Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 23

2002
‎Ur kutsatu hori itsasora iristen bada, moluskuek topo egingo dute uretan eta materia organikoan disolbatutako mikroorganismo horiekin. Moluskuak iragazketaren bidez elikatzen dira, eta horrek birusak maila garrantzitsuetan kontzentratzea dakar. Horrelako produktuetan, animalia horiek ur kutsatuetan hazteak eta tratamendu termikorik gabe kontsumitzeak eragin dezakete infekzio birikoa.
2003
‎Lehenengoak proteasa inhibitzen duen botika berri bat aztertzen du (GIBaren zati bat), beste botika batzuekiko erresistenteak diren gaixoen partikula biralen heltzea eragozten duena. Bigarren azterketa antigorputz monoklonal batez arduratzen da; antigorputz horrek birusari zelula osasuntsuak inbaditzea eragozten dio, eta, hala, infekzioa saihesten da. Beste zenbait sendagai inhibitzaileren bigarren belaunaldiaren emaitzen zain daude, birusaren mintza zelula zuriaren mintzarekin bat egitea eragozten baitute.
‎“The Financial Times” egunkariak adierazi zuenez, Pekingo Genomika Institutuak apirilaren 16tik ezagutzen zituen koronabirusaren mutazio azkarrak, nahiz eta Txinako Gobernuak presioa egin zuen hedapena saihesteko. Azkenik, aurkikuntza asteartean agertu zen, lerro artean, zentro horrek birusaren sekuentziazioari buruz egindako jakinarazpen batean.
2004
‎Manipulazio genetiko horren bidez, errazago eta azkarrago ebaluatu nahi dira birusaren kontrako medikamentu potentzialak, proba asko begiz egiazta baitaitezke. Lausanako Unibertsitateko Riccardo Wittek irakaslea buru zuen aditu batzorde horrek birusaren zati genetikoak emateko baimena ere eman zuen, diagnostiko test hobeak garatzeko. OMEko aholkulariek enbarazurik eta gehiegizko baimenik gabe banatzea gomendatzen dute, betiere 500 dna unitate baino gehiago ez dituzten zatiak erabiltzen badira.
‎Horien artean, birusik azkarrena, indartsuena edo Interneten zabalpen handiena duena lortzeko borrokatu dira. Hori dela eta, zizare horien aldaera asko izan dira, baina “sustraiarekiko desberdintasun gutxirekin eta ez hain indartsuekin”, adierazi du Marcos Gómezek, diseinatzaileen arteko gerra horrek birusen aurkako programei lagundu diela ziur baitago, kode maltzur batek beste kontrinozente baten bertsio jakin bat detektatzen zuenean, desaktibatzen baitzuen.
2009
‎Mejutok lasaitasun mezua zabaldu du herritarren artean, biktimaren egoera ahula eta zaila zela esanez. Gainera, gizonak hainbat gaixotasun larri zituen, eta horrek birusaren eboluzioa eta heriotza eragin ditu.
‎“Emaitza horiek harrigarriak dira, eta azalduko lukete birus horietako batzuek zergatik irauten duten luzaroan gure organismoan”, esan zuen ikertzaileak. Aurkikuntza horrek birus horiekin zerikusia duten tumoreen azterketa, diagnostikoa eta tratamendua erraztuko ditu. Gainera, behatutako aldaketak beste birus onogeniko batzuetan ere ager daitezke, edo beste gaixotasun batzuk sortzen dituztenak, hala nola gripea eta hiesa.
‎Uste da zelula horiek direla GIBaren hedapenaren eta hiesaren garapenaren kontrol partzialaren arduradunak. Baina frogatu da birusak mutatzeko duen ahalmen handiak aldakortasun handia sortzen duela, eta horrek birus mutatuaren anduiren bat sistema immunearen aurrean ikusezina izatea errazten du. Horren ondorioa da infektatutako pertsonarengan birus kopurua abiadura handiagoan haztea, eta hiesarekiko progresioa bizkorragoa izatea, hiesak tratamendurik jasotzen ez badu.
2010
‎Terapia antirretrobiralean ari ziren Kataluniako hiru ospitaletako 69 pazienterekin egin da ikerketa, batez beste bost urtez odolean birusik aurkitu ez zaienekin. Lan horretarako, “Nature Medicine” en argitaratua, gaixoei tratamendu antirretrobirala areagotu egin zitzaien, Raltegravir izeneko botika berri baten bidez. Medikamentu horrek birusaren infekzio zikloa blokeatzen du GIBaren DNA kutsatutako zelularen DNAn integratzen denean. Botika berri horri esker, GIBa detektatzeko teknika sofistikatu bat aplikatu ahal izan da lehen aldiz.
‎Botika berri horri esker, GIBa detektatzeko teknika sofistikatu bat aplikatu ahal izan da lehen aldiz. Teknika horrek birusaren DNA zirkularra neurtzen du, Raltegravirrek birusak gizakiarengan duen DNA integrazioa blokeatzen duenean sortzen dena, eta ohiko moduan egiten zena baino sentikorragoa da. Pazienteen immunitate sistemaren egoera ere aztertu du ikerketak.
