|
2001
|
|
|
Hala dio Andoni Esparzak erreportaje hau egiteko baliatu dugun Bertizko Jaurerria (Bidasoa Ikerketa Zentroaren Koadernoak, 3 zenbakia) liburuak: ' Ziga kultura handiko gizona zen, eta gaztelania eta euskaraz gain, bertze
|
hizkuntza
batzuk ere bazekizkien: haren liburutegian badira liburu franko frantsesez, ingelesez eta alemanez'.
|
|
|
Bestetik, norbanakoari hizkuntza bat jakiteak berari buruzko irudi positiboagoa eman diezaioke. Gainera, frogatua dagoela ematen du hizkuntza baten ezagupenak beste
|
hizkuntza
batzuenak ere erraztu egiten dituela. Nire esperientziak hala esaten dit.
|
|
2002
|
|
|
Nola antolatu mintegiak? Edo elebakarrekoa dela esanik, beste
|
hizkuntza
batzuk ere onartuko genituzke eguneroko praktikan?
|
|
|
Nik uste dut egokiena izango litzatekeela ikasgaiak aukeran ematea, euskaraz edo gaztelaniaz, ez denak euskaraz eta ez denak gaztelaniaz, ikasleek berek egin dezaten, egin dezazuen, aukera. Eta beste gai asko ingelesez orain" ingelera" jarri da modan, zergatik dute arrunkeriarik arruntenek holako arrakasta irakasleen artean?, jakina, eta beste
|
hizkuntza
batzuetan ere. Badakit nik eredu honen bideragarritasuna eskasa dela, gaur egungo irakasle gehienak gaztelaniaz bakarrik moldatzen direlako, baina uste dut, hala ere, hori litzatekeela eredurik egokiena etorkizunean.
|
|
2004
|
|
|
1978 urtean Espainiako Konstituzioa argitaratzean, aitortu egin zen, gaztelaniaz aparte, beste
|
hizkuntza
batzuk ere ofizialak direla euren autonomia erkidegoetan. Bistan denez, jokatzeko eremu berria eragin du horrek hainbat arlotan, eta, horien artean, prozesu zibilaren esparruan.
|
|
|
Euskal Herriaren hitza euskarak jaso du mendez mendeko bere bilakaera malkartsuan. Euskal hitz hori batez ere herriaren hitza izan da, agintarien hitzak beste
|
hizkuntza
batzuk ere izan dituelako adierazpide. Hitza eta hizkuntza, elkarren arteko hartu eman adiskidetsuan; horra hor gure historia hurbilean antzeman dezakegun haustura lazgarria.
|
|
|
–Gureak ditugu euskaldunok. Jean Haritxelhar eta Miren Azkarate, hurrenez hurren? euskara, gaztelania eta frantsesa; eta egunetik egunera geureago ingelesa eta beste
|
hizkuntza
batzuk ere?. 116
|
|
2005
|
|
|
Dirudienez, eta beste
|
hizkuntza
batzuetan ere gertatu izan da, bigarren hizkuntza hartzen da (kasu honetan frantsesa) eta lehenengo hizkuntza (katalana) mota horretako erabilerarako geratzen da, iraintzeko adibidez.
|
|
|
Hirugarrenean, zuzenean itzuli behar dira bi testu, oposiziogileak aukeratutako atzerriko bi hizkuntzatan. Eskaera orrian hala eskatuz gero, oposiziogileak modu berean egiazta dezake beste
|
hizkuntza
batzuk ere badakizkiela.
|
|
|
Hala ere euskararekin ezin du dena argitu eta askotan beste
|
hizkuntza
batzuk ere erabili behar ditu: gaztelania, hizkuntza erromantzeak (portugesa, aragoiera, katalana) eta hizkuntza klasikoak.
|
|
2007
|
|
|
Izan ere, eskura ditugun datuek errealitate berri eta konplexuago bat erakusten digute. Gurean, jaramon gutxi egin ohi bazaie ere, egon badaude euskara eta gaztelania ez diren beste
|
hizkuntza
batzuk ere. Hori horrela dela frogatu digute, argi eta garbi, 2006ko hizkuntza erabilerako datuek.
|
|
|
Bestalde, elebakartasuna iraganean ahaztuta, euskararen berreskurapenarekin batera kanpoko beste
|
hizkuntza
batzuk ere gero eta entzunagoak dira gure bazterretan; etorkizuna eleaniztasunaren eta kultur aniztasunarenmoldez idatziko omen da, egungo egoera bi aro horien arteko igarobidea delarik.
