|
2001
|
|
|
Artoaren existentziaren ebidentziarik zaharrena, 7.000 urte ingurukoa, Tehuacán ibarrean (Mexiko) aurkitu dute arkeologoek, baina litekeena da Amerikako bigarren mailako beste zentro batzuk egotea. Zereal
|
hori
funtsezko artikulua zen maien eta azteken zibilizazioetan, eta zeregin garrantzitsua izan zuen erlijio sinesmenetan, jaietan eta elikaduran; bi herriek ere esaten zuten haragia eta odola artoz osatuta zeudela. Artorik zaharrenaren biziraupena eta haren hedapena gizakiei zor zaie, haziak bildu eta gero landatzeko.
|
|
2002
|
|
|
Metodo tradizionalaren arabera, prozesu
|
hori
funtsezkoa baita cavaren ezaugarri organoleptikoak erdietsiko badira.
|
|
|
Balearretako hegoaldea, Alborango itsasoa eta Tenerife eta Gomera artean dagoen itsas zerrenda. Ricardo Sagarminaga, SECeko lehendakaria, Alborango itsasoa nabarmentzen da batez ere; izan ere, haren arabera, eremu
|
hori
funtsezkoa da Mediterraneoko espezieak kontserbatzeko, ate bakarra baita Atlantikoarekin, eta hori funtsezkoa da alde bateko eta besteko zetazeoen arteko truke genetikorako. Gainera, Atlantikoko eta Mediterraneoko uren bateratzeak elikagai ugari sortzea eragiten du.
|
|
|
Balearretako hegoaldea, Alborango itsasoa eta Tenerife eta Gomera artean dagoen itsas zerrenda. Ricardo Sagarminaga, SECeko lehendakaria, Alborango itsasoa nabarmentzen da batez ere; izan ere, haren arabera, eremu hori funtsezkoa da Mediterraneoko espezieak kontserbatzeko, ate bakarra baita Atlantikoarekin, eta
|
hori
funtsezkoa da alde bateko eta besteko zetazeoen arteko truke genetikorako. Gainera, Atlantikoko eta Mediterraneoko uren bateratzeak elikagai ugari sortzea eragiten du.
|
|
|
Olioaren sektoreak nahi du bide jurisdikzionalak arrazoia eman diezaiola Osasun Sailak hartutako neurriari, bidegabea eta neurrigabea dela eta. Ekintza juridiko
|
hori
funtsezkoa izango da, era berean, eragindako enpresek autonomia erkidegoko agintarien aurka aurkeztu nahi dituzten kalte galerengatiko demandetarako, haiek erabaki baitzuten uxualeko olioaren salmenta geldiaraztea. Hala, enpresa batzuk Osasun Sailak hartutako neurriak eragindako kalteak baloratzen eta kuantifikatzen ari dira.
|
|
|
Mintegi, tailer, jardunaldi, bisita eta hitzaldien bidez garatuko da. Ruedaren ustez, ekimen
|
hori
funtsezkoa da ingurumen hezkuntzan sakontzeko, “ezinbesteko elementua baita garapen iraunkorraren eraketan”. Hain zuzen, Europako adituak adierazi zuen hori dela ingurumena herritarren lanean eta bizitza pribatuan txertatzeko formula bakarra.
|
|
|
Erregistro hori mantso doa aurrera, nahiz eta Ministerioko arduradunak urte amaierarako prest egongo diren Espainia osoan. Adituen arabera, mekanismo
|
hori
funtsezkoa izango da erasoen kalifikazio penala areagotzeko. Gaur egun, tratu txarren salaketak zoriz erortzen dira hainbat epaitegitan, baita protagonista berak eta kasu bera izanda ere; beraz, salaketa batzuk besteetatik isolatuta, ia beti hutsegite bakartzat hartzen dira.
|
|
|
Onddoen existentziari kasurik ez egiteak ugalketa eragin dezake, eta horrek, zerbait larria bihurtzeaz gain, hurbileneko pertsonei kutsatzeko arriskua areagotzen die. Izan ere, «atleta oinak» eragiten dien pertsonen laurdenak ez daki onddoek infektatuta daudela, eta, horri esker, urtean behin baino gehiagotan izaten dira, ez baitute tratamendurik egiten haiei aurre egiteko, eta
|
hori
funtsezkoa da desagertzeko. Medikuntzak aurrera egin du, eta urruti geratu dira etxeko erremedioak, baina, infekzioa desagerrarazteko erabiltzen jarraitzen duten arren, kaltegarriak dira batzuetan.
|
|
|
Astebete honetan hasiko dira probak beren sareen artean elkarreragingarritasun egokia lortzeko, abendua baino lehen. Data
|
hori
funtsezkoa da operadoreentzat, telefono eta zerbitzu berriek enpresa horien salmenta kanpainaren ardatz izango baitute datorren Gabonetan. Telefonia zelularraren sektoreak GPRS edo 2,5 G izeneko teknologia berri horretan jarri ditu bere itxaropen guztiak, bizi duen salmenta krisitik ateratzeko.
|
|
|
Produktu
|
hori
funtsezko elementua izan daiteke barruko turista erakartzeko,
|
|
2003
|
|
|
Lehen instantziako medikua, hain zuzen ere, makina bat kasu klinikoz arduratu izan da eta, noski, ebidentziaren medikuntzan duen ezagutza
|
hori
funtsezkoa du, gaixoari harrera egiteko unean.
|
|
|
Zuzentarau berriaren arabera, haragiaren jatorria zehatz mehatz azalduko da, kontsumitzaileak jakin dezan behiak, txerriak, hegaztiak edo bestelako haragia kontsumitzen duen. Zuzentarauak informazio
|
hori
funtsezkotzat jotzen du; izan ere, horren bidez, herritarrek “hobeto ulertu ahal izango dituzte produktuen arteko prezio aldeak, eta beren lehentasunen arabera aukeratu”. Zuzentarau berria ekainaren 20ra arte egongo da indarrean, zaharrarekin batera, eskakizun berriek eragindako sektorera egokitzeko tarte bat emateko.
