritsi ahal izango gara gutxienez.
|
|
|
Kontua da hizkuntza, gizakiarekin gertatzen den moduan, aniztasun historiko batean bakarrik dela erreala, alegia, giza-talde ezberdinen mintzaira propioetan edota pertsona ezberdinen hizketa ekintza singularretan. Hizkuntza bakoitza eta hizketa bakoitza errespetatzea, honela esan dezakegu,
|
hura
hitz egiten duen giza-taldea eta hori esaten duen pertsona errespetatzea da eta, hain zuzen, hemendik hasita bakarrik bideratu daiteke benetako giza-formazioa eta giza-hezkuntza. Honengatik, bada, hartzen du Humboldtek hizkuntz aniztasuna bere lan antropologiko pedagogikoen erreferente garrantzitsu bezala eta, zentzu honetan, adierazgarriak dira oso euskarari edota zein Ekialdeko zenbait hizkuntzari buruzko bere ikerketak.
|
|
2006
|
|
|
demokrazia, ikastola, ertzaintza, idazleen elkargo, langileen bazkun, euskal irrati, emakume abertzale batza... Idazki
|
hura
hitz pikantez egindako saltsa lodia iruditu zitzaidan.
|
|
|
Akordatuko zara zer festak antolatzen genituen aita lanera joaten zenetan. Hura poza,
|
hura
hitz egin beharra! Festa, poza eta aita bateraezinak ziren.
|
|
2009
|
|
|
harik eta, lasterketa amaitzera zihoanean. Domingok azken pausoa eman zuenean doi?, semeak ukabila jaso eta Reginak sabelean zerbait hautsi zitzaiola nabaritu zuen arte, bi eskuak sabelera nabarmen eraman zituen behinik behin?, ukabilaren keinu erabateko harekin semeak zera esan nahi izan balio bezala: . Zuk ezetz diozu, ama, baina nik baietz, eta hara nire ukabilkada, nire baiezko guztien baiezkoa dena, zure ezezko guztiak hankaz gora jartzeko ahaleginean?; susmo
|
hura
hitzez berretsi ezean, ordea, egoerara moldatzeko moduan zegoen, eta hori egin zuen Reginak, ez luzaroan baina, entzun nahi ez zituèn hitzak hurrengo kale kantoian aurkitu baitzituen, orbetarrak automobilera igo eta aitak, txoferrari jai eman zion igande hartan, motorra martxan jarri baino lehen:
|
|
|
iruditu ere, iruditu zitzaion une batez, antza, hartarako gai izan zitekeela, Domingok ematen zuèn pauso bakoitzari Reginak bere ezezkoa jartzen baitzion, pausoari pausoa zerraiola eta ezezkoari ezezkoa... harik eta, lasterketa amaitzera zihoanean –Domingok azken pausoa eman zuenean doi–, semeak ukabila jaso eta Reginak sabelean zerbait hautsi zitzaiola nabaritu zuen arte –bi eskuak sabelera nabarmen eraman zituen behinik behin–, ukabilaren keinu erabateko harekin semeak zera esan nahi izan balio bezala: " Zuk ezetz diozu, ama, baina nik baietz, eta hara nire ukabilkada, nire baiezko guztien baiezkoa dena, zure ezezko guztiak hankaz gora jartzeko ahaleginean"; susmo
|
hura
hitzez berretsi ezean, ordea, egoerara moldatzeko moduan zegoen, eta hori egin zuen Reginak, ez luzaroan baina, entzun nahi ez zituèn hitzak hurrengo kale kantoian aurkitu baitzituen, orbetarrak automobilera igo eta aitak –txoferrari jai eman zion igande hartan– motorra martxan jarri baino lehen: Ada, izan ere, berritsu jaiki zen, berritsu jarraitzen zuen, eta guztiok entzuteko moduan esan zuen:
|
|
2010
|
|
|
baita ni ere, harekin batera. Biok geunden, beraz, isilik, baina ez mutu, isiltasun
|
hura
hitz egiteko beste era bat balitz bezala, gure arteko tentsioaren adierazpide, harik eta, afalorduan, isiltasunak hitzari bidea berriro ireki zion arte:
|
|
|
Artean marea jaisten ari zen eta gehiago zuen jaisteko. Beretzat bikotearen isiltasun
|
hura
hitzak baino okerragoa izan zitekeen, imajinatzea posible zen heinean. Esate batera, irudika zezakeen ostatu bateko gela ohe bakarrarekin, non bidaiako izerdi, gasolina, neskaren alu ia erabili gabe eta hileroko arrastoen usainak, denak usain bakarrean elkartzen ziren eta osatzen zuten beraiek maitasun bat bezala oroituko zutena, edo erabat bestaldetik begiratuta, bahiketa eta sexu gehiegikeria esango zitzaiona.
|
|
|
Nire erantzunak ustekabean harrapatu eta isilik geratu zen... baita ni ere, harekin batera. Biok geunden, beraz, isilik, baina ez mutu, isiltasun
|
hura
hitz egiteko beste era bat balitz bezala, gure arteko tentsioaren adierazpide... harik eta, afalorduan, isiltasunak hitzari bidea berriro ireki zion arte: " Bazkalorduan esatekotan egon naiz, baina oraintxe esango dizut, Damaso:
|
|
2011
|
|
|
Hitz bakar bat nahikoa zuan. Gaitzetsitako hizkuntzaren eta
|
hura
hitz egin izanak eragindako lotsaren ikurra zuan objektu hori eta zehazki zera adierazten zian: egun bukaeran haurrak zigorra jasoko zuela.
|
|
2012
|
|
|
Baita Van Thiegel bera ere. Gauza bat zen, izan ere, informazio bat buruan edukitzea, eta bestea informazio
|
hura
hitzez adieraztea. Hitzak ahoz gora esaterakoan —" Milioi bat libera daukagu hondartza honetan!