|
|
|
Pedro de Medina sevillarra, Marineo Sículo italiarra, Juan de Valdés, Alonso Venero edo Martín de Viciana, kanpokoen artean. Baina horien aurrez aurre izan ziren beste batzuk bat ez zetozenak; hau da, erromatarrak etorri aurretik Hispanian beste
|
hizkuntza
batzuk ere egiten zirela baiesten zutenak: Ambrosio de Morales, Juan de Mariana edo Bernardo de Aldrete, esaterako.
|
|
|
Hizkuntzak hizkuntzalaritzan bakarrik daude isolatuta. Bizitza errealean hizkuntzak, gizarteak, historiak bat egiten dute, eta gehienetan edozein hizkuntza beti beste
|
hizkuntza
batzuekin ere harremanetan bizi da; hizkuntza eta pentsamendua ere ez da, eman, isolatuki ematen den gaia. Hizkuntzaren izaera historiko sozial hori Ereñok gehiago eta hobeto baliatzen du, zalantza gabe, baina ez da Txillardegirengan ere oso presente ez dagoen zerbait (hizkuntza eta zirkunstantzia politikoak, esaterako) 1200 Bientzat hizkuntzak mundua bere erara ebakitzen eta antolatzen du, hizkuntza eta pentsamendua bat datoz, etab. Diferentzia erabakigarria bien artean doktrina linguistikoei ematen zaien edo ez zaien balio politikoan bilatu behar da apika.
|
|
2008
|
|
|
Bangor Unibertsitateko ikertzaile talde bat galeserarako zuzentzaile ortografikoak, ahotsaren sintesirako softwarea eta beste tresna batzuk garatzen ibili da. Ez da, ordea, galeserarako soilik ibili lanean, beste
|
hizkuntza
batzuetarako ere baliagarriak izan daitezkeen tresna generikoak ere garatu ditu.
|
|
|
jokatzen dutela, baizik egiazki sintagmak direla, neurri sin tagmak. Beste
|
hizkuntza
batzuetan ere, gaztelaniaz esaterako, zenbaki altuak agertzen diren egiturek(, tres millones?, esaterako) neurri sintagmak dira: tres> > de> estudiantes> (cf. tres> > de> estudiantes).
|
|
|
Frantsesa ongi menderatzen saiatzeaz gain, gramatikalki bederen, beste
|
hizkuntza
batzuk ere ikasten aritu zen, euskararekin harremanik ote zuten ikusteko. Hola, Tours-en, «estoy estudiando el chino, un poco por el forro, con un chino de verdad, hijo de mandarín.
|
|
2009
|
|
|
Plan Gidariak esaten duena da, etorkizunari begira, graduak euskaraz eta espainolez eman direla, eta graduondoko edo masterretan espainolaren eta euskararen presentzia parekidea izan dela. Horrekin lotuta, beste
|
hizkuntza
batzuk ere sartu behar dira. Gu hasi gara dagoeneko ingelesa sartzen, eta ingelesak ere presentzia izan behar du graduetan eta, batez ere, masterretan.
|
|
|
edo, energia? bezalako hitz teknikoak bilatuz gero euskaraz idatzitako dokumentuak inoiz ez dira lehen emaitzen artean agertzen, hitz horiek beste
|
hizkuntza
batzuetan ere existitzen direlako. Eta berdin gertatzen da. Newton?
|
|
|
Estatu Batuetako Kongresuko Liburutegiko talde batek sortu eta prestatu du gunea, eta Alexandriako Liburutegiaren (Egipto) laguntza teknikoa izan du. Arabieraz, txinatarrez, espainieraz, frantsesez, ingelesez, portugesez eta errusieraz egongo da, baina beste
|
hizkuntza
batzuetan ere izango ditu edukiak. Gai guztiak deskribapenekin batera aurkeztuko dira eta horietako batzuk bideoetan aurkeztuko dituzte liburuzain eta artxibozain espezializatuek, erabiltzaileek beren testuingurua kokatu ahal izan dezaten.
|
|
|
Kanpaina ahalik eta gehien zabaltzeko, Interneten www.fuives.com webgunea sortu dute: Oraindik katalanez bakarrik dago, baina beste
|
hizkuntza
batzuetan ere egoteko lanean gabiltza, adibidez Euskal Herritik ere laguntza eman ahal izateko.
