|
2001
|
|
|
Katean datozela gero Krutwig, Txillardegi eta beste asko, horien artean Jakin taldea. Hala uste genuen, eta orain esaten digute euskararen lehentasun
|
hori
ETAk asmatu eta erabaki zuela. Kontuak garbi daude, horrela:
|
|
2002
|
|
|
Gakoa hor dago. Eta gako
|
hori
ETA banda terroristak dauka. Niretzat hori da irtenbide bakarra.
|
|
|
Hala da, bai. Ez dut daturik operatibo
|
hori
ETArena zela eta Ertzaintzaren aurkakoa zela esateko, baina hala balitz berdin esango nuke egun hori tristea litzatekeela Euskal Herriarentzat, azken finean, euskaldunak euskaldunen aurkako borroka norabide batean jartzen gaituelako. Goazen saihestera bata eta bestea, burujabetzaren bidera jauzia elkarrekin egiteko aukera objektiboak ditugu eta.
|
|
2005
|
|
|
Ez dut frogarik, baina ez da oso azkarra izan behar konturatzeko Zapatero jaunak zurrumurruek eskaintzen dutena baino berme gehiagoko zerbait duela esku artean sartu den uretan sartzeko. Beste gauza bat da erabaki
|
hori
ETAk zer baldintzetan hartu duen eta atzera bueltarik duen ala ez.
|
|
2006
|
|
|
Hain zuzen ere ez zegoen Eusko Jaurlaritzarik. Liburu
|
hori
ETAren fronte kulturalak antolatutako lehiaketa batean bigarrengelditu zen. Lehenengo saria ez zuen inork irabazi.
|
|
2007
|
|
|
ETAri ezin zaiola arrazoirik eman, legea ez ezik, joko politikoko" argudioa" ere bihurtu da. Zenbat aldiz ez ote dugu entzun euskaldunak ezin garela autodeterminatu
|
hori
ETAri arrazoia ematea delako. PPk sartu zuen iruzur dialektiko hori, PSOEk beso zabalik hartzeko.
|
|
|
Gobernuko lehendakaria izendatu edo kargutik kentzeko zeukan onurabideari dagokionez, estatuburuak lehendakaria Erresumako Kontseiluak proposatutako hirukote baten artean izendatzen zuen. Francok prozedura horren arabera izendatu zituen gobernuburuak, lehenengo, 1973an, Luis Carrero Blanco almirantea eta, azken
|
hori
ETAk erail ondoren, Carlos Arias Navarro. Franco hil ondoren, Trantsizioan, Joan Karlos I.a erregeak prozedura berari jarraitu zion Adolfo Suárez Gobernuko lehendakari hautatzeko, 1976ko uztailean.
|
|
2008
|
|
|
Erakunde armatuarekin hitz egin behar dela azaldu zuen, beti ere, armak uzteko borondatea agertzen badu. Elkarrizketa
|
hori
ETArekin ez ezik, alderdi politiko guztiekin ere bultzatu behar da, Olanoren ustez.
|
|
|
Hori da abiapuntua. Frankorentzat, prozesu
|
hori
ETAren su etena irabazteko eta iraunarazteko prozesu bat zen; ez egiazko eraikuntza nazionalerako prozesu bat. Hori da arazoa.
|
|
2009
|
|
|
Hurrengoan ETAk biolentzia mota oro aldez aurretik utzi du. Eman zen negoziazio prozesua ez da errepikatuko eta
|
hori
ETAk argi izan behar du. ETAren aldetik espero duguna da armak uztea, besterik ez.
|
|
|
Egunkaria ren itxiera ekarri zuen ikerketa zuzendu zuen guardia zibilak gaurko saioan esan duenez, komunikabide
|
hori
ETArekin lotzen zuen zantzu nabarmenak topatu zituzten.
