|
2016
|
|
|
«? biziraupenaz ari garelarik, erabilgarria izan liteke euskararen
|
hizkuntza
erkidegoa zirkulu kontzentrikoz osatutako fenomeno bezala aztertzea. Erkidegoaren erdigunean nukleo bat legoke eta bere inguruan zirkulu kontzentrikoak egongo lirateke.
|
|
|
Erkidegoaren erdigunean nukleo bat legoke eta bere inguruan zirkulu kontzentrikoak egongo lirateke. Nukleoa,
|
hizkuntza
erkidegoaren gune dinamikoena litzateke, euskararekiko atxikimendu handiena luketenak (atxikimendu praktikoa, ez sentimentala). Nukleoa ezinbestekoa da erkidegoaren sendotasunerako, beronen bizi indarrak eta dinamikotasunak nabarmen baldintzatzen dute erkidegoaren bizitasuna.
|
|
|
Baina zirkulu kontzentrikoak ere ezinbestekoak dira, batik bat bizirauteko zabaltzea derrigorrezkoa duen hizkuntza gutxiagotu batentzat. Euskararen
|
hizkuntza
erkidegoak nukleo sendoa eta ahal bezain zabala behar du eta, halaber, zirkulu kontzentrikoetara hedatzeko gaitasuna behar du.
|
|
|
Baldin eta norbanako bat
|
hizkuntza
erkidego baten nukleoan edo zenbatgarren zirkulu kontzentrikoan dagoen definitzeko lehen hizkuntza zein den kontuan hartzen badugu, esan genezake euskal hedabideak batik bat euskararen hizkuntza erkidegoaren nukleoan edo nukleotik hurbil daudenek kontsumitzen dituztela.
|
|
|
Baldin eta norbanako bat hizkuntza erkidego baten nukleoan edo zenbatgarren zirkulu kontzentrikoan dagoen definitzeko lehen hizkuntza zein den kontuan hartzen badugu, esan genezake euskal hedabideak batik bat euskararen
|
hizkuntza
erkidegoaren nukleoan edo nukleotik hurbil daudenek kontsumitzen dituztela.
|
|
|
Euskararen
|
hizkuntza
erkidegoaren nukleoan nor kokatu erabakitzea ez da lan erraza eta, erreferentzia bakarra euskaldunen lehen hizkuntza bada, norbanako bat nukleoan kokatu behar denetz erabakitzea are eztabaidagarriagoa da, baina gutxienez beste ikerketa bateko datuek islatzen duten bezala [Aierdi eta beste: Bertsolaritza, tradizio modernoa, EHU UPV, 2007], 6 Taulan [23 irudia] ikus ditzakegun datuek ere erakusten dute lehen hizkuntzaren erreferentzia ez dela nahikoa baina baliagarria dela zenbait joera islatzeko.
|
|
|
Bertsolaritza, tradizio modernoa, EHU UPV, 2007], 6 Taulan [23 irudia] ikus ditzakegun datuek ere erakusten dute lehen hizkuntzaren erreferentzia ez dela nahikoa baina baliagarria dela zenbait joera islatzeko. Izan ere, itxura denez lehen hizkuntza euskara dutenek euskararen
|
hizkuntza
erkidegoaren nukleoan edo nukleotik hurbil egoteko probabilitate handiagoak dituzte. Beren kontsumo ohituretan nabarmen islatzen da hori.
|
|
|
– «Nolanahi ere, azalpen honetan ez genituzke nahastu nahi
|
hizkuntza
erkidegoaren nukleoa eta euskal hedabideak kontsumitzen dituztenen nukleoa. Bi nukleo ezberdin dira.
|
|
|
Gure hipotesia honakoa da: euskararen
|
hizkuntza
erkidegoaren nukleoko kideek osatzen dute euskal hedabideen kontsumitzaileen nukleoa. Baina horrek ez du esan nahi hizkuntza erkidegoko kide guztiak euskal hedabideen kontsumitzaile handiak direnik, ezta euskal hedabideen kontsumitzaileen nukleoan ez dagoenik euskararen hizkuntza erkidegoko kide ez diren biztanleak ere.» (Zubiri, Retortillo, Aierdi 2008, 95).
|
|
|
euskararen hizkuntza erkidegoaren nukleoko kideek osatzen dute euskal hedabideen kontsumitzaileen nukleoa. Baina horrek ez du esan nahi
|
hizkuntza
erkidegoko kide guztiak euskal hedabideen kontsumitzaile handiak direnik, ezta euskal hedabideen kontsumitzaileen nukleoan ez dagoenik euskararen hizkuntza erkidegoko kide ez diren biztanleak ere.» (Zubiri, Retortillo, Aierdi 2008, 95).
|
|
|
euskararen hizkuntza erkidegoaren nukleoko kideek osatzen dute euskal hedabideen kontsumitzaileen nukleoa. Baina horrek ez du esan nahi hizkuntza erkidegoko kide guztiak euskal hedabideen kontsumitzaile handiak direnik, ezta euskal hedabideen kontsumitzaileen nukleoan ez dagoenik euskararen
|
hizkuntza
erkidegoko kide ez diren biztanleak ere.» (Zubiri, Retortillo, Aierdi 2008, 95).
|
|
|
«Eusko Jaurlaritzaren HPSk 2008an argitaratu gabeko Euskal Hedabideak EAEn txostenean oso argi azaltzen da (Eusko Jaurlaritza 2008b, 22): Euskararen
|
hizkuntza
erkidegoa zirkulu kontzentrikoz osatutako fenomeno bezala begiratzen badugu, esango genuke, batetik, nukleoa txikia dela (100.000 lagun inguru) baina euskararen biziraupenerako ezinbestekoa dela hau elikatzea, eta bestetik, nabarmenduko genuke euskararen hizkuntza erkidegoan periferia osatzen dutenen kopurua nukleoarena baino askoz handiagoa dela eta euskararekiko atxikimendua oso txikia dela ger...
|
|
|
«Eusko Jaurlaritzaren HPSk 2008an argitaratu gabeko Euskal Hedabideak EAEn txostenean oso argi azaltzen da (Eusko Jaurlaritza 2008b, 22): Euskararen hizkuntza erkidegoa zirkulu kontzentrikoz osatutako fenomeno bezala begiratzen badugu, esango genuke, batetik, nukleoa txikia dela (100.000 lagun inguru) baina euskararen biziraupenerako ezinbestekoa dela hau elikatzea, eta bestetik, nabarmenduko genuke euskararen
|
hizkuntza
erkidegoan periferia osatzen dutenen kopurua nukleoarena baino askoz handiagoa dela eta euskararekiko atxikimendua oso txikia dela geruza gehienetan baina periferia elikatzea eta nukleorantz erakartzea ere ezinbestekoa dela euskara normalizatzeko.» (Aiestaran 2010, 67).
|