|
|
|
Baina horrekin batera onartu behar da unibertsitatean, hainbat ikaskuntza saiotan, bereziki gradu ondoko irakaskuntzan eta ikerketan? gaztelania nahiz euskara erabili behar direla, eta horiek ez ezik ingelesa eta beste
|
hizkuntza
batzuk ere. Horrek esan nahi du euskara eta gaztelania biak onartu behar direla unibertsitatean hizkuntza beharrezkotzat, eta normaltasunez hartu behar dela zenbait mintza jardun akademiko, eskola, hitzaldi, modulu eta mintegi gaztelaniaz edo euskaraz edo ingelesez bakarrik eskaintzea.
|
|
|
Nolanahi ere, gaur oraindik nagusi den ikuspegi horren muinean dagoen ustea, tinko errotu eta zabaldutako uste okerra, honakoa da gutxi gorabehera: " Espainiako Hizkuntza Nazionala gaztelania da, eta kitto; badira, bai, beste
|
hizkuntza
batzuk ere Espainiako zenbait lurraldetan, baina haiek, gaztelania ez bezala, bigarren mailakoak dira, ez baitira nazionalak, eta euren lurraldeetan baino ezin dezakete babesa izan, babes neurtua, gaztelaniak gaur egun lurralde horietan betetzen duen tokia bere horretan gordetzeko arriskurik ekarriko ez duen babesa. Autonomia erkidego horietatik kanpora, gaztelania da hizkuntza bakarra, espainiar guztiek nahitaez erabili behar dutena.
|
|
2010
|
|
|
Merengearekin, erabiliko den moldearen diametroa baino bi zirkulu txikiagoak egiten dira, eta beste zirkulu zentrokide batzuekin betetzen dira, opil bat osatu arte. Soletilla bizkotxo baten tamainako eta formako merenge
|
hizkuntza
batzuk ere eransten dira. Hautseztatu glasé azukrea eta sartu labean 100 °C tan hiru orduz.
|
|
|
, erabiltzaileak eta zerbitzuak geolokalizatzea eta plataformak aldatu eta berriak garatzeko jarraibide paketeak erabiltzea. HTML5, hizkuntza horren bosgarren bertsioa, web orriak, HTML4 bertsioaren bilakaera ez ezik, beste
|
hizkuntza
batzuk ere ordezkatu eta bilduko ditu. jatorrizko bertsioaren inguruan, hala nola DOM2, XML eta XHTML.
|
|
|
Boluntarioek testuak itzultzeak aukera bakarra dakarkie erakunde batzuei beren proiektu eta ekimenen berri emateko eta atzerriko herrialdeetan diharduten beste erakunde batzuen esperientziak ezagutzeko. Ingelesa da gehien eskatzen den hizkuntza, baina frantsesa edo alemana menderatzen duten pertsonak ere behar dira, baita etorkinekin komunikatzeko balio duten beste
|
hizkuntza
batzuk ere. Kasu batzuetan, hizkuntzaren maila ertain altua eskatzen da.
|
|
|
Eta bestalde, euskara, gaztelania eta frantsesa ez dira hizkuntza bakarrak; gure artean baditugu beste
|
hizkuntza
batzuk ere. Ingelesa da horien artean nagusi.
|
|
2011
|
|
|
Baina ez diete bi hizkuntza horiei soilik erreparatzen. «Beste
|
hizkuntza
batzuk ere hartzen dira kontuan, bretoiera, katalana eta okzitaniera kasu», azaldu du Lizundiak. Horrela, hizkuntza boteretsuenen eraginetik ateratzea lortzen da, hizkuntza txikiagoen mesedetan.
|
|
|
Kontu horrek bazuen bere mamia. Beharbada beste
|
hizkuntza
batzuetara ere itzuliko zidaten. Zeinek daki eleberri labur hori ez ote zitzaidan diru iturri bilakatuko?, esaten zidan Nadiak.
|
|
|
Ez omen da bakarra: . Hildako hizkuntza zen hebreera eta gaur hizkuntza modernoa eta bizia da, eta txekiera eta beste
|
hizkuntza
batzuk ere egoera agoniatsuan zeuden austrohungariar inperioa desagertu arte?. John Edwards,. En el mundo, los raros son los países con un solo idioma?, La Vanguardia, Nolanahi ere, jakitekoa litzateke egoera agoniatsuan omen zeuden hizkuntza horien (txekiera?) bizi indar etnolinguistikoa zertan zen.
|
|
|
Gernikara hurbildu zirenetako askok ondoko urteetan Euskaltzaindiak antolatutako biltzarretan parte hartu zuten. Hortaz, Euskaltzaindiaren biltzarretako hitzaldiak nagusiki euskaraz izan arren, beste
|
hizkuntza
batzuei ere toki egin zitzaien, nazioarteko adituen eskutik.
