|
2008
|
|
|
Plazako zirkuituak, esperimentazioak, bakoitzak lantzen dituen ekoizpen bereziak… Aukera zabala dago. Horrek lotura zuzena dauka dedikazio nagusia bertsolaritzari eskaintzearekin, eta
|
hori
bertsolaritzarentzat osasungarria baino gehiago, behar beharrezkoa da.
|
|
2013
|
|
|
Horrela bada, Aitzolen proiektu kultural eta politikoa bertsolariaren indar eragilean euskarritzen da. Areago, Aitzolen ikuspegia da bertsolaritza dela herriaren arimaren isla estetiko zuzenena, eta
|
hori
bertsolaritzaren forman ere ikusten dela. Adierazgarria da eta merezi du gogoratzea, alde horretatik, Aitzolek 1935eko ekainean Jokin Zaitegiri idazten dion gutuna; bertan, Aitzolek eskatzen dio Zaitegiri bere poesian beharrezko ikusten duen biraketa estilistikoa gauzatzeko mesedez:
|
|
|
Euskal kulturgintzaren alorrak lantzeko ‘ekosistemaren’ nozio
|
hori
bertsolaritzaren adibidetik sortua da nagusiki. Ideia honen erakusgarri egokia da bertsolaritzaren inguruko mugimenduak azken 25 urteotan landutako bidea.
|
|
|
Mundu ikuskeren joko
|
hori
bertsolaritzan hitzaren jolas izan da, giro eta belaunaldien arteko plazan.
|
|
2015
|
|
|
“ [Andoni] Egañaren belaunaldiak emozioarekin gehiago jolasten zuten burutik. Zuk emozioaz kantatu dezakezu ezer sentitu gabe, eta
|
hori
bertsolaritzan ikusi dugu: burutik kantatzen zen”, osatu zuen.
|
|
|
Uxue Alberdik azaldu bezala, emakume bertsolariek bi estrategia subkontziente dituzte, gizona bezalakoa izaten saiatzea, edo patriarkatuan molestatzen ez duenarena. Akaso ez da oso zuzena transformismo fenomeno
|
hori
bertsolaritzaren arloan soilik dagoela esatea, aipaturiko garaietako jendarteari erreparatuta, antzeko zerbait gertatzen dela ikusiko dugu, hau da, emakumeek onartuak izateko estrategia horiek erabili izan dituztela.
|
|
2018
|
|
|
Gure zoritxarra, oro har, euskal kulturan da gauza guztietatik ale bat baino ez daukagula: egunkari bat daukagu, aldizkari bat… Gehienetan produktu bakarra daukagu, ezin dugulako sare zabal bat izan, produktu berezituak… Agian,
|
hori
bertsolaritzan baino ezin da eman. Baina aldi berean prozesuak azkartuz eta jendea, halako indar zentrifugo batekin, sistematik botaz.
|
|
2019
|
|
|
2018ko maiatzaren 28an, Udalaren Osoko Bilkurak aho batez onartu zuen" Laudioko udalerrian euskara sustatzeko ekintza plana", hizkuntzaren ezagutza eta erabilera indartzeko helburuarekin, bereziki gazteenen artean. Horretarako, onartutako planaren barruan, eta Eusko Jaurlaritzak hura aplikatzeko eta garatzeko proposatutako dokumentuari jarraiki, lan
|
hori
bertsolaritzaren bidez bideratzea erabaki zen.
|
|
|
gizonezkoak/ emakumezkoak; maskulinoa/ femeninoa...; hoEmakume profazadoreen debekuak utzitako hutsunea beti egon da hor, eta hutsune horrekin elkarrizketetan eta harremanetan sortu eta garatu da bertsolaritza garaikidea. Hutsune
|
hori
bertsolaritzaren parte izan da rren ordez, arreta jarriko luke protagonismo ezberdinak eta lan kolektibo zein soziala jasotzen dituzten une, momentu edo agerpenetan (Gonzalez eta Garda 2018: 247).
|
|
|
Beharbada esan genuke emakume profazadoreen debekuak utzitako hutsunea beti egon dela hor, eta hutsune horrekin elkarrizketetan, harremanetan, elkar eragiten... sortu eta garatu dela bertsolaritza garaikidea. Hutsune
|
hori
bertsolaritzaren definizioaren parte izan da, hutsune, ez egote edota isiltasun gisa bada ere. Baina elkar eragite horretan sinesten badugu, jabetuko gara hutsune horrek bere bidea egin duela, elkar eragite horrek eragina izan duela, hitza hartuz joan dela.
|
|
|
Ikerketa soziologikoen tradizio luze honetan lehenengo aldiz, atal edo kapitulu oso bat gai horren azterketari eskaini zaio. Atal
|
hori
bertsolaritzaren etorkizuna zirriborratzeko osatutako proposamenen kapitulua baino lehen kokatzen da. Are gehiago, zerrendatutako hamar proposamenen artean, egileek aipamen zehatza egiten diote generoaren auziari (Zubiri eta Aierdi 2018:
|
|
2021
|
|
|
Corpus
|
hori
bertsolaritzaren historiari buruzko ikerketara berrietarako oso baliagarria izan daitekeelakoan gaude.
|
|
|
Luze eta zabal azaldu dira bertso eskolen loraldia nahiz loraldi horrek harrotu zituen hautsak ziklo honen oinarriari eskaini zaion puntuan, eta pauso
|
hori
bertsolaritzaren irudikapen klasiko esentzializatuarekin hautsi eta mugimenduak behar zuen framing berria ahalbidetzeko funtsezkoa izan zela ere nahikoa argudiatu da seigarren atalean.
|
|
|
26). Ondare
|
hori
bertsolaritzaren produkzioak (iraganekoa eta batez ere garaikidea), eta gaiari buruzko liburu, artikulu, argazki eta abarrek osatzen zutela gaineratzen zuen dokumentazio zentroa ireki bezperatan egin zioten elkarrizketan, bilketaz eta katalogazioaz gain erabilgarri jartzeko lana egin behar zela, eta ikertzaileak, kazetariak, Elkartea bera edo kontsultarako beharra zuen edonor izan zitezkeela erab...
|
|
|
Testuinguruari eskainitako azpiatalean ikusi den bezala, XX. mende hasiera honetako euskal kulturgintzak garrantzi handia eman zion euskarazko prentsaren sustapenari. Gizarte modernora egokitzeko hedabideratzeak duen garrantziaren kontzientzia
|
hori
bertsolaritzaren eragiletzan murgildu zirenek ere izan zuten, noski.
|
|
|
66). Baita balorazio
|
hori
bertsolaritzaren hedapen egokiena izan zitekeenarekin erkatzekoa ere. Horrela, esaterako, dezente errepikatu zen formatu bakoitzak eta bere ikusle motak izan ditzaketen ezaugarrien arabera edukiak banatzearen ideia.
|
|
|
Beste kultur adierazpide batzuek lortu ez duten masa kultura dimentsio
|
hori
bertsolaritzak zergatik lortu ote duen ez da askorik sakondu. Zuzeneko sorkuntza izatea, ikus entzunezko elementuak biltzen dituena, aldiro berria, taldean gauzatzen denez sozializazio gune bezala funtzionatzen duena... aipa daitezke arrasto gisa.
|
|
|
Eta hori txapelketan ere islatu da. Guk lehertzen ikusi dugu beste hainbat lekutan, eta, azkenean, ari da olatu
|
hori
bertsolaritzara ere gerturatzen. Beste batzuen lorpenak guztion lorpenak izan ziren, eta nik ere sentitu dut haien poza nire garaipenarekin.
|