|
|
|
Fronte abertzale bakarra egoteak esan nahi du mugimendu horretako kide izango litzatekeela eratutako frontearen ekintza bateratura, unean uneko egokiera eta eraginkortasun irizpideen arabera, indarkeria gehituko lukeen erakunde politiko militarra. Baina indarkeriazko ekintza horiek hasieratik gaitzetsi eta arbuiatuko lituzkete ETAkoak edo ENAMekoak ez diren guztiek, azken mugimendu
|
hori
ETAk berak Euskal Herriaren askapen prozesuko eta burujabetzaren konkistarako kide jotzen duelarik. Beste hitz batzuekin esanda, onartu beharra dago mugimendu politiko militar gisa jarduteko prest dagoen ETA barruan egoteak errotik usteltzen duela fronte baten jarduera, berarentzat gordetzen baitu egoki irizten dionean militarki esku hartzeko eskubidea.
|
|
|
abiadura handiko trenaren aurka egindako kanpainekin bat egin duela EHAK-k. Kanpaina
|
hori
ETAk azpiegituraren ondasunen aurka zein Inazio Uriaren aurka egindako atentatuen, osagarri, dela esan du.
|
|
|
Heroien biluztea zen hasiera. Baina zuk garbi utzi zenidan nola ikusiko zuten biluzte
|
hori
ETAkoek. Nola ez nintzen konturatu?
|
|
2010
|
|
|
gure auzian ETAkoak direnez, delitu ekonomiko bat egitean ETAkoak dira, eta ETAren zerbitzura egiten dute. BEZ tipo batzuk ez ordaintzea leporatzen digute, baina sekula ez dira ausartu esatera diru
|
hori
ETAri eman genionik. Beraz, non dago lotura?
|
|
|
Joan den urtarrilaren 25ean, Baltasar Garzon epaileak Arnaldo Otegi, Rafa Diez Usabiaga, Miren Zabaleta, Sonia Jacinto, Arkaitz Rodriguez, Amaia Esnal, Txelui Moreno eta Jose Manuel Serra auzipetzea agindu zuen, 2009ko martxoa eta urriaren 13an (orduan atxilotu zituzten) bitartean Bateragune osatu zutelakoan eta erakunde
|
hori
ETAk sortu zuela argudiatuta.
|
|
|
Patxi Lopez lehendakariak erantzun du diagnostiko komuna badagoela, eta
|
hori
ETAren agirian berritasunik ez ikustea dela.
|
|
|
Patxi Lopez lehendakariak, bere aldetik, jeltzaleen proposamenari erantzun dio badagoela diagnosi bateratua eta
|
hori
ETAren agirian berritasunik ez ikustea dela. Lehendakariak uste du dauden ekimenak zaintzea dela eginbeharrekoa.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak adostasuna eskatu du testuaren inguruan eta errealitate
|
hori
ETAren biktimekin ez parekatzeko deia egin du.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak ofizialki aurkeztu du biktima politikoen txostena. Estatuko agenteek, hau da, poliziak, egindako gehiegikeriek utzitako biktimak jaso dituzte bertan eta, testuaren inguruan adostasuna eskatzeaz gain, errealitate
|
hori
ETAren biktimekin ez parekatzeko deia egin dute.
|
|
|
Bilboko gotzaina zenean, erakunde
|
hori
ETAren desagerpena eskatu zuen lehenetarikoa izan zela gogorarazi du Blazquezek.
|
|
|
Esaten ziguten: . Kontu
|
hori
ETArekin hitz egitekoa da. Horrelakorik egingo bagenu, ETAk ez luke ulertuko???.
|
|
|
Ez genekien beste errail horretan zer gertatzen zen eta gure elkarrizketa baldintzatuta ikusten genuen, behin eta berriro. Akatsa izan zen ontzat ematea, praktikan, mahai teknikoak lanak hasiko zituela mahai politikoak bereak amaitu ostean,
|
hori
ETAri epaile papera ematea baitzen. Etorkizunari begira, argi eduki dugu horrelako prozesu batean politikagintzaz besterik ez garela ari, indarkeriaren zaintzarik gabe, beste inork baldintzatu gabe.
