Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 54

2008
‎Erabilera honetan ez dirudi helbururik defini daitekeenik; horregatik jarri dugu beste erabilera gisa.
‎Zerrenda honetan ez ditugu zeltar izen nabariak aurkitzen, baina dudarik gabe Bituris> Bordele inguruko Bituriges> deritzan herriarekin lotu daiteke eta Andelos, > hala nahita, ande >+ lo > zatitu daiteke eta Uxello > eta Mediolo > toponimoen antzera uler tu; honetaz gain Segia> Segobriga n eta antzeko toponimoetan agertzen den osagai zel tar nabariaren bide... Iberieraren aldetik ikusiko bagenu kontua, hor sartuko genituz ke ziurki gurris, > elon, > > Tarr > eta besteren bat.
‎Galdegaiari buruzko iruzkinak aditzaren eskuinean ematea da prozesatzea errazten duen beste estrategia bat: era honetan ez dugu apurtzen galdegaiaren eta aditzaren arteko ukipena (6b) 14.
‎Hala ere maila eta zenbatzailea bateraezin horrek kokagune bakarrarena ez ezik, beste sustrai batzuk ere izan ditzake. Izan ere, zenbatzaileekin ager tzeko ez ezik, erakusleekin agertzeko ere antzeko debekuak ditugu eta kasu honetan ez dago inongo lehiaketarik kokagunea dela eta:
‎« Zine munduko fetitxistentzat paradisua da hiri hau» (Cano, 2000: 15). Literaturaz kutsatutako hiri honetan ez da harritzekoa Cano ohartzea bera bizi den etxean bizi izan zela berak pertsonaia literario gisa erabilitako aktoresa underground bat (Lupe Velez): « Eta orain, lau urte beranduago, hara non nire pertsonaia bizilagun bihurturik aurkitzen dudan» (Ibid.
‎Idazlan honetan ez dut haren biografia eginen, irakurleak bestalde aur kitzen baititu jakin nahi dituen xehetasunak1 Gaiari buruzko ohar beharrenak eginen ditut, doi doia.
‎Hitzaurrea,« Pierre Lhande de l. Académie de la langue basque» izenpetua da. Holakoetan era biltzen diren ele onez gain, Lhande-k Mirentchu> (1914) eleberrian obratu duen Loti ren kritika berritzen du; bainan, aldi honetan ez du fikzioaren bidea hartzen, eraso zuzena botatzen du:
‎Artikulu honetan ez dugu azerketa luze sakonik egiteko asmorik, infor mazio larriena ematea baizik. Xoil eta gaingiroki azalduko dugu Réveilen sortzea, programa eta jokabidea, > zertako egina zen parte euskaraz, zein gerta era eta nola kontatu zituen bere ibilbidean, eta bereziki, zein eta nolakoak diren euskarazko idazlanak, generoak, gaiak eta testuingurua?, euskara eta idazleak.
‎Arana zen eufonia legeez kezkatzen zen euskalaria, baina ez Azkue, beti morfologia eta joskera arazoetan aritu bai zen bereziki. dugu Katedrako irakasle izan zen garaietan argitaratu zituen testuliburuei gainbegirada bat botatzea konturatzeko Arana zerrenda honetan ez zela biltzen ari egiazko Katedrako programa, baizik berak eskeintzen zuen aukera berri bat. Ez dakigu proposamen honek aurrera egin zuen ala ez, eta zein neurritan, ez bait da aztertu dokumentuetan honi buruzkorik.
‎Hala ere, ez zuen letra ederren arloa ukitu gabe utzi. Liburu honetan ez da asko landuko Azkueren literatura arloko jarduera. Bere mugarri nagusiak aipatuko dira eta batez ere testuinguruaz eta ondorio soziokulturalaz ohar batzuk egingo, gaian aditu direnek esandakoaren ildotik.
‎Noski, hori ez da nahikoa inguru erdalduneko ikasleen hizkuntz kalitatea bermatzeko. Irtenbideak, proposamen honetan ez ezik, eskolaz kanpoko ekintzetan eta jardueretan ere bilatu dira, besteak beste, ikastolen arteko trukaketak, egonaldiak familia euskaldunetan, aisialdiko ekintzak, e.a.
2010
‎Eta subjektua (aurre) suposatu egiten da. Ikuskera honetan ez da eztabaidatzen subjektuari buruz; interesatzen zaigu soilik egintzaren bidez sortzen den emaitza.