|
|
|
Baita merkataritza ere, han hegazti biziak saltzen baitira. Izan ere, eta
|
hori
funtsezko datua da, birusa hegaztietan detektatu izan da aldian behin, baina ez die beti pertsonei eragiten. Orain, adituek gehien uste dutena da hori horrela ez izatea, eta birusak giza zelulekiko afinitate edo tropismo handiagoa izatea.
|
|
|
Azken urteetan egindako zenbait ikerketak agerian utzi dute folatoek eguneroko dietan duten eraginkortasuna. Bitamina
|
hori
funtsezkoa da aspalditik, eta ezaugarri garrantzitsuak ditu, bai elikagaiak prestatzeko prozesu industrialean bai etxeko manipulazioan kontuan hartu beharrekoak. Alderdirik azpimarragarrienak hauek dira:
|
|
|
Karoteno kopurua handiagoa da beste fruta batzuen aldean, eta horrek ematen dizkio bere propietate dietetikoetako batzuk.A probitamina edo beta karotenoa A bitamina bihurtzen da gure organismoan, behar duen bezala. Bitamina
|
hori
funtsezkoa da ikusmenerako, larruazalaren, ilearen, mukosen, hezurren eta sistema immunologikoaren funtzionamendu egokirako, eta eragin antioxidatzailea du. Nutrizio osaeraren taula (zati jangarriaren 100 g ko) Energia (Kcal) Ura (mL) Karbohidratoak (g) Zuntza (g) Potasioa (mg) Magnesioa (mg) Iodoa (mcg) A probitamina (mcg) Abita.
|
|
|
Beta karotenoa A bitamina bihurtzen da gure organismoan, behar duen bezala. Bitamina
|
hori
funtsezkoa da ikusmenerako, larruazalaren, ilearen, mukosen, hezurren eta sistema immunologikoaren funtzionamendu egokirako, bai eta kirol jardueran garrantzi berezia duten propietate antioxidatzaileak izateko ere. B3 bitaminak edo niazinak, besteak beste, metabolismoaren eta karbohidratoen, gantz azidoen eta aminoazidoen aprobetxamenduaren fase desberdinetan parte hartzen du.
|
|
|
Hala ere, txertaketa estaldura handiak arnas sindrome hori eragin dezaketen gripe kasuak murriztu ditzake. Bestalde, pneumonia atipikoaren kasuak murrizteak, txertaketaren eraginez, SRAS azkar identifikatzen lagundu dezake,
|
hori
funtsezkoa baita gaixotasunari eusteko. Pneumonia atipikoaren kasuek adierazi zuen OMEk osasun zerbitzuak eten ditzakete, baita prebentzio neurriak eta ikerketa garestiak ere.
|
|
|
Bach Elíasek uste du p19 H Rasko aurkikuntza horren ondorioz “p21arekin orain arte lortutako emaitza zientifiko guztiak berrikusiko direla, ez baitzen kontuan hartu lehenengoak izan zezakeen funtsezko eginkizuna”. p19ak eragin onuragarria izan lezake, eta p21en ekintza konpentsatzen lagundu, asaldatuta dagoenean. Proteina horien jatorria H ras izeneko genean dago, eta gene
|
hori
funtsezkoa da minbiziari buruzko ikerketetan. Ikerketa hori Ramón Areces Fundazioak finantzatu zuen eta ‘Cancer Research’ aldizkarian argitaratu berri da.
|
|
2004
|
|
|
Hidratazio prozesu
|
hori
funtsezkoa da diskoaren egiturari eusteko.
|
|
|
Datu
|
hori
funtsezkoa da, izan ere, lege bat edo beste ezarriko da eraikitzeko lizentzia eman zeneko urtearen arabera.
|
|
|
berunak, fusibleak edo sistema magneto termiko modernoena eta gomendatuena. Babes
|
hori
funtsezkoa da sare elektrikora konektatutako erabiltzaileen eta aparatuen segurtasuna bermatzeko. Hurrengo artikuluak sistema bakoitzaren ezaugarriak eta egon daitezkeen eragozpenei aurre egiteko aholkuak zehazten ditu.
|
|
|
Hala ez bada, jatetxe arloko zentro edo enpresa kolektiboari eska dakioke elikadura kudeatzeko. Horrela, gurasoek badakite zer jan duten beren seme alabek egunero, eta afari anitza egin dezakete, egunean zehar egiten den elikagai ekarpena osatzeko,
|
hori
funtsezkoa baita haurren garapen eta hazkuntza normalerako. Egokiena afaria bi platerez osatzea da, haurrek jakin dezaten zein garrantzitsua den eguneko otordu hori, eta jakien errazio gomendatuak bete ditzaten, haur bakoitzaren adinaren arabera.
|
|
|
Lorpen
|
hori
funtsezkoa izan liteke parkinsonaren edo Alzheimerraren aurkako tratamendu berriak garatzeko.
|
|
|
nutrizio balioa, iraungitze data, zaporea, eta ongarritasunaren murrizketarekin lotutako arriskuak, patogenoak eta onddoen toxinak produktu ekologikoen eta tradizionalen artean. Ikerketa
|
hori
funtsezkoa izan daiteke gatazkarekin amaitzeko.
|
|
|
Hala ondorioztatzen da ZANySISTOLIKOA izeneko azterketa nazionalean, herrialde osoko 455 zaharragoren artean egina. Azterketa Egoitza Geriatrikoetako Medikuen Espainiako Elkartearen (SEMER) ekimenez egin da, eta agerian utzi du medikazio jarraitua eta bizi jarraibide osasungarriak funtsezkoak direla arteria tentsioaren maila optimoak berrezartzeko; faktore
|
hori
funtsezkoa da osasun koronarioarentzat, arriskua areagotzen den adinetan. Sei hilabetez kaltzioantagonisten familiaren printzipio aktiboarekin tratatu ondoren —lecarnidipinoa, egiaztatu zen adimen narriadura zuten adineko tratatuen ehunekoa (%27) %3 murrizten zela.
|
|
|
Jarduera
|
hori
funtsezkoa da haurrak adin goiztiarretan garatzeko
|
|
|
Aplikatutako erradiazio kantitatea zehazteko, aukeretako bat gomendatu da. Ezaugarri
|
hori
funtsezkoa da kontsumitzaileek produktua onargarritzat hartu ahal izateko; beraz, haragia egonkorragoa den bitartean, arraina askoz ere produktu aldagarriagoa da. Izan ere, kolore leuneko arrainaren (amuarrainarena edo izokinarena, adibidez) kolorea aldatu egiten da dosia 3 kGy baino handiagoa denean.
|
|
2005
|
|
|
Hotzaren kontrako jantzi babesle edo isotermikoa baliatzen da eta kolore bizietako bela, plantxa eta janzkera (salbamendu jaka barne) darabiltza,
|
hori
funtsezkoa baita.
|
|
|
Oryzon Genomicsek DCLaren garapenean parte hartzen duen proteina bat identifikatu ondoren sortu zen proiektua. Aurkikuntza
|
hori
funtsezkoa da dagoeneko erabilgarriak ez zaizkion proteinak desegiteko neuronak erabiltzen duen prozesuan. Gainera, gaizki funtzionatzen badute, Lewyren gorputzak ager daitezke, eta, azkenean, neurona hil eta prozesu neurodegeneratibo bat eragin dezakete.
|
|
|
Oraindik ezin da jakin material biologiko
|
hori
funtsezko aldaketarik gabe egon den 68 milioi urtean
|
|
|
Izkina bigunak zuhaixka aldean edo izkina aukeratu den landarean egurrik ez dutenak dira. Alde
|
hori
funtsezkoa da; izan ere, nahiz eta teknika bera erabiliko den, aldaketa handiak daude, adibidez, egin behar diren urte sasoian. Hala, zurezko izkinak, ahal dela, neguaren hasieran prestatu behar dira (ahal dela, azaroan), eta izki bigunak udako lehen hilabeteetan landatu behar dira.
|
|
|
Zuntz kontzentrazioa Azala da zuntz gehien duen fruta zatia, mami mamitsua pektina edo zuntz disolbagarria ere baden arren. Mantenugai
|
hori
funtsezkoa da dietan, organismoak propietate onuragarriak dituelako. Asetasun sentsazioa areagotzeaz gain, hesteetako flora mantentzen eta garatzen laguntzen du, bilisa disolbagarriagoa izaten laguntzen du, odoleko glukosa eta kolesterol maila erregulatzen laguntzen du, idorreriari aurre egiten dio eta koloneko minbizia ere prebenitzen du.
|
|
|
Hemendik aurrera, defentsak baxuak dituzten gaixoek onddoek eragindako infekzioak diagnostikatzeko eta tratatzeko tresna berria izango du medikuntzak. “Sekuentzia genetiko
|
hori
funtsezkoa izango da ‘A’ infekzioak eraginkortasunez erasotzeko tresnak garatzeko. fumigatus' ” esan du Eilliam Niermanek, AEBetako Ikerketa Genomikorako Institutuko (TIGRAFIA) mikrobiologoak.
|
|
2006
|
|
|
Abantaila
|
hori
funtsezkoa da ekoizle txikientzat: era horretan ekoizteko beharrezkoak diren gai eta lanabesak erosteaz gainera, uzta egin arte bizirik iraun ahal izango du, zekenen merkatura jo beharrik izan gabe eta zorpetzearen gurpil eroan sartu gabe.
|
|
|
Hori gainditzeko, zientzialariek monoei eman zizkieten sendagaien konbinazio bat sortu zuten, transplantea egin eta sendatu zutenak. “Emaitza horiek iradokitzen dute posible dela txerri zelulak erabiltzea diabetesaren epe luzeko sendabidea lortzeko”, Bernhard Hering ikerketa zuzendariaren esanetan, lan horri esker hobeto ulertu ahal izan baitute tximinoen immunitate sistemak uhartetxo horien transplanteari ematen dion erantzuna, eta
|
hori
funtsezkoa izan da gero gizakietan ezartzeko. Hala ere, Heringek adierazi zuen errefusaren aurka erabilitako sendagaiek albo ondorio larriak dituztela gizakiengan, eta findu egin behar direla.
|
|
|
Postura adierazpen horren bidez, Amerikako Dietetika Elkarteak, Kanadako Dietistenak eta Amerikako Kirol Nutrizio Eskolak argi uzten dute ongi planifikatutako dieta begetarianoa duen kirolariak ez duela elikagai berezietara edo osagarrietara jo beharrik errendimendu maximoa lortzeko. Hala ere, iradoki du mikronutrienteen ekarpena zaindu behar dutela, eta
|
hori
funtsezkoa dela kirol elikaduran, hala nola, burdina, kaltzioa eta zinka, eta erriboflabina, B2 eta B12 bitaminak. Halaber, dieta begetarianoaren eta errendimendu fisikoaren arteko erlazioari buruzko azterketa gehiago egin behar direla iradokitzen dute adituek.
|
|
|
Uste du tresna
|
hori
funtsezkoa dela negozio berriak ezartzen eta hazten laguntzeko
|
|
|
Orain, molekula eskalako organismoetan substantziak duen ekintza mekanismoan oinarritutako eredu berriak garatzen saiatzen gara. Aldaketa
|
hori
funtsezkoa da lehenago egiten zen moduan, genomikaren eta proteomikaren aurrerapenen ondorioz. Agian, urte gutxi barru,' arriskuaz' hitz egin dezakegu.
|
|
|
Ura ez ezik, potasioa ere nabarmentzen da. Mineral
|
hori
funtsezkoa da nerbio bulkadak transmititzeko eta muskulu jarduera kontrolatzeko. Urteko edozein garaitan kiwanoa izan daiteke.
|
|
|
Fariñasek eta haren taldeak PEDF izeneko molekula bat aurkitu dute. Molekula
|
hori
funtsezkoa izan daiteke patologia neurodegeneratiboen tratamenduan (Parkinsona, esaterako) neurona zelula amak erabili ahal izateko.
|
|
|
Azken esperimentuen arabera, “mitokondrioek zeregin garrantzitsua dute” gaixotasun horren garapenean. Dopamina falta Chung en taldeak ozpin euliekin egindako testek adierazten dute intsektu horien Pink 1 eta Parkin geneetan agertzen diren arazoek mitokondrioei behar bezala funtzionatzea eragozten dietela, eta horrek dopamina ekoizpena eteten du; dopamina substantzia kimiko
|
hori
funtsezkoa da mugimendua erregulatzeko garuneko substantzia beltzean. Substantzia beltza kenduz gero, garunean dagoen dopamina kopurua murrizten da, eta Parkinsonen gaixotasunaren sintomak agertzen dira; nerbio sistema eta muskulu ehuna suntsitzen dira ezinbestean.
|
|
|
Espainian, zitologia periodiko batek indize txikira jaisten ditu tratatu ezin diren umetoki lepoko minbiziak. Afrikaren kasuan, proba
|
hori
funtsezkoa da, hil egiten diren tumore horien% 80 kontinente horretan erregistratzen baita. Ginean zitologia laborategi bakar bat ere ez dagoenez, egiten diren probak Madrilen aztertuko dira, eta emaitzak Guineako agintariei bidaliko zaizkie, “arazoaren nagusitasunaren berri izan dezaten, orain ez baitakite guztiz, eta etorkizuneko estrategiak diseinatzeko behar den garrantzia eman diezaioten”, adierazi zuen Silvak, Malaboko ospitalean zitologiako teknikariak prestatzeko proiektu batean parte hartzeko asmoa baitu.
|
|
|
Euliaren garuneko egitura anatomiko horri buruz bazekiten, «batez ere ikaskuntza eta oroimen fenomenoekin lotuta baitzegoen, nahiz eta usaimen informazioa eta jarduera motorra ere prozesatzen dituzten», dio Sehgalek. Egitura garrantzitsua da, batez ere substantzia kimikoak hautemateko, eta
|
hori
funtsezkoa da intsektuen arteko komunikazio mekanismoetan. REM loaren fasean ere, garuneko jardueraren %80 dago, nahiz eta informazio sentsorialeko ‘kanalak’ itxita egon eta agindu motorrak blokeatuta egon.
|
|
|
Izan ere, emakumeek gizonek baino 30 minutu gehiago behar izaten dituzte, batez beste, infartu akutua jasan ondoren ospitale batera iristeko. Denbora
|
hori
funtsezkoa da gaitz horrentzat. Halaxe salatu zuen Roberto Elosúa ikertzaileak, Bartzelonako Ikerketa Medikoko Udal Institutukoak, Kardiologiako Mundu Biltzarrean, Kataluniako hiriburuan.
|
|
|
Parteak Eskailerek egitura makurra dute beti. Malda espazio erabilgarriaren arabera aldatzen bada ere, elementu
|
hori
funtsezkoa da bere funtzioa behar bezala betetzeko. Mailei eusten dien habe edo zanga bat izan behar dute (inklinatua, zuzena edo makurra), eskailerak egonkor iraun dezan, hausteko arriskurik gabe.
|
|
|
Gainera, tuberkulosia, hiesa eta ugaltze eta sexu konplikazioak ager daitezke, eta, gainera, lan istripu eta arazo psikologiko ugari eragin ditzakete, jasaten duten higadura psikikoaren ondorioz. Hain zuzen, azken faktore
|
hori
funtsezkoa da, eta Madrilgo Ramón y Cajal Ospitaleko Gaixotasun Infekziosoen Zerbitzuko Medikuntza Tropikal eta Parasitologia Klinikoko Unitateko Rogelio López Vélezek adierazi du populazio horren osasun arazo askoren jatorria psikosomatikoa dela, bere egoeragatik. Etorkinak gazteak eta osasuntsuak izaten dira, baina ez dira bakanak parasitosiak, gaixotasun infekziosoak eta psikosomatikoak.
|
|
|
Gene
|
hori
funtsezkoa da neuronen arteko loturak antolatzeko.
|
|
|
Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionaleko (PNAS) “Proceedings” aldizkariaren azken zenbakian argitaratu zen ikerketa, eta gene berriak eta shu atipikorako joera genetikoko faktoreak identifikatu zituen. Gene eta faktore horiek osagarriaren sistemarekin lotuta daude, eta osagai
|
hori
funtsezkoa da mikroorganismoek eragindako infekzioen aurkako erantzun immune innatoan. Immunitatearen osagai hori desarautzeak eragiten du patologia.
|
|
2007
|
|
|
Gainerakoak laguntzen lanean dihardutenen kasuan
|
hori
funtsezkoa da.
|
|
|
Balantze positiboa segurtasun neurrietara ere hedatzen da: ezintasun fisiko eta psikikoak nozitzen dituzten pertsona zaharrak babesteko ekipamenduetan segurtasuna delako
|
hori
funtsezkoa da; horrela bada, 2002 urtean eginiko txosten haren aldean, oraingo egoerak hobera egin du.
|
|
|
zentroen %13k ez daukate garraio egokiturik igogailuak, garabiak, arrapalak, etab., mugikortasun mugatuko pertsonentzat (hortaz, menpekotasunik nozitzen duten zahar askorentzat) zerbitzu
|
hori
funtsezkoa bada ere.
|
|
|
Azterturiko zortzi laginen egoera higieniko sanitarioa zuzena da;
|
hori
funtsezkoa da ondu gabeko produktu baten kasuan.
|
|
|
gehienak haurrak dira—, gehi hamarreko batzuk immunodeprimituetan, hiesa duten gaixoetan. Azken puntu
|
hori
funtsezkoa da gaixotasun horrek mundu osoan duen garrantzia ulertzeko. Laurogeiko hamarkadaren erdialdean, Alvarrek leishmaniasiak hiesarekin duen harreman gaiztoa deskribatu zuen:
|
|
|
Ustiapen horri aurre egiteko, industria turistikoak nazioarteko jokabide kode bat sinatu zuen 1996an, enpresa sektorea mobilizatzeko helburuarekin. Gaitz hori desagerrarazten lan egiten duten GKEek uste dute kode
|
hori
funtsezkoa dela gaitz hori desagertzeko. Orain arte, 250 turismo konpainiak berretsi dute 27 herrialdetan.
|
|
|
Osagaiak nahastea Erabiltzen diren osagaiek, dosifikazioak eta oratzeak erabakitzen dute hormigoiaren kalitatea. Azken prozesu
|
hori
funtsezkoa da masa ona bermatzeko. Bi aukera daude:
|
|
|
Espainiako gizarteak antibiotikoak erabiltzeko ereduak hobetzen ari dira, eta
|
hori
funtsezkoa da erresistentzien aurrerapenari eusteko.
|
|
|
Baina dena ez da albiste txarra: Espainiako Kimioterapia Elkarteak (SEQ) berriki aurkeztutako azterlan baten arabera, antibiotikoak erabiltzeko jarraibideak hobetzen ari dira, eta
|
hori
funtsezkoa da erresistentzien aurrerapena murrizteko.
|
|
|
Animalien azpiproduktuak kudeatu eta tratatzeko, eta
|
hori
funtsezkoa da osasun eta ingurumen arriskuak minimizatzeko. Arrisku horiek kategorien arabera sailkatzen dira, 1, 2 eta 3 izenekoak, eta arrisku mailaren araberakoak dira.
|
|
|
Hala ere, ez da ahaztu behar nazioarteko elikagai laguntzari buruz hitz egiteak esan nahi duela gaur egun urtean hamar milioi tona elikagai inguru bidaltzen direla 200 milioi pertsona behartsuentzat, 2.000 milioi dolarreko kostua izan dezaketenak. Zalantzarik gabe, laguntza
|
hori
funtsezkoa da, eta are gehiago hondamendi naturaletan, krisi humanitarioetan eta abarretan. Baina, FAOk sinatutako eskaeraren arabera, ahalegin horrek ez al du, batzuetan, onura baino kalte gehiago eragiten?
|
|
|
Azterketa horretan, GIBak kutsatutako pertsona batek beste batek baino lehenago hiesa garatzea eragin dezaketen aldagai genetikoak identifikatu dira. Aurkikuntza
|
hori
funtsezkoa izan daiteke neurrira egindako terapiak garatzeko, bai eta prebentzio txertoak edo txerto terapeutikoak garatzeko ere, azken horiek askoz eraginkorragoak izan daitezen. Lan honek, “Science” zientzia aldizkariaren bertsio elektronikoa argitaratzen duenak, lehenengo aldiz giza genoma eta pertsona batek HIESa errazago edo errazago garatzeko bide ematen duten aldaera genetikoak aztertzen ditu.
|
|
|
Haurren obesitateari eta elikadura ohitura txarrei aurre egitea,
|
hori
funtsezkoa baita diabeteari aurrea hartzeko.
|
|
|
Brian Gazzard doktoreak, GIBaren Elkarte Britainiarreko presidenteak, adierazi zuen Atriplako kide bakoitzak bereizita erakutsi duela GIBa duten pazienteen eraginkortasuna eta tolerantzia. “Onena da, pilula bakarra denez, terapiari jarraitzea asko errazten duela, eta
|
hori
funtsezkoa da arrakasta izateko”, esan zuen. FDAk (Estatu Batuetan sendagaiak arautzen dituen agentzia) Atripla onartu zuen 2006ko uztailean, eta, harrezkero, tratamendurik gomendagarriena da herrialde horretan terapia hasten duten seropositiboentzat.
|
|
|
Estatu Batuetako zientzialariek, lehen aldiz, primate baten enbrioiak klonatzea lortu dute ale heldu baten zeluletatik, eta zelula amak ateratzea, atzo Nature aldizkariaren Interneteko argitalpena argitaratu zuen bezala. Lorpen
|
hori
funtsezko urratsa da klonazio terapeutikorako, eta teknika horri esker, errefusik gabeko transplanteak egin daitezke. Zelula amek organismoaren 200 zelula mota baino gehiago deribatzeko gaitasuna dute.
|
|
|
Lanaldian elikadura orekatua izateko, gantzak baztertu eta frutak, barazkiak eta esnekiak lehenetsi behar dira, Medikuen Akademiako lehendakariorde eta Bilboko Udaleko Prebentzio Zerbitzuko koordinatzaile Juan Goiriak atzo gomendatu zuenez. Elikadura eta Lana Madrilen gaiari buruzko mahai inguru batean, Goiriak esan zuen dieta horrek gutxiago pisatzen duela digestioa, eta
|
hori
funtsezkoa da bazkaldu ondoren lan jarduerarekin jarraitzeko. Ildo horretatik, azpimarratu zuen egingo den lanari egokitu behar zaiola dieta.
|
|
2008
|
|
|
Zuku hauek horrexegatik dute hainbesteko arrakasta, bitamina ugari ematen dutelako, eta bitamina
|
hori
funtsezkoa zaigu (herdoilaren aurka egiten du).
|
|
|
Datu
|
hori
funtsezkoa da diabetesaren diagnostikoa zehatz egin ahal izateko; proba hori arratsaldez eginda, adibidez, okerreko positiboak ager daitezke.
|
|
|
Ideia hori aztertzeko, ikertzaileek erresonantzia magnetiko funtzionaleko probak egin zizkieten subjektu batzuei; proba horietan, garunaren funtzionamendua behatzen zen, iraganeko esperientzia pertsonalak (positiboak edo negatiboak) gogora ekartzen zituzten bitartean, eta etorkizuneko gertaerak irudikatzen zituzten. Garuneko eskanerren ondoren, subjektuek testei erantzun zieten, eta test horietan, oroitutako edo birsortutako esperientzien alderdi positiboa ala ez baloratu zuten(
|
hori
funtsezkoa zen eskanerrek erakusten zutena hautemandako gogo aldartearekin lotzeko). Test horiek erakutsi zutenez, errazagoa eta errazagoa zen etorkizuneko gertaera positiboak simulatzea negatiboak baino, eta hori ondo doa optimismorantz garunaren' alborapenarekin'.
|
|
|
Zientzialariek, gainera, heriotza programatuan edo apoptosian dauden zelulak ezabatzen parte hartzeko egitura elementu bat aurkitu zuten. “Prozesu
|
hori
funtsezkoa da organismoak berak giza gorputzak berak sortzen dituen eta gaixotasun autoimmuneak sortzen dituzten antigenoekiko immunitate erantzuna mantentzeko”, dio Casasnovasek. Funtzio horrek ematen duen egitura berezitasuna barrunbe bat da, poltsiko moduko bat, zenbait proteina zelula apoptikoen gainazalarekin bat egiteko aukera ematen duena.
|
|
|
Gai honi dagokionez, autonomia erkidego bakoitzak bere legeria du eta bere lizentziak ematen ditu. Agiri
|
hori
funtsezkoa da eta hori gabe ezin da ehiza jarduerarik egin. Kontratatutako aseguruak erantzuten ez badu, ehiztaria ez da laguntzarik gabe geldituko, Aseguruen Konpentsazio Partzuergoaren jarduketa baitu.
|
|
|
Edaten ditugun likidoen osasunerako onurak eta arriskuak argitzeko asmoz,' The Beverage Guidance Panel' prestatu dute, modu osasungarrian edaten ikasteko gomendio gida. Kontzeptu
|
hori
funtsezkoa da elikadura ohitura onak planteatzeko. Modu desegokian hidratatzeak odol zirkulazioa okerragotu dezake, lan gaitasuna murriztu eta buru nahastea eragin.
|
|
|
Hala ere, eguneroko dietan, bai niazina ugariko elikagaietan, bai triptofanoetan, mugak ditu dislipemien tratamenduan. Pertsona helduarentzat gomendatutako niazina irensteak (AEI) 15 miligramo eguneko izaten dira (gizonetan emakumeetan baino gehiago), eta %60tik %70era bitartean estaltzen dira, sintesi endogenoaren bidez, dietaren triptofanotik abiatuta; aminoazido esentzial
|
hori
funtsezkoa da eta animalia jatorriko elikagaietan ugaria. Hala, 60 miligramo triptofano 1 mg niazina bihurtzen dira.
|
|
|
Hori da Oregoneko Unibertsitatearen lanaren berri eman duena, Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) aldizkarian argitaratu berria. Azterketaren arabera, lurzoruan dauden konposatu kimikoek lekadunen hazkuntzari eragiten diote, nitrogenoa harrapatu eta finkatzeko gaitasuna murrizten baitute (prozesu
|
hori
funtsezkoa da landare mota horiek hazteko). Adibidez, metilparation intsektizidak – alpapari eta kotoiari aplikatzen zaienak – produktibitatea %35 murrizten du, eta DDTak – dagoeneko erabiltzen ez den arren, nekazaritzako lurzoru askotan dago – %45 A bisfenolak, plastikoetan erabiltzen den eta ia nonahi dagoen kutsatzaile bihurtu den konposatuak, alpaparen produktibitatea %50 murrizten du.
|
|
|
Likopenoa antioxidatzailea da zenbait minbizi motaren eragina murrizteko Karotenoek kolore horia, laranja eta gorrixka ematen diete frutei, hala nola, arbeletxekoak, mertxikak eta gereziak. Fruten beta karotenoa, gorputzean xurgatu ondoren, A bitamina edo erretinol bihurtzen da, eta
|
hori
funtsezkoa da ikusmena, azalaren egoera ona, ehunak eta defentsa sistemaren funtzionamendua bermatzeko. Hurrengo errezetek fruta freskoaren nutrizio eta antioxidatzaile dohain guztiak biltzen dituzte, bai frutak beste osagai batzuekin nahasita aurkezten badira, hala nola sandia gazpatxoa, edo brotxetan, hala nola sandia, meloia eta ananarena.
|
|
|
Historia dietetikoak sakon aztertzen ditu elikadura ohiturak, egunean zenbat aldiz jaten den, prestatzen diren platerak eta, beraz, jaki eta sukalde prestakin gustukoenak, kontsumo maiztasuna eta, batez ere, dieta egunkaria energia, karbohidrato, proteina, gantz, bitamina edo mineralen zifretara transkribatzen du. Informazio
|
hori
funtsezkoa da elikadura eta/ edo nutrizio arazoa ulertzeko eta detektatzeko. Datu horiek edozein kontsulta dietetikotan aztertu lirateke, horrek diagnostiko egokia eta tratamendu dietetiko hobea ahalbidetzen baitu.
|
|
|
Errodamendu bandako gurpilen marrazkiak gutxienez 1,6 milimetroko sakonera izan behar du. Puntu
|
hori
funtsezkoa da, batez ere gainazal bustiei aurre egiteko; izan ere, marrazkiaren sakoneraren arabera, gurpilak ahalmen handiagoa izango du gainazalari atxikitzeko eta gidariak kontrola gal ez dezan. Eredu gehienek “higadura adierazlea” deritzona dute, eta, elementu horri esker, jakin daiteke marrazkiak gutxieneko higadura sakonera lortu duen.
|
|
|
Hari esker, orain arte ikusezinak ziren prozesuak behatu dira, hala nola zelula kantzerigenoen mugimendua. Gainera, gene
|
hori
funtsezkoa izan daiteke gaitz neurodegeneratiboen azterketan aurrera egiteko, hala nola Alzheimerra.
|
|
|
Zatirik handiena “fluorapatito” izeneko gatz moduan kontzentratzen da hezurretan. Fluor gatz
|
hori
funtsezkoa da hortzetako esmaltearen gogortasuna kontserbatzeko, eta, gainera, hezurren matrize minerala egonkor mantentzen laguntzen du. Ziur dakigu fluor gatzek hezurraren dentsitatea handitzen laguntzen dutela, berez eratzen baitituzte kristalizazio mineralaren prozesuaren abiapuntua eta garapena.
|
|
|
Baina gaztelaniaz hitz egiten duten hiztunentzat Wikipedia gainditu gabeko irakasgaia da oraindik: asko kontsultatzen dugu, baina gutxi laguntzen dugu, eta
|
hori
funtsezkoa da gure hizkuntzan proiektua hazteko, hizkuntza txikiagoetako argitalpenek gainditzen baitute, hala nola alemanak, italierak edo frantsesak.
|
|
2009
|
|
|
Informazio
|
hori
funtsezkoa da erreklamazioa egin ahal izateko.
|
|
|
Esnekiak, bai haurrei gustatzen zaien ohiko esne kakaoduna, bai esnearen eratorriak, hala nola jogurta, gazta eta mamia, egunero sartzen dira proposatutako haurren menuetan. Baliabide erraza dira haurren organismoa kaltzio dosi on batez hornitzeko; kaltzio
|
hori
funtsezkoa da hezurrak eta hortzak hazteko eta garatzeko. Hori izango litzateke adin horietarako gomendatutako hiru esne errazioetako bat.
|
|
|
Programak dirauen bitartean, ikasleek beren oinarrizko gaitasunak indartzen dituzte, herrialdeko kultur aberastasuna ezagutu eta estimatzeko tailer eta jardueren bidez, eta jatorri, maila sozioekonomiko eta gaitasun desberdineko ikasleekin bizi dira. Azken alderdi
|
hori
funtsezkoa da; izan ere, “Natur Gelen” helburu nagusia da hezkuntza ingurune ez formalean eta naturarekin harreman zuzena duen ingurunean ahalik eta gehien barneratzea. Horregatik, plazen %30 arte hezkuntza premia bereziak dituzten ikasleentzat dira, gazteen artean errespetuaren eta tolerantziaren balioak sustatzeko.
|
|
|
Zer ez dute burtsako espekulatzaileek ahaztu behar? Joerarekin joatea,
|
hori
funtsezkoa da: eragiketen %70 gutxienez joeran egotea.
|
|
|
Aurkikuntza
|
hori
funtsezkoa izan daiteke gosete eta galera handiak eragiten dituen izurrite bat geldiarazteko, batez ere mendebaldeko Afrikan.
|
|
|
Ikertzaileek diotenez, bi urterekin, beste garapen puntu batean daude, eta argiaren eta soinuaren bateratzea mugimendu biologikotik ateratzen den gizarte informazioa baino askoz deigarriagoa den mundu batetik ikasten dute. Garaiz antzematearen garrantzia Aurkikuntza
|
hori
funtsezkoa da EANen bat duten pertsonen inguruko mundua hobeto ulertzeko. Ikertzaileek diotenez, garaiz antzemateko funtsezko aztarnak ematen ditu, eta etorkizun handia du haurren ikusmen arreta lehen sintometatik bideratzen duten terapia berriak garatzeko.
|
|
|
Azala, gorputzeko organo nagusia, oztopo gaindiezina da mikroorganismoen eta kanpoko gainerako erasoen aurrean, eta
|
hori
funtsezkoa da gainerako barne organoak babesteko. Pertsona osasuntsu baten flora arruntean mikroorganismo ugari daude bakterio “mahaikideak”, infekziorik eragin gabe.
|
|
|
Zientzialariek ikusi zuten animalia horien antigorputzek proteina horren aurrean erreakzionatzen zutela, eta ondorioztatu zuten barietate berriak propietate antigenikoak dituela, beste A birus portzinoenen antzekoak, baina urtaroko giza gripearen antzekoak. Aurkikuntza
|
hori
funtsezkoa izan daiteke txertoak egiteko. 18 militar infektatu Espainian, berriz, Hoyo de Manzanareseko (Madril) Ingeniari Militarren Akademian antzemandako agerraldia zaintzen jarraitzen du.
|
|
|
Proteina, koipe eta animalia koipe gutxiago hartzen bada eta, bestalde, zuntz gehiago eta alkohol gutxiago kontsumitzen bada, haragi kontsumoaren eta obesitatearen arteko erlazioa alderatzen duten azterlanen arabera, dieta ovolactovegetariana eta beganoa egiten dutenek gorputz masaren (GMI) indize txikiagoa dute haragia kontsumitzen dutenekin alderatuta, edo arraina kontsumitzen dutenekin, baina haragia jaten ez dutenekin alderatuta. GMIk bere pisuagatik katalogatzen ditu gizabanakoak, pisu osasungarri batetik abiatuta (normopisua),
|
hori
funtsezkoa baita bihotz hodietako eritasunei aurrea hartzeko. Zenbat eta pisu gutxiago izan, orduan eta gantz gutxiago izaten da gorputzean, eta intsulinarekiko sentikortasuna hobetu egiten da; horrek, era berean, II. motako diabetesa izateko arriskua murrizten du.
|
|
|
Iruzurra, gakoa? Ez dakigu zergatik agertu ziren, baina zientzialariak ziur daude iruzurra erabakigarria dela.’ Bularrezurraren hezurraren azpian, toraxean, dagoen defentsa sistemaren guruin
|
hori
funtsezkoa da bizitzako lehen urteetan, sistema immunologikoaren parte bat bertatik sortzen baita. Haurraren hazkundearekin eta pubertarotik aurrera, haren tamaina murriztu egiten da, gantz ehun bihurtu arte.
|
|
|
Globulu zuri mota horrek kontrolatzen ditu gizakien patogenoen aurkako defentsak. Aurkikuntza
|
hori
funtsezkoa izan liteke linfozitoak minbizi zelula bihurtzeko, eta, horren ondorioz, TC21 tumoreen aurkako diana potentziala da. Linfozitoek mikroorganismo patogenoak (bakterioak, parasitoak edo birusak) ezagutzen dituzte.
|
|
|
Emaitza menu hipokalorikoen askotariko plan erakargarria da. Horretarako, prestakin bakoitzeko 100 kaloria inguru kentzeko trikimailu errazak ezagutzea komeni da,
|
hori
funtsezkoa baita otorduez gozatzeko, dieta hipokalorikoa oztopatu gabe.
|
|
|
Beraz, zaporea edo kolorea duen ura kontsumitzea ez da kalitatearen adierazlea. Azaleko ur garbiak oxigenoz beteta daude, eta
|
hori
funtsezkoa da animalien bizitzarako. Uretako oxigeno maila txikia bada, kutsadura adierazten du, bai materia organikoagatik bai uraren kalitate txarragatik.
|
|
|
Zinkezko hatz nukleasak izeneko teknologiari esker, immunoglobulinaren genea zehazki ukitua duten lehenengo arratoiak garatu ahal izan dira, Informazio eta Albiste Zientifikoen Zerbitzuak (SINC) adierazi zuenez. “Science” aldizkarian argitaratutako aurkikuntza
|
hori
funtsezkoa da giza antigorputz monoklonalen plataforma garatzeko. Eta sagua da genetikoki eraldatutako animalia bakarra, eta, hortik abiatuta, giza antigorputz monoklonalak sor daitezke, adierazi zuen SINCek.
|
|
|
arreta falta. Gaitasun
|
hori
funtsezkoa da eskolako lan gehienak egiteko, eta haurrentzako jolas eta jarduera erakargarrien bidez indartu eta landu daiteke.
|
|
|
Espainian, laguntza pedagogikoa ez da nahikoa, 20 hezitzaileko laguntza bakarra ematen da Laguntza administratibo eta pedagogikoa: laguntza
|
hori
funtsezkoa da hezkuntza lanak arrakasta izan dezan. Zenbat eta administrari gehiagok lagundu irakasleei, orduan eta lan gutxiago egin dute eta denbora gehiago izango dute irakaskuntzarako.
|
|
|
2009ko Medikuntzako Nobel Saria lortzeko, Szoztak ek Stockholmeko (Suedia) Karolinska Institutuaren berri eman zuen gaur. Aurkikuntza
|
hori
funtsezkoa da minbiziaren eta zahartzearen aurkako borrokan, zelula amekin ikerketak egiten laguntzeaz gain. Hiru zientzialari horiek 10 milioi suediar koroa banatuko dituzte (975.000 euro), eta biologiaren arazo garrantzitsu bat konpondu dute:
|
|
|
GKE baten funtsezko arloetako bat da. Lan horretan, herritarrei gobernuz kanpoko erakundeen proiektu eta ekimenen berri ematen zaie, eta
|
hori
funtsezkoa da gizartean irudi ona izateko. Lan egiteko gogoa eta sentsibilizazio kanpainetan parte hartzeko prest egotea eskatzen duten postuak dira.
|
|
|
Dietistak formulak eta trikimailuak gomendatzen ditu plateren energia ekarpena handitzeko, bolumena handitu gabe. Alderdi
|
hori
funtsezkoa da desnutrizio kasuetan. Koipeak behar bezala hartuz gero, gorozkiek eragindako galerei aurre egin diezaiekegu, eta karbono dioxidoaren sorrera murriztu, energia bera karbohidratoekin hornituz gero sortuko litzatekeena.
|
|
|
Adimena hobetzea Jäncke k musika terapia neuropsikologiko gisa proposatzen du, ezbairik gabe hobetu egiten baititu hizkuntzaren, oroimenaren, portaeraren edo espazioko adimenaren trebetasunak (mundua xehetasunez ikusteko eta objektuen irudi mentalak osatzeko gaitasuna). Azken
|
hori
funtsezkoa da eguneroko bizitzako pentsamenduetarako, hasi problema matematiko konplexuak ebaztetik eta eguneroko hamaiketakoa biltzera. Musika ikasten hasteko adinik onena bost urtetik aurrera da Sei urteko haurrekin egindako ikerketa batek frogatu zuen, musika entrenamenduaren amaieran, adin txikiko guztiek aldaketak izan zituztela garuneko anatomian, eta 15 hilabetez jarraian musika tresna bat jotzen erakutsi zitzaien.
|
|
|
Bestalde, ECTS kredituak aitortu, transferitu eta metatzeko Europako sistema gehitu da, ikaskuntzaren emaitzak eta ikasleek irakaskuntza bakoitzaren gaitasunak lortzeko egindako lan bolumena islatzen dituen neurri unitate gisa. Sistema
|
hori
funtsezkoa izango da ikasleen nazioarteko mugikortasuna arintzeko, Europako Goi Mailako Hezkuntza Esparruko ikastetxeek kredituak onartu eta baliozkotzen baitituzte. Maila artistikoak Graduko titulu berriak unibertsitateko homologoen baliokideak dira Musikako, Dantzako edo Arte Dramatikoko graduatua.
|
|
|
Gainerako sistema nuklearrek bezala, orioko zentralek ez lukete karbono dioxidorik (CO2) isuriko energia sortzen den bitartean, eta
|
hori
funtsezkoa da klima aldaketaren aurkako borrokan. Material gisa, torioa ugariagoa da eta uranioa baino gehiago dago munduan banatuta.
|