|
2010
|
|
|
San Frantzisko Xabierkoa han hil zela banekien. Martiri izan zen ala ez,
|
hori
ez nekien. Argi berde batzuk piztu ziren, eta beheraka egin zuen nabarmen, zulo batean amiltzen ari balitz bezala.
|
|
|
Kasualitatea dea telebistako joko ments horietan beti euskalduna izatea? Jean Pascal astapito hura, behatzaileek euskaldunei buruz duten klixearen indartzeko, larri eta arrunta; edo Sarako Patxi
|
hori
ez dakit zer big brother emankizunetan (hala hala ez zen hau arras talentu gabea, ene ustez). Entzuten da holakoetan konplexatu asko negarrez Euskal Herriari egin tratamenduaren deitoratzen, ohartu gabe aldebat asimilatuak izanen garelarik hau dela gure rola izanen.
|
|
2011
|
|
|
Orain dela gutxi entzuten nion irratian Afrikan ibilitako euskal bidaiari gazte bati berak erakutsi eta zein ongi kantatzen zuten kantu
|
hori
ez dakit zein herrialdetako haurrek nahiz militarrek (eramango zituela irratira hurrengoan, eta genituela bereizi gure txokoko beste edozeinengandik!). " Egoooak ebaaaki banizkiooon..." kantatzen dugu hemen denok, erreboltari nahiz ertzainek, mozkor nahiz abstemioek, fededun eta fedegabeek, zahar eta gazteek; kandelak piztuta eta begiak itxita, ozen edo belarrira xuxurlatuz (ez didazue sinistuko baina egia borobila da:
|
|
2013
|
|
|
Irudika gaitezen minoria moduan, barnera dezagun zail daukagula. Daukagula diodanean, gu
|
hori
ez dakit zehazki nola izendatu. Euskaltzaleez ari gaitezke.
|
|
2014
|
|
|
Ezin dut pentsatu Zuberoan kultur zale datekeenik norbait horri ohartu gabe. Ez dut uste Nicole Lougarotek, ikusiz gainera zer ingurumenetan dabilen,
|
hori
ez dakiela. Funtsa, eta kasik erran nezake formaren funtsa, baztertzea axola artistikoa duen batek...
|
|
|
Transmisioa katastrofea izan zen han ere, familia batzuk eta herri batzuetan ez bada. Baina
|
hori
ez genekien orduan. Eden bat zen Zuberoa, non dantza maite baitzen.
|
|
2015
|
|
|
Horrela mintzo dira iheslarien senideak: " gau batean etxetik eraman zuten, hor edo han egon omen zen; halako bihurgunean kamioitik eraitsi eta jipoia jaso; beste kurba horretan berarekin batera zeramatzatenak fusilatu zituzten; ez dakit nongo kartzelatik igaro omen zen; gaueroko sacatik bizirik dirau ala ez,
|
hori
ez dakigu". Zalantza eta zalantzaren mina.
|
|
|
Bai, memoria hitza egonen da hiztegietan kontsultagarri: ordenagailuen hainbat memoria, alegiazko memoria, esaterako, azalduko dira; baina gure ondorengoek memoria tzat zer ulertuko duten edo zeri deituko dioten memoria...
|
hori
ez dakigu. Tramankulu magikoak, estatistika biribilak, mundu zoriontsu bati buruzko ipuinak.
|
|
|
Bat batekotasunaren eta arriskatzearen halako epika koxkor batekin zuritzen dugu batzuetan gauzak gutxi prestatuta ibiltze hori. Baina auto konfiantza
|
hori
ez dakit ez ote den harrokeria txatxu bat, azkenean gauza batzuk ahal duzun mailaren azpitik egitera eramaten bazaitu.
|
|
2016
|
|
|
Aurreneko kontaktu hartan ez, beharbada, baina seguru okindegiari buruzko galderak ere egingo zizkiela. Noraino gogoratuko zen Juan Manuel irin eta egurrarentzako soto zaharraz,
|
hori
ez zekien, eta bere anaiak noraino hitz egiten utziko zion ere ez. Bere aita bezala, Doro gaztea ez zen batere komunikatiboa.
|
|
|
" Guardia horrek putzu hau nolakoa den jakingo balu, jakingo balu hemen jaiotako ur guztia kobazulora joaten dela eta niri oraintxe bertan tiro bat emanez gero ez litzaiokeela ezer pasako, ez litzatekeela ur honetan ez odolik eta ez bese inolako arrastorik geldituko, aitzitik, nire gorputza bera pitzaduran behera amilduko litzatekeela lur gainera berriro ez azaltzeko, seguru tira egingo lidakeela. Baina
|
hori
ez dakienez, eroegia iruditzen zaio ideia".
|
|
2018
|
|
|
Garai hartatik honat bederen, teorian erdigune horrek hizkuntza eragina ukan duela proposatu genuke, hirian euskararen garrantzia ahultzen hasi zen arte, bederen. Nolanahi ere den, Iruñea ez da hain hiri handia izan, hizkuntza aldetik esleitzen diogun balizko eragin
|
hori
ez dakigu xuxen zenbaterainokoa izan zen; erregearen gortea Erriberrin bizi izan zen usu, ez Iruñean. Demografiaz denaz bezainbatean, nafar gehienak ibarretan bizi ziren, ez hiriburuan; esate batera, XVI. mendean 2.000 biztanle inguru zituen Iruñeak, XVIII. mendearen hasieran 8.000 eta 1783an 15.000 Madozen arabera 1848an 15.745 biztanle zeuden bertan.
|
|
|
820 urte ingururako Iruñeko buruzagietako bat zela Rodako Kodizeko genealogiek iradokitzen dute. Baina noiztik kontsidera dezakegun Iruñeko lehen erregea, errege titulua erabili baldin bazuen,
|
hori
ez dakigu.
|
|
2019
|
|
|
Zazpi eta erdietan joan, eta zerrenda pasarako etorri. Zenbat egunetan joan dugun,
|
hori
ez dakit. Miraria litzateke basurdea aurreneko egunean azaltzea.
|