|
2002
|
|
|
gure burua euskaltzaletzat hartzen dugunoi ez digu inork ere baimenik eman behar hemen bizitzeko, euskal etxean bizitzeko. Nahiz
|
hori
ere ez den falta hemen, giltzariz betetako herri honetan. Zorigaiztoz, hain gaude gu horretara eginak, aginduak ematera eta onartzera makurtuak esan nahi dut, ez da harritzekoa mutxurdinaren joera duen ama ezkonduren bat tentazio horretan erortzea, alegia, eta, bere buruiritzian, hau euskaltzalea den edo ez den esateko eskumena duela, isilpeko erlijioren batek bultzaturik hain segur ere, pentsatzera iristea.
|
|
2005
|
|
|
Soldata amari ematen nion, eta neuretzat gordetzen nituen eskupekoak, askotan soldata bera baino dirutza handiagoa. Amak soldataren erdia xahutzen zuen, eta askotan
|
hori
ere ez, eta gainerakoa aurrezki kutxa batean sartzen zuen nire izenean. Tailerreko nagusiak ematen zizkidan eskupekoekin, aberats sentitzen nintzen; asteburuetan, edonora joan nintekeen afaltzera, eta aberatsen moduan bizi, baina ez nuen gustuko hori; autoarekin gastatzen nuena kenduta, eta asko ere ez zen, gainerakoa zapata kaxa batean gordetzen nuen, armairuan, gurasoen ezteietako trajeen azpian.
|
|
2006
|
|
|
Horri nahikoa iritzi noski, eta" egin ezazu euskaraz zuzen" izan zen hurrengoa. Baina
|
hori
ere ez zen nahikoa: " egin ezazu euskaraz zuzen eta senez" izan zen hurrengoa.
|
|
|
Alegia, nirea eta ez besteena da bide egokia. Bai, badakit,
|
hori
ere ez da euskalgintzaren esklusiba, horrelakoxeak gara pertsonok. Kontua da sarritan euskara berreskuratzeko ideia eta planteamendu interesgarriak ikusten ditugula, baina askotan ematen du borobilak eta itxiak direla, ideiaren sortzailearen edo defendatzailearen formulazioan hasi eta bukatzen dela aukera.
|
|
2008
|
|
|
Batzuentzat Gobernuz Kanpoko Erakunde ibiltariak gara. Eta
|
hori
ere ez da egia.
|
|
2009
|
|
|
Hura zen isiltasuna! Tabernaria banan banan pasatzen ari zen egunkari orrien karraska entzuten zen,
|
hori
ere ez luzaroan hala ere: han sartu zen tabernaria tabernari erantsitako trastelekuan, hantxe egiten baitzuen kuluxkatxoa lanik ez zegoen orduetan eta Wardes bakarrik gelditu zen berriro ere.
|
|
|
Gutxi izan ziren El Búho paretik pasatzean ezustea erakutsi zutenak. Gehienak, erakusleihoko liburuei begiratu doi bat emanda igarotzen ziren; eta, askok,
|
hori
ere ez. Ortodoxoenak, ordea, aho bete hortz geratu ziren aldaketarekin:
|
|
|
Osasuntsu ibiliko bada, hiztunak behar ditu, ez salbatzaileak. Hizkuntza bat erabilia izango bada, ezinbestekoa da neurri batean bederen" ezagutzea", bistakoa da hori, baina ez da nahikoa; gainera, ezagutzen den hizkuntza" erabiltzeko aukerak behar dira", baina
|
hori
ere ez da nahikoa; erabiltzeko aukerak edukita ere," erabili nahi" izan behar baita, eta erabiltzeko" aukera egin".
|
|
2010
|
|
|
Aldizkaria aterata ere kezkaturik ibili zen bolada batez izen dontsuarekin. Egun batean lasaiago etorri zitzaidan, Juan Mari Lekuonarekin hitz egin zuelako eta honek esan ziolako leku askotan" susaa" esaten zutela, eta azken" a"
|
hori
ere ez zela oso luzea euskalki batzuetan. Gainera, laster idoro zuen Irango hiri exotiko baten izena ere bazela (Frantziako mugatik gertu dagoen ipar Italiako herrixka baten izena da halaber).