|
|
|
Beste filosofia bati erantzuten zion, beste eskema bati. Eta, beraz,
|
hori
ETAk sartu zuen, behin erabaki ondoren Loiolakoak ez ziola balio. Ez da, beraien ikuspegian, Loiolako akordioaren hobekuntza, baizik eta Loiolako eskemak alde batera uztea eta bestelako eskema bat hartzea.
|
|
|
Espainiako Gobernuaren ordezkariak ez zuen proposamena hartu nahi izan, prozesua hautsita zegoela argudiatuta. Eta, Zutabe ko kontakizunaren arabera,, erabaki
|
hori
ETAri adierazi ostean, testua nazioarteko bitartekariei itzuli egin zieten?.
|
|
|
–Ai, Martin, harrapatu zaituzte!?. Eusko AlderdiJeltzalean jendeak hala pentsatzen zuen, hizki
|
hori
ETAren maltzurkeria zelakoan.Baina begira gauzak nola diren, Nemesiok berak zuzentzen zizkidan hasieranartikuluak, h ak beren lekuetan ongi ipintzeko,, baina ez esan inori, e?, esatenzidan.
|
|
|
Bakerako egitasmo
|
hori
ETAk iragarritako su eten iraunkorraren testuinguruan aurkeztu zuen, eta Espainiako gobernuarentzat leiho handi bat zabaldu zuen, elkarrizketarako aukera handia. Zoritxarrez, ez zuten aukera aprobetxatu.
|
|
|
– Bai, bai, baina
|
hori
ETAkoek baino ez diten egiten.
|
|
|
Gauzak horrela, Zapaterok beste gai bati eutsi dio, Urizarren ustez, hurrengo hauteskundeen ondoren karguari eutsi nahi badio. Eta, haren esanetan, badu zentzua Mayor Oreja PPko buruak dioenak; EAkoaren ustez, litekeena da gai
|
hori
ETA eta euskal gatazka izatea, eta hori pozgarria litzatekeela dio.
|
|
2011
|
|
|
" Antolaketa maila handi hori, hain denbora gutxian eta isiltasunean antolatzeko gaitasun hori, horrek guztiak ezinbestean adierazten du atzean ETA Batasuna direla". Bai, egia da Bilduk biolentzia arbuiatzen duela eta hori guztia dio epaiak, baina
|
hori
ETAren agindua besterik ez da, bestelako aurrekarietan ere, hauteskundeetan egoteagatik ETA saiatu da gisako gezurrekin.
|
|
|
Harantzagoko urrats eman behar dira lehenik. ETArena amaituta egotea gauza bat da, baina zer
|
hori
ETA desagertzen denean izango da. Hau da:
|
|
2012
|
|
|
Bistan dena, eta ez da perspektiba hori galdu behar. Batzuek nahi lukete Euskal Herriko gatazka laburtu, alde batetik zuzenbideko estatua eta beste aldetik terrorismoa dituzula esanez; gatazka sailkapen
|
hori
ETAk bere lehendabiziko hilotza utzi zuenetik hasten omen da, 1968an Pardines Guardia Zibila hil zuenean. Baina ikuspegi hori anakronikoa iruditzen zait, ETA sortu zenean diktadura gorrian ginen, ez zen zuzenbideko estaturik, eta borroka armatuari buruz zeuden ikusmoldeak bai Espainiako Estatuan, bai Euskal Herrian, eta bai munduan, ez ziren batere gaurkoak.
|
|
2013
|
|
|
Manuel Valls Barne ministroa pozik agertu da atxiloketekin, eta Frantzia eta Espainiaren arteko harreman onak nabarmendu ditu. «Kolaborazio
|
hori
ETA desegiten den arte gure lurraldean jarduera klandestino eta legez kanpokoek irauten duten bitartean izango dugu», adierazi du. Bi Barne ministroek nabarmendu dute ETA desegiten ez den bitartean bilatzeko eta atxilotzeko agindua duela.
|
|
|
Horretaz aparte, «gatazka politikoaren ideia» bertan behera uzteko eskakizuna ere egingo dio PSE EEk EAJri. Horien arabera, ideia
|
hori
ETAren biolentzia justifikatzeko eta ezker abertzalearen iragana desblokeatzeko modu bat da: «ezker abertzaleak biolentzia babestu zueneko iragana», hain zuzen.