|
|
|
Bere estatuko webgune guztiak hizkuntza ofizial guztietan egon luketen galdetzen denean, %88k baiezkoa erantzuten du eta gainera %81ek beste
|
hizkuntza
batzuetan ere egon luketela erantzuten du.
|
|
2012
|
|
|
Bata, euskarazko edukia bilatu nahi dugunean: bilatu nahi duguna izen berezia bada, edo teknikoa, edo laburra, aukera handiak daude hori bera beste
|
hizkuntza
batzuetan ere berdin esateko, eta beste hizkuntzetako emaitzak agertuko zaizkigu euskarazkoak agertu beharrean. Bestea, zerbaiti buruzko edukia bilatu nahi dugunean, ahal bada euskaraz baina ezin bada besteren batean:
|
|
|
Inko: Hasieran, bideoen hizkuntza euskarara eta ingelesera mugatu genuen, baina egin ditugun aurkezpenen ondorioz, jende askok eskatu digu beste
|
hizkuntza
batzuetan ere egiteko aukera eskaintzeko; hortaz, ateak zabalik uztea erabaki dugu. Badu ekimenak web 2.0 ren filosofia:
|
|
|
c) hizkuntza nazional edo ofizialean idatzita egotea (beste
|
hizkuntza
batzuetan ere gehitu ahal izango lirateke);
|
|
|
Kasu honetan, espezie guztien eduki askeko katalogoa lortzea da helburua, “ahizpa nagusiak” duen wiki argitalpen sistema berarekin, non munduko zientzialari guztiak parte hartzera gonbidatuta baitaude. Wikipediak bezala, eguneko artikulu aipagarriak eta irudiak ditu, eta beste
|
hizkuntza
batzuetan ere kontsulta daiteke, gaztelania, aragoiera, asturiarra, katalana, euskara eta galiziera barne.
|
|
2013
|
|
|
Irizpide literarioetara jotzea dirudi egokiena, modu hertsian hartu barik horratik. Testu profanoen esparrua gaindituz, beste
|
hizkuntza
batzuetan ere ondu izan dituzten eta literaturaren historietan tokia izan ohi duten testu tipo erlijioso erabakigarrienak alde batera utzi gabe: dela biblia itzulpena, direla aszetikak edo mistikak eskainitako fruiturik funtsezkoenak...
|
|
2014
|
|
|
Landakanda, Iturbide eta Motriku izeneko beste kanta bat ere bada, eta kasu horretan are argiagoa da motiboa; Landakanda, Iturbide eta Motriku izan baitira grabazioan panderoa jo dutenak. Euskara eta erdarazko edizio elebidunaz gainera, beste sei
|
hizkuntza
batzuetan ere kaleratuko dute liburua: arabieraz, japonieraz, italieraz, ingelesez, katalanez eta galegoz.
|
|
|
– Beste
|
hizkuntza
batzuetarako ere erabili izan da eredu hori: hindia (Bhatt etal., 2009), txinera (Palmer et al., 2005b; Xue, 2008; Xue eta Palmer, 2009), koreera (Palmer et al., 2006), arabiera (Palmer et al., 2008), gaztelania (Aparicio, 2007; Taule et al., 2006) eta katalana (Civit et al., 2005; Taule etal., 2006), frantsesa (Gardent eta Cerisara, 2010; van der Plas et al., 2010) etanederlandera (Monachesi etal., 2007).
|
|
|
Oso zaila da neurketa egitea, baina euskararen presentzia guneetan oso handia da. Dena den, argitaletxe batzuek beste
|
hizkuntza
batzuetan ere agertzen dute euren lanaren emaitza, beti ere produkzioa euskal gaien gainekoa baldin bada. Euskaraz ez dakienak badauka aukera bere hizkuntzan gozatzeko produkzioaren zati batez, behintzat, baina asko galtzen du.
|
|
|
Aniztasuna, beraz, etxean daukagu. Bakoitzak bere hizkuntza zaindu eta erabiltzeaz gain, beste
|
hizkuntza
batzuk ere ikasiz gero, denok aberastuko gara. Eta bakoitzak bereari uko egin gabe, euskara izan dadila guztion arteko kohesio eta komunikazio hizkuntza.Horixe da Euskaltzaleen Topagunearen nahia eta apustua.
|
|
|
Jeneralean letra nik egiten nuen. Aurretik ere nik gauza asko neuzkan idatzita, bai erdaraz, bai euskaraz eta baita beste
|
hizkuntza
batzuetan ere: italieraz, frantsesez...
