|
2010
|
|
|
5 euSKal HerriaK iñaKiren ildoa BeHar du iñaki larrañagak 1960ko hamarkadan egiten zuen errealitatearen irakurketa berretsia aurkitu zuen, nagusiki, ll. V. aracillen teorian eta irtenbidea txepetxek proposatu duen teoriaren ildotik garatu du. nire ustez, txanpon beraren aurria eta ifrentzua dira. aracillek, besteren artean,
|
hizkuntza
ordezkatze prozesuaren teoria jorratu zuen eta txepetxek euskara berreskuratzeko teoria planteatu du. iñakik teoria eta praktika uztartu ditu: euskalgintzako proiektu zehatzetan jardunez, soziolinguistika aplikatuaren arloan lan eskerga burutuz eta mendetasunezko eredu soziolinguistikoa gainditzeko alternatiba aldarrikatuz.
|
|
2012
|
|
|
Lan honetan
|
hizkuntza
ordezkatze prozesuan amilduta zegoen herri batean azken berrogei urteotan haurrak euskaldun haztearen aldera gertatutako aldaketa aztertuko dut. prozesu horren baldintzak arakatu eta hiztun belaunaldien segida berriz uztartzea ahalbidetu duten elementuak ezagutzea dut xede. horretarako, gurean erabili ez den hizkuntza sozializazioaren gaineko teoriaz baliatuko naiz. euskararen belaunez belauneko ...
|
|
|
130). Beraz, hizkuntzari eutsi eta
|
hizkuntza
ordezkatzeko prozesu horietan dago txertatuta mintzairaren ondorengoenganatzea, hiztunen hautu gisa.
|
|
|
5 OnDORiOaK. euSKaRaRen JaRRaiPenaRi HelTzeKO eKaRPen BaTzuK
|
hizkuntza
ordezkatze prozesuan amilduta zegoen Irurita herrian azken berrogei urteotan haurren euskarazko sozializazioa bermatzearen alde gertatutako aldaketa hizkuntza sozializazioaren paradigmatik aztertu dut eta marko teoriko baliagarria gertatu zait. Metodologia etnografikoa eta glotobiografia teknika ere egokiak eta emankorrak izan zaizkit. hizkuntza sozializazioaren paradigmak mintzairaren belaunez belauneko jarraipena gertakari holistiko eta osotzat hartzen du. hizkuntza sozializazioa prozesu dinamikoa eta baldintza soziohistorikoei lotua da, ez mekanikoa; elkarreragilea, ez norabide bakarrekoa; malgua eta denboran aldakorra, ez monolitikoa.
|
|
|
Laburpena. Artikulu honek
|
hizkuntza
ordezkatze prozesuan amilduta zegoen Irurita (Baztan, Nafarroa) herrian azken berrogei urteotan haurrak euskaldun haztearen aldera gertatutako aldaketa aztertu du. horretarako, egilea hizkuntza sozializazioaren gaineko teoriaz baliatu da. Sozializazio kontzeptuak gizarte erreprodukzioaren eta transmisioaren ikusmolde ohikoek ikusezin utzitako hainbat alderdiri eta horien arteko elkarreraginari erreparatzeko bide ematen du.
|
|
|
...Kontuan izanik inbasioak, kolonizazioak eta okupazioak, bai eta menderatze politiko, ekonomiko edo sozialek ere, sarritan hizkuntza arrotza inposatzea dakartela, edota gutxienez hizkuntzen balioen pertzepzioa desitxuratzea eta hiztunen hizkuntza leialtasunari kalte egiten dioten hizkuntza jarrera hierarkizatzaileak; eta kontuan izanik arrazoi horiexengatik subiranotasunera heldu diren herri batzuk
|
hizkuntza
ordezkatze prozesuan murgildurik daudela, antzinako botere kolonizatzaile edo inperialaren hizkuntzaren alde egiten duen politikarengatik;
|
|
2014
|
|
|
Gerraondoko urte haietan, garaileen kultura inposatua da nagu si Bilbon, kultura eta
|
hizkuntza
ordezkatze prozesua indarrean da, eta ez da erraza gertatzen inorentzat gerra aurreko euskal pizkundearen haririk berraurkitzea.
|
|
|
Ikuspegi historiko gutieneko bat izateko, egin diezaiokegu begiratu txiki bat XX. mendeko egoerari. Mende horren erdi aldean euskara nabarmenki sartua zen
|
hizkuntza
ordezkatze prozesu batean: hizkuntza nagusien jakitea eta erabilera gero eta gehiago ari zen hedatzen, eta aldi berean euskararen hiztunak gero eta gutiago ziren eta murritz murritza zen euskaraz bidera zitekeen funtzio sozialen kopurua.
|
|
|
dago Kiev ingurua baino. Ondoriozta dezagun, bada, Trotskirentzat
|
hizkuntza
ordezkatze prozesuak ez zirela kontu arrotzak, haurtzaroan eta gaztaroan bere begiekin ikusitako gertakariak baizik. Duela urte asko irakurri eta nire memorian gorde nuen aipu zehazgabe baten arabera, gutun batean horrela erantzuten dio behin Ukrainatik idazten dion alderdikide bati:
|
|
2015
|
|
|
Siguanek ere, azkenik (2001: 255),
|
hizkuntza
ordezkatze prozesuek eragile askotarikoak dituztela dio, eta botere borrokak, arrazoi ekonomikoak eta kultura jakin batzuek, teknika eta aginte politikoa lagun, unibertsalizatzeko (hau da, besteen esparruak okupatzeko) daukaten joera aipatzen ditu faktore nagusi modura. Bestalde, globalizazioa dela-eta, gaur egun hizkuntza ukipen prozesuak eurak ere aldatzen ari direla uste du egile honek.
|
|
|
Horrenbestez, elebitasuna nahitaezko baldintza da
|
hizkuntza
ordezkatze prozesurako. Hasierako fasean, baina, elebitasun hori diglosiaren bidez gauzatzen da:
|
|
|
Baina bi hizkuntza ezberdinez ari garenean? Horrez gain, Fishmanek ez zuen zehaztu zer faktorek desagerrarazten duten diglosia (nola eta zergatik pasatzen den ‘elebitasunik gabeko diglosiatik’ ‘diglosiarik gabeko elebitasunera’), ez zeintzuk diren
|
hizkuntza
ordezkatze prozesuen eragileak, ezta zein den prozesu horien dinamika ere.
|