|
|
|
Urte horretan euskal nazionalismoa ulertzeko, azaltzeko eta praktikara eramateko ikuspegi ideologiko berri baten hazia landatu zen. Urte
|
hori
ETAren sorrerakoa izan zen. Bere historiako lehenengo urteetan, ETAk kontzeptu berritzaileak erantsi zizkion euskal nazionalismoaren oinarri ideologikoari, esate baterako, kolonialismoaren aurkako teoriak, nazionalismo iraultzailea, sozialismoa edo borroka armatua.
|
|
|
52). Letamendiaren arabera, gutun
|
hori
ETAren III. asanbladan onarturiko hierarkia paraleloen sormenerako lehenengo saiakera izan zen. Haren ustez, nabaria da ETA gutunaren nondik norakoak planteatzeko orduan Frantz Fanonen Lurreko kondenatuak liburuan sektore intelektualei buruz esandakoan oinarritu zela (1994:
|
|
|
Bruni k beste faktore bat azpimarratzen du. Haren iritziz, nahiz eta, berez, intelektualei zuzenduta zegoen, gutun
|
hori
ETAk burgesia txikiari zein klase ertaineko sektoreei nazio askapeneko mugimenduan parte hartzeko eginiko gonbidapena izan zen, EAJk sektore haiengan zuen hegemonia apurtzeko helburua zuena (1988: 59).
|
|
2014
|
|
|
Etorkinekiko eta, oro har, immigrazioarekiko jarrera
|
hori
ETAk euskal nazioa ulertzeko zuen formarekin lotua zegoen. Aipatu dugun bezala, ETArentzat euskal nazioaren elementu eratzailea ez zen arraza, hizkuntza baizik.
|
|
|
Jada aztertutako 1963ko Zutik horrek immigrazioa zuen hizpide, eta lan
|
hori
ETAren praktika politikoaren erakusle zen: immigranteen edonolako bazterkeria gainditu eta haien integrazioaren aldeko ildoa garatu zuen erakundeak.
|
|
2015
|
|
|
Egibarrek dioenez, EAJko solaskideek bi eragozpen jarri zizkioten metodoari, bileran bertan. Batetik, testu itxia eman zietela,
|
hori
ETAren proposamena besterik ez zela, eta negoziazioen bidez hori aldatzeko aukera behar zutela. Bestetik, prozesu politiko bat garatzekotan, ezker abertzalearen alde politikoarekin garatu zuela EAJk eta, beraz, HBk negoziazioan parte hartu behar zuela.
|
|
|
Mobilizaziorako deiak PPren gobernuaren berehalako erantzuna ekarri zuen: ...eta nabarmendu zuen prozesuaren hasieratik zeuden bi ikuspegiak gero eta gehiago ari zirela urruntzen; gobernuaren ustez, Lizarra Garazikoek" gizartearen zati bat bestearen gainetik" jarriko zuen irtenbidea nahi zuten, gobernuak" denen arteko akordioa" aldarrikatzen zuen bitartean.762 Mayor Oreja Barne ministroa harago joan zen eta" fronte nazionalistaren" estrategia
|
hori
ETAk zuzentzen zuela ziurtatu zuen, Lizarra Garaziko indarren agiriaren eta erakunde armatuak lau urte lehenago egindako komunikatu baten arteko" antzekotasun handiek" erakusten omen zuten bezala.763 Kritikak are gordinago bihurtu ziren Eusko Jaurlaritzak mobilizazioei babesa erakutsi zienean eta, lanuztearekin bat egin ez bazuen ere, lanuztearen egunerako bost minutuko bilkurak deitu z...