|
|
2015
|
|
|
" Itzulpenak hasiera hasieratik hartu behar dira aintzat, jokoa amaituta dagoenean hasiz gero argitalpen data nabarmen atzera daiteke", azaldu digu Odriozolak. " Badira jokoak ahotsak ingelesez soilik grabatu, baina azpitituluak beste
|
hizkuntza
batzuetan ere eskaintzen dituztenak. Ez dakit horrelako zerbait egiterik izango litzatekeen.
|
|
|
Hizkuntzarekin jolastea dela eta, esan dezadan, bide batez, hitzaren esanahia indartzearren, sinonimo bi jarri ohi direla inoiz bata bestearen ondoren. Beste
|
hizkuntza
batzuetan ere ezaguna da jokabidea. Gaztelaniaz, esate baterako, lisa y llanamente edo total y absolutamente gisakoak esaten dira.
|
|
|
webgunearen edukien zati bat euskaraz egon behar du, nahiz eta beste
|
hizkuntza
batzuetan ere
|
|
|
Gainera, tesian eraikitako web as corpus eta corpus bilketa tresnek behar dituzten baliabideeta tresna linguistikoak nahikoa oinarrizkoak direnez (N grametan oinarritutako hizkuntzadetekzioa eta analisi eta sorkuntza morfologikoa, besterik ez), uste dugu euskarazko tresnakeraiki eta corpusak biltzeko aplikatu dugun metodologia euskararenaren antzeko egoeran daudenbeste
|
hizkuntza
batzuekin ere hizkuntza gutxitu eta morfologikoki konplexuekin ere aplikadaitekeela beraien egoera ere hobetzeko.
|
|
2016
|
|
|
Inguruko hizkuntzetan ez dago antzeko tradiziorik eta, hartara, ikasleek naturaltzat jotzen dute inprobisazioa katalan hutsean egitea. " Raparekin, adibidez, ez da hori gertatzen, katalanez ez ezik beste
|
hizkuntza
batzuetan ere badela ikusten baitute".
|
|
|
Errioxan, Valentzian, Bartzelonan UOCez gain beste bat sortu da. Horiek hemen ate joka ari dira, eta guk, euskaldunak izateaz gain, beste
|
hizkuntza
batzuk ere badakizkigu, eta gutxieneko erreferentzialtasuna lortzeko gero eta zailagoa izango dugu.
|
|
|
Errioxan, Valentzian, Bartzelonan... Horiek hemen ate joka ari dira, eta guk, euskaldunak izateaz gain, beste
|
hizkuntza
batzuk ere badakizkigu, eta gutxieneko erreferentzialtasuna lortzeko gero eta zailagoa izango dugu"
|
|
|
nagusiki euskaraz bizi den gune edo pertsona talde bat izan behar du. Nagusiki euskaraz bizi den taldea, baina, behar denean, beste
|
hizkuntza
batzuk ere erabiltzen dituen pertsona taldea». Ingelesa.
|
|
|
i) Euskararekin edo euskal kulturarekin zerikusia duten webguneak biltzen dituen domeinu nagusia. (Batetik, webgunearen edukien zati bat euskaraz egon behar du, nahiz eta beste
|
hizkuntza
batzuetan ere egon daitekeen. Bestetik, euskarazko edukirik ez dagoen kasuetan, euskal kulturarekin loturiko edukiak izan behar dute.)
|
|
|
Orduan hasi ziren ingelesa ikasten, orduraino euskara ibiltzen baitzuten harremanetan(" ez ginuen Englesik egiten etxian sekulan", dio liburuan). Ingelesa, eta bertze
|
hizkuntza
batzuk ere aditzeko aukera izan zuen Joanek: aitak hainbertze herrialdetako jendea kontratatu zuen lanean aritzeko, Joanek berak argitu didanez.
|
|
|
Iragan mendean, bi miliun xinatar, komunixten larderiapetik iheska joan zirenak. Mandarin mintzaira da gero eta gehiago sartua ugartean gaindi bainan hango bereko
|
hizkuntza
batzu ere badira. Erlisionez, budistek dute gehiengoa.
|
|
2017
|
|
|
Euskaraz argitaratuta dagoen haur literaturan zentratuko gara. Badakigu ume euskaldunek beste
|
hizkuntza
batzuetan ere irakurtzen dutela, baina erabaki dugu gure ikerketarako corpusa euskarazkoa izatea. Haur Hezkuntzako eta Lehen Hezkuntzako adin tartea hartu dugu kontuan:
|
|
2018
|
|
|
5 Gehienetan euskara, gaztelania eta frantsesa entzun dira, baina baita beste
|
hizkuntza
batzuk ere. Horregatik, frantsesa beste hizkuntzekin batera kokatu da aparteko talde batean.