‎Eta diskurtso hau luze eta zabal dabil sermoigintzan. Horiek horrela, diskurtso honetan ez zaio kristauari posizio gune oinarrizkorik aitortzen, ez maila epistemologikoari dagokionez (beti ere ez-jakintasuna esleituko zaioeta); ez ontologia mailari dagokionez (ez gauzatzat, ahalmenik gabea enuntziatzen baita); ez portera mailari dagokionez, praxiari (narras eta gogo gutxirekin ibiltzen baita).
2011
‎[kasu honetan ez da thesaurusean termino estuagorik sartu. Halakorik asmatzea, ordea, ez litzateke kasu honetan zaila:
2012
‎Gainbegiratu azkar honetan ez dugu euskal itzulpenaren historiaren azterketa xehe bat egin nahi izan; gure helburua Euskal Herriko itzultzaile garrantzitsuenen zenbait hausnarketa plazaratzea izan da, itzulpengintzaren gaineko diskurtsoan joera edo bilakaera garbi bat ikusten ote den zehaztu ahal izateko. Adibide hauek ikusita, badirudi euskal itzulpenaren teorizazioan ez dela garapen progresiborik izan, itzultzaileen esanak guztiz heterogeneoak baitira, itzultzaile bakoitzaren esperientzian edota esperientzia ezean oinarrituak.
‎Sarrionandiak Petronioren Satyricon nobelan txertaturiko poema baten itzulpena eta Martzialen poema batzuen euskal bertsioak ere ematen ditu, baina antologia honetan ez ditugu aurkitu.157
‎Batzuetan, ordea, balizko interpretazio horri oinarri sendoagoak eta objektiboagoak ematen dizkio enuntziatu parentetikoak; hau da, esatariak diskurtsoan bertan norentzakoari ironia horretaz jabetu eta inplikatzen duen hori inferitzeko pistak edo adierazgarri batzuk bidaltzen dizkio. Beraz, atal honetan ez dihardugu parentetikoaren egitura hartzen duen enuntziatu ironikoaz, baizik eta enuntziatu bat ironikoa dela antzemateko esatariak norentzakoari, parentetikoaren egitura diskurtsiboaz baliaturik, bidaltzen dizkion adierazgarri edo pistak izango ditugu mintzagai.
‎Honenbestez, populu hitza testuinguru honetan ez da sinonimo soila. Adigaia indartuz hainbat interpretazio lerrori irekiko dizkio ateak, hitzez hitz esan gabe ere, garai hartan pil pilean zeuden gertakariak inferitu edo aditzera emateko.
‎Badaki norentzakoak. Paris? Frantziako hiriburua dela, baina oraingo honetan ez da horretaz ari, izen bereko pertsonaiaz baizik, Troiako erregeraren semeaz, hain zuzen. Testuinguru horretan, gainera,, hiru ederren aurrean?
‎Guk une honetan ez dugu euskal irakurleen luze laburraren auzi labainean sartu nahi. Garai horretako irakurle kopuruari dagozkion datuak (guk aurkitutakoak behinik behin) oso urriak eta zehaztapen handirik gabekoak direlako, batetik, eta Mitxelenak buruan duen balizko norentzakoa aztertzeko kantitateari baino areago kalitateari edo irakurleak dituen ezaugarriei erreparatu litzaiokeela uste dugulako.
‎Beraz, atal honetan ez dugu aztergaitzat perpausean tartekaturik (tartekatua gelditze hutsagatik) gelditu den funtzio intzidentala izango (ikus funtzio intzidentalari buruz egindako oharrak). Hori baino gehiago da.
‎1 Sail honetan ez daude Mitxelenaren idazlan guztiak bilduta. Argitarabidean dira beste batzuk.
‎47 Modalizatzaileen artean egon dauden multzoak zehaztea ere garrantzitsua da. Gu une honetan ez gara horretan saiatuko. Modalizatzaileen azterketei dagokienez, ordea, bibliografia ugari dago.
2013
‎Beste bertsoaldi andana bat izenpedurarik gabe argitaratu zituzten, edo inizialekin soilik, eta beraz ez daiteke jakin norenak ziren. Hori zehazturik, lan honetan ez gara bertsoez gehiago arituko, eta beste baterako edo beste norbaiten esku utziko dugu honen sakontzea.