|
|
2016
|
|
|
Komisarioaren arabera, zuritasunak adierazten duen egonkortasun giroan lehen pitzadura adierazten du puntu beltz horrek. Era horretan, obra
|
hori
ETAren lehen atentatu gisa irudika daiteke.«Tiranizidio eskubidea»Xavier Ribas artista kataluniarraren pintura batzuk dira beste obra garrantzitsuetarikoak, 1973an aurkeztutakoak hauek. Demokratizazioarekin lotutako aldarrikapen batzuk ageri dira bertan, kolore gorriz idatzita.
|
|
2017
|
|
|
zebilela. . Baina logikoa zen pauso
|
hori
ETAk ez zuen eman?, deitoratu du Jonan Fernandezek.
|
|
|
jo zuen desarmatzea;, dudarik gabe, egun handia da?. . Erabaki
|
hori
ETAk hartua da, aldebakarrekoa izan da?. Gogoan izan zituen biktimak, eta,, bereziki, poliziak eta guardia zibilak?.
|
|
2018
|
|
|
Bistan da: Euskal Herriaren historia hurbilean mugarri garbi bat izatekotan,
|
hori
ETAk borroka armatua utzi zuen eguna da. Perspektiba falta zaigu akaso aldaketaren zenbatekoa neurtu ahal izateko, baina ordudanik pasa den denbora gutxian nahikoa garbi ari gara ikusten mugarriaren garrantzia.
|
|
2021
|
|
|
Garai hartan Josu Urrutikoetxearekin harremana izan zuela frogatua dago, baina horrek erakundeko kidetza frogatzen ote du? Bestalde, ETAko kideekin harremana izan zuela frogatzera iritsiko balira ere,
|
hori
ETAko kide izatea ote da?
|
|
|
Alta, itxura zanpatzaile eta delituzkoa hartzen ahal du talde mafioso edo faxisten kasuetan. Berez ez da nahikoa estrategia sozial baten eduki politiko edo etikoa epaitzeko, eta
|
hori
ETAri ere aplikatzen zaio.
|
|
|
Hala ere, iturri beretik abiatzen diren hiru kronologia horien azterketak, akatsen errepikapenak ere frogatzen du jatorri bakarra dutelaerakusten du ez dutela batere fidagarritasunik. (.) Gainera, 1994ko liburuak, kronologiarekin batera, narrazio bat egiten du, eta horretan esplizituki ukatzen da atentatu
|
hori
ETAren lana izan zela.
|
|
|
Kokagune
|
hori
ETAk barrandatzen zuen eta beste atentatuak ere gertatu ziren ber lekuko helburuen aurka.
|
|
|
Gertakari horien analisi zehatza egin behar da, hipotesi bat eskuetan: badirudi" etxekoak" ez zirenen artean, beldurra sakatzeko" eragin terrorista" erabiltzen hasia zela, populazio kontrol orokorrari begira, eta
|
hori
ETAren Buruzagitzan izan mentalitate aldakuntzaren ondorioz, non arrakastaren posibilitatea Erakundearen beraren gaitasunarekin (eta irudiarekin) lotzen baitzen.
|
|
|
Guk ondorioztapen berbera ateratzen dugu bi kasoetan: ez da
|
hori
ETAren estiloa. Ez da hori hainbeste urtetan Herriaren laguntza eta sinpatia, merezi izan dugun jokabidea.
|
|
|
negoziaketa instituzionala, politiko legal eta publikoen artean. Eta
|
hori
ETAren ekintzak arbuiatu gabe, soilik hartaz isildurik. Gipuzkoan garaipenak negoziaketa orokor bateko bidea erraztuko zuela iradoki zuten.
|
|
|
Baieztapen
|
hori
ETAren aurkako akusazio bezala ikusia izan zen: eskarmentu gutxiko talde legal baten eskuetan, estatu txarrean zen lehergailua eman zuen.
|
|
|
" Hilketa
|
hori
ETAri ospea kentzeko maniobra da, eta, bide batez, KAS alternatiba babesten duen ezker erradikalari ere.
|
|
|
Komite barnean bada ‘festa hau beraiekin ez doala’ esaten duen jenderik. Festa
|
hori
ETA eta IBERDUEROren arteko borroka balitz bezala eta klaro! hori laletxe da.