|
|
2011
|
|
|
Zeruan, puntu txiki txiki bat. Laster,
|
hori
ere ez.
|
|
|
Sufrimenduaren eskolan asko ikasten da. Sufrimendua da irakasle bat zorrotza, bortitza, eta, oreka mantentzen baldin baduzu zure buruarekin(
|
hori
ere ez da erraza izaten), eramaten zaituena bizitza, bai zure eta bai besteena, modu errukitsuago batean begiratzera.
|
|
|
Gazteria, nik uste dut, ez ordukoa eta ez oraingoa ez da behin ere homogeneoa izan. Gu kantatzen hasi ginenean, esaten da gazteria etortzen zela trumilka, baina
|
hori
ere ez da egia. Nik uste dut gazte jendea etortzen zela, baina gazte jendea baino gehiago etortzen zen jende heldua, jende heldu kontzientziatua, abertzale jendea.
|
|
2019
|
|
|
–Ba
|
hori
ere ez zait ondo iruditzen. Kolegiora ikastera joaten da, erabaki zuen Merzedesek, eta hori esanik, zutitu, platerak zalaparta batean bildu eta sukaldean sartu zen, amorru isil batekin.
|
|
|
" Jainkoari berari sorpresa emateko...". Nik
|
hori
ere ez nuen egiten: Vinson jaunari bezala, niri ere aspaldi gelditu zitzaidan erlijioaren erlojua; dena dela, bitxia bada bitxi, gustuko nuen elizkizunetara joatea, hizkuntza eskola batean bezalaxe sentitzen nintzen eta lasaigarria zitzaidan, kantuak bereziki.
|
|
2020
|
|
|
Horrela ere izan zitekeen, baina ez,
|
hori
ere ez da gertatuko.
|
|
|
Ezin da Ramirorekin geratu. Baina ez dio lagako liburuarekin geratzen;
|
hori
ere ez.
|
|
|
Mariannek bere bizitzak zentzu bat izan zezala nahi zuen, indartsuek ahulei egiten zieten biolentzia oro geldi zedila nahi zuen, eta gogora ekarri zuen urte batzuk lehenagoko garai hura, halako gauzak kasik burutu ahal izateko bezain inteligente, gazte eta indartsu sentitzen zen hura, baina orain bazekien ez zela batere indartsua, eta errugabeen kontrako biolentzia ikaragarria dagoen mundu batean bizi eta hil zuela, eta berak, gehienez ere, gutxi batzuei baino ezin izango ziela lagundu. Askoz ere zailagoa zen gutxi batzuei laguntzeko etsipena har  tzea, eta kasik nahiago zuen inori ez laguntzea hain gauza txiki eta ziztrinak egitea baino, baina
|
hori
ere ez zen kontua. Manifestazioa oso zaratatsu eta geldiro joan zen, jende pila zihoan danborrak joz eta aho batez aldarrikapenak eginez, megafoniak zirt eta zart, piztu eta itzali.
|
|
2021
|
|
|
Harena ere beste kategoria bat da, azken batean; Lou Andreas Salomek ederki hartu zien traza psikoanalitikoa haren esanei. Nire baitan halako soraiotasun bat agertzen zait etengabe, baina kategoria
|
hori
ere ez da nire eredua. Eredu bati ez diot jarraitu nahi.
|
|
|
Hau da, turista baten bizipenak ez dira zuzenak, baizik eta soil soilik begien bidezkoak. Halere, turistaren bizipenak
|
hori
ere ez dira beharbada, sarritan begirada baino lehenago iritsi ohi den argazki makinaren bitartekari baita. Beraz, zentzu horretan, turistarena ez da ezta ikusmenari dagokion zerbait ere, ikuspegi ederrek begiak bete beharrean, argazki kameraren pantaila baino ez baitute betetzen.
