|
2002
|
|
|
Kataluniako Pirinioak etengabe hazten ari dira. Kataluniako zonaldeko baso masa piriniarra mozketa baino ia 10 aldiz handiagoa da, eta
|
horrek
basoen bilakaera geldiezina erakusten du, Baso Profesionalen Elkartearen arabera (Profor). Erakunde horretako presidente Francisco Canok, Prullans herrian (Lleida) ingurumen jardunaldi batzuetan atzo parte hartu zuen, eta 12.000 hektarea zuhaitz inguru aurreratu zituen.
|
|
2008
|
|
|
Cebolo sator baldar eta erdi itsua izango da, hain zuzen ere, S' Abondo Andereari aurre egingo dion animalietako bat. Emakume
|
horrek
basoarekin amaitu nahi du baina galera hori eragozteko Furi eta Linda satorren laguntza (Maria Adanezek jarri dio azken horri ahotsa) izango du, baita Hu hu eta Ho ho euliena ere. Horiei El hormigero telebista saioko Trancas (Juan Ibañez) eta Barrancas (Damian Molla) pertsonaiek jarri diete ahotsa.
|
|
2009
|
|
|
Erdi Aroan, ontziolen gorakada itzelaren ondorioz, egurra ustiatzeko erabili ziren baso autoktonoak, eta baita ongarritarako orbela eta gizaki zein animalien elikadurarako ezkurrak eta gaztainak lortzeko ere. Hasiera batean basoaren jatorrizko egiturari bere hartan eutsi bazitzaion ere, poliki poliki, gizakiak bere erara moldatu zituen zuhaiztiak, eta
|
horrek
basoen homogeneizazioa eta txirotzea eragin zituen. XX. mendean, gainera, baso autoktonoak baztertu egin dira kanpotik ekarritako intsinis pinuaren (Pinus radiata) eta eukaliptoaren (Eucaliptus globulus) mesedetan, batez ere.
|
|
2011
|
|
|
Eta, egoera horretan, Gatikak hartu luke indarra, ez Gueñes Itsaso bideak», dio Alex Etxeberria legebiltzarkide jeltzaleak.Beste korridore bat egitearen kontra dago EAJ, Etxeberriak dioenez «jasangarritasunaren ikuspegitik» ez lukeelako justifikaziorik: «Gueñes eta Itsaso artean linea berri bat egiteko, 30 metroko zabalerako korridore bat egin litzateke, eta
|
horrek
basoetan eragingo luke».Oraingoz, Red Electricak ez du iritzirik eman. «Baina, udalerriek kontrako jarrera agertu ondoren, beste aukera batzuk aztertu ditu.
|
|
2015
|
|
|
Alde batetik, basoen eta zuraren eraldaketaren sektoreen merkatua zabaltzeko bidea dela azaldu du, eta, bestetik, tokiko galdaragileentzat ere aukera bat dela. Halaber, energia iturri
|
horrek
basoetako sute arriskua murrizteko balioko duela gaineratu du sailburuak.Biomasa sustatzearen aldeko proiektuak gogoraraztearekin batera, Tapiak Neiker zentro teknologikoko biomasa galdara ikusi zuen atzo bertatik bertara. Hain zuzen ere, galdara horrek berotzen ditu Arkautiko eremu horretan dauden eraikin guztiak.
|
|
|
Hala ere, ikerketaren egileek adierazi dute teknika horiek ez dutela landu zuhaitzei, dentsitateari edo zur kantitateari buruzko kopurua, prozesu biologikoak eta ekosistemaren egitura ulertzeko garrantzitsuak baitira. Zientzialariek 400.000 zenbatespen baino gehiago erabili zituzten munduko mapa bat sortzeko (irudian), eta
|
horrek
baso masen dentsitatearen irudi espezifikoa eskaintzen du. Azterketak patroiak erakusten ditu zuhaitz dentsitatean eskala handian, eta ekosistema batean aldagai hori kontrola dezaketen faktoreei buruzko informazio zehatza ematen du.
|
|
2016
|
|
|
Baina beroa, garraioa eta hezetasuna dira haren etsairik handienetako batzuk, erraz hondatzen baita hauskortasunagatik, samurra eta sendotasun gutxikoa delako. Kolore gorri bereizgarria du, antozianina kantitate handiak dituelako; pigmentu
|
horrek
basoko beste fruta batzuen (masustak, esaterako) tonalitate tipiko hori ematen du. Kontserbatzeko baldintza berezirik behar ez duten arren (leku freskoak, lehorrak eta eguzki argitik babestuak), hozkailuaren alderik hotzenean gorde daitezke, beste elikagai batzuetatik isolatuta, haien bizitza erabilgarria luzatzeko.
|
|
2019
|
|
|
Horrek, baina, arriskua ere badakar. Basoaren azpian dagoen ur masa kanporatu liteke, eta
|
horrek
basoa hiltzea eragin dezake gerora.
|
|
2022
|
|
|
Tenperaturetan eta prezipitazioetan aldaketak gertatzen ari direla diote adituek: «Aurten, ez du ia euririk egin, eta
|
horrek
basoko landareriaren estresa eragiten du». Ondorioz, sua oso azkar hedatzen da zenbait eremutan, eta hektarea asko kiskaltzen ditu laster batean.
|