|
2000
|
|
|
Eta hats hartzen dut gaur, konparazione, eta airea hartzen dut, baina aire hori bertze batek hartu zuen atzo, eta bertze batek hartuko du bihar. Eta ni hemen nago, zu hor zaude eta
|
hura
han dago, eta aireak bereizten gaitu, baina baita aireak elkartzen ere, zeren aire beretik hats hartzen dugun.
|
|
|
Eta, lurra gorrotatzen eta behin eta berriro maradikatzen nuela, ukabilaz jo nuen, kolpatu nuen eta astindu nuen, eskuak eta besoak mindu arteraino. Zeren ni ni bainintzen, eta lurra lurra, eta
|
hura
han zegoen eta ni hemen, eta nik etsai nuen lurra. Lehengo astean, berriz, zelai hartarat joan nintzen paseoan, eta, gaztaroko pasadizo hura gogoratzen nuela, leku bertsuan etzan nintzen.
|
|
|
Hilarrietako harrietan idatziak oso bestelakoak iruditzen zitzaizkidan pertsonen izen deiturak, ilunagoak eta tristeagoak, gaixoagoak eta ahulagoak, xahutuak, umelduak, harrokeriaren arrastorik gabeak, eskuragarriak, gertukoak guztiz. Hilerrietatik aparte ere, mendiko bide baten bazterrean hilarri bat agertuz gero, pausoak gelditu eta errespetu handiz begira geratuko nintzaion,
|
hura
han jarri zutenei saminean eta hilarenganako maitasunean lagundu nahirik bezala.
|
|
|
Xani, linterneroari begira zegoela, txiza xorta bat ixuri egin baitzitzaion txizontzitik kanpo. Diskulpazko hitz batzuk esango zizkion emakumeari; hala ere, gizon
|
hura
han zenez, lotsakizunez, saiatu zen besterik gabe joaten. Alabaina, emakume garbitzaileak:
|
|
2002
|
|
|
Aurpegi meharra; bibote lakain mehe mehe horietakoa, tabakoak horitua; uste  handiko baten begirada itzaltsua. Balio artistikorik gabeko koadro
|
hura
han jarri zuenak bisitariak kikiltzea izan zuen helburu. Koadroak ez zuen, ordea, boterea besterik transmititzen:
|
|
2004
|
|
|
Mutil bizartsu ezezagun
|
hura
han ikusteaz harriturik eta zer esan behar ote duen jakin nahirik, bat batean isiltzen dira guztiak eta aho zabalik gelditzen dira.
|
|
|
Baina bertan zegoena ez ikusteko aitak begiak estali dizkit, baina beranduegi. Inoiz. ez dut familia
|
hura
han lurrean elkarrekin ikusi izana ahaztuko. Amona zenak ahoan zuen bere gurutzea, nire pardelean sartu dudana beste bitxiekin.
|
|
|
Alanoko Lukaxekin, gauez joan ninduan. Mendiz mendi Errenteriara eta,
|
hura
han gelditu zuan eta ni handik Hendaiara eta handik Baionara pasatu ninduan."
|
|
|
Garraxi egin zuen eta, berriz ere, aitona
|
hura
han: buruan txapela, matraila gorria, sudurraren tokian patata bat eta makila bat zerabilena...
|
|
2005
|
|
|
Hortaz, Kixmi tentuz ibili zen, soinurik sortu gabe, firurika. Nik salto egin nuenerako,
|
hura
han zebilen jada, hilobi artean.
|
|
|
Egun txarrak izan ziren arrantzarako, mundu guztia zebilen haserre eta auzoko prakamotzek ezin zuten txalupa batera hurbildu inguruko heldu guztiak garrasika jarri gabe, alde egiteko handik, berdin zen txalupa kateatua egotea edo kostapean lehorreratua, helize berriaren zain zegoen Ondarrurenera ere ez zieten uzten. Tomen ama labarretako ertzean ageri zen arrastirian, ilundu arte gelditzen zen, azken txalupa sartuta gero ere orduak egoten zen emakume
|
hura
han goian. Bere burua botako zuela zabaldu zen auzoan, hala egiten omen zuten enbata sortuta bokalera ezin sarturik senarrak itotzen ikusten zituzten emakumeek, garai batean.
|
|
2006
|
|
|
urruti zegok
|
hura
han bere zeruan
|
|
|
" Kapritxora muntatuta daukat bulder bat. Luxu bat da
|
hura
han edukitzea. Oraintxe gaueko hamaiketan joaten naiz, hurrena goizean, hurrena batere ez...".
|
|
|
Ez dizkizut kontatuko, beraz, drogaren garaiko abenturak edo desintoxikazio aldiko mixeriak. Handik atera nintzen eta
|
hura
han geratu zen. Ahaztuta ez, ez dut uste inoiz ahaztuko dudanik, baina atzean, betiko.
