|
2000
|
|
|
Ikerketa honetarako, elementu sinboliko gisa
|
hizkuntzak
funtsezko rola betetzen dituen bi herrialde hartu ditugu: Katalunia eta Euskal Herria.
|
|
2004
|
|
|
Ba zekiten, hitz batez, gaurko Hizkuntzalaritzak, Zientzian barrena ibillirik, eta fenomenuen azterketa hotzen ondorioz aurkitu duena: alegia,
|
hizkuntzak
funtsezko pentsakera eta munduaren ikuskera moldatzen dituela.
|
|
2007
|
|
|
Lehenik," hizkuntzak" hezkuntzan betetzen duen" funtzio operatiboa" aipatzen digu, berori" kultura ren produkzioarekin eta erreprodukzioarekin" zuzenean lotzen duelarik151: horren haritik azpimarra dezagun, hasteko, gizakiak bere bizitza kulturala —bai indibidualki bai sozialki— moldatu egin behar duela, eta zeregin horretan
|
hizkuntzak
funtsezko paper bat jokatzen duela. Kontua da, orokorrean bederen, gizakiak hizkuntza operatiboki erabiltzen duela, bai, kultura sortzeko, kontsumitzeko eta zaintzeko bere ekintzetan, alegia, zerbait ekoitzi, landu, suntsitu edota eraldatu nahi duenean.152
|
|
|
Kontuan hartu behar da, lehenik, etika horrek pentsamendu garaikideak XX. mendearen erdialdera ezagutzen duen" biraketa linguistikoaren" baitan hasten duela bere ibilbidea. " Jarduera etikoa", horren arabera, marko kontzeptual eta intelektual berri batean zehazten da, non
|
hizkuntzak
funtsezko papera jokatzen duen giza eta gizarte zientzien esparru osoan. Triasek, hori dela eta," arrazoimenaren —eta berorren erabilera praktikoaren— izaera linguistikoaz" hitz egiten digu, bai eta ere zehazki" gai etiko oro, bere espresio linguistikoekin sakon loturiko ‘arrazoimen’ batekiko erreferentzian pentsatzeko beharraz" 172 Azpimarratzekoa da, beti ere, etika horren lerro nagusiak Wittgensteinek ezartzen dituela, zeinak" hizkuntz jokoak" egiazko" bizitza forma" bezala interpretatzen dituen eta, modu berean," hitz egiteak" bere aldetik ethos bat suposatzen duela dioen173 Aipa dezagun, bigarrenik, etika komunikatibo hori gizakiaren hizketarako gaitasunaren baitako bereizketa esanguratsu batean oinarritzen dela, hala nola," konpetentzia linguistikoaren" eta" konpetentzia komunikatiboaren" arteko bereizketan.
|
|
2008
|
|
|
Izan ere, ehunka hizkuntza baino ez dira sartu hezkuntza sistemetan eta eremu publikoan, eta ehun baino gutxiago erabiltzen dira mundu digitalean. Gainera, Unescok dio
|
hizkuntzak
funtsezkoak direla Milurtekoko Garapen Helburu batzuk (MGH) lortzeko. Besteak beste, muturreko pobrezia eta gosea desagerraraztea, lehen hezkuntza unibertsala lortzea eta pandemia handiak ezabatzea, ingurumenaren jasangarritasuna lortzeko eta oinarrizko eskubideak benetan baliatzeko.
|
|
2009
|
|
|
Gauza bat izan behar da kontuan. XIX. mendeko hizkuntza nazionalizazioan sortutako anormaltasun horiek guztiak gorabehera,
|
hizkuntzak
funtsezko eginkizuna izango du saiakera honetan aztertzen ari garen nazio nortasunen eraikuntzan, elementu desberdintzaile gisa. Izan ere, mende horretan hasiko da erabiltzen hizkuntza elementu desberdintzaile gisa, alor askotan eta modu progresiboan.
|
|
2013
|
|
|
birusek ostalariari kalte egiten diote, eta hizkuntzek, berriz, ostalariaren parametro jakin batzuk aldatzen dituzte, baina ez diote kalterik egiten, alderantziz baizik:
|
hizkuntzak
funtsezkoak dira ostalariak bizirik iraun dezan, izaki sozial bat delako. Hizkuntzak, fenomeno soziokulturalak direnez, sortu eta birsortu egiten dira, baina ez dira bizi eta hiltzen.
|
|
2017
|
|
|
Espainola edo frantsesa ikasten duen euskalduna ez da espainola edo frantsesa bihurtzen hizkuntza hutsa ikasi duelako; ikasi duen
|
hizkuntzak
funtsezko funtzio komunikatiboak betetzen ditu euskaldunaren bizitzan, eta, hizkuntzaren estatus boteretsu horren ondorioz, euskalduna erroetaraino espainoldu88 edo frantsestuko du hizkuntza hegemoniko horien erabilerak. Euskara ikasten duen erdalduna, gehienez ere, euskal identitate etnokulturalak zipriztintzen du, euskararen egoera soziolinguistiko minorizatuak ez duelako aukerarik ematen hiztuna sare esanguratsuetan sozializatzeko.
|
|
2019
|
|
|
Martinezen taldeak egindako lanaren arabera, ahozko
|
hizkuntzak
funtsezko informazioa ematen du 2 Hz tik 4 kHz ra doan maiztasun tartean, eta gure entzumenak sentiberatasun berezia du tarte horretan. Txinpantzeek eta beste antropoide gehienek, ordea, ez omen dute berezitasun hori.
|
|
2023
|
|
|
Izan ere, eragin sozialaren ondorioz ikasten dugu. Autorearen iritziz,
|
hizkuntzak
funtsezko funtzioa betetzen du sozializazioak dakarren ikaskuntza eta garapen pertsonalean (Vygotsky 1960). Brofenbrennerek (1977, in Cortés 2004) testuinguru sozialak norbanakoaren garapenean duen eragina aintzat hartu eta horren nolakotasuna azaltzeko giza garapenaren ikuspegi ekologikoa proposatu zuen.
|