|
|
|
Euskara lantresna izan behar dute. Erabileraz haratago lana euskaraz egingo dutela barneratu behar dute (beste
|
hizkuntza
batzuk ere lagun izango dituztela jakinda). Bestela euskararen alde ahalegin handiak egiteko prest ez daudenak beti izango dute aitzaki on bat euskararen garapena moteltzeko:
|
|
|
Egunero hasten delako argitaratu aurretik, Arestik esan zidan Arruerengana [Antonio Arrue, euskaltzaina] jotzeko, zentsoreetakoa baitzen. Arruek baietz esan zidan, beste
|
hizkuntza
batzuetan ere ateratzen zirela horrelako gauzak eta ea euskaraz zergatik ez. Modernitate ukitu hori zuen Arruek!
|
|
|
Akordatzen naiz gure aita, Parte Zaharrean lagun batekin eztabaidan, hura ere Gipuzkoako herri batetik Donostiara etorritakoa?, seme alabei euskara transmititu nahi ez ziela-eta. Eta akordatzen naiz gure aitak, argudio «politikoa» edo dena delakoa gainditzeko, elebitasunaren onurak aipatzen zizkiola; alegia, euskaraz jakinez gero errazago zela beste
|
hizkuntza
batzuk ere ikastea, adibidez. Deigarria gertatu zitzaidan gure aitaren argumentazioa?
|
|
2019
|
|
|
Esaterako, Googlek egin duen inbertsio handienetakoa da Google Translate, hori ez da kasualitatea; horrekin lortzen du kulturen partekatzea, baina hizkuntzen onarpenetik abiatuta. Googlek erraza zuen hizkuntza bakar bat inposatzea, baina beste
|
hizkuntza
batzuei ere leku egin zien, horrela egokiago globalizatzen zelakoan. Beraz, hizkuntzen aberastasuna bakeari eta giza eskubideei lotua dago, zenbat eta aniztasun linguistiko handiagoa, orduan eta berme demokratiko gehiago.
|
|
|
Nik bildu ditut gustukoak neuzkalako, euskara aberatsean direlako eta interesa dudalako. Europa mailan, beste
|
hizkuntza
batzuetan ere jaso dira eta euskaraz ere aurkiturik, bildu nahi izan ditut eta konparaketak egin. Hortik aurrera ni ez naiz fitsik inori esateko horiek ikasi edota irakurri behar direla.
|
|
|
Aurrera begira, interesgarria litzateke azterketa hau beste corpus mota batzuetan berregitea, UF asko testu motajakinetan bakarrik agertzen baitira, eta horrek bide emango bailiguke testu genero batetik bestera zer nolako aldeadagoen ikusteko. Horrez gain, hizkuntza gehiago kontuan hartzea ere lan hau zabaltzeko beste modu bat da; halaikusiko genuke ondorioak antzekoak ote diren beste
|
hizkuntza
batzuetan ere.
|
|
|
Hizkuntza bakarrik, beste ezer gabe. Beste
|
hizkuntza
batzuk ere bai, baina batez ere geurea, diktadura hutsean bezalako egoeran ipini gintuztelako berriz gure hizkuntza baztertuarekiko. Hitzak geratu zitzaizkigun orduan, hitzak hausnartzeko, sentitzeko, pentsatzeko, esateko edo isiltzeko.
|
|
2020
|
|
|
Orain, lanean jarraitzen dute kalitatea hobetzeko (algoritmo berri bat dute) eta laborategitik erabiltzailearengana egiten den bidea laburtzeko. Ume ahotsa ere eskuragarri jartzeko ahaleginak egiten ari dira, baita beste
|
hizkuntza
batzuetan ere eskuragarri izan dezaten, adibidez, katalanez. Azken helburua:
|
|
|
Energia Saileko diziplinarteko talde batek, berriz, (soziologoak, zientzia fikzioko idazleak eta artistak, tarteko), biltegiaren gainean granitozko harresi bat eraikitzea erabaki zuen, eta mezuak zizelkatzea zazpi hizkuntzatan; tartean, txinera eta apatxea. Idatzizko mezu horiek, denborarekin, berritu eta beste
|
hizkuntza
batzuetara ere itzuliko direla aurreikusi dute. Horrez gain, arriskua adierazten duten piktogramak ere jartzea gomendatu zuten.
|
|
|
Nafarroako biztanleen %4, 2rentzat soilik da euskara etxean gehien hitz egiten duten hizkuntza, eta bertze %3, 7k erabiltzen dituzte euskara eta gaztelera etxean, biak batera. Gainontzeko ia guztientzat —bertze
|
hizkuntza
batzuk ere badaude—, gaztelera da etxean nagusi: %89, 7rentzat.