‎Mementoaren gainean, beste gisa batez edo beste gai batzuen bidez agertzen zen gerlaren bilakaera kronologikoa. Horregatik, atal honetan ez dugu denboraren banaketa fase horien arabera egin, baizik eta eztabaida nagusien edo gerlari buruzko ikuspegi orokorren aldaketen arabera.
‎Pasarte honetan ez da kantua bakarrik ageri gai gisa. Kantu horrek Euskal Herritik ehunka kilometrotan ikaragarriko pisua hartzen zuen, etxea, etxe inguruko bazterrak eta familia ekartzen baitzizkieten gogora.
2016
‎Problematika atenporala da, lurraren kudeaketa eta agintarien aurrean ihardukitzeko mugimenduaren gorabeherak. Egia da hogeita batgarren mende hastapen honetan ez duela inork antzerkia berriz hartu. Hortik pentsa daiteke ez duela antzerkiak denboran zehar irauten.
‎223 Ikerketa lan honetan ez dira parrokietan ibiltzen ziren antzerki taldeen aipamenik, hala ere gerla ondotik frantses estatuan zegoen giroaren ulertzeko lan lagungarriak aurkitu ditugu.
‎Antzerki honetan ez da apaizik agertzen. Bitartekaria auzapeza da.
‎Emazteen papera beraz, sehiak eta maitalea. Emaztearen tokia antzerki honetan ez zuen mezu apartakorik iragartzen eta hedatzen.
‎Horrela ikusten ditu pastoral komikoak, bi inauteri pastoralak aipatzen dizkigu, Phantzart eta Baküs. Lan honetan ez gara urrunago joanen, Inaki Mozos en lanak aipatzen ditugu soilik herri teatroaren aberastasunaren erakusteko, baina gure ikerketaren lerroa bestelakoa da, ez doa Zuberoan landutako antzerki anitz horien ildotik, mugarrien emateko beharra aurkitzen dugu ere. Irri antzerkiarekin bukatzeko toberak ditugu, Patri Urkizuk asto lasterrekin lotzen ditu, beste izendatze bat dela alegia:
2020
‎gehiengoaren libertatea lortzeko menperatzaileen suntsitzera garamatzan biolentzia onartu egin behar dugu. Eta gupidagabeko mundu honetan ez da aukera goxorik.166
2021
‎gainera, Lerineko konteak Maulen manatzen züan 1434tik, Glocesterreko dükaren ordari bezala, Jean de Foixen aitzinetik, eta leküa ez züan üzten. Beaumonteko jauna Aragoiko Juan Nafarroako erregearen küinata zen, eta Henri VI, Ingalaterrako erregeak, bere honetan ez beitzüan hertsatü behar, Mauleko gaztelüaren gozamena ützi zeion 1447ko maiatzaren 16ko gütünez, berak zor zeitzon mila libera esterlingeko zorra kitatü arte, soma hori Beaumontek egari beitzüan defentsalako torre bat eraikiz eta beste obra elibat eginez. 1448an Gillen Beaumonteko bastartek, Mauleko kapitain gaztelüzain izenbürüa egarten züan holaxe:
‎Egia esan, ez da beti ezinbestekoa birformulatzaileak erabiltzea birformulazioa gauzatu dadin, baina, edozein modutan, atal honetan ez dira aztertuko birformulazio ‘inplizituak’, hots, diskurtso markatzailerik gabe gauzatzen direnak. Birformulakizunaren eta atal birformulatzailearen artean dagoen erlazioaren arabera, errazagoa, zailagoa edo are ezinezkoa izan daiteke birformulatzailea ezabatzea (Garcés 2009:
‎Ilungune eta ilunune izenen adibideak dira honako hauek, nahiz ilungune forma izan nagusi, alde handiz, gaurko corpusetan; gune edo une mugakizuna gorabehera, ‘tokia, aldea’ adierakoak dira adibideak: Izan ere, obra honetan ez naiz behin ere edonola mintzatu, zehaztasun osoaz eta egokitasun handiz baizik, eta ardura handia ukan dut ilunune bat bera ere argitu gabe gera ez dadin (Kintana); Xakuto batetik makillaje lapitzak eta hautsak atera zituen eta begiak margotzen, masailetan ilununeak ezartzen hasi zen (I. Zabaleta); Argi distiratsuarekin batera kezkatzeko ilununeak ere badirela ikusten dugu-eta (Zuazo); Hortxe ... Isilune da forma nagusia corpusetan (ez dago alderik isilune eta isilgune formen artean bakoitzaren agerraldiei erreparatuz gero.