|
|
|
Deserosotasun horren ondorioz edo haren ordezko, ugari edan zenuen; nik ere bai. Ez berez asko edan nuelako, baina ez nuen batere edateko ohiturarik eta, zuk erreserba
|
hura
han uztea bekatua zela zenioenez, probatu egin behar. Postreetarako hustua genuen botila, eta bigarrena eskatu zenuen.
|
|
2007
|
|
|
neure arrantza aparailuak gordetzen zituen puru kaxatxo xahar bat. Banekien laket izango zitzaiola
|
hura
han ikustea etxera heltzen zenean eta, sinets iezadazu, mon ami, ez zen gauza handia, baina nik nolabait sentitu nuen poz txiki bat bederen emango niola kaxatxo harekin ordainetan. Hutsaren hurrengoa zen arren, ez neukala beste ezer gizon handi harentzako modukorik, eta izatekotan, huraxe eskertuko zuela, zerbait eskertzekotan.
|
|
2008
|
|
|
LEONOR iristen da. KOLDO harritu egiten da
|
hura
han ikusita. Musu ematen dio ezpainetan.
|
|
2009
|
|
|
Ugarte barre arrantzaka ari zen, ohi zuen eran, eta aulkitik jaiki nintzen ate aldera. Mozolo
|
hura
han bakarrik utzi eta kalera irteteko tentazioa izan nuen, baina banekien esan beharrekoa esan arte ezin nuela handik joan. Jiratu nintzenerako Ugarte aulkian eserita zegoen hanka zabalik, betaurrekoak berriz bere lekuan ipintzen.
|
|
|
Ezkontzan oparitu ziguten botilaren barruko itsasontziaren maketa bezala, behin barruan zabaldu ondoren, jada ez dago hura handik ateratzerik. Eta botila barruko itsasontziari begira, geure buruari
|
hura
han barruan nola demontre sartu ote duten galdetzen diogun bezala, horrela gertatzen da sekretuekin, traizioekin eta gure barruan urteen poderioz korapilatzen diren guztiekin. Egun batean zeure buruari galdetzen diozu nola demontre sartu ote diren horiek barruan, nola egin diren hain handi, nola hazi diren hainbeste.
|
|
|
Gorpuaren egoera ikusiz (hezurrak baizik ez daude), hilabeteak edo urteak badu gorpu
|
hura
han denetik edo hilik dagoenetik. Duela bi urte, auto bat aurkitu zuten Hairako oihaneko txoko batean.
|
|
|
izan nahi du EAJk. Egiten duen pauso bakoitzean min ematea nahi du,, harik eta hartxintxarra soltatu arte?,
|
hura
han daukala oroit dadin.
|
|
|
Kanpoaldera irtenda jada argitan zegoela berari bakar bakarrik erreparatu nionean konturatu nintzen laguntzera joan zitzaizun andre hura autobuseko bera zela. Ustekabea izan zen niretzat; ez nukeena jakingo esaten da, egia aitortuko dizut, harritu egin ninduen andre
|
hura
han ikusi izanak. Anbulantziaren barruan utzi zuen maleta eta bera sartu zen gero; hori dena atzeko atetik.
|
|
|
Poeta koitaduak ez dio zentzurik aurkitzen gizakiak gizakiari eragindako sufrimenduari; historian izandako hanka sartze berak nabarmentzen ditu guda zelaietan eta lubakietan. Jainkorik bada," urruti zegok
|
hura
han bere zeruan" pentsatzen du poetak. Larrutik daki Jainkoak ez duela entzuten, ez duela gizaki sufrituarenganako arretarik erakusten.
|
|
2010
|
|
|
urre koloreko izar handi distiratsu bat zen, euskarri bati lotutako hari batetik zintzilikatzen genuena; urte erdi lehenago, sendategitik etxera etorri berria ote nintzen?? aitak teleskopio txiki bat oparitu zizun, matematiketan matrikula atera zenuelako, batxilerreko azken urtean; zuk, beraz, guk baino zerbait gehiago zenekiela erakutsi behar zenigun, eta horregatik edo, izar
|
hura
han jartzea astakeria zientifikoa zela ziurtatu zenigun, aterpetik hain hurbil zegoèn izarrak aterpea ezinbestean sutuko zuelakoan: aterpea ez ezik, goroldioak, errekak eta irudi guztiak ere;. Eguzkia izar bat da, eta lurra baino milioi bat eta hirurehun mila aldiz handiagoa da:
|
|
|
Mahai baten aurrean jarriko litzateke, herritarren eskariei erantzuteko. Herritarrak joango lirateke opari eske, eta, babes ofizialeko etxebizitzen zozketetan bezala,
|
hura
han egongo litzateke, paparra gizen, zuri bai, zuri ez, opariak lagunen artean banatzen.
