|
2000
|
|
|
Kazetariek eta fotografoek eman lezakete errealitate objektiboaren berri idazle artisauak baino hobeto (85 orr.). Ez da
|
hori
idazlearen jomuga, idazleak" gauzen bihotzetara hurbildu" nahi du:
|
|
2002
|
|
|
Alegia, kazetariak irakurle jakin bati bideratzen dio lana. Literaturan ere bada irakurle bat buruan, baina irakurle
|
hori
idazleak aukeratzen du, askatasun osoz, libreago da. Idazleak, funtsean, bere buruarentzat idazten du, berak irakurri nahiko lukeena saiatzen da idazten.
|
|
|
Komunikabideek irudia saltzen dute. Beraz, komunikabideek irudi salgarria duten idazleak (onak edo txarrak, eta
|
hori
idazle direnean) maite dituzte." gintzan Durangoko Euskal Liburu eta Diskoen Azokak betetzen duen lekua. Azken urteotan azokaren helburu, antolaketa, funtzio edo egituraketa bera eztabaidagai izan badira ere (begiratu besterik ez dago komunikabideetan argitara eman diren artikulu,, edo iritzi artikuluak), dudarik ez dago Durangoko Azoka, ezer baino lehen, euskal liburugintzaren erakustoki garrantzizkoena dela oraindik.
|
|
|
Eta egarri horrek ekarri zuen behin baino gehiagotan modu akritiko batean onartzea dozena erdi lagun horiek egindako eredua bere azkeneko puntuetaraino. Jakina, eredu
|
hori
idazle sutsuenek (sutsuenak, gehien idazten zutelako garai hartan) erabiltzen bazuten, ez gaitezen orain harritu gertatutakoaz, ez baitakit gainera beste irtenbiderik ere bazen, hori ez egitea, praktikan, batasunaren kontra jartzea baitzen. Ez dut inolako dudarik idazle hoberenak ez direla horretan erori, eta hasieratik beren eredua segitu bazuten, horrek ez zien inolako kontraesanik sortu:
|
|
2003
|
|
|
Dinosaurioak, nolabait, ziklo bat osatzen du, simetria bat ezartzen du, koju zegoen mahaiko hanka berdintzen du, Tesia (Proust) Antitesia (Monterroso) Sintesia joku dialektikoak aurrera egin dezan egiten du posible. Eta
|
hori
idazle batek baizik ezin zuen egin. Prousten mailako idazlea, Prousten ifrentzua.
|
|
|
Ezkutatu nahi
|
hori
idazle askoren nahia al da?
|
|
2004
|
|
|
Urlia gaizki jolasten ari dela, alegia. Orobat," Neska
|
hori
idazle ona da" esaterakoan. Aipatu neskak ongi idazten duela adierazi nahi izan dugu, ez besterik.
|
|
2008
|
|
|
" Aipatutako errealismo
|
hori
idazlearen asmoa da zeina irakurleak ondorio bezala partekatzen duen. Beraz, XIX.etik aurrera lortu nahi zen kontzeptu genetiko eta zientifikotik urrun, XX. mende bukaerako errealismoak irakurlearendako errealitate ezagun baten kamuflajea erabiltzen du.
|
|
2009
|
|
|
Ez, idazleok ez gara inor baino gehiago, ez gara herritartasunaren dohain elitista halako baten jabe. Ez da
|
hori
idazlea eta gainerako herritarrak bereizten dituena, idazleak hartu duen ezagutza modua baizik: denek bezala, giza izaera ezagutu nahi dut neuk ere, inoiz ulertuko ez dudan, baina ulertu egin nahi nukeen izaera hori?, eta literatura da nire ezagutza modua, sorkuntza da nire tresna eta makulu.