|
|
2022
|
|
|
...eta horrela nire sexuaren zorigaitzetik nire buruaren zorigaitzera igarotzen gara, eta hobeko duzu zorigaitzak zenbait pilularen bidez arindu, automatismo eta autista klaska horietan ez berriz erortzeko, pilulak behar ditut, batzuk egunez pizteko eta beste batzuk gauez lo egiteko, asko behar ditut, zeren nirea bezalako berriketari eustearen indarrez azkenean oreka biokimikoa galdu egiten da, baina
|
hori
ere ez da inoiz gertatuko, gertatu ezin litekeena da, baina gertatu ezin litekeen hori guztia aurreikustearen indarrez sinapsien puntan daukat heriotza, ez dakit horiek nola isilarazi, eta zinez esaten dizut burmuin hau ez dudala nirea, nire amarena da, zeren zahartzean haren larbaren tamaina hartu du, beherantz hazi da altxapeka eta lurrari atxiki zaio amak baino hobeto egiteko beldurrez, horra,... Eta inguruan ditudan gizonen kohortearen artean badira medikuak ere, osasun gaietan jakintsu diren horietakoak, horiek nire sexuaz arduratzen dira, beren buruaz seguru, zientziari eta tresneria ginekologikoari guztiz emanak dira zernahiri bezain arin, eta ni ohean bezeroekin etzanik, edo diban batean keixuka, edo irakasleen belaunetan kulunkan, gora begira etzanik ni larrubizirik eta sabaiari begira, hankak zabalik, oinak burdina zuriko euskarrietan ditudala, ia larrubizirik, medikua nitaz noiz arduratuko zain, nire kasuaz, nire kasua zoro infektatuaren kasua da, eta gero jela, eskularruak eta azterketaren hoztasuna, harraskagailua eta medikuaren hitzak, guneari buruzko esplikazioa, nik aldizkari medikuek erakusten dutenaren bitartez baizik irudikatu ez nezakeen hori, eta dena ongi dagoela ematen duela esango dit, uteroaren lepoak ez duela anomaliarik ageri, beharbada gorri samar dagoela baina besterik gabe, eta gero galdetuko dit egunean zenbat bezero ikusten ditudan, sei zazpi, egunaren eta umorearen arabera, senaren kontrakoari une horretan diodan erresistentzia preziatuaren arabera, eta esango dit emaitzak astebete barru izango ditudala, telefonoz hots egingo didatela testak positiboak baldin badira eta hiru hilabete barru berriz ikusiko nauela, eta beharbada usteko duzu ni lasai nagoela honenbestez, puta zirrikitua normal dudalako, hein batean lanez gainezka besterik ez, gorritasuna da lekuko, baina ez, hitzordu bakoitzaren amaieran aurretik esana didatena berriz esateko eskatzen baitiet, izan zintzo sendagile jauna, nola da posible ni normal egotea, hiltzeko zorian nagoela tematsu esaten ari natzaizu, eta nola izan liteke normala nire sexua, enkontru sare baten barruan galdurik dago ezagutzea posible ez den neurriraino, eta horrela nire sexuaren zorigaitzetik nire buruaren zorigaitzera igarotzen gara, eta hobeko duzu zorigaitzak zenbait pilularen bidez arindu, automatismo eta autista klaska horietan ez berriz erortzeko, pilulak behar ditut, batzuk egunez pizteko eta beste batzuk gauez lo egiteko, asko behar ditut, zeren nirea bezalako berriketari eustearen indarrez azkenean oreka biokimikoa galdu egiten da, baina hori ere ez da inoiz gertatuko, gertatu ezin litekeena da, baina gertatu ezin litekeen hori guztia aurreikustearen indarrez sinapsien puntan daukat heriotza, ez dakit horiek nola isilarazi, eta zinez esaten dizut burmuin hau ez dudala nirea, nire amarena da, zeren zahartzean haren larbaren tamaina hartu du, beherantz hazi da altxapeka eta lurrari atxiki zaio amak baino hobeto egiteko beldurrez, horra, ez da amak baino hobeto egin behar, batez ere hura bere txikitasunak hiltzen badu, era horretara baliteke amak bere burua haur batek gainditua ikustea, zeinari konpainia leiala eskatu baitzion aita putatik putara zebilen bitartean, beraz ni baino lehen ama sendatu litzateke, bestela ez dut uste gauza batere efikaza izango zenik, aski litzateke amaz behin bakarrik pentsatzea nire burua atzera amarena izateko, lehenago ere esana dudala uste dut, bizkarrean eta besoetan daramat ama, lepotik zintzilik eta nire oinetan mataza eginik, aldi berean diren eta ez diren era guztietara daramat, horra zergatik egin lidaketen zintzurra, larruazala erauzi, suntsitu egin ninduketen artean sehaskan nengoenean, sarraskitu egin zuketen amaren txakur haginkadek markatu zuten guztia, laurdenkatu egin ninduketen hezur huts utzi arte, eta amak bere karga pisua uzteko azalerarik izango ez zukeen unean bera ez beste izango zatekeen pertsona bihurtuko nintzatekeen, dudarik gabe hilik nengokeen baina egina nukeen balentria, inoren alaba ere ez izatea, amari panpina kentzeko garaia zatekeen, bai, amak kaiolako txoriak bezalakoak dira, baten bat behar dute aurrean kantuan hasiko badira, horra zergatik egoten diren luzaroan ispiluaren aurrean beren buruei begira, eskuetako orban ilunak kontari, beren zorigaitza kontu kontari aurrean auditorio bat balute bezala, auditorio horrek haiekin batera negar egin balu bezala, herriko puta izatetik kargugabetu balituzte bezala, eta elkarri begiratzen diote begiradaren bat bereganatzeko eta seguru egoteko begirada horiek beti hortxe izango dituztela betiere ezkutatu nahi izaten dituzten zimurren historietan pausatzeko prest, elkarri begiratzen diote berdin baten konpainia izateko eta batak besteari esateko zein krudela den bizia, inor ez denean ere ikusiak izateko exigentzia inposatzen dute, bata besteari esaten diote kaiolako bizi hauxe dela egin ahal duten bakarra, zeren denborarekin handik lekutzeko behar den indarra galdu dute eta gaurgero bizia ez dago murruetako izerdi artean hazten diren kakalardoen mikrokosmoan baizik.
|
|
|
Eta inguruan ditudan gizonen kohortearen artean badira medikuak ere, osasun gaietan jakintsu diren horietakoak, horiek nire sexuaz arduratzen dira, beren buruaz seguru, zientziari eta tresneria ginekologikoari guztiz emanak dira zernahiri bezain arin, eta ni ohean bezeroekin etzanik, edo diban batean keixuka, edo irakasleen belaunetan kulunkan, gora begira etzanik ni larrubizirik eta sabaiari begira, hankak zabalik, oinak burdina zuriko euskarrietan ditudala, ia larrubizirik, medikua nitaz noiz arduratuko zain, nire kasuaz, nire kasua zoro infektatuaren kasua da, eta gero jela, eskularruak eta azterketaren hoztasuna, harraskagailua eta medikuaren hitzak, guneari buruzko esplikazioa, nik aldizkari medikuek erakusten dutenaren bitartez baizik irudikatu ez nezakeen hori, eta dena ongi dagoela ematen duela esango dit, uteroaren lepoak ez duela anomaliarik ageri, beharbada gorri samar dagoela baina besterik gabe, eta gero galdetuko dit egunean zenbat bezero ikusten ditudan, sei zazpi, egunaren eta umorearen arabera, senaren kontrakoari une horretan diodan erresistentzia preziatuaren arabera, eta esango dit emaitzak astebete barru izango ditudala, telefonoz hots egingo didatela testak positiboak baldin badira eta hiru hilabete barru berriz ikusiko nauela, eta beharbada usteko duzu ni lasai nagoela honenbestez, puta zirrikitua normal dudalako, hein batean lanez gainezka besterik ez, gorritasuna da lekuko, baina ez, hitzordu bakoitzaren amaieran aurretik esana didatena berriz esateko eskatzen baitiet, izan zintzo sendagile jauna, nola da posible ni normal egotea, hiltzeko zorian nagoela tematsu esaten ari natzaizu, eta nola izan