|
|
|
Teofilo Mariak; ongi gogoratzen naiz, bai —zu ere bai, beharbada, Damaso—, nola tematu zinen egun batean —etxeko zientzialaritzat zintugun etxekook! — aterpearen gainean jarri ohi genuèn izarrarekin: urre koloreko izar handi distiratsu bat zen, euskarri bati lotutako hari batetik zintzilikatzen genuena; urte erdi lehenago —sendategitik etxera etorri berria ote nintzen... — aitak teleskopio txiki bat oparitu zizun, matematiketan matrikula atera zenuelako, batxilerreko azken urtean; zuk, beraz, guk baino zerbait gehiago zenekiela erakutsi behar zenigun, eta horregatik edo, izar
|
hura
han jartzea astakeria zientifikoa zela ziurtatu zenigun, aterpetik hain hurbil zegoèn izarrak aterpea ezinbestean sutuko zuelakoan: aterpea ez ezik, goroldioak, errekak eta irudi guztiak ere;" Eguzkia izar bat da, eta lurra baino milioi bat eta hirurehun mila aldiz handiagoa da:
|
|
|
" Iruaingo hau orain dela ehun urte baino gehiago egin omen zitean, don Carlos erregearen gerra hartan". Begi zabalik nengoen, gutxiena espero nuen zulo
|
hura
han egotea, nik lo egiten nuen gelan. " Ikusten duk estalki hau?
|
|
|
Mutil ninduan Mithiriñan eta denbora hartan maiatzaren lehenean feria bazuan Irisarrin, ardiak errapeekin saltzen ginitian eta zuen aldeko horiek (Garazi Baigorrikoak) jiten zitian erosterat. Eta ni nagusiak igorririk ardiekin eta, salduak nitian goixko, ostatura sartu ninduan eta zer adin nian orduko, hamazazpi, Xalbador
|
hura
han zuan deia konpainaturik eta, horrek bazikean, ni baino zahartxot, hogoi eskas, eta hor sartu zuan aitzineko urtean burraldia eman zakon tratulant biarnesa eta kantatu zakoan..." Eta hitzez hitz bertsoa kantatu. Nik, ez nuen kopiatu, galde egin gogo nion berriz.
|
|
|
Zergatik zalaparta
|
hura
han?
|
|
2011
|
|
|
Korrika alde egitea ez zen itsuroso, baina oldarraldi hari eustea ezinezkoa zen... Azkenean, ez bata ez bestea, ikuskizuna kaos bilakatu zen;
|
hura
han belauniko, umeak trufaka, eta argazkilaria umeak gortinen atzetik ateratzeko zeregin gogaikarrian. Ez didazue sinetsiko, baina hala gertatu zen zinez.
|
|
|
Baina orduan, ezustean, karabelako kapitainaren alaba agertu zuan. Guk ez genekian
|
hura
han zela eta, oihuka hasi zenean, pistolarekin tiro egin behar izan nian.
|
|
|
Don Franciscok alde egin eta hurrengo egunean, Doña Elena agertu zen errementerian. Harritu egin ninduen
|
hura
han ikusteak, sekula ere ez zelako azaltzen gure artera. Zer edo zer apukadu ote zen susmoa hartuta, berehala joan nintzen harengana.
|
|
|
...ala langile; kondaira urratu baten oihartzun oihukatua; aurrean papera ta atzean papera, periodikoak leituz ilustratzen gera; gauza denen gainetik, haizea bezala; realak cuatro uno galdu zuen atzo; isil isilik esan dezagun euskaldunen sekretua; ni naiz erreka zikinen iturri garbiak aurkitu nahi dituen poeta tristea; gure izatearen testigu zuzena; zure bular laztanen antsiz ta egarriz; urruti zegok
|
hura
han bere zeruan; hamasei salbe ta hamalau kredo erdaraz entzunagatik; hormarik gabe utzitako etxea; ez zaidazu galdetu gauza ilun guztien arrazoi gordea; hostorik gabe gelditzen ari den ardaska lehorra; bihotz ustel usaia, odol ustel usaia; handitzen zarenean ikusiko duzu isilik egoteak zenbat balio dun...
|
|
|
Baina, oilo ongarria han zahartzera uzten dutenak gaizki egiten dute bi burutarik: gaitzi zaie oiloer alde batetarik, eta zure kaltetan dago
|
hura
han, baratze xoko batean belar ederrak ekarrarazten ahal zaizkizularik, eman bazenu han, kendurik alfer dagoen lekutik.
|
|
2012
|
|
|
Bere behatzak sarrailan pausatu zituenean, indarrek supituan abandonatu egin zuten. Beldur zen
|
hura
han ez ote zen izango, ia ia halaxe zuen desio, alabaina hori zen bere esperantza bakarra, azkeneko salbazio aukera. Barnebildu zen une batez eta, presenteko beharraren sentimenduan bere adorea tenkatuz, sartu egin zen.
