|
2001
|
|
|
Bal ek fokalizazioa pertzepzio prozesu psikologikoa dela baieztatzen du eta pertzepzio ekintza guztietan bi elementu bereiz daitezkeela zehazten: pertzepzio ekintza
|
horren
subjektua eta pertzepzio horren sortarazle den objektua. Hemendik abiatuz, Bal ek fokalizatzailea eta fokalizatua bereiziko ditu.
|
|
|
Esate baterako, barru fokalizazioaz ari garenean, zer adierazi nahi dugu zehazki?: fabula barruko pertsonaia bat dela fokalizazio ekintza
|
horren
subjektua edota fokalizatzen den hori psikeari (sentimenduak, pentsamenduak,...) dagokiola?, ala biak. Erantzuna, Genette ren lanari begiratuz gero, badirudi nahiko zaila gertatzen dela, eta berak ere barru fokalizazioa definitzeko Barthesek proposaturiko narrazioaren" modu pertsonalera" jo behar du, hau da, testua lehenengo pertsona gramatikalera pasa daitekeen neurrian bakarrik esan daiteke barru fokalizazioa duela.
|
|
2003
|
|
|
Autodeterminazioaren alde daudenen artean ez dago zalantza handirik
|
horren
subjektu Euskal Herria dela. Eskubidea indarrean jartzeko unean datoz zalapartak:
|
|
2006
|
|
|
Delitu
|
horren
subjektu aktiboak nolakotasun berezia izango du: merkataria edo ekoizlea izango da; beraz, berezko delitua izango da.
|
|
|
Euskararen normalizazioaren ikuspuntutik, helburua etorkin guztiak prozesu
|
horren
subjektu izatea izan litzateke.
|
|
2007
|
|
|
Autodeterminazio kontzeptua arras zehaztugabea da eta haren aldekoak berak maiz ez dira ados jartzen hil edo biziko galdera erantzutean: zein da eskubide
|
horren
subjektua. Euskal Herriaz ari garela:
|
|
2008
|
|
|
c) Eginkizun
|
horren
subjektuei dagokienez, Estatuak ez ezik, gainerako erakunde publikoek ere zerga biltze eskumenak izan ditzakete. Legeak Herri Administrazio ezberdinen zerga biltze eskumenak zehaztu ditu, lankidetza edota eskuordetze bideen erabilerari kalterik egin gabe.
|
|
|
Halaber, ziurrenik Arana Goiriri ez zitzaion gustatuko Azkuek euskaldun eta espainolen arteko harreman historikoa «aliantza» gisa deskribatzea. Zentzu horretan, agian, esan liteke Azkuek foruzaleen interpretazio paktistari eusten ziola, euskal lurraldeen estatusa aliantza bidezkoa zela aipatzean; baina aliantza
|
horren
subjektuak nor ziren definitzeko orduan, foruzale tradizionalek ez zituzketen euskaldunak eta espainolak aipatuko baizik euskaldunak eta gaztelauak, biak ere esentzialki espainoltzat hartuz. Hortaz, Azkueren historiaren interpretazio orokorra, euskaldunak eta espainolak jatorri independentedun bi subjektu gisa aipatzean, oinarrian sabindarra zen.
|
|
2009
|
|
|
Emakumearen protagonismo ebokatzaile hori gerrako eta frankismoko biktimen bizipenen transmisioan ere ikusi ahal da. Sarritan errepresio
|
horren
subjektuak bainogehiago emakumeak izan dira etxekoen memoriaren jasotzaileak eta ondorengoeitransmititu izan dietenak. Memoria traumatikoaren gordailu izan ziren asko penazhil izana kontatzen dute hainbat lekukok, esate baterako hara zer dion bere izebazondoko emakumeak12:
|
|
|
–Baina nire lehenengo zalantzak zutik dirau: egokia al da euskaldunon komunitatea hitzarmen berri
|
horren
subjektua izateko. Nire horretan jarraitzen dut:
|
|
2010
|
|
|
Hau egin zen zituzten mito eta sinesmen faltsuak berrikusi eta zuzentzeko helburuekin, prebentzioeta sentsibilizazio neurri bezala. Modu horretan parte hartzaileak, ikerketaren objektua izan beharrean, ezagutza eraikitze prozesu
|
horren
subjektuak izatera pasatu dira, eta emaitzak, partaide guztien elkarrekintzaren ondorioz lortu dira.