‎Azken hauek ‘atribuzio egiturako izen elkartuetan’ sailka daitezke erraz asko. Beste batzuetan, ostera, jarduera edo lekua (askotan jarduera jakin bateko lekua) adierazten dute mugatzaileek (baso, bide, dantza, ehiza, kontrabando, ohe, ontzi, txalupa); erabilera honetan ez dago oso urrun kide izenaren adieratik (auzo lagun/ auzokide, bidelagun/ bidaide, ohelagun/ ohaide).
‎– Biziaren eta osasunaren zientziak: sakonago aztertu behar da, batez ere saio xume honetan ez dugulako aukerarik izan corpusetako erabilera aztertzeko. Hiztegiko sarreretan, en atzizkiaren erabilera aski zabaldua dago, baina datu hori ez da nahikoa, eta aurrerago proposamen landuagoa egin behar genuke.
‎Horrelakoei orain arte nor nori nork motako aditzak deitu diegu euskaraz. Baina gramatika honetan ez ditugu nork, nori eta gainerako deiturak erabiliko, kasuez ari garela, gure lehenagoko tradiziotik aldenduz. Deitura hauek erabilgarriak badira ere, ez dute inongo oihartzunik euskararen gainekoa ez den gramatika batetik kanpo, eta nazioarteko deiturak lehenetsiko ditugu printzipioz, egokiagoak ere direlakoan.
‎18.1e Atal honetan behin eta berriz aipatuko dira aditz iragankor edo trantsitibo eta aditz iragangaitz edo intrantsitibo kontzeptuak. Gai hau § 23.2.2 atalean aztertzen bada ere, labur labur gogoratuko dugu gramatika honetan ez ditugula kontzeptu horiek euskal gramatika ohikoetan bezala definitzen, baizik aspalditik munduko hizkuntzetako gramatikek definitzen dituzten gisan. Euskal gramatikek nor/ zaio erako aditzak (izan/* edin hartzen dutenak) eta du/ dio aditzak(* edun/* ezan hartzen dutenak) bereizi dituzte:
‎lehenbizikoak intrantsitiboak lirateke, eta bigarrenak trantsitiboak. Gramatika honetan ez diogu aditz laguntzailearen izaerari behatuko, argumentu sareari baizik. Hitz gutxitan esateko, argumentu bakarreko aditzak, berdin dela nolakoa duten laguntzailea, intrantsitiboak dira:
‎Baina ez da egiazki kausazkoa. Guregatik, nahi duena esan dezake badiogu, [PS... GATIK] sintagmak adiera kontzesiboa ere izan dezake (‘gu gorabehera, nahi duena esan dezake’) eta, jakina, kasu honetan ez gaude osagarri baten aurrean.
‎Gaur egun gehiago erabiltzen da: Izan ere, obra honetan ez naiz behin ere edonola mintzatu, zehaztasun osoaz eta egokitasun handiz baizik (Kintana), eta zenbait esaeratan, ‘dena dela’ adierazi nahi duela: Edonola dela ere, gaur ez da etorriko (Cano); Edonola den:
‎Mantso (maltso, mantxo) eta berant (edo berandu) ere adjektiboak dira, baina adberbio gisa ere erabiltzen ditugu, eta aurrekoen kontrakoa esan nahi dute: Haiek zagiak gorde eta aldi batean mantxo gora (Azpiroz); Mundu honetan ez du balio/ akordatzeak berandu (Uztapide). Bizkaieraz belu erabiltzen da esanahi hori duela:
‎Hala ere liburuak ekarri nahi ditut [nik nahi, (nik) ekarri]. Baina azken joskera honetan ez dago perpaus osagarririk, aditz perifrasia baizik. Gainerako aditz modalen kidekoa da hor nahi izan:
‎Egidazu zure galdera, zoaz etxera eta orduan irakurriko duzu [nik bidalitako] erantzuna; Ez dizkizut barkatuko [hemendik aurrera egindako] bidegabekeriak. Kontuan izan behar da, halere, azken adibide honetan ez dela zehazten noiz jazotzekoak diren bidegabekeriak, eta adierazpen orokor gisa har daitekeela adibideko perpausa.