|
|
2010
|
|
|
Nire iritziz, gizonezkoek gai horiek tratatu ez badituzte, horietara hurbiltzeko ahaleginik edo interesik izan ez dutelako da. Esperientzia bat fikziora bihurtzeko ez zait iruditzen bizipen
|
hori
idazlearena izatea beharrezko denik, baina bizipen eta esperientzia hori bizi izan dutenen ahotsak entzuteko eta irakurtzeko saioa egitea beharrezkoa da, fikzioa sinesgarri izango bada.
|
|
|
1990ean Octavio Paz mexikarrak saria jaso zuenetik, Literaturaren Saria ez zaio idazle hispaniar bati egokitu; Guztira, hamaika alditan jaso dute sari
|
hori
idazle hispaniarren ordezkariek, azkena, esan bezala, Vargas Llosa.
|
|
|
1913an esan zuen
|
hori
idazle katoliko frantsesak. Oraindik ere errepikatzen dugun ideia da, gizaki modernoak denboraz eta etorkizunaz duen larritasunaren isla.388
|
|
2011
|
|
|
Neskak kristalak altxatu omen zituen, kanpotik inork begira ez zezan, eta, lurrundu zirela aprobetxatuz, gezi batez zauritutako bihotza marraztu zuen idazleak. Neska haurdun geratu zen, poema
|
hori
idazlearena zela pentsatu zuelako.
|
|
2013
|
|
|
Eta horren bila Obabara. Kritikariak argi du ez zela
|
hori
idazlearen helburua, eta hori baino askoz gehiago dela liburuak eskaintzen duena, baina horixe da, halere, irakurleek aurkitu nahi dutena. Exotismo hori.
|
|
|
Euskara
|
hori
idazle izenik gabe aurkeztu bazen ere Artean, ezaguna da lehendik ere argitaratua zela poema hori bera eta Larramendi izan daitekeela beraren egilerik ziurrena (Goikoetxea, 1967), argitalpen berean ageri den sermoiaren egilea den bezala (Larramendi, 1973: 292).
|
|
2015
|
|
|
Idazle al da idazletzan dabilen oro? Eta idazletzan aritzea, nahikoa al da
|
hori
idazle izateko. Hezur horri beste zakur batek heldu dio, eta maldizio bat omen denez esatera noan hau,, idatz dezala liburu hori nire etsaiak?.
|
|
|
–Bai, agridulcea? Eta gero, jakina, hustasun
|
hori
idazleok sentitzen omen duzuena, erditze osteko depresioaren antzekoa?
|
|
|
Horko
|
hori
idazlea da.
|
|
2016
|
|
|
–Zaharra begitandu jat, bai. Nafarroako erregina
|
hori
idazlea be izan zala esan dozu?
|
|
|
Baina lan
|
hori
idazle garaikideekin egin dugu, gaurko sorkuntza garaikoarekin lotura egin nahian, eskema beretan ari direnez neurtzeko helburuarekin. Autore horien baitan ez dugu haatik memoriarekiko horrelako kezkarik aurkitu ez eta entzun ere.
|
|
2019
|
|
|
860). Akademiak euskara estandarra ezartzearen aurka agertu zen J. Urquijo, zeregin
|
hori
idazleen eta diputazioen esku utzita, eta ikerketa filologikoan jarraitu zuen (Villasante 1971). Ohartzeko da, era berean, garaiko testuetan F. Krutwigek ez zuela inoiz J. Urquijo aipatu bere irizpidea indartzeko.
|
|
|
Adibidez, Stephen Kingen Misery irakurtzen baldin baduzu, izan daiteke terrorezko nobela gotiko bat, edo izan daiteke idazlearen mendekotasuna alkoholarekiko. Literatura ona baldin bada, egia bati buruz ari da, eta egia
|
hori
idazleari oso lotuta dago. Editorea da askotan material hori irakurtzen duen lehen pertsona eta material horrekin lan egin behar duena.
|
|
2020
|
|
|
Artista edo bertsolaria izanik ere, soilik idazten hasiz gero ez da inor idazle bihurtzen, baina
|
hori
idazlea=/= bertsolaria ustezko kontraesanetariko bat besterik ez da.