|
|
2012
|
|
|
Hots, Tubalen eta godoen etorreren artean desfase historiko bateraezin batsortuko da Jimenez de Radaren historian eta, ondorioz, euskaldunak bihurtuko dira, bateraezintasun historiografiko
|
horren
subjektu traumatiko. Euskaldunak Gaztelakohistoria inperialistaren erro erroko trauma fundazional bihurtuko dira Jimenez deRadaren lanean.
|
|
|
Baina hain zuzen teleologia horri bere zilegitasun politikoa emateko, Jimenezde Radak lehenaldi edota genealogia kristau eta unibertsalista bat sortuko duGaztelarentzat eta godoak hautetsiko genealogia
|
horren
subjektutzat. Izan ere, godoak Hispania bertakoak ez badira ere, historia unibertsal bat era dezakete, Erromako inperioaren konkistaren subjektu direlako.
|
|
|
Delitu
|
horren
subjektu aktiboak nolakotasun berezia izango du: merkataria edo ekoizlea izango da; beraz, berezko delitua izango da.
|
|
|
Faltsutasun hori ezartzeari dagokionez, zenbait suposamendu onartzen dira: informazioaren edo argudioen faltsutasuna edo zehaztasunik eza frogatzen denean, edota
|
horren
subjektu erantzuleak ez duenean aurkeztu bere zehaztasunaren froga nahikorik, iragarleak izan behar du bere argudioen egiazkotasuna frogatu duena.
|
|
|
Aldaketa politiko eta soziala gauzatzeko garaia. Emakumeak aldaketa
|
horren
subjektuak izan daitezen politika feminista garatzea ezinbesteko konpromisoa da.
|
|
|
Teoria sozial hauen arabera, emakumeak ez du, berez, gizonezkoak baino desira sexual txikiagoa, desira ere erakitzen eta ikasten den sentipena denez gero: gizonak txikitatik daki hala irakasten eta errepikatzen zaiolako— emakumeak desiratu behar dituela, bera dela desira
|
horren
subjektu eta onuraduna, eta bere plazer hori lortzen laguntzeko daudela emakumeak: direla legezkoak (ezkontzaren bidez), direla ezkutukoak (prostitutak).
|
|
2014
|
|
|
Espainiako herritarrek beraien sistema politikoa erabakitzeko erreferendum a egitearen alde gaude. Baina Euskal Herria ez da eztabaida
|
horren
subjektua. Euskal Herritarrok gure erabakiak geuk hartzeko dugun eskubidearen errespetua aldarrikatzen dugu, etorkizunean libreki gure egitura politikoa eraiki ahal izateko.
|
|
|
Ongi zehaztu behar genuke, nolanahi ere, egileak" Kezkatzekoa litzateke, beraz, errealitate soziolinguistikoaren azaleko gabeziak bakarrik aintzat hartuz jokatzen hasiak bagina. Ikuspegi politikoetatik ihesean doazen diskurtso eta baliabide aseptikoak garatuz jokatzen hasiak bagina" dioenean, nor den bagina
|
horren
subjektua. Soziolinguistika Klusterra bera duen gogoan lanak saritu dituena, alegia, beraren soiltasunean, edo euskalgintzaz oro har ari den.
|
|
2016
|
|
|
auzo honen izaera «instrumentala> >, betiere produktibismoari lotuta.Klase sozialen banaketa horretan ere, produkzioa eta ogibidea gizataldeak definitzeko eta kokatzeko irizpideak direla ikusi dugu: langile kualifikatu gabeetatik, enpresa gizonetara (betiere, emakumeak ikusezin, gizonezkoak izanik produktibismo
|
horren
subjektu bakarrak). Oso koiuntura espezifikoan sortutako auzoa da Zaramaga: industrializazio betean, Gasteizen finkatzen ari ziren enpresek eskulan freskoa behar zutenean.
|
|
|
Beraz, eta gaur egun, ez estatu espainiarrak ez frantsesak ez digutenez erabakitzeko eskubide formal bat aitortu, ez eta epe motz ertainean aitortuko ere, hemendik aurrera Euskal Herria eta herria terminoak erabiliko ditut hedatuen dagoen erabakitze eskubidearen adiera
|
horren
subjektu gisa, nahiz eta jakin subjektu horrek har dezakeen lurralde zatia txikiagoa edo handiagoa izango dela irakurlearen arabera.
|
|
2017
|
|
|
Protagonistak kritika garratz etengabea egiten du bere gizarteak irakurleon berbera baita dauzkan arazo ugariren inguruan, egoera gaitzesgarri horri ideal ustez eskuragarria kontrajartzen dion bitartean, askatasun sozial, politiko eta nazionalaren ideala, alegia. Telos horren bidean dagoen oztopo nagusia herriaren ezjakintasuna da, askatasun
|
horren
subjektu izan lukeenaren ergelkeria, Metxak darakusan jarrera oldarkorrari esatea hobeki dagokion bezala. Baina herriak eskura dauka egiaz jabetu, okerrak zuzendu eta bide egokiari heltzeko aukera, Utopia egingarria da, alegia.
|
|
|
Pertsona fisikoen errentaren gaineko zergak (PFEZ) izan lukeharmonizatu litzatekeen hirugarren zerga. Zerga
|
horren
subjektuak sarreraapal eta erdi mailakoak dituzten pertsona fisikoak dira, eta haien aitorpena atxikitadago jarduera gauzatzen duten herrialdeetan; azken finean, haiek ordaindutakoPFEZaren bidez lortuko da sarrera publikoen zati handi bat, garrantzitsuena ezbada. Bien bitartean, sarrera handienak dituzten pertsona fisikoak, aberatsak alegia, beren errentak desbideratzeko lanabes ugari dituzte, ezagunenak SICAVak direlarik.Finantza lanabes horien bidez, berorien jabeek saihesten dute ogasun publikoaridagokien zerga kopurua ordaintzea.
|
|
2018
|
|
|
Isabel II.aren erregealdiak boterearen inguruko diskurtso berria ekarri zuen, eta 1839ko eta 1841eko konstituzioetatik aurrera, erregeak nazioari zor zion bere boterearen parte garrantzitsu bat. Subiranotasun nazionala martxan zegoen, Cadizen 1812an bezala, baina nazioaren definizio konkretu baten arabera, eta nazio
|
horren
subjektu aktiboak, XIX. mendeko legeen arabera, gizonezko aberatsak baino ez ziren.
|
|
|
Haren antzera, Antzinako Erregimeneko Euskal Herri penintsularreko literaturaz hausnartzeko, eta batez ere periodizaziorako irizpide epistemologiko bezala, burdin aroaren kronotopoa proposatu dut (Bijuesca, 2013). Halaber, gogoan izan beharrekoa da formazio diskurtsibo inperial hispaniarrak subjektu euskalduna diskurtso literarioaren objektu posiziora zokoratzen duela, diskurtso jaso eta dotore
|
horren
subjektu izateko gai ez delakoan (Bijuesca,). adibide aipagarri utzi ditu. Hau da, une horretan hasita subjektu euskalduna gero eta prestuago agertuko da formazio diskurtsibo inperial hispaniarrak eraiki dion irudia bereganatzeko, aldi berean subjektu eta objektu posizioak betetzen dituela euskaldunek sorturiko diskurtsoan bertan ere.
|
|
|
Euskaraz idatzita ez balego, Romance bazqvenze horri dagokion subjektua ez litzateke ezertan bereiziko formazio diskurtsibo inperialaren subjektuarengandik. Edo agian zuzenagoa litzateke pentsatzea poema
|
horren
subjektua diskurtso inperialarena bera dela baina oraingoan euskaldun plantak eginez, euskaldun gisa jarduteko mugak(" burriña minçua") agerian uzteko arriskupean bada ere. Beraz, zuzenagoa litzateke onartzea kontzientzia bakoitzeko subjektua dugula diskurtso poetiko honi dagokiona, hain zuzen ere, euskaldun itxurak egiten dituen subjektu hispaniar aristokratikoa.