|
|
|
Berriz, herriarekin loturik, eta herria balin bada nazio proiektuarekin identifikatzen den jendea, Monzonek lotu zuen euskal herri
|
hori
ETAren proiektu abertzalearekin, eta, hitzez, lumaz edo kantagintzan, oso eragin handia izan zuen proiektuaren legitimitatea lotzeko bizia sakrifikatzeko prest ziren heroien egitekoekin.70
|
|
|
Poliziaren arabera, mugimendu
|
hori
ETAren harrobiari lotua zegoen eta borroka armatuan jarraitzeko sostengu finkoa.
|
|
|
Talde
|
hori
ETA eta ENAM historia osoa interpretatu du analisi antikomunista erudituaren bidez. Haren ustez, ENAM bereziki marxista izan da, eta ez abertzalea. Taldeak marxismo sektario, gogor eta bortitzean ikusten du ENAMen eragin galgarrien iturria.
|
|
|
" Ez. Guk egin duguna ez da terrorismoa, borroka armatua da, eta
|
hori
ETAren historia osoan. Badugu etika bat, eta ekintza batzuek gaizki atera badira ere, nahi ez genituen ondorioekin, autokritika egin dugu.
|
|
|
Baina laster nabari gelditu zen epaileen erabakia harrigarria zela, magistratuen letxe txarrez egina edo" Dena ETA da" doktrinaren soberazko hedapenari lotua. Otegiren lagunek Batasuna aldatu nahi zuten, eta, ebidentzia guztien aurka, epaileak interpretatu zuen aldakuntza
|
hori
ETAk manatua zuela, bere komenientziarako.
|
|
|
Barnetegiaren bukaerarentzako besta txiki bat antolatua izan zen, kari horretara lagun eta senideak gonbituak izan ziren. Batek taularen gainean ginen bitartean argazkiak hartu zituen, beraren sakeletan edo ez dakit zein tokitan aurkitu zituzten argazki horiek, lagun
|
hori
ETAko kidea zelakoan, sumatu zuten gu ere hala ginela.
|
|
|
Agian, harrigarriena da behin ETA desagertuta legedi murriztaile hori desgaitu beharrean aplikatzen jarraitzen dela. Iraganean, legedi
|
hori
ETAko kide eta ideologikoki erakunde horrekin bat zetozen pertsonei ezarri bazitzaien ere, egun, horiei guztiei ezartzeaz gain rap kantari edo txiolariei ere ezartzen zaie: " Actualmente, la persecucion a la musica underground y a la contracultura, es decir, a todo aquello que critique al establishment, es un hecho consumado" (Mota, 2017:
|
|
2022
|
|
|
Usaian poliziakoak omen ziren horko klienteak, egun horretan ordea ez. Ekintza
|
hori
ETAren bizkar joanen da, nahiz erakundeak ez duen bere gain hartu.
|
|
2023
|
|
|
2018an, Estatuko Segurtasun Indar guztien artean, 750 agente inguru zeuden 100.000 biztanleko. Horren arabera, EAE Europa osoko lurralderik polizialena da, eta
|
hori
ETAk jardun armatua utzi ostean %19 murriztu zituztela unitateak.
|
|
|
Covitek eskatua zien instituzioei «ETAri eta bere terroristei babes espliziturik» ez emateko. «Erakunde publikoek diru publikoaren erabilera hobeto kontrolatu lukete, diru
|
hori
ETA goratzeko eta hiltzaileei laguntzeko erabil ez dadin», ohartarazi zuen.
|
|
|
Marca España delakotik desberdindu nahian hauspotu zuten euskal instituzioek, Bilboren “Bilbao Bizkaia, be basque” leloaren sorrerarekin sinkronizatuta. Gertakari
|
hori
ETAren jardun armatuaren amaieraren ostekoa da, azpimarratu ohi den gisara, normaltasun berri bati dagokiona. Marka horrek ekonomiaren, kulturaren eta ekintza instituzionalaren nazioartekotzea indartzeko balioko zuela adierazi zuten aurkezpen ekitaldian [28].
|