|
2004
|
|
|
Aldi berean gertatu ziren aldaketa horiek eta bisigu nahiz legatz harrapaketaren gainbehera handia eragin zuen XIX. mendeko gehiegizko arrantzak. Egoera
|
horrek
XX. mendeko lehenengo zatira arte jarraitu zuen. Zergatik?
|
|
2007
|
|
|
...Aurrekoak aurreko, H. Gipper Humboldt-en espezialistarentzat hizkuntzaren mundu ikuskeraren pentsamendua haren «egiazko asmakuntza bat» biziki garrantzitsua litzateke959 Baina Humboldt-ek berak jada egina duenagatik baino gehiago, ideia horretan «programa oso bat dago, hizkuntzalaritzarentzat egiteko izugarria, bere betetzerako oraindik neke handiagoak eskatzen dituena»960 Dudarik ez dago, gai
|
horrek
XX. mendeko hizkuntzalarien artean zer esan asko sortu duela (J. L. Weisgerber eta, Alemanian; E. Sapir eta B. L. Whorf, Ipar Amerikan, etab.) eta autoreok egiaz Humboldt-ekin harremanetan zeudela abiapuntu horretan; beraz, eztabaida guztiok nolabait Humboldt-engana igortzen zutela.
|
|
2009
|
|
|
Lehenago zuhaitz bako arloak zirenetan pinuak landatu eta geroago osorik ebaki eta saltzen hasi ziren. Prozesu
|
horrek
XX. mendearen 80ko hamarkadan hartu zuen indar betea. Ordura arte, abeltzain eta artzainek harrituta ikusten zituzten zura saltzeak zekartzan etekin ekonomikoak.
|
|
|
Azken urteetan arte modernoa sakonago ikertu dutela azaldu du Carmonak, eta
|
horrek
XX. mendearen hasieran izandako beste joera batzuen berri izatea ekarri duela adierazi du. Joera horiek arreta handiagoz aztertzeko parada izan dute, horrenbestez.
|
|
|
Marx, Nietzsche, eta Freud, testu horretan, hermeneutika berri baten sortzaile modura agertzen dira. Hermeneutika
|
horrek
XX. mendea ezagutzeko modua prestatuko zuen, aurreko mendeko epistemea bazterrean utzita.
|
|
2012
|
|
|
Barakaldo Bilbo handiko udalerria da eta Nerbioi ibaiaren ezkerraldean dago. 2006ko datuen arabera 96.446 biztanle ditu; egun, biztanleriaren %3 %4 espainiar estatutik kanpo jaioa da. ezkerraldeko ekonomiaren ardatza da Barakaldo, orain gutxi arte burdingintza industria izan da jarduera nagusia; jarduera
|
horrek
XX. mendearen hasieran immigrazio tasa altuak ekarri zituen eskualde osora. Gaur egun, aldiz, zerbitzu hiria da, horrek, inguruko herriekin duen komunikazio sarea hobetzeko bideak jarri ditu.
|
|
|
Euskal itzultzaileen itzulpen praktikarekin sarritan kontraesanean dagoen itzulpenaren ikuspegi tradizional
|
horrek
XX. mendearen bukaerara arte iraungo du, harik eta zenbait itzultzaile (tartean Sarrionandia) ikuspegi horren inkoherentziak modu aski burutsuan azaleratzen hasten diren arte.
|
|
|
Gorago esan dugun bezala, XIX. mendearen bukaeran loratzen da Bilbon industria. Industrializazio
|
horrek
XX. mendearen hasieran Bilbo Euskal Herriko erreferentzia ekonomikoa izatea ekarriko du, baita Espainiako estatuko garrantzitsuenetakoa ere. Haren loraldia Gerra Zibilak geldiaraziko du, baina horren ostean aberastasuna sortzen jarraituko du.
|
|
2015
|
|
|
Azken bi hamarkadetan lan handia egin da gizarte metabolismoaren arloan, besteak beste, M. Fischer Kowalsky eta H. Halberl en eskutik. Gaur egun, gizarte metabolismoa Ekologia Industrialaren esparruan kokatzen da, nahiz eta ikasketa arlo
|
horrek
XX. mendearen hasieran izan zuen hasiera J. Popper Lynkeus en ekonomiaren material zein energia fluxuen analisiaren ekarpenarekin.
|
|
2017
|
|
|
plaza handiak eta etorbide zabalak ekidin, eta plaza txiki eta kaletxoz ehunduta daude gure auzoak. Egitura
|
horrek
XX. mendean galtzen hasi ziren komunitateak birsortzen lagundu du, eta horri esker zaintza lanak etxetik atera dira, kolektibizatu egin dira, ikusgarri egin dira. Politizatu egin dira.
|
|
|
Intimitaterako espazioen tradizio
|
horrek
XX. mendera arteiraunzuen.HorrenadibidediraAdolfLoosarkitekto vienarraren eta Carlo Mollino arkitekto italiarraren barnealdeak, erakusketakobigarrenardatzean, Babeslekulibertinoak, jaso direnak. Kontzeptu erabakigarria da«Playboyarkitektura»nere.
|
|
|
Baina aldaketa horren ondoriorik kezkagarriena hauxe da: gertakizun
|
horrek
XX. mendearen amaieran gure ezaugarri garrantzitsua izan zen anonimotasun eta, horrekin batera, kolektibotasun filosofiari kosk larria egiten diola.
|
|
2021
|
|
|
Espainiar eta frantziar estatuen jazarpen linguizida
|
horrek
XX. mendean euskara ia desagertzeko zorira eraman eta gero, azken mende erdian euskaltzaleok egindako izugarrizko ahaleginari esker euskara galzoritik ateratzea lortu dugu, eta ostutako lurraldeak eta funtzioak neurri batean berreskuratu ditugu. Baina euskarak ez du etorkizuna ziurtaturik, inola ere ez.
|
|
|
Ekonomia solidarioa, berriz, ekonomia sozialaren enborretik sortzen da; azken
|
horrek
XX. mendearen azken herenean izandako hazkunde enpiriko eta akademikoaren testuinguru batean. Izan ere, krisi, erregulazio ekonomikorako aldaketa eta korronte liberalean oinordetutako prozesu globalizatzailearen zabalkuntzaren testuinguruan, agenda neoliberalak hegemonia lortzen du nazioarteko ekonomian.
|