|
|
|
Gatza egin eta patatak egurrezko koilararekin bitan eragin ostean, ura bota zien Margaritak; irakinaren ostean perrexila erantsi eta itxarotea baino ez zen gelditzen. Bekokiko izerdia lehortzeko buelta ematean ikusi zuen arto irinarekin prestaturiko orea; ahaztuta zeukan
|
hura
han zegoela. Ez zen ausartu ukitzen; ezagutua zuen halakoa erabiltzen taloak egiteko, baina berak ez zekien talorik egiten.
|
|
|
Kantari baten ahots zakarra zekarten uhinek: " Isilik zegok
|
hura
han bere zeruan...".
|
|
2013
|
|
|
...ala langile; kondaira urratu baten oihartzun oihukatua; aurrean papera ta atzean papera, periodikoak leituz ilustratzen gera; gauza denen gainetik, haizea bezala; realak cuatro uno galdu zuen atzo; isil isilik esan dezagun euskaldunen sekretua; ni naiz erreka zikinen iturri garbiak aurkitu nahi dituen poeta tristea; gure izatearen testigu zuzena; zure bular laztanen antsiz ta egarriz; urruti zegok
|
hura
han bere zeruan; hamasei salbe ta hamalau kredo erdaraz entzunagatik; hormarik gabe utzitako etxea; ez zaidazu galdetu gauza ilun guztien arrazoi gordea; hostorik gabe gelditzen ari den adarska lehorra; bihotz ustel usaia, odol ustel usaia; handitzen zarenean ikusiko duzu isilik egoteak zenbat balio dun; non hago, zer larretan?; herri zahar hontan...
|
|
2014
|
|
|
Produktore txikiek handiei aurre egiteko baliatu behar dugu harreman hori, gainera. Handiak merkeago egingo ditu gauzak igual, baina
|
hura
han dago; eta guk konfiantza eskaintzen dugu.
|
|
|
Edith ikaratu egin zen. Hala ere, lehendik nahiko garbi zekien
|
hura
han izanen zela.
|
|
|
Ordu erdi zeraman Jimek jesarrita, Clarken kiku alaiek poztu gabe, zeinetan, «Aupa, mutila, zer moduz dena?» esateaz batera, belaunean txapaka egiten baitzion. Tarte horretan, dozena bat gizonezko hitz eginda zeuden harekin, edo haren ondoan geratuak ziren, baina bazekien guztiak harrituta zeudela
|
hura
han ikusita, eta susmoa zuen bat edo beste minduta zeudela berarekin. Hamar eta erdietan, ordea, bere lotsa guztiak utzi zituen, eta interes larrigarri bat jabetu zen haren gogoaz:
|
|
|
Handik, erdi ilunpean zegoen barruti batera heldu nintzen. Ez nekien leku
|
hura
han zenik, abokatuak ez baitzidan erakutsi. Ia ziur nintzen musikak inguru haietan zuela jatorria.
|
|
|
Azkenik, haurraren bizitzako bigarren seihilekoan zehar memorian gertatzen den aurrerabidearen beste erakusgarri bat da laugarren azpiestadioaren akatsa. Hau da, X objektua behin eta berriz ezkutatzen da oztopo baten azpian; behin
|
hura
han bilatzeko jokaera sistematiko eginda, hura beste oztopo baten (Yren) azpian ezkutatzeko helburua du. Demagun, behin Yren azpian objektua ezkutatuta, haurtxoari bere besoa berehala hedatzea galarazten diogula eta bilaketa jokaera hori egiten uzten diogula segundo batzuk geroagogo.
|
|
|
Guri ere bidenabar. Lehen ateraldietan herriari buruz etxen entzuna nahasten da deskubritzen dugunarekin, gure jargitik badakigu sartzen garela sistema batean, hori hor pasatzen dela eta
|
hura
han. Taula gainekoak sinbolo zaizkigu.
|
|
|
Han baitzen Boli Kostako hirugarren karguduna, Auzitegiko Goreneko Lehendakaria, mezatik lekora jin zitzaidan, ez erasiatzerat, bainan goresmenen egiterat. Hemen, behin, zuprefetaxka batek batere ez zuen apreziatu,
|
hura
han izanki eta, kantuak salbu ez nituelakotz denak frantsesez eman.
|
|
2015
|
|
|
Gerora oso baliagarria izan zaio Madrilen ikasitako guztia.Denetik egiten du Manterolak Iribarren. Beharra non dagoen,
|
hura
han. Sukaldean aritzen da lanean, bezeroei harrera egiten die, eta jatetxearen martxa eramaten du.
|
|
|
–Bai, konturatu naiz?. Erantzun hark guztiz hotz utzi ninduen, alditxartuta, ondoezak jota, eta handik ihes egiteko gogo suharra piztu zitzaidan, drogazale zikin
|
hura
han bakarrik uztekoa. Baina gizakiok bi bihotz ditugu, bi masail, eta hortik datorkigu oreka, hortik tasun guztiak, hortik hau eta beste.
|
|
|
Beharko! Eta ikusten duzu puntu ñimiño
|
hura
han goian, zeru zabal ederrean. Ikusten duzu?
|
|
|
Jetrasek huts egin zidan. Eta Bermitis nazkagarri
|
hura
han agertu behar!
|
|
|
Beltza zen. Belztasun hark begiei ihes egiten zien, gauza
|
hura
han benetan ez zelako irudipena sortuz, errealitatean txertaturiko gauza arrotz bat balitz bezala. Hala ere, benetakoa zen:
|
|
|
Baina hura boterea giza arimarena!, pentsatu zuen. Emakume
|
hura
han eserita egoteak, haitz pean idazten, ezin soilago bihurtu zuen dena; zapi zaharren antzera erorarazi zituen haserre eta sumindura guztiak; bat eta beste elkartu zituen, eta txorakeria eta seta ziztrin hartatik. Charles eta biak ika mika, sesioan, txoro eta setati, beste zerbait sortu zuen, hondartzako eszena adibidez, adiskidetasun eta atxikimendu hura?, eta hainbeste urteren ondoren bizirik zirauen, osorik, eta hartan murgildu zen Charlesi buruzko oroitzapena zaharberritzeko, eta ia artelan baten antzera geratu zitzaion gogoan erroturik.
|
|
|
Neska
|
hura
han baldin bazegoen, Zeta ezin zen urruti ibili, pentsatu zuen Yonathanek. Matematikoa zen.
|
|
|
Astelehenetik ostiralera, bi orduko alokairuzko familia zuen hura, bataz beste eta on gaitzak batuta edozein aita familiakori bezainbat poz ekartzen ziona, neke gutxiagorekin gainera. Arratsalde gauetan tabernako zereginetan ibiliko zen, goizetako familiaz kezkatu gabe baina biharamunean ere
|
hura
han izango zuela jakiteak halako epeltasun goxo bat sortzen ziola.
|
|
|
matriuxka sorta bizidun baten moduan, hortxe zeukan Heidi ama, Heidi alabari begira, beronek Heidi telebistakoari so egiten zion bitartean, eta Jabik orduan urtu egin nahi zuela pentsatzen zuen. Heidi emakumetu hezur haragizko
|
hura
han, beregandik zentimetro gutxira, eskua luzatzea aski haren larruazala ukitzeko, eta hala ere ezin pauso hori eman. Euskal kanta zahar hark esaten zuen bezala,. Honela bizi baino aunitzez hobe litaike hiltzea?.
|
|
|
–Beatriz, Jainkoak sendo egin zaitzala?, eta joan zen. Inork ez zuen zirkinik egin
|
hura
han izan zen bitartean, eta harriturik bezala zeuden. Aitak nor zen galdetu zion alabari.
|
|
|
Alonso Cabriak Malagóngo monasterioan lan egin zezala eta ospitalea bota zezala nahi izan zuela Jaunak diote, eta egia diote, Carlevalen anaia etorri zelako. Nik diotsot berorren gorentasunari, oso pozik natorrela
|
hura
han uzteaz; neure Aita Paulo izan ezik, ez dakit nik nor utziko nuen halakorik. Zorion handia izan da.
|
|
|
10 Jakin beza, ene aita, penaz nagoela, ez bainuen uste hain laster etorriko zenik Joana anderea; korua estali gabe dugu eta ofizialeen zalaparta handiaz eta burdin sareak kendurik; ni gogo biziz nengoen
|
hura
han ikusteko: begira zer den bizitza!
|
|
|
Bera ona da, baina ez da horretarako; eta gobernutik Ana Jainkoaren Amarena kentzea bi egunengatik. Briandagatik halako presa harturik, laster eramango baitu? burugabekeria da; eta hura eramatea oso gogor egiten zait, izan ere, fundazioren baterako laster batean berriro ateratzeko ez bada, ni beldur naiz toki hartan ez ote dudan ikusiko, dagoen
|
hura
han egonik.
|
|
|
Berorren aitatasunak badaki Briandak idatzi zidala, agindu diezaiodala, fraide oinutsetako inori ere ez emateko ezer; eta beste moja batek, haiekin gehiago gastatu zela gaixotasun guztiekin baino, eta ugari izan ziren urte hartan. Nik uste dut, ene aita, hara santa Klara joango balitz ere (pertsona
|
hura
han dagoen bitartean eta mojen artean halako setakeria dagoen bitartean), falta ugari aurkituko lituzketela.
|
|
|
Betor nire zigilua, ez baitut onartzen heriotzaren zigilu hori, bihotzean izatea nahi nukeenaz eta San Ignaziok bere bihotzean zeramanaz baizik. Inork ez beza ireki kutxatxoa (otoitzaren paper
|
hura
han dagoela uste baitut) berorrek izan ezik, baina zerbait ikusten badu, ez biezaio esan inori. Kontu izan, ez diot horretarako baimenik ematen eta ez da komeni ere; berorrek Jainkoaren zerbitzurako litzatekeela uste badu ere, beste eragozpen batzuek ezin onartuzkoa egiten dute; eta berorrek zabaldu egin duela jakin baneza, ez nioke berriro erakutsiko ezer.
|
|
|
11 Orain gogoratu naiz, lehengo gutun batean idatzi zidatela, batek hor ahaideak dituela; mesedegarri gertatu zitzaiela hura Beastik eramatea. Gauzak horrela, ama priorearen kontzientziara uzten dut, ongi baderitza,
|
hura
han lagatzea, baina ez gainerakoak.
|
|
|
Dagoen
|
hura
han egonik: Gaspar Villanueva aitor entzule eta kapilaua han egonik.
|
|
|
Muxika apezpikuak —ez dakit zergatik— debekatu egin zien San Zernin Burguko parrokiar auzoei kanarioen kaiolak ematea Birjinaren inguruan, haren festa egunean. Polita zen txorien koru
|
hura
han goian, kerubin barrokoen artean.
|
|
2016
|
|
|
Bai, bainan ni zaharrena! Nik izanen nuela bizkarrean etxekoentzat,
|
hura
han utzirik, ni jaustea! Habil, habil orduan." Ni gelditu han nihaur, arditarat joateko goiti.
|
|
|
" Nahi duzu sokaz baliatu?" Nik, nire burua esku hutsez frogatu nahian: " Ez milesker!" Eta laster, nire ahulezia aitortuz" Ez. mementoan!" Ezezagun
|
hura
han egon zen nik pasaia zaila iragan arte, gero baizik ez zuela biltzen bere soka.
|
|
2017
|
|
|
lehen ez bezala, orain ahoan bilorik gabe galdegina zaigu klasean dauzkagun neska eta mutikoen sentsibilitatea, intuizioa edo irudimen gaitasuna mututzea, hondarrean ekonomia ultraliberala hobeki ibilarazteko. Zinez ahalkegarri eta oldargarri iruditu zitzaigun saio
|
hura
han bilduak ginen irakasleei. Nehoiz baino gehiago, oraingo haur eta gazteei beren emozioak adierazteko eta beren sorkuntza gaitasuna lantzeko une eta tresnak eskaini behar dizkiegu helduok, batez ere sozialki transmisio ardura dugunok.
|
|
|
Lehengusina urrun eta familiaren lagunak adiskidetasun hutsagatik odol berekoen obligazioez edo inbestitutakoak noblesse oblige. Eta
|
hura
han eserita denen aurrean guri esaten zer lastima zen Geraldek familiakoen edertasun guztia heredatu izana gizon batek ez zuelako haren beharrik, hobeto zegoela hura gabe baina hura gabe neska bat galdua zela. Guri Geralden andreei buruz hitz egiten Quentinek tiroa bota dio Herberti tiroa bota dio haren ahotsari Caddyren gelako zorutik barrena onespen doinu harroz.
|
|
|
esan zuen, sarritan aurkitzen da han?». Eta
|
hura
han errege baten arabera eserita bi edo hiru neskari begira bere betileetatik. Enarak beherakoan bezala oldartzen ziren betile haiek.
|
|
|
...eta handik eskaileretan gora uhurika eta eskaileretan gora bultzaka bainugelako ateraino eta gelditu egin ziren Caddyk bizkarra atearen kontra zuela eta besoa aurpegian eta hark uhurika eta bultzaka bainugelara sarrarazi nahi zuela Caddy afaltzera etorri zenean T.P. janaria ematen ari zitzaion Benjyri eta martxan jarri zen aurrena mainaka besterik gabe hark ukitu zuen arte orduan uhurika hasi zen
|
hura
han gelditu zen haren begiak arratoi zokoratuarenak bezalakoak orduan ni korrika nindoan iluntasun grisean euri usaina zegoen eta baita aire heze epelak botatzen zituen lore perfume guztiena ere eta kilkerren kantua belarretan isiltasun uhartetxo ibiltari batez laguntzen ninduela Fancy begira neukan hesiaren gainetik zirriborrotsu arropa sokatik eskegitako edredoia bezala beltz madarikatu hori pe...
|
|
|
Emakumezko gazte bat zen, biolontxeloa jotzen zuena. Emakume franko zegoen lehendik ere orkestran, haietako batzuk gazteak, biolontxelo jole hau baino gazteagoak ere bai apika; ez zen, alde horretatik, nabarmenegia, eta kontzerturen bat ere pasatuko zitzaidan beharbada
|
hura
han zenik erreparatu ere gabe.
|
|
|
urruti zegok
|
hura
han bere zeruan
|
|
|
Eta ministeriotik deitu ziotenean semearen gauzak Madrilen genituela errateko, deabruak eraman zuen! Zergatik ekarri zituzten Nikoren gauzak
|
hura
han gelditu bazen. Nik erraten nion, behin eta berriz:
|
|
|
Mugimendu bortitz batez gurdia ilaratik atera, pasilloan aurrera bultzatu eta,
|
hura
han utzita, ordaindu beharrik gabeko irteeratik jo nuen kanpora, pauso irmo eta biziz, eskuak libre nituela. Autoan sartu, musika bolumen altuan jarri eta supermerkatuaren aparkalekutik irten nintzen lehenik, Donostiatik gero, nora joan behar nuen arrastorik gabe.
|
|
2018
|
|
|
Harpeko Saindian, Saindia sartia izana da hamabi argiekilan, Saindu hori. Eta gero, denbora hartan, argi heekilan Saindu hori sartzen ari zelarik memento hartan, Ohatarreko kabala guztiak orro eta marruma... ez omen ziren ixildu
|
hura
han sartu arte; hura, Saindu hura han sartu arte.
|
|
|
Harpeko Saindian, Saindia sartia izana da hamabi argiekilan, Saindu hori. Eta gero, denbora hartan, argi heekilan Saindu hori sartzen ari zelarik memento hartan, Ohatarreko kabala guztiak orro eta marruma... ez omen ziren ixildu hura han sartu arte; hura, Saindu
|
hura
han sartu arte.
|
|
|
Hause, Harruse, Bernateneko, Putzuko, kartier hortako kabala guziak, denak marrumaka ari izan omen ziren. Eta ordion Saindu
|
hura
han pausatu eta gero fini! (Beronika K. laburtua).
|
|
|
Kito, baina, orain; lanera etorria zen gaur, lanera edo. Harritu egin zen, beraz, horretarako ezarria zuen eremutik atera eta
|
hura
han ikusita. Paper marroia.
|
|
|
Parte hartzeak, nahiz eta zenbakia oso altua ez izan, gogoa adierazi zuen. Baina
|
hura
han geratu zen. Hara bideratu genituen indar guztiak xahutu ditugu, lasaitu gara, eta horri berriro buelta ematea kosta egin zaigu.Josu Lekuona:
|
|
|
Hasieran Artze, Irigarai, Lurdes Iriondo, Lete... atera ziren, eta halako batean agertu zen tipo bat atorra koadrodunarekin, bakeroekin, gitarra klasiko batekin baina metalezko sokekin, eta hasi zen kantu bat kantatzen. Nik jatorrizkoa oso ondo ezagutzen nuen, Donovan Leitch eskoziar kantariaren kantu bat zen, Universal soldier, eta
|
hura
han hasi zen" Ekaitzak, ekaitzak, hostoak damazki...". Ni zur eta lur geratu nintzen hura entzunda.
|
|
2019
|
|
|
Sei urte ia informaziorik ez zenuen herrialde batean. egunero aurkitzen duzu zerbait berria, eta zenituen uste orokor haiek ere, eroriz joan dira denborarekin. txineraz ikasi duzue bostok, alaba zaharrenak izan ezik,
|
hura
han baitago euskal herrian. Sei urte, baina mugimenduan:
|
|
|
Zer egin ari ginen, bromaren bat egiteko. Oraindik ere ez dakit nola zegoen
|
hura
han: orga huts bat, zaldi batekin, zuhaitz bati lotuta.
|
|
|
Imajinazio pixka bat aski da. Imajinatu lehendabizi zaldi
|
hura
han, atari barruan bakar bakarrik, geldi, ergel eta aspertu itxurarekin. Eta atezaina, izen bitxi hura entzun eta izen hartako etxetarrik gogoratu ezinda.
|
|
|
Aneri azalpenen bat zor al nion? Errudun sentitzen nintzen
|
hura
han izango ez zelako eta segundo batzuk geroago pentsatzen nuen bera zela niri hitz egiten ez zidana, bera kolegioko komunetan niri musu ematen saiatu zena, bera komun horietan beste neskato batzuekin ixten zena. Zortzietarako hogei minutu falta zirenean, ama nire gelan sartu zen, beti egin ohi zuen bezala, aurrez atea jo gabe.
|
|
|
Pauek hiri baketsua ematen zuen igande hartan, are geldoa, ia inor ez errepideetan, Pic d' Anie
|
hura
han aurrean gailur. Mugimendu bakarra Le Gaven zegoen.
|
|
|
EGLUI gramatika liburua irakurri ondoren, gure koadernoan eskema hau sartu genuen:
|
hura
han horra hara honetan horretan hartan honek horrek hark
|
|
2020
|
|
|
Beltzak ikara aurpegia jarri zuen eta korrika atera zen. Guztiok sentitu genuen, arraioa, ez dakit nik zer sentitu genuen, baina hunkigarria zen gizon
|
hura
han, arnasestuka, begiak zuri zuri eta hilzorian bezala ikustea.
