|
2001
|
|
|
Oker ez banago, azken asteleheneko Hoja del Lunesen Juan San Martinek bazekarren artikulu bat, bigarren zatia Iztuetaren oroigarri, eta han zioen bezala folklorea mila zortziehun eta berrogei inguruan sortu zen hitza da. Noski, hitza baino lehen folkloristak izan ziren eta
|
honek
dioenez, Iztueta ere alde batetik behintzat  halakoa zen. Baina Iztueta eta Iztuetaren antzekoak hemeretzigarren mendean hasten dira eta Euskal Herrian bilketa erdi osoa (oso osorik ez baita behin ere izaten), egiazko eta benetako bilketa mende honetan bertan egin da, batez ere Azkueren eta Barandiaranen bidez.
|
|
2003
|
|
|
Hala iruditu izan zaigu behin baino gehiagotan: " Kanta eta kanta, negarrez herri
|
honek
diost eraz, nola goazen osterantz, nola goazen euskeraz. Kanta eta kanta, herriak ez du bizi nahi euskeraz93".
|
|
2006
|
|
|
Lastaolak eskuetan, eskolara bidean, erdi ilunpetan, errazago hitz egiten du beste anaiarekin. Eta
|
honek
esan ahizpari, ezkontzeko hitz erdi atera duela. Familia handia nahi duela berak ere; gurea bezalakoa gutxienez.
|
|
2008
|
|
|
" Ni ez naiz holakoa; ni gehiago naiz", zioen umetako barreak. Oso bestelakoa al da oraingo begiratu errukizko
|
honek
dioena?
|
|
2009
|
|
|
" Arren diotsuet, ez zaitezte sartu leize horretara; betiko galtzeko zorian egon naizen
|
honek
diotsue: ez sartu leize horretara.
|
|
|
Nahitaezkoa da bere aukera. Nolanahi ere, ofizialtasuna ofizialtasun, bermatua du gaztelania erabiltzeko eskubidea, bai Autonomia Estatutuaren bidez bai Euskararen Legeari berari esker,
|
honek
esaten baitu euskararen ofizialtasunak ez diela" batagatik edo besteagatik hartaz (euskaraz) baliatzen ez diren herritarren eskubideei kalterik ekarri behar". Kontua, beraz, oso sinplea da:
|
|
|
haur ala gaxte, hezurren bat apurtzen zuteneko, larrugorritan, enbor zaharraren pitzadura tartetik pasarazten zituzten osatzeko. Geurean ere, iparraldetik datorren esaera
|
honek
dioenez, badu estimaziorik lizarrak: " Etxeondoan lizarra, etxe horri sorte ona".
|
|
|
" Ana ta Badana pasa dizkiagu, laster diagu Lazaro astea", eta horrelako moldeetan hitz egitea arrunta zen. Honako atsotitz
|
honek
dioena ere deitura horietatik jaso beharra dago: " Lazarok xoria harrapatu, Erramuk lumatu eta Pazkok jan".
|
|
2010
|
|
|
Aldizkaria aterata ere kezkaturik ibili zen bolada batez izen dontsuarekin. Egun batean lasaiago etorri zitzaidan, Juan Mari Lekuonarekin hitz egin zuelako eta
|
honek
esan ziolako leku askotan" susaa" esaten zutela, eta azken" a" hori ere ez zela oso luzea euskalki batzuetan. Gainera, laster idoro zuen Irango hiri exotiko baten izena ere bazela (Frantziako mugatik gertu dagoen ipar Italiako herrixka baten izena da halaber).
|
|
|
Ez zekien gurasoak bila etorriko zitzaizkion, hobe hala balitz, baina azken aldiko harreman hotzak igual etxean utziko zituen edo akaso Ameliak berak ez zien ezer esan, Danielaren itzuliak ustekabean harrapa zitzan. Baina Marioren begi ninietan islatu zitzaionak gehiago kezkatzen zuen; Marioren pentsamendua ikusten ari zen, alde batetik,
|
honek
esan baitzion bere arazoaren mamia Nicolas oraindik gogoan izatea zela eta hori zela Argentinara tiratzen zuena; eta, bestetik, bere konbentzimendu propioa zegoen, barruko bozak esan zion Mariok arrazoi izan zezakeela eta ihesaren azpian zegoena hasierako puntura itzultzea ote zen, pintoreak egin ziona barka ezina zela eta bere aurrean zerriaren pare gelditu zela esanagatik, ez ote zuen haren bes...
|
|
|
Eta nahi bazuten bertan burdin meatzea ateratzen saiatu, lana pagatuko ziela Aristegik berak, eta deus ateratzen ez bazuten ere, bera eginen zela gastu guzien kargu, y si lo encontraban seria de gran combenienzia para él y en beneficio de los propietarios; y mediante este pacto dieron principio a trabajar los tres, y otros dos compañeros que el testigo les dio, y abiendo descubierto la mena, pasados como tres o cuatro meses paso el testigo a la ciudad de San Sevastian a notiziarle a D Miguel de Tarve como admnistrador y apoderado de Elama. Eta
|
honek
esan ziola, baldin meatzuloa Elamako lurren mugen barrendik bazen, handik ateratako guzia berena zela. Baina, gero, meatzuloa aurkitu zuten hiru meatzariek dena berentzako bezala hartu zutela, apropiandose de su valor por autoridad propia con dezir que ellos la an descubierto y que es suia, y perjudicandoles a los dueños de aquella utilidad y al testigo hazerle pagar el prezio mui crezido, sobre lo qual dicho D Miguel de Tarbe obtubo de la real corte un despacho contra dichos Villanueva y compañeros, sin que el testigo sepa su resultado.
|
|
|
[23] Pedro de Goizueta maestro herrador y albaitar de 60 años. Testigu
|
honek
dio Klararekin tratua egina zuela Elamako sei mandoak ferratzen zituen bakoitzeko le havia de dar un quintal de fierro y una carga de carbon por cada caballeria cada año.
|
|
|
Oficio de la Ynquisicion. Labaingo erretore gazte inkisidore
|
honek
dio 1727ko abuztu goiz batez gizon bat etorri zela Klararen karta batekin, y abierto aquella vio que la letra era de Mª Clara Zulaica ferrona de Elama; sinale orduan lehendik ezaguna zuela; eta leitzen hasi bezain pronto ohartu zela bere aita Juan eskribauari presaka bidalitakoa zela, biharamunean inondik albaitean Iramendira ateratzeko eskatuz, eta aitagana bidali zuela segituan mandataria....
|
|
|
[30] Juan de Grajirena esno real, vezino de la villa de Beinzalavayen de 60 años. Lehen ere maiz agertu den eskribau labaindar
|
honek
dio etorri zitzaiola bai, izenik ez dakien oiartzuar bat que trabaja carboneando en la erreria de Elama, llamado Alquicho [372]. Klararen karta batekin presaka, Gotzaingo olajaunarekin zituen auziak konpondu asmoz Yamendira ateratzeko erregutuz, baina, auzi hartako informazioa Juan Fco de Aniz esno real vecino de Yturen jaunak jaso omen ziola, eta ez dakiela deus.
|
|
|
Gauerdiak lotzen bezain banatzen ditu biak. Berdintsua izan ohi ez dena, aurten behintzat hala suertatu da, hurrengo
|
honek
dioena:
|
|
2011
|
|
|
Arrasateko hartan dena izan zen odol gosea, mendeku grina. Bergarako Ozaeta etxeko semeak ere ez zuen luzaroan ahaztuko gudu latz hartan bizi izan zuen izua, estu eta larri ibili baitzen Abendaño Motelaren atzaparretatik ihes egiteko, kantu
|
honek
dioen bezala:
|
|
|
" zuetatik bekaturik ez duenak bota biezaio lehenengo harria". Eta orduan denak sakabanatu ziren, eta emaztea Jesusen aurrean geratu zen, eta
|
honek
esan zion: " Zoaz, andre, etxera, eta saia zaitez hemendik aurrera bekatuan ez erortzen" (Joanen Ebanjeliotik).
|
|
2018
|
|
|
" Ba, transgresoreak direla guztiz, eta hori oso gaizki ikusia dagoela; ez zara polizia, ezta? , barrez?, baina, egia da tipo
|
honek
esaten duena...".
|
|
2019
|
|
|
Ez jakin, urte 12 hilabetekorako zen iragarpen hori, ala urtea bukatzeko falta ziren beste bietarako. Azken bi hilabeteotarako izan behar du, hurrengo
|
honek
dioenaren arabera: Santu Guzien Egunetik Eguerrietara, haize ta euri gutxi.
|
|
|
Ana ta Badana pasa dizkiagu, laister diagu Lazaro astea, eta horrelako moldeetan hitz egitea arrunta zen. Honako atsotitz
|
honek
dioena ere deitura horietatik jaso beharra dago: Lazarok xoria harrapatu, Erramuk lumatu eta Pazkok jan.
|
|
|
Abuztuaren 2an, Izenen trazak azaltzean, esaten genuen nola, San Lorentzo egunetik Ama Birjinaren eguna aldera, beroaldi labe kutsuko bat ematen den hor. Arrazoia duela kontu
|
honek
esan behar da, aurreko bero punta erpin horiek ikusita.
|
|
2021
|
|
|
Nola zen zuen dotrina koxkorra? â³ Quammen
|
honek
dio, eta beste askok ere bai, e?!... gu naturaren parte garela, ezin egin dezakegula nahi dugunik, eta horixe egin dugula, nahi dugun guztia, eta umiltzea dagokigula orain. ⣠Emetzea!
|
|
2022
|
|
|
jeinu bat. Eta
|
honek
diotso mutiko gazteari: " Ni horrela esnatzeagatik emanen nizkizuke lau ostia eta beste hiru, zazpi, baina ez da hori nire legea; nire legea da, esnatu nauzulako, hiru desio edo nahikari emango dizkizudala, zure kuttunenak edo beharrezkoenak edo kapritxosoenak".
|