|
|
2019
|
|
|
Eta hala sentitu behar gara, berdin emakumeen greba bat antolatzen, gai zehatz batekin batzar bat egiten, ikastaro bat egiten edo otordu batean.Bizi izan ditudan espazio mistoetan, gizonek izan dute beti presentzia gehiago, hitza gehiagotan hartu dute eta beren hitzak pisu gehiago izan du. Patriarkatuan bizi gara, ez naiz deus deskubritzen ari.Normalki zapalketa baten kontra egin behar duzularik, zapalketa
|
horren
subjektuak direnekin elkartu behar zara. Ez du zentzurik ni beltzen askapenerako batzar batean izateak, edo bai?
|
|
2021
|
|
|
Lotsatu da nahiz Jone lotsatu da perpausak gramatikalak dira. Inguruneak argituko du isildurik den lotsatu da
|
horren
subjektua zein den. Badakigu, hori bai, 3 pertsona dela, eta singularra dela.
|
|
|
Miren bizkorra da;* Betaurrekoak bizkorrak dira; Josune lerdena da;* Liburua lerdena da; Leire goibel dago;* Txirrindua goibel dago. Adibide hauetan atributuak (bizkorra, lerdena, goibel) erabakitzen du ezaugarri batzuk dituzten subjektuak onargarriak izango direla, eta beste ezaugarri batzuk dituztenak ezin direla perpaus
|
horren
subjektu izan. Atributuaren eskakizunen arabera izaten da subjektua era batekoa edo bestekoa, eta horregatik esan ohi da perpaus kopulatiboetan predikazioaren ardatza atributua dela, ez aditza.
|
|
|
‘norbaitek zerbait egiteko eskatu/ galdatu norbaiti’). Lehen adibidean, ostera, ez dago kontrola ezarriko duen datiborik eta guztiz irekia geratzen da, beraz, irekitze
|
horren
subjektua. Inpertsonaltzat hartuko genuke.
|
|
|
nik badakit neure etxera joaten(= nik badakit [ni neure etxera joaten]). Perpaus horretan ere, perpaus txertatuan nor sintagmarik ageri ez bada ere, ni dela badakigu, perpaus nagusiko subjektua bera baita perpaus txertatu
|
horren
subjektu. Horregatik, hemen ere izenordain bihurkaria agertuko da.
|
|
2022
|
|
|
Batallaren arabera, Bueno ez zen komunista izan stricto sensu," mundu mailako kapitalismoa geldiarazi zezakeen edozein bloke inperial posibleren aldekoa" baizik. Eta Sobietar Batasuna desegin zenean, inperio espainiarrean aurkitu zuen proiektu
|
horren
subjektua. Horregatik agertzen dira nahas mahas haren planteamenduetan ezkerreko antikapitalistek ere sinatuko lituzketen gauzak NATOren eta Europar Batasunaren aurka agertu zen adibidez eta, aldi berean, betiko eskuinaren usaina dutenak, inperialismoa zuritzeko estrategietatik hasi eta Eliza Katolikoaren historia agente zibilizatzaile gisa birdefinitzeko saiakeretaraino, abortatzeko eskubidearen kontra eta heriotza zigorraren alde agertu zela ahaztu gabe.
|
|
2023
|
|
|
Nabarmendu du intersekzionalitatea kontuan hartu behar dela, eta gorputz edo identitate normatiboak izan arren, hezitzaileek errefentzialitatea nola zabaldu dezaketen ere aztertu du jardunaldietan: " Askotan sortzen zaigun zalantza da ea zilegitasunik dugun gai batzuen inguruan hitz egiteko, gu
|
horren
subjektu politiko izan gabe", esan du Goiburuk. Bere ustez, ez da zilegitasun kontua, ardura kontua baizik:
|
|
|
13). Feminismo erradikala transfeminismoaren baitan kokatzen genuen, eta, militantzia esparruetan, bollera feminismo
|
horren
subjektuetako bat zen. Argi eta garbi, kontzeptuak erabateko adiera aldaketa izan du, gaur egun TERFek (Trans Exclusionary Radical Feminist) haien buruak izendatzeko erabiltzen duten kontzeptua denez gero.
|