|
|
|
Uriberentzat premiazkoa da fikzioaren bidez errelatua osatzea; Euskal Herriaren historia eta zapalketa kontuan izanik, euskal idazlearen funtzioetako bat hori ere izan litekeelako. Rodriguezek eta Canok, aitzitik, errelatuarekiko inolako konpromisorik ez dutela berretsi dute, eta
|
hori
idazleei eskatzea lekuz kanpokoa delakoan daude.
|
|
2021
|
|
|
Hala ere, begi bistakoa da erraz erabil ditzakegula predikatu osagarri modura: Nire ahizpa bertsolaria da; Gure gurasoak harakinak dira; Horko gazte
|
hori
idazlea da... Areago, literaturan erraz aurki ditzakegu ari, le edo tzaile atzizkien bidez sorturiko hitzak izen baten ondoren, hau da, adjektibo posizioan:
|
|
|
Kontatzeko gogoa emango dion istripu poetiko baten biktima izan behar du, literaturan sartuko bada, esperientzia literario batek erasan behar dio. Eta
|
hori
idazleon erantzukizuna ere bada. Galdera hori," Zergatik irakurri behar dut?", porrot baten aitorpena delako, galdera ez baina kexa baita berez gaztetxoarena, mezua:
|
|
|
Balio badizue iparrorratz on bat izateko, ondo, bestela egin jende normalak bezala eta ez irakurri kritikarik. Utzi lan zikin
|
hori
idazleoi, kritikoak baitira urguiluzko gure bekatu larriek merezi duten zigorra.
|
|
|
Nik baino denbora gehiago pasatzen duzu liburuak begiratzen. Eta
|
hori
idazlea naizela esan nion, beharbada nire galderak min egingo ziola pentsatuz eta gaiz aldatzeko.
|
|
2022
|
|
|
"... bi pentsaera moldek inarrosten naute: fede baten aitormena, eta ere duda baten aipamena..." Hunen ondotik badator gogoetaldi sakon bat zutabe huntan sartzen ahal litekeena den bezala, euskaratu ondoan bistan da,
|
hori
idazleak berak egitea hobe. Urrunago dio idazki horiek badutela debaldetako itxura ospetsu bat, umore eta arintasun eskasia..., aitortzen duelarik haatik, Izquierdoren hitzak bere eginez.
|
|
|
Thoreau ez ezik, Ralph Waldo Emerson, Nathaniel Hawthorne eta Louisa May Alcott idazleak topatu dituk bertan(
|
hori
idazle kontzentrazio handia, garai berean eta halako herri txikian izateko!), idazle horiek bizi izandako etxeak, haiek erabilitako objektuak, haien kontuak eta aipuak. Eta transzendentalismoa, naturalismoa, abolizionismoa... eta desobedientzia zibilaren jatorriak.
|
|
|
Askotan, azken liburuekin batez ere, pentsatzen duzu Annierekin paseatu nahi zenukeela errutinaz jositako Parisen barrena. Bestela gorroto duzun hiri
|
hori
idazlearen begietatik bakarrik maitatzen ikasi duzu, bere supermerkatuetako argi eta guzti.
|
|
|
«Liburu honek, laburbilduz, desagertua den mundu bat kontatzen du, europarren kontakizunei kontrajarrita, afrikar ikuspegi bat erakusteko, baina errealitate hori inondik ere idealizatu gabe». Eta, itzultzaileak esan duenez, hizkuntza gehiegi kiribildu gabe egiten du
|
hori
idazleak. «Narratzaileak, esplikatu ez, erakutsi egiten digu, eta azalpenak edo ondorioak irakurleak berak aterako ditu».
|
|
2023
|
|
|
Udalari bidalitako dokumentuetan berretsi du
|
hori
idazleak: 1926an, eskaera bat egin zion udalari, Gorbeiara bideko azpiegiturak hobetzeko eskatuz.
|