|
|
|
Zintzilik zegoen esku argi baten argia besterik ez zen ikusten. Baina asko zen
|
hura
han bazterrean beste pertsona baten itzala nabaritzeko.
|
|
|
Ozeanoaren beste aldean. Beraz, hemen,
|
hura
han pertsona ona izan zela esateak ez du ia ezertarako balio. Ezin da notizia besterik gabe eman?
|
|
|
Berehala ikusi nuen. Inongo unetan ez bainuen izan
|
hura
han egongo ez zen zalantza izpirik. Jende gehiegi zegoen, dena den.
|
|
|
Eta nik uste baino argiagoa, gainera, egoerak aurreikusteko gai bazen behintzat. Edo kasualitate hutsa zen
|
hura
han izatea. Nik ez dut halabeharrean sinesten, ordea, eta estatistikan gutxi.
|
|
|
Antigoaleko kaligrafia letra hura Ramon Gandararena da, baita bertsoak ere; ezerezetik agertu den poeta da Ramon Gandara, poeta obraduna, Dario Rocharen etxean gordetako poeta... Zer arrazoi ote ditu agureak poeta
|
hura
han atzean hain ezkutuan gordetzeko. Zer motibo ote ditu gezurretan ibiltzeko?
|
|
|
Mariannek azukre pixka bat gehixeago botatzen du zorrotxotik kikarara eta eragin egiten dio. Azkenean Conne  llengana jasotzen ditu begiak
|
hura
han dagoela konturatu balitz bezala.
|
|
|
...le; kondaira urratu baten oihartzun oihukatua;  aurrean papera eta atzean papera, periodikoak leituz ilustra  tzen gera; gauza denen gainetik, haizea bezela; realak cuatro uno galdu zuen atzo; isil isilik esan dezagun euskaldunen sekretua; ni naiz erreka zikinen iturri garbiak aurkitu nahi dituen poeta tristea; gure izatearen testigu zuzena; zure bular laztanen antsiz eta egarriz; urruti zegok
|
hura
han bere zeruan; hamasei salbe eta hamalau kredo erdaraz entzunagatik; hormarik gabe utzitako etxea; ez zaidazu galdetu gauza ilun guztien arrazoi gordea; hostorik gabe gelditzen ari den ardaska lehorra; bihotz ustel usaina, odol ustel usaina; handitzen zarenean ikusiko duzu isilik egoteak zenbat balio dun; non hago, zer larretan?; herri zahar hontan...
|
|
|
Nire burutik ez zen pasatu ere egiten zure ama pretenditzerik, baina... Ebakin
|
hura
han! Bera Bilbon bizi zen orduan, ahizparekin.
|
|
2021
|
|
|
" Niretzat garbi zegoen ez zela gauza gotorleku haren bistatik alde egiteko. Zinez esaten dizuet, señores, ia ia errukia pizten zidala gizon indartsu ahuldu
|
hura
han, tontortxoan eserita, eguzkiak, euriak, hotzak, haizeak batere axola ez ziola, eskuak hanken inguruan eta kokotsa belaunen gainean jarrita, begira, begira, begira ikusteak.
|
|
|
Haren tamainak fundamentu itxura ematen zuen, baina pintura zuria zen, maiz berritua eta garbitua, ibarreko beste etxeen artean gailentzen zuena Rhineko gaztelu bat bere herrian gailentzen den bezala. Familiek miretsi egiten zuten etxe zuria, eta aldi berean seguruago sentitzen ziren
|
hura
han egoteagatik. Autoritatea eta kultura hezurmamitzen zituen, zuhurtasuna eta manera onak.
|
|
2022
|
|
|
Urrun, Ameriketan, hitza eman diona dago:
|
hura
han deino izanen da mutxurdin, baina helduko baita —zilar poltsa batekin, suposatzen dugu– ohore eginen diote emandako hitzari. Eta menditar biziko dira, jakina, zilarrak zilar.
|
|
|
Baina zorionez gazela bat agertu zen eta haren atzetik beduino bat. Beduinoak agur egin zion, ume
|
hura
han bakarrik ikusteaz guztiz harriturik. Hiru datil eta ur pixka bat eman zizkion Orodeari eta honek dron bat eskaini zion, baina beduinoak ez zuen ezagutzen tramankulu hura.
|
|
|
Ahal izan zuten bezala, etxeraino eraman eta familiakoei erakutsi zieten; zur eta lur gelditu ziren guztiak, hegazti kozkor
|
hura
han ikusita! Amak berehalaxe ekin zion lanari:
|
|
|
Eta ez da adituen iritzi soila. Oldenbergek berak ere, talka moduko batean deskribatu izan zuen sasoi
|
hura
han eta hemen emandako elkarrizketetan. «Bataila batean bageunde bezala jokatzen genuen.
|