|
|
2013
|
|
|
–Amin?
|
hura
hitz egokia zatekeen elkarrizketari bukaera emateko, baina Faysalek hitz egiteko gogoa zuen, mahai gainean zegoèn tea, artean, bukatu gabea zuten, eta, solasaldiari bertze norabide bat emanik, erran zuen:
|
|
|
" Amin"
|
hura
hitz egokia zatekeen elkarrizketari bukaera emateko, baina Faysalek hitz egiteko gogoa zuen –mahai gainean zegoèn tea, artean, bukatu gabea zuten– eta, solasaldiari bertze norabide bat emanik, erran zuen:
|
|
2015
|
|
|
Sinetsi eta sentitu behar dugu euskara badela zerbait, badela, berbarako, hizkuntza bat, alegia badela hizkuntza eta ez hizkera eragabea, eta badela bat eta ez hamaika. Bigarrena, hizkuntza
|
hura
hitz egiteari ere zentzurik eta baliorik eman behar diogu. Adibidez, praktika horrek hala edo nola bereizi eta biltzen gaituela sentituz.
|
|
|
Hitzen bat atera izana. Inoiz etenen ez den aitaren isilaldi
|
hura
hitz batekin moztu...
|
|
|
Harrituta geratu zen Lopez Merino, orduan ez zekielako nor zen Quico Goñi hura. Alabaina, taberna estiloko iragarpen
|
hura
hitzez hitz bete zen.
|
|
|
Zer esan behar nion? Ez zela
|
hura
hitza. Ez nengoela, inolaz ere, etsita?
|
|
2016
|
|
|
«Agian garena dioten hitzak gara gu, agian garena dioten hitzak gara gu, agian?». Hitz haiek esanguren unibertso bat gordetzen zuten beren baitan, eta ohartarazi zidaten aditzera ematen ari nintzena baino askoz ere gehiago zela Arru, eta beharbada ez nintzela gai
|
hura
hitzetan harrapatzeko. Ez zegoen Arruren historia kontatzeko hitzik.
|
|
|
Castells harro azaltzen zen epailea txunditu izanaz, baina segurtasuna galdua zuen une batez. ADNaren kontu
|
hura
hitz beste egiteko trikimailua besterik ez zen. Paketeaz gehiago sakontzea erabaki zuen.
|
|
2017
|
|
|
Kimono azpitik, baita ere, zetazko soineko urdin bat ikusi ahal izan zuen. Neska
|
hura
hitz egiten hasi zen lehen aipatutako ahots eztiaz:
|
|
|
Noiz galdetuko zain zegoela esango nuke. Hura etorria,
|
hura
hitzaren emana eta jarioa! Hitz eta pitz hasi zitzaidan, eta ardangelen gainean bart gauera arte ez nekizkien guztiak ikasi nituen denak batera.
|
|
|
Orobat, hainbat osagai sinboliko eta materialen bitartez eraikitzen den sistema batez ere hitz egitea da. Galegoaren kasuan, osagai sinboliko handienetako bat hizkuntzaren ‘ezgaitasunaren’ edo
|
hura
hitz egitearen ‘atzerapenaren’ diskurtsoa da (botere hizkuntza hautatuz atzean utz daitekeen akats edo orban bat). Baina hegemoniaren eraikuntzak alderdi material argi bat dauka:
|
|
|
Zabaldu nuenean, norbaitek oihu eginen balit bezala sentitu nuen. Zoritxarrez, oihu
|
hura
hitzik gabea zen.
|
|
|
gauez, zentzumenak zorrozten zitzaizkidan eta, mundua lo zegoela, bat egiten nuen haren pultsuarekin. Ez neukan hitz egiteko premiarik, maite nituenen presentziak biltzen ninduen, ez nuen harmonia
|
hura
hitzez kirrinkatu nahi.
|
|
2018
|
|
|
Baina galera horren ukazioak, malenkoniak? ezinezkoa egiten du
|
hura
hitzetara desplazatzea; orduan amaren gorputzarentzako lekua sortzen da gorputzean, «hilobi antzekoa», Abrahamen eta Toroken hitzetan esateko, eta bertan ematen zaio betirako egoitza, gorputz zati hil eta sorgortu baten gisan, edo askotariko fantasmen bizileku edo jabetza gisa.
|
|
|
Hara bada, hemen deskubrimendua, niretzat ez zen zaila izan euskara ikastea. Are gehiago, ez dut ezagutzen gure hizkuntza etxean jaso eta txukun eta artez
|
hura
hitz egiteko kapaza ez den umerik.
|
|
2019
|
|
|
Momentuaz oharturik, lau lagunek esan zioten elkarri: " Sentitu, sentitu, badator gau eztia"; baina, sentipen hura izan bazuten ere, etxetik eta herritik urrun egoteak indartua, ez zuten eztitasunaren promes
|
hura
hitzez aipatzeko abiltasunik izan. Jaso zuten inpresioa, hala ere, eta isilik gelditu ziren tarte batez, Celso bera ere bai.
|
|
2020
|
|
|
Antxonek baiezko keinua egin zion berriro buruarekin, Osvaldoren istorio
|
hura
hitzez hitz jarraitzen ari zela adieraziz.
|
|
|
Manuelak Lakitegirekin trukatu zituen lehen hitzak Azkoitirako joan etorrian izan ziren. Ordura arte Manuelari begitantzen zitzaion gizonezko
|
hura
hitz gutxikoa zela. Ofizioagatik ere izango zen, ze eskribaua zen aldetik herriko agintarietariko bat ere bazen, aginteduna eta ikasia.
|