liteke normala nire sexua, enkontru sare baten barruan galdurik dago ezagutzea posible ez den neurriraino, eta horrela nire sexuaren zorigaitzetik nire buruaren zorigaitzera igarotzen gara, eta hobeko duzu zorigaitzak zenbait pilularen bidez arindu, automatismo eta autista klaska horietan ez berriz erortzeko, pilulak behar ditut, batzuk egunez pizteko eta beste batzuk gauez lo egiteko, asko behar ditut, zeren nirea bezalako berriketari eustearen indarrez azkenean oreka biokimikoa galdu egiten da, baina hori ere ez da inoiz gertatuko, gertatu ezin litekeena da, baina gertatu ezin litekeen hori guztia aurreikustearen indarrez sinapsien puntan daukat heriotza, ez dakit horiek nola isilarazi, eta zinez esaten dizut burmuin hau ez dudala nirea, nire amarena da, zeren zahartzean haren larbaren tamaina hartu du, beherantz hazi da altxapeka eta lurrari atxiki zaio amak baino hobeto egiteko beldurrez, horra, ez da amak baino hobeto egin behar, batez ere hura bere txikitasunak hiltzen badu, era horretara baliteke amak bere burua haur batek gainditua ikustea, zeinari konpainia leiala eskatu baitzion aita putatik putara zebilen bitartean, beraz ni baino lehen ama sendatu litzateke, bestela ez dut uste gauza batere efikaza izango zenik, aski litzateke amaz behin bakarrik pentsatzea nire burua atzera amarena izateko, lehenago ere esana dudala uste dut, bizkarrean eta besoetan daramat ama, lepotik zintzilik eta nire oinetan mataza eginik, aldi berean diren eta ez diren era guztietara daramat, horra zergatik egin lidaketen zintzurra, larruazala erauzi, suntsitu egin ninduketen artean sehaskan nengoenean, sarraskitu egin zuketen amaren txakur haginkadek markatu zuten guztia, laurdenkatu egin ninduketen hezur huts utzi arte, eta amak bere karga pisua uzteko azalerarik izango ez zukeen unean bera ez beste izango zatekeen pertsona bihurtuko nintzatekeen, dudarik gabe hilik nengokeen baina egina nukeen balentria, inoren alaba ere ez izatea, amari panpina kentzeko garaia zatekeen, bai, amak kaiolako txoriak bezalakoak dira, baten bat behar dute aurrean kantuan hasiko badira, horra zergatik egoten diren luzaroan ispiluaren aurrean beren buruei begira, eskuetako orban ilunak kontari, beren zorigaitza kontu kontari aurrean auditorio bat balute bezala, auditorio horrek haiekin batera negar egin balu bezala, herriko puta izatetik kargugabetu balituzte bezala, eta elkarri begiratzen diote begiradaren bat bereganatzeko eta seguru egoteko begirada horiek beti hortxe izango dituztela betiere ezkutatu nahi izaten dituzten zimurren historietan pausatzeko prest, elkarri begiratzen diote berdin baten konpainia izateko eta batak besteari esateko zein krudela den bizia, inor ez denean ere ikusiak izateko exigentzia inposatzen dute, bata ...eta horrela nire sexuaren zorigaitzetik nire buruaren zorigaitzera igarotzen gara, eta hobeko duzu zorigaitzak zenbait pilularen bidez arindu, automatismo eta autista klaska horietan ez berriz erortzeko, pilulak behar ditut, batzuk egunez pizteko eta beste batzuk gauez lo egiteko, asko behar ditut, zeren nirea bezalako berriketari eustearen indarrez azkenean oreka biokimikoa galdu egiten da, baina
|
hori
ere ez da inoiz gertatuko, gertatu ezin litekeena da, baina gertatu ezin litekeen hori guztia aurreikustearen indarrez sinapsien puntan daukat heriotza, ez dakit horiek nola isilarazi, eta zinez esaten dizut burmuin hau ez dudala nirea, nire amarena da, zeren zahartzean haren larbaren tamaina hartu du, beherantz hazi da altxapeka eta lurrari atxiki zaio amak baino hobeto egiteko beldurrez, horra,...