‎32.1.1d Parekotasunezko alderaketa bideratzeko, azkenik, bezala adberbio konparatiboa erabiltzen da —legez, bizkaieraz— Guk utzi genuen bezala dago etxea esaldiak, esate baterako, etxearen egoera bi parekatzen ditu, utzitakoa eta oraingoa. Bistakoa denez, konparazio mota honetan ez dago berdintasun desberdintasun bereizketarik, parekotasuna baita aditzera ematen dena. Parekotasuna, hori bai, baieztatu edo ezeztatu egin daiteke:
‎35.2.3d ‘Hau’ erakuslea duten" denbora izena+ honetan" gisako osagarriek ere —{ une ∼ ordu ∼ egun ∼ aste ∼ denbora}+{ honetan ∼ hauetan ∼ otan} gisakoek— hizketa unea edo hari dagokion epea dute erreferentzia: Une honetan ez dago inor etxean; Hilabete honetan irekita daude hondartzako aldagelak; Egun hauetan turista asko dabil Donostiako kaleetan; Egunotan alai dabil. Hizketa uneari berari ez dagokionean, hura barnean duen epeari egiten dio erreferentzia:
‎Aurkaritza adierazten dute horrelako perpausek: horrela, adibidean, ‘hitz berri gehiegi izateak’ txaloa ukatzea ekarriko lukeela pentsa daiteke, baina kasu honetan ez da hala gertatzen(" Hitz berri gehiegi baditu ere, ez diogu txaloa ukatu behar").
‎Eskaldun guzia da egun gonbidatzen/ Has dadin izpirituz zerbeiten moldatzen,/ Yakin dezaten arren gure ondokoek/ Nolako gaiak zuzten hekin arbasoek (Hiribarren). Kasu honetan ez da adierazi nahi ‘nahiz jakin dezaten’, baizik ‘jakin dezaten (amoreagatik) ’, ‘jakiteko’ edo horien antzeko zerbait.
‎Egoera psikologikoak edo fisikoak adierazten dituzten predikatuak izaten dira, eta interpretazioaren aldetik egoera mailako predikazioa adierazten dute. Nolanahi ere, molde hau une honetan ez da guztiz emankorra ez erregularra: hitz gutxi batzuetara mugatzen da, eta teorian antzeko ezaugarriak lituzketen beste batzuekin ez da erabiltzen(* tristurak nago;* penak nago;* gorrotoak nago); are gutxiago egoera ‘positiboak’ adierazten dituztenekin(* maitasunak nago;* pozak nago).
‎Aurreko perpausari ez, hark iradoki edo suposaraz dezakeen zerbaiti egiten dio kontra bigarrenak. A perpausak B iradoki edo suposaraz dezake, baina hala ere kasu honetan ez B gertatu da: horra, gutxi gorabehera, aurkaritzako elkarketan esaten dena.
‎Mikelekin egon naiz eta harekin nintzela etorri da Itziar. Zernahi gisaz, gramatika honetan ez ditugu holakoak izenordaintzat hartuko, baizik erakusle determinatzailetzat, batzuetan aurreko izena isildurik geratzen dela. Gainera, holakoetan joera handia dugu hor ez harekin baizik berarekin esateko:
‎izaten partizipio burutugabea erabiltzen da ohituraren kasuan, eta izan partizipio burutua aspektu burutua adierazteko. Adibidez, Igandetan jatetxean bazkaldu nahi izaten du; Igande honetan ez du jatetxean bazkaldu nahi izan; Lantegian sartzean, oinetakoz aldatu behar izaten du; Lantegian sartzean, oinetakoz aldatu behar izan du; Atunak 7 euro kiloa balio izaten du abuztuan, baina urte batzuetan 5 euro balio izan du. Geroaldiari erreferentzia egiteko, aditz zenbaitek ko atzizkia zuzenean eransten diote izenari edo adjektiboari (nahiko,, biziko,,, iduriko, balioko); beste zenbaitek, berriz, nahitaez izan erabili behar dute bitartekari gisa, izanen/ izango partizipio prospektiboa predikatuko bi osagaien artean tartekatuz:
‎Garbi dago: gazte kasu honetan ez da adjektiboa, izen elkartu baten lehen osagaia baizik( [I [I gazte] [I talde]]). Eta norbaitek zalantzarik baldin badu, adjektiboek oso, hain, egi, ago moduko kuantifikatzaileak onartzen dituzte; izenek holakorik ez:
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia