|
2000
|
|
|
Caño Casiquiare igaro ondoren, beraz, Rio Negrora heldu ginen. Erabat ezberdina da ibai hau; Orinocok ur
|
horiak
ditu, eta Rio Negrok, izenak dioen moduan, ur ilunak, beltzak. Santa Rosara abiatu ginen Rio Negron behera.
|
|
2004
|
|
|
Bizkarraldea gris urdinxka iluna da, eta zatia alboetako beheko aldea eta sabel zuri zilarkara. Alboak erreflexu
|
horiak
dituzte. Begi artean urre koloreko orbana du, eta operkulua (zakurren irekidura estaltzen duen zatia), orbana du beltza.
|
|
2007
|
|
|
bilo
|
horiak
zituen;
|
|
|
zibilizatu ezinak dira funtsean, arraza ariarrak lanabes edo, makina bizidun? gisa baliatzeko soil dira kulturgintzan egokiak (arraza beltzak inolako kultur dohainik ez du;
|
horiak
badu zenbait gaitasun tekniko edo praktiko, baina, teorikoa gabe, mediokritate hutsean gelditzen da, goitasunik inoiz erdietsi ahal gabe). Honelako baiespenak oraindik Ortega eta Baroja-ganaino lasai lasai irakurriko ditugu.
|
|
2008
|
|
|
Nola aukeratu ondo Tomate heldu baten bila bagabiltza, larruazal gorria eta leuna dutenak aukeratu behar ditugu, eta ukitzean bigunak direnak; bestela, pieza ez hain helduak nahiago baditugu, irmoagoak eta azal arrosakorragoa dutenak aukeratuko ditugu. Tomate helduegiak, oso bigunak edo magulaturen bat dutenak, baita zurtoinetik hurbil berdeguneak edo
|
horiak
dituztenak ere, bota egin dira. Heltzea behar duen tomatea leku freskoan gorde behar da, eguzkiaren zuzeneko argirik gabe, eta inoiz ez hozkailuan, tenperatura hotzak ez baitu uzten heltze prozesuari jarraitzen, zaporeari eragiteaz gain.
|
|
2009
|
|
|
Lehen aldiz itsasontziaren sabelean ikusi zuenean, begi
|
horiak
zituen eta animalien antzera zebilen, bizkarra konkortuta. Baina begien horitasuna kolorea baino ez zen, begirada lotsatia zeukan, amorrurik gabea eta ia ia umetua.
|
|
|
–Haurdun geratu nintzen gauean, otsoa ikusi nuen hortxe aurrean. Otso handia, begi
|
horiak
zituena eta gizonaren begirada. Otso horren ipuina badakizula uste dut, ama, eta entzun egin nahi dut.
|
|
|
Begi
|
horiak
zituen. Txakurra baino askoz handiagoa zen eta ilunpetan mugitzen zen, animaliaren antzera baina ez erabat animalia.
|
|
|
Berak, berriz, txunditurik jarraitzen du tresnaren aurrean. Han barruan, garbigailuaren sabelean, sarritan ikusten du beraren niki
|
horiak
duen aingura urdina uretan dardarka, ezkutatzen eta agertzen, gorde gordeketan jolasean ari balitz bezala.
|
|
2011
|
|
|
Erleak baino haundiagoak dira, baina hemengo liztorrak baino ttikiagoak. 30 zentimetroko luzera dute, bizkar aldea marroi iluna eta abdomen aldean ezaugarri
|
horiak
dituzte.
|
|
|
Ez da gehiago uda ederrik izanen sartaldeko eguzki gorrien mendebaldeko ohatzetan uztaren soroek hasperen harritua gauari eskaintzean, galtzen ginen arratsalde urreztatuen bidexketan miresmena urruneko jainkoetara zenean hegaldatzen gure bihotza antifona beroa ilunabar urdinduetan, hitz bakoitza eresi, eta muinoetako artesailen leihatiletatik bailarako makal
|
horiak
genituen ederresten, erretenen bideetatik zihoazen ihes ibaietara mahastien aihen hordietan umotzen zirelarik aleak, baziren krabelin loredi oparoak ere eta dondiegoen kaliza usaitsuak gurpenaren intzentsuz ortziari aintza oihukatuz, han galtzen ginen zu eta ni heriotzak bizitza zeharkatzen duen amaraunetan, dardara hartan errenditzen gintzaizkion izatearen muin harrigarrienean datzan ezinesanari...
|
|
2012
|
|
|
Lantzean behin, taberna bateko ateak bere txilinari eragiten zion, eta, haizea zebilenetan, dendaren ezaugarri ziren motxailearen kobrezko bizarrontzitxoak karranka entzuten ziren bi burdinziriren gainean. Dekorazio gisa moda grabatu zahar bat zeukan kristal baten kontra erantsita, eta ile
|
horiak
zituen argizarizko emakume soin bat. Hark ere, ilemotxaileak, auhendatzen zuen bere bokazio hutsegina, bere etorkizun galdua, eta, hiri handi batean, esateko Rouenen, adibidez, portu gainean, antzokitik hurbil, dendaren bat amestuz, han egoten zen egun osoan luze paseatzen, udaletxetik elizaraino, goibel, eta bezeroen esperoan.
|
|
2013
|
|
|
moztu dio mutiko batek bere burua agertu gabe. Bai, bai, zer zen begi
|
horiak
zituelako hori, errepikatu dute galdera.
|
|
2014
|
|
|
Uste dut egia dela orain hauturik ez delarik, baina lehen ona zela besteak bezainbat baina bere estiloan. Biziki zalua da, jauzi egiten du gora, baina sustut galtza
|
horiak
ditu eta horrek uxerrari pentsarazten dit: eroa da, Europako maskaradetan zabaldua den pertsonaia.
|
|
2015
|
|
|
Bada, hantxe ikusi nuen Alfonso, eta zuri zuri egina zegoen, beti bezala, lanetik edo, badakizu.. Begiak ez, begiak
|
horiak
zituen, badakizu...
|
|
2016
|
|
|
Begi
|
horiak
zituen.
|
|
2017
|
|
|
Borrokako oilar mota. Kolore iluna eta lepoaldean zein hegoetan zilar koloreko lumak edo
|
horiak
dituenari ematen zaio izen hau.
|
|
|
Gaur egun, Euskal Baserriko Oilaskoa sor markaren babesean, hegazti horren hazkuntzak gora egin du. Haragia ekoizteko erabiltzen da, eta jatorriz, luma gorriak eta hankak eta azala
|
horiak
ditu. Oilasko zuria baino motelago hazten da, eta horrek kalitatea bermatzen du.
|
|
2019
|
|
|
Katu beltz bat berarengana zetorren. Begi
|
horiak
zituen, ametsekoak eta liburutegikoak bezala. Buztana tente tente zeukan.
|
|
|
Baina beste berezitasun batek deitu zion atentzioa: begi
|
horiak
zituen.
|
|
|
kuia txikia. Kuia, hosto handi eta lore
|
horiak
dituen landare etzana da, haziz beteriko fruitu handi biribil hori laranja kolorekoak ematen dituena.
|
|
2020
|
|
|
—Koltzarena. Koltzak hori
|
horiak
ditu petaloak.
|
|
|
Noski. Ni gogoratzen naiz gure bidaian Che Guevararen biografia irakurtzen ari nintzela, Paco Ignacio Taibo IIk idatzitako hura, tapa
|
horiak
zituena. Hori eta Benedettiri buruzko biografia bat, El aguafiestas, eta Benedetti beraren Primavera con una esquina rota, berriki euskaraz plazaratu dena Udaberri kantoi hautsia tituluarekin.
|
|
|
Luma urdinak, gorriak eta
|
horiak
ditu.
|
|
2021
|
|
|
pertsona egokia kale kantoian bertan egon daiteke. Milaka eta milaka aldiz iruditzen zaigu guretzako moduko pertsonaren aurrean gaudela; gure bihotza pilpiraka hasten da, brida gabe, izen bat entzunda, sudur baten kurbaren edo irribarre baten aurrean, zergatik eta bat batean deliberatu dugulako horixe dela guretzako moduko pertsonaren sudurra eta izena eta irribarrea; gurpil
|
horiak
dituen auto batek, emakume zahar batek lotsagorritu egiten gaituzte bultaka, guretzako pertsona egokiaren autoa eta ama direlakoan: ezkontza bidaia egingo dugun autoa, bedeinkatu gaituen ama.
|
|
|
Zutitu eta agurtu ninduen. Ostatuko leihotik, gizona urruntzen jarraitu nuen, ile nasai
|
horiak
zituen andere baten besoetara erortzeko. Erresilientzia erreusitu zuela zirudien.
|
|
2022
|
|
|
Gainera, Cúrcuma lagin batzuetan aitortu gabeko barazkien DNA aurkitu zen, piperrautsa esaterako, eta arto, arroz eta olo almidoia. Azafrai laginen artean, batzuk kartamoa ziren (lore
|
horiak
zituen landare bat), garai kalena, eta beste batzuetan ez ziren azafraiaren berariazko bi konposatu ikusi, eta horrek indartu egiten du aizunduta zeudelako susmoa. Piperrautsaren %6 aizunduta zegoen.
|
|
|
Ezaugarri nagusia hostoen eta loreen tamaina handia. Lehenak 60 zentimetroko diametroa izatera irits daitezke, eta bigarrenak, berriz, arrosa edo zuria, 23 zentimetrora irits daitezke. 2 Nelumbo lutea edo loto amerikarra Lore
|
horiak
ditu, eta petalo ahurrak, berriz, intxaurrondoak baino txikiagoak. Gainera, zenbait barietate hauek dira loto lorezkoak:
|
|
|
Hirusta horia (Trifolium dubium), edo hirusta anbiguoa 50 zentimetroko altuera har dezake. Loreek bost nerbio eta korola horia dituen kaliza bat dute, eta beste hirusta espezie batzuetatik bereizten da, infloreszentzia globosoak eta
|
horiak
dituelako. Gainera, hostoek albokoek baino terminal luzeagoa dute.
|
|
|
Onkel Ramirez Oskol beltza edo gris iluna du. Zerrenda
|
horiak
dituzte buruan, hanketan eta isatsean. Gainera, sabelaldea (plastrona) erabat horia da (hortik datorkio izena).
|
|
|
Abadea, Walter Scottena, Jaunartzaile deboziotsua eta Vidocqen oroitzapenak. Azken hori gustatu zi  tzaidan gehien, orri
|
horiak
zituelako. Etxe azpiko baratze abandonatuak sagarrondo bat zeukan erdian eta zuhaixka zabartu batzuk han hemen, zeinetako baten azpian aurkitu bainuen aurreko maizterraren bizikleta ponpa.
|
|
|
Bular irmoak eta tenteak ditu, oraindik guztiz puztu ez diren baloiak antzo. Azala zuri zuria du eta ile
|
horiak
ditu denean. Ez bakarrik hankartean eta besapeetan, baita sabelean eta izter gainetan ere.
|
|
2023
|
|
|
Ez genuen gehiegizko lanik hartzen apain joateko: elastiko zuri bat, marra urdin eta
|
horiak
zituen sudadera kantosoren bat eta aurrera. Betiko topikoa da errebaletako bakaletak soilik ibiltzen zirela horrelako antroetan, eta horrek amorrua ematen dit.
|
|
|
Itsas oenetera (Oenothera drummondii) landarearen adibidea erabili du irakasleak. Petalo
|
horiak
ditu lore horrek, eta Ipar Amerikako kostaldean du jatorria, baina beste eskualde batzuetako dunetan sakon bota ditu sustraiak: «Dunetako landareak oso lur pobreetan hazten dira, eta, espezie inbaditzaile horrek lurra aberasten duenez, bertan dauden beste landareak mehatxatzen ditu.
|
|
|
Lurrik gabe ez gara deus, baina herri hau aurrera ateratzea lortu dugu". Estanpatu arrosak eta
|
horiak
zituen melhfa zeraman egun hartan. Adibide sinple baten bidez laburtu zuen mende erdiko ibilbidea:
|
|
|
Eskuarki pentsatzen dugu laborari seme tipi batek, lehen hezkuntzaren ikasle denak, Pitagorasek baino gehiago dakiela, otzanki errepikatzen baitu lurrak bira egiten duela iguzkiaren itzulian; egiatan izarrak ez ditu gehiago begiratzen ere; eskolan mintzatzen zaion iguzkiak ez du zer ikusirik berak ikusten duenarekin; laborari seme tipi hori inguratua den bere unibertsotik erauzten dugu, polinesiar tipiak erauzten ditugun bezala behartzen ditugularik errepikatzera: " Gure arbaso galiarrek ile
|
horiak
zituzten".
|