‎Estatu Batuetako Michigango Unibertsitateak “Journal of Biological Chemistry” aldizkarian argitaratutako azterlan baten arabera, platanoen lektina, landareetako osagai kimiko naturala, hiesaren birusaren aurkako inhibitzaile indartsua da. Osagai horrek birusaren transmisio sexualari aurrea hartzeko tratamendu berrietarako bidea ireki lezake, ikertzaile talde honen arabera. Aurreko azterketek frogatu zuten lektinak ahalmena duela askotariko infekzioak eragiten dituen erreakzioen katea eteteko.
‎Arnas birus sintzitialak eragindako infekzio horien eragozpenetako bat da txerto profilaktikorik ez egotea. Hori dela eta, zenbait espezialitate pediatrikotako adituek antigorputz monoklonal batekin prebentziozko tratamendua egitea gomendatzen dute; antigorputz horrek birusaren aurkako babesak areagotzen ditu, defentsa pasibo gisa, eta ahulenak babesten ditu. Antigorputz hori zelula hazkuntzaren bidez garatzen da, amak transmititzen duenaren oso antzekoa da eta ez du albo ondoriorik.
2011
‎Azterketa honekin batera, gaixotasuna eragin dezakeen agentearen identitatea ikertzen da. Agente horrek birusak, bakterioak edo onddoak izan ditzake, baita beste agente inerte batzuk ere, hala nola kutsatzaileak eta aireak garraia ditzakeen beste partikula batzuk.
2020
‎Aurrekoan bezala, lagina hodi nasofaringeotik hartzen da. Testak S proteinari lotzen zaion antigenoa dauka (giltza eta sarraila balira bezala), eta proteina detektatzen badu, esan nahi du pertsona horrek birusa izan duela. Horrek ez du esan nahi, ezinbestean, pertsona hori infektatuta dagoela une horretan eta birusa transmititzeko arriskua duela:
‎Egileen esanean, ez badago txertaketarik edo beste kontrol neurri batzukez badira ezartzen, birusaren hedapena ez da urtaroekin aldatuko, ez bada populazioren portaera aldatu egiten dela. Adibidez, porteaera aldaketek ekar dezakete lehen leku jakin batean bilduta zeuden pertsonak sakabanatzea eta aire librean ibiltzea; horrek birusaren transmisioa zailduko luke. Eta alderantziz.
‎Pneumozito horiek ACE2 izeneko proteina kopuru handia dute, eta proteina horretatik elkartzen da birusa zelulara sartzeko, eta horrek sarrera errazten du. Hori konplikatu egiten da arteria hipertentsioa duten pertsonen kasuan, paziente horiek proteina horren kantitate handiak baitituzte beren gorputzean, eta horrek birusa sartzeko aukerak areagotu ditzake; horregatik, pertsona horiek arrisku talde bat dira. Albeoloak suntsitzeak gure defentsa sistemaren erantzun bat sortzen du, hantura moduan.
‎Albeoloak suntsitzeak gure defentsa sistemaren erantzun bat sortzen du, hantura moduan. Prozesu natural eraginkor horrek birusetatik, bakterioetatik eta kanpoko agenteetatik babesteko aukera ematen digu. Baina narritadura eragiten du eta sukarra agertzen da, COVID gaixotasunaren sintoma nagusietako bat.
‎Aurrekoan bezala, lagina hodi nasofaringeotik hartzen da. Testak S proteinari lotzen zaion antigenoa dauka (giltza eta sarraila balira bezala), eta proteina detektatzen badu, esan nahi du pertsona horrek birusa izan duela. Horrek ez du esan nahi, ezinbestean, pertsona hori infektatuta dagoela une horretan eta birusa transmititzeko arriskua duela:
‎Babes neurriak hartu behar ditugu eta funtsezkoenetakoak izango dira maskarak ondo erabiltzea, distantzia mantentzea ahalik eta gehien... Orain arte eguraldi ona izan dugu, kalean egon gara asko, eta horrek birusa barreiatzea eragiten du. Zenbat eta denbora gehiago eman leku itxietan, arriskua handiagoa da, ondo aireztatzen ez bada.
‎asintomatiko egonda ere jende asko kutsatzeko arriskua dagoela. Birus berria denez, kutsatzen garenean, horri erantzun nahian inflamazio bat sortzen du gorputzak, eta inflamazio horrek birusak baino kalte gehiago sortzen du askotan. Denborarekin prozesu hori nola gelditu ikasi dugu:
2021
‎Aire hotzak ahuldu egiten du gure immunitate sistema, eta horrek birusak gure organismoan sartzea errazten du. Hotzeri arrunta, gripea, bronkiolitisa eta pneumonia dira inbaditzaile txiki horiek eragiten dituzten gaixotasunetako batzuk.
‎Garcia de Bikuñak azaldu du horren zergatia: «Hori egiten dute guztiz ziurtatzeko organismo horrek birusaren zatirik ez duela, eta txertoa har dezakeela efektuen gainezarpenik egon barik. Hau da, bere immunitate sistema normal dagoela ziurtatzeko, ez dagoela ezeren aurka borrokan».
2022
‎Zientziari dagokionez, txerto horrek birusaren proteinak ditu, gure gorputzak ezagutu eta defentsak garatu ditzan, gaitza datorrenerako. RNA txertoek (Pfizer edo Moderna, esaterako), gorputzaren makineria erabiltzen dute, proteinak gorputzak sortu ditzan; baina muturreko tenperatura baxuetan gorde behar dira.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia