|
2007
|
|
|
2006ko
|
hizkuntzen
kale erabileraren neurketa: aurreikuspenaketa emaitzak– Kike Amonarriz hizkuntza normalizazioaren ikuspegitik, euskararen erabilera igo egiten baita adinean jaitsi ahala.
|
|
|
2006ko
|
hizkuntzen
kale erabileraren neurketa: aurreikuspenaketa emaitzak– Kike Amonarriz
|
|
|
Kike Amonarriz –2006ko
|
hizkuntzen
kale erabileraren neurketa: aurreikuspenaketa emaitzak honek azaldu dezake, bestalde, Iparraldeko beherakada espero zitekeena baino handiagoa izatea.
|
|
|
Kike Amonarriz –2006ko
|
hizkuntzen
kale erabileraren neurketa: aurreikuspenaketa emaitzak
|
|
|
Arrazoi hauengatik guztiengatik, interes bereziz irakurri izan ditut
|
hizkuntzen
kale erabileraren neurketen datuak. Oraingoan gainera, Soziolinguistika Klusterreko Lionel Joly adiskideak, 2006ko datuen inguruan hipotesi batzuk lantzeko eta BAT aldizkarian argitaratzeko eskatu zidanez, 1 zientifikoa, egindako apustua asmatu duen ala ez jakin nahi duen jokuzalearen egonezinarekin nahastu zitzaidan.
|
|
|
2006ko
|
hizkuntzen
kale erabileraren neurketa: aurreikuspenaketa emaitzak– Kike Amonarriz
|
|
|
Esan genezake, orokorrean, Euskal Herrian gero eta euskara gehiago erabiltzen dela leku publikoetan. 2001eko neurketaren emaiKike Amonarriz –2006ko
|
hizkuntzen
kale erabileraren neurketa: aurreikuspenaketa emaitzak tzak aurrean, Olatz Altunak" bilakaera positiboa izan da" idatzi zuen.4 Aurtengoak, hobetu egin du bilakaera positibo hori.
|
|
|
Honako hauek dira 2006ko
|
hizkuntzen
kale erabileraren neurketatik ateratako emaitza nagusienak:
|
|
2011
|
|
|
Amonarriz, Kike (2007): " 2006ko
|
hizkuntzen
kale erabileraren neurketa: aurreikuspenak eta emaitzak", Bat.
|
|
2012
|
|
|
24 Irudia: Sexu banaketaren araberako
|
hizkuntzen
kale erabilera adintaldeka. Ipar Euskal Herria 2011 Euskaraz(%)
|
|
|
25 Irudia: Sexu banaketaren araberako
|
hizkuntzen
kale erabilera adintaldeka. Nafarroa 2011 Euskaraz(%)
|
|
|
Martxoan Eusko Jaurlaritzak V. inkesta soziolinguistikoaren EAEko emaitzak aurkeztu zituen eta uztailean Euskal Herri osoko emaitzak aurkeztu ziren. Egun batzuk lehenago Soziolinguistika Klusterrak
|
hizkuntzen
kale erabileraren VI. neurketaren emaitzak aurkeztu zituen Euskaltzaindiaren egoitzan. Bi ikerketetan 2011koak dira jasotzen diren datuak, eta informazio horiei esker azken 20 urteetako bilakaera azter liteke.
|
|
|
Bukatzeko, aipa dezagun
|
hizkuntzen
kale erabileraren VI. neurketaren emaitzak aurkeztu zirela uda honetan. Hemen, laburki, 2011n bildutako datu bakan batzuk jasoko ditugu eta inkestan agertzen diren emaitza aitortuekin konparatuko ditugu.
|
|
2016
|
|
|
Datu bilketaren diseinua egitean egokitu egin behar izan ditut antzeko informazioa biltzeko erabili ohi diren inkesta ereduen ezaugarriak, hain zuzen Soziolinguistika Klusterrak erabili ohi duen
|
hizkuntzen
kale erabilera neurtzeko inkestarenak (Altuna eta Basurto, 2012, 2013): zer hizkuntzatan ari diren, zein lekutan, zein egun eta ordutan, zein jardungunetan zer pertsona ari diren eta zer harreman duten, zertaz ari diren eta zer jatorri duten.
|
|
|
Aurretik Aian ez da egin
|
hizkuntzen
kale erabileraren neurketarik, eta honekin hutsune hori betetzen saiatu nahi nuke. Eustaten inkestak (2011) hizkuntza gaitasunaren, transmisioaren eta etxeko erabilera aitortuaren berri ematen du; horiek osatu eta Aiako erkidegoa hobeto deskribatzeko eta ezagutzeko moduan izango garelakoan nago.
|
|
|
Oinarri teorikoen azalpenean eta hipotesien planteamenduan aipatu dudan bezala,
|
hizkuntzen
kale erabileran eragin handia dute sare sozialek eta gizarte egiturak, norbanakoaren ezaugarriez gainera.
|
|
|
Aiako gazteek eusten diote Aian euskaraz egiteari, arrotz egiten da gaztelania euren artean Aiako kaleetan.
|
hizkuntzen
kale erabilerako besterekin, Aian horrelako azterketarik ez delako egin orain aurretik, baina ia hamarretik bederatzi (%88) euskaldunak dituen herri baterako, emaitza esanguratsuak direlakoan nago, eta egiten nuen lehen hipotesia berresten dutelakoan, alegia, mintzaldaketaren zantzuak badirela, portzentaje handian egiten delako gaztelaniaz Aiako kale eta leku publikoetan, eta ez delako ikusten eu...
|
|
|
5 Azken ohartxo bat euskararen kale erabileraren neurketen inguruan. Ez dut esango Soziolinguistika Klusterrak(?) 1989tik aurrera burutu ohi dituen
|
hizkuntzen
kale erabileraren neurketak (ik. Soziolinguistika Klusterra 2017a; 2017b), egin behar ez direnik, alferrikakoak direnik, datuak benetakoak ez direnik?
|
|
2017
|
|
|
21
|
hizkuntzen
kale erabilera Vi neurketaren txostenean dioten legez: " neurtzaileek ere ez dute interferentziarik eragiten, alegia, hiztunari ezer galdetu gabe, norbanakoaren subjektibotasuna albo batera utziz, entzun eta elkarrizketaren hizkuntza jasotzen da, hiztunaren adina, sexua eta haurren parte hartzearen informazioarekin batera". http://www.soziolinguistika.eus/files/ Vi%20kale%20neurketa %20emaitzen%20txostena.pdf
|
|
|
Soziolinguistika aldizkaria, 46 (79). amonarriz, k. eta Joly, l. (2007). "
|
hizkuntzen
kale erabileraren neurketa 2006" in BAT aldizkaria, 62, 141 apodaka, e. (2013). " arrue proiektuaren ebaluazio diagnostikoa 2011 ikasleen hizkuntza erabileraren datuak txostenari buruzko gogoeta" in
|
|
|
Sarreran zerbait aipatu badut ere, ikerketa honen helburuak eta erabiliko dudan marko teorikoa azaldu aurretik, ezinbestekoa da euskararen erabileraren inguruan orain arte egin diren neurketa nagusiak zertan dautzan argitzea:
|
hizkuntzen
kale erabileraren neurketa eta inkesta Soziolinguistikoa.1
|
|
|
Eneko Oiartzabal Gerriko – Zenbat denboraz bizi ote gara euskaraz? azkenik, ikerketa honen eremu geografikoarekin bat datorrenez eta berri berria denez, ezin aipatu gabe utzi hondarribian 2016an egindako
|
hizkuntzen
kale erabileraren neurketak emandako emaitza esanguratsuenak: euskararen kale erabilera hondarribian %24, 6koa da, gipuzkoako batez bestekotik behera (nahiz eta ezagutza handiagoa izan hondarribian) eta erabilera isotropikoa baino baxuagoa4; erabilerarik altuena haurren artean ematen da eta baxuena, berriz, gazteen artean (nahiz eta hauek diren ezagutza maila altuena dutenak, %85, 6koa); sexuen artean ez dago alderik; eta haurren presentziarekin erabilera %46ra igotzen da.5
|
|
2018
|
|
|
Euskal Herriaren luze zabalean egiten dugu bost urtean behin
|
hizkuntzen
kale erabileraren neurketa. 2017ko uztailean eman ziren ezagutzera VII. neurketaren emaitzak, eta BAT aldizkariaren ale honetan jaso da emaitza nagusien txostena eranskin gisa.
|
|
|
Ipar Euskal Herrian, hain argazki fina eskaintzen duten ikerketa lan bakarrak inkesta soziolinguistikoa eta
|
hizkuntzen
Kale erabilera dira. Euskararen alorrean lan egiten dutenek dimentsio kualitatiboa luketen beste lanak edo bestelako adierazleak faltan botatzen dituzte.
|
|
|
Gainera, diferentziak askoz argiagoak dira haur eta gazteen artean. Duela hamar urte horretaz ohartarazi zuen Kike Amonarriz-ek" 2006ko
|
hizkuntzen
kale erabileraren neurketa: aurreikuspenak eta emaitzak" artikuluan:
|
|
|
Amonarriz, K. 2007. " 2006ko
|
hizkuntzen
Kale erabileraren neurketa: Aurreikuspenak eta emaitzak".
|
|
|
Kalean, adibidez (paisaia linguistikoan, jendearen artean, dendetan, tabernetan,...), ia desagertu zaigu Euskara; artikuluan esaten den moduan: " Bilbo dugu, esate baterako, kopuruari dagokionez, munduan euskaldun gehien bizi den hiria (78.727 euskaldun), baina euskararen kale erabilera %3, 2koa da, atzerriko beste
|
hizkuntzen
kale erabilera, aldiz, euskararena baino handiagoa da Bilboko kaleetan %3, 7", datu kezkagarria dena nire ustez. Saizarbitoria idazleak dion bezala,"...
|
|
|
Donostian euskaldunen %41, 9 dira euskaldun berriak (5). Bilbo dugu, esate baterako, kopuruari dagokionez, munduan euskaldun gehien bizi den hiria (78.727 euskaldun) (6), baina euskararen kale erabilera %3, 2koa da, atzerriko beste
|
hizkuntzen
kale erabilera, aldiz, euskararena baino handiagoa da Bilboko kaleetan: %3, 7 (7).
|
|
2020
|
|
|
Ezaguna da Soziolinguistika Klusterrak bost urtean behin gauzatzen duen Euskal Herriko
|
hizkuntzen
kale erabilera neurketa. Bada, antzeko metodologia erabilita neurtu zuen hitanoaren kale erabilera bai Azpeitian (Soziolinguistika Klusterra, 2016) bai Usurbilen (Soziolinguistika Klusterra, 2017), eta Azpeitiko ikerketak utzitako datuak erakutsiko ditugu hemen.
|
|
|
15.000 biztanlek osatzen duten herria da, eta Euskal Herriko 10.000 biztanletik gorako herrien artean euskaldunenetakoa. Aurrez aipatu bezala, Soziolinguistika Klusterrak
|
hizkuntzen
kale erabilera neurtzeko egindako azken ikerketan (2016) parte hartzaileen arteko% 81,9 izan zen euskaraz ziharduena. Eta hitanoari dagokionez ere bertako biztanleen artean egunerokotasunean txertatuta dagoen mintzamolde bat da (Alberdi, 1996; Soziolinguistika Klusterra, 2016).
|
|
2022
|
|
|
Soziolingustika Klusterrak
|
hizkuntzen
kale erabileraren neurketa egin du Zumaian, eta emaitzek diote elkarrizketen erdiak direla euskaraz; duela bost urte baino gutxiago. Gainera, adin tarte guztietan nabaritu dute jaitsiera.
|
|
|
Zumaian kalean entzuten diren elkarrizketen %50, 8 euskaraz dira. Hori da Soziolinguistika Klusterrak udalaren eskariz egindako
|
hizkuntzen
kale erabileraren azken neurketaren emaitza nagusia. Duela urtebete egin zuten neurketa, 2021eko irailaren 18tik urriaren 16ra, zortzi egunetan.
|
|
|
Soziolinguistika Klusterreko Maider Iñarrak aurkeztu zituen herenegun Zumaiako 2021eko
|
hizkuntzen
kale erabileraren neurketaren datuak, Alondegiko Oxford aretoan, jendaurreko ekitaldian. Zumaiako Udalak" berariaz" eskatutako neurketa Klusterrak Euskal Herri osoan egindako euskararen kale erabileraren neurketaren eta azterketaren barruan kokatzen dela gogoratu zuen Iñarrak.
|
|
|
Hitanoaren erabilera erreala ezagutzeko saiakerak Soziolinguistika Klusterrak egin ditu. Azpeitiko eta Usurbilgo udalek hala eskatuta, herri horietako
|
hizkuntzen
kale erabilera neurtu zuen, hitanoa ere aintzat hartuta. Azpeitian aztertutako 3.000tik gora herritarren artetik% 81,8 ari ziren euskaraz, eta horietatik% 18,1 hika.
|
|
|
5.2 Adinaren araberako
|
hizkuntzen
kale erabilera. Emaitza orokorrak eta bilakaerak
|
|
|
5.3 Adinaren eta sexuaren araberako
|
hizkuntzen
kale erabilera. Emaitza orokorra.
|
|
|
5.4 Haurren presentziaren araberako
|
hizkuntzen
kale erabilera. Emaitza orokorra eta bilakaera.
|
|
|
Beste hizkuntzen kasuan, haurren arteko erabilera oso urria da; baina horiek nagusiekin elkartzen direnean, gora egiten du beste
|
hizkuntzen
kale erabilerak, nagusien arteko erabilera mailaren parera iristeraino.
|
|
|
Euskara, gaztelania edo frantsesa ez diren beste
|
hizkuntzen
kale erabilera% 3 ingurukoa da azken hamabost urteotan
|
|
|
• Azpimarratzekoa dirudi 1 eta, bereziki, 3 barrutietan euskara, gaztelania eta frantsesa ez diren beste
|
hizkuntzen
kale erabilerak, euskararena gainditzen duelako (bikoitza da datu hau 3 barrutiaren kasuan).
|
|
|
5.1 Beste
|
hizkuntzen
kale erabilera, adin taldeka (2021)
|
|
|
8 Grafikoa. Beste
|
hizkuntzen
kale erabilera, adin taldeka
|
|
|
9 Grafikoa. Sexu berekoen arteko beste
|
hizkuntzen
kale erabilera, adin taldeka
|
|
|
Ibarreko euskaltzaleek hizkuntza biziberritzeko ahaleginean lagunduko dien tresna berri bat dute esku artean, 2021eko
|
hizkuntzen
kale erabileraren Sakanako neurketa, hain zuzen ere. Haren datuek, beste datu batzuekin batera, argi eta garbi esaten digute zein den euskararen egoera ibarrean eta herrietan.
|
|
|
Ikuspegi orokor batetik, zein ideia nagusi utzi dituzte
|
hizkuntzen
kale erabileraren 2021eko datuek?
|
|
|
Ikuspegi orokor batetik, zein ideia nagusi utzi dituzte
|
hizkuntzen
kale erabileraren 2021eko datuek. Datuok utzi duten argazkia bera da lehenengo ideia; Euskal Herriko kaleetan euskaraz ari zen zortzi lagunetik bat edo herritarren %12, 6 Hala ere, momentuko datua baino garrantzitsuagoa da bilakaera, eta ikerketa honek ibilbide luzea duenez, hori aztertu egin dezakegu. Azken bost urteotan, euskararen erabilerak ez du gorabeherarik izan; 30 urte atzera egiten badugu, erabilerak %1, 8 egin du gora; eta 2006tik 2016ra erabilera orokorrak beheranzko joera izan zuen, eta hori eten egin da azken bost urteotan.
|
|
|
2021eko
|
hizkuntzen
kale erabileraren txosten osoa ez dago oraindik sarean, baina jarriko dutela aurreratu zuen Albizuk.
|
|
|
Azpeitian kalean entzuten diren elkarrizketen %86, 6 euskaraz dira. Hori da Soziolinguistika Klusterrak udalaren eskariz egindako
|
hizkuntzen
kale erabileraren azken neurketaren emaitza nagusia. Duela urtebete egin zuten neurketa, 2021eko irailaren 20tik urriaren 2ra, zortzi egunetan.
|
|
|
Soziolinguistika Klusterreko Belen Urangak aurkeztu zituen atzo Azpeitiko 2021eko
|
hizkuntzen
kale erabileraren neurketaren datuak, Basazabal jauregian, jendaurreko ekitaldi irekian. Azpeitiko Udalak" berariaz" eskatutako neurketa Klusterrak Euskal Herri osoan egindako euskararen kale erabileraren neurketa eta azterketaren barruan kokatzen dela gogoratu zuen Urangak.
|
|
|
Ikuspegi orokor batetik, zein ideia nagusi utzi dituzte
|
hizkuntzen
kale erabileraren 2021eko datuek. Datuok utzi duten argazkia bera da lehenengo ideia; Euskal Herriko kaleetan euskaraz ari zen zortzi lagunetik bat edo herritarren %12, 6 Hala ere, momentuko datua baino garrantzitsuagoa da bilakaera, eta ikerketa honek ibilbide luzea duenez, hori aztertu egin dezakegu. Azken bost urteotan, euskararen erabilerak ez du gorabeherarik izan; 30 urte atzera egiten badugu, erabilerak %1, 8 egin du gora; eta 2006tik 2016ra erabilera orokorrak beheranzko joera izan zuen, eta hori eten egin da azken bost urteotan.
|