|
|
|
...ongi pentsatuz gero da alaba bakarra naizelako beharbada, edo ia bakarra, zeren bat edo hiru nintzen gurasoekin batera, eta niretzat gurasoak inoiz ez ziren bi izan, ez zutelako batak bestea besarkatzen, ez zioten batak besteari hitz egiten, edo batak besteari hitz egiten zioten baina batak besteari begiratu gabe, bazkal  tzeko garaia erabakitzeko baizik ez zioten hitz egiten batak besteari eta
|
hori
ere ez, zeren amak ez zuen esatekorik aitak erabakitzen zuenaren gainean, aitak ez zituen hiru hitz baizik esaten, hemezortzi orduak edo hemeretzi orduak, eta hiru hitz esatea ez da hitz egitea, eta hortaz nola jakin nezakeen nik ume bat egiteko bi pertsona behar direla, nola jakin nezakeen nik gurasoak ondoan edukitzea ni mundura etorri aurreko garaiari zegokiola....
|
|
|
Bakea besterik ez! Eta
|
hori
ere ez zidatek ematen!
|
|
|
Badakit fama txarra dutela erromatarrek gurean, galiar menderakaitz batzuen gisara ikusi dugula gure burua urte luzeetan. Susmoa dut Irungo museo
|
hori
ere ez dela gehiegi famatzen, hain zuzen, erromatarrek konkistatu gabeko herriaren mitoa ez gehiegi zipriztintzeko. Ez ote den harro egoteko modukoa, ordea:
|
|
|
helduon bizitzaren erdigune, motibo bakar ia, haurrak direnean âezagutzen dut haurren egitekoekin haurrak baino gehiago emozionatzen denikâ. Eta
|
hori
ere ez da asuntoa. Edo bai, bakoitzak egin dezala bere bizitzarekin nahi duena.
|
|
2023
|
|
|
Ugazabandre zaputz eta zekenarentzat mesedegarria zen, gutxiago ordaintzeaz gain, ez zion zertan bazkaltzen eman; noizbait entzun zion neskame guzti guztiek behar baino gehiago jaten zutela. Siscari buruz
|
hori
ere ez zeukan jakiterik, inoiz ez baitzion ogi koskor mindu bat ere eskaini. Inork ez zion iritzirik eskatu, ezta eman ere; ez zeukan, besterik gabe.
|
|
|
Zeren haragitarako apartatu dituzten abereei ibilbiderako ura eta pentsua ematen zaizkiek sikiera. Guri
|
hori
ere ez. Baina, etxetik irten nintzenez geroztik ia mokadurik jan gabe banengoen ere, ez ninduan gose.
|
|
|
Harrigarria da horrelako izendapena, Elgeta Arrasaterekiko iparrean dago-eta. Kontu
|
hori
ere ez da arrotza izaten zenbait bazterretan, herritarraren irudipena nagusitzen delako, eta ez benetako kokapena. Antza denez, arrasatearrek oraindik sinesten dute sorginengan:
|
|
|
Itzul nadin harira, nahiz eta ez den erraza hariaren mutur nagusia non dagoen antzematen, baldin eta badago. Negazionista deitu dioten askoren kasuan zuhurtasuna edo kontuz jokatzea izan da arrazoia; beharbada oker zeuden eta babesaren ordez arrisku handiagoa hartzen eta eragiten ari ziren; baina
|
hori
ere ez da ba negazionismoa; hori erabaki okerra hartzea izango da, izatekotan. Gerora ikusi behar hala izan ote den.
|