|
|
|
Bazuen halako librepentsalari fama. Izaera independentea, natura zaintzearen aldekoa, zezen korriden aurkakoa, bidaiari porrokatua, izpiritu kultua eta kosmopolita –gaztelaniaz eta euskaraz gainera, beste
|
hizkuntza
batzuk ere bazekizkien–, haren liburutegian baziren liburu franko frantsesez, ingelesez eta alemanez. Ez zuen arrantzan egiten, ezta ehizan ere.
|
|
2021
|
|
|
Nekez osatuko dugu zuri lodi adjektibo elkartua, eremu semantiko desberdinetakoak baitira zuri eta lodi. Euskaraz, eta beste
|
hizkuntza
batzuetan ere, atal berezia osatzen dute kolore dvandvek, koloreen erdi-bideko nahas formak edo izendatzen dituztenak. Antonimia erlazioa atzemango dugu, ostera, zapore dastamenari buruzko adjektiboek osatzen dituzten dvandva egiturako elkartuetan:
|
|
|
7.2.11d Beste
|
hizkuntza
batzuetan ere badira halakoak; hain zuzen ere, beste hizkuntza batzuetako hitz andana ihartuak hitzez hitz harturik osatu ditugu hor goiko galtza motz, gerra hotz, eta baita beste hauek ere: basati ona, Gurutze Gorria, Ostiral Santua, Pantera Beltzak, Etxe Zuria, Errege erregina katolikoak, Estatu Batuak, Itsas Gorria, Ekialde Hurbila, Herbehereak, Lehen Ministro.
|
|
|
perpausaren ezkerrekoa bata, eskuinekoa bestea. Diskurtsoaren informazio egitura antolatzeko, osagai bat baino gehiago eman ditzakegu periferia gune horietan —betiere informazio ezaguna adierazten duten osagaiak— Nolanahi ere, ohikoena, bai euskaraz eta bai beste
|
hizkuntza
batzuetan ere (Institut d’Estudis Catalans 2016; Zubizarreta 1999; RAE 2009), ezkerreko periferia gunea da. Gune horretara osagai bat eramaten dugunean mintzagaia aurreratzen dugu (topic fronting) 17:
|
|
|
Ikasleei hizkuntzalaritza zer den esplikatzen diezu lehen mailan eta harritu egiten dira, liburuan agertzen diren gaiek hizkuntzarekin zerikusia dutenik ez dakite, arrastorik ere ez. Ez dakite afasia zer den, zer den pidgin bat, kreoleratzea, ez dakite euskara bezala beste
|
hizkuntza
batzuk ere bakartuak direla genetikoki. Gai horiek guztiek airean egon luketela uste dut.
|
|
|
Txina jatorria duten ia 7.000 lagun bizi dira EAEn, eta, mandarin txinera edota kantonera hizkuntzak hedatuenak badira ere, hizkuntza aniztasun oso handia dago estatu horretan. Beraz, aurreikus daiteke jatorri honetako biztanleek beste
|
hizkuntza
batzuk ere hitz egin ditzaketela.
|
|
|
Horra hor EAE n hitz egin daitezkeen hizkuntzen zerrendara gehitzeko beste bi. Horiez gain, hiztun kopuru txikiko beste
|
hizkuntza
batzuk ere egon daitezke, esate baterako, aragoiera, asturiera edo extremenoa.
|
|
|
Azkenik, aipatu gabe ezin utzi Frantziako jatorria duten biztanle batzuk ere frantsesaz gain beste
|
hizkuntza
batzuk ere hitz egin dezaketela, hala nola, bretoiera, okzitaniera, katalana, alemana, korsikera eta, jakina, baita euskara ere.
|
|
|
Jatorri horretako% 43,5 Gipuzkoan kokatzen da,% 30,1 Araban eta% 26,4 Bizkaian. horretako biztanle gehienek hizkuntza horretan ere hitz egiten dute. Nolanahi ere, kontuan izanda estatu horretako hizkuntza aniztasun handia aurreikus daiteke beste
|
hizkuntza
batzuk ere hitz egingo dutela, jatorri horietako biztanleek.
|
|
|
Era berean, jakin da leku berezia hartzen dutela jatorri estatuetan gaztelania ofiziala duten biztanleek, Gipuzkoan zehazki jatorri atzerritarreko biztanleriaren% 43 osatzen dute, 2019ko datuen arabera (Aierdi et al. 2020, 39). Horietako gehien gehienak gaztelaniaz elebakarrak dira, nahiz eta horietako batzuk Amerikako beste
|
hizkuntza
batzuk ere hitz egiten dituzte, besteak beste, kitxua, ketxua, aimara, guarani eta nahuatl, besteak beste.
|
|
|
Kide askorentzat oso eredugarria da euskarak azken 35 urteotan izan duen bilakaera eta, hortaz, esan daiteke hizkuntzanormalizazioari buruz hitz egiten denean, euskara erreferentzia dela Europan eskualde edo eremu urriko hizkuntzen artean. Izan ere, guretzat ona izan dena beste
|
hizkuntza
batzuentzat ere ona izan daiteke. Programak eta proiektuak partekatu daitezke.
|
|
|
Krak ek baditu esanahi gehiago beste
|
hizkuntza
batzuetan ere.
|
|
2022
|
|
|
Business and Economics gradu bikoitza ingelesez ematen dute; Lehen Hezkuntzako irakasle izateko ikasketak eredu hirueledunean egin litezke Gasteizen eta Bilbon; eta Bilbon aukera hori dute Haur Hezkuntzako irakasle izateko graduan ere. Gainera, unibertsitatearen esanetan, «gradu gehienek» ingelesezko irakasgaiak dauzkate —800 baino gehiago dira—, eta beste
|
hizkuntza
batzuetan ere ematen dituzte 180 irakasgai inguru.
|
|
|
Beste
|
hizkuntza
batzuetara ere itzuli dira lanak; adibidez, Benito Lertxundik euskarara itzuli eta kantu bihurtu ditu. Ezagutzen al duzu?
|
|
|
Ordenantzak dio euskaraz idatziko direla okupatutako eremuan jendearen eskueran eta bistan jartzen diren elementu guztiak: menuak, prezioen zerrendak, kartelak, eskaintzen oharrak, arbeletako oharrak… Euskaraz ez ezik, beste
|
hizkuntza
batzuetan ere idatzi ahal izango dira, baina, elementuak hizkuntza batean baino gehiagotan jartzen badira, euskarari lehentasuna eman zaio: hurrenkeran, tamainan…
|
|
|
Netflixek euskarara bere kabuz bikoiztuko duen aurreneko filma da The Sea Beast, eta uztailaren 8an estreinatuko dute mundu osoan. Katalanera, galegora eta beste
|
hizkuntza
batzuetara ere bikoiztuko dute. BERRIAk jakin duenez, Bilboko Mixer enpresan ari dira film hori euskarara bikoizten.
|
|
|
Netflixek euskarara bere kabuz bikoiztuko duen aurreneko filma da The Sea Beast, eta uztailaren 8an estreinatuko dute mundu osoan. Katalanera, galegora eta beste
|
hizkuntza
batzuetara ere bikoiztuko dute. Bilboko Mixer enpresan ari dira film hori euskarara bikoizten.
|
|
|
«Eremu eleaniztunetan komunikazioa ez dadila oztopo bat izan». Horregatik, euskararekin ez ezik, beste
|
hizkuntza
batzuekin ere lanean ari da Elhuyar, hala nola gaztelerarekin, frantsesarekin, ingelesarekin, katalanarekin eta galegoarekin.
|
|
|
Prozesuaren bitartez Zaldibiako kultur aniztasuna aitortzea lortu dela uste du, eta komunitateko jendearentzat bultzada dela, bakoitzaren kezkak adierazteko balio baitu, bai euskaldunenak, eta baita euskaraz ez dakitenenak ere: «Beste
|
hizkuntza
batzuk ere badaudela errekonozituz, Zaldibiako kultur aniztasuna aintzat hartzea lortu da, eta kanpotik datorren jendearentzat bultzada bat da hori. Ni ulertzen nautenean ni ere prest bainago besteak ulertzeko».
|
|
|
Azken mezu hau jatorrizko
|
hizkuntza
batzuetan ere ezagutu dugu, hizkuntza indigena askori" dialekto" deitu izan zaie, hizkuntza estatusa ukatuz. Kreolearen kasuan, esklaboek frantsesa eta afrikar elementuak nahastuz sortutako hizkuntza izanik, horri heldu izan diote indar minorizatzaileek hizkuntzaren estima zauritzeko orduan.
|
|
|
gaur, OEHren arabera, gau+ haur hitzen elkarketatik sortu da; aspaldi, bestalde, asko+ aldi18 bezala eratorri da Euskal Hiztegi Historiko Etimologikoan (EHHE, 2019). Beste
|
hizkuntza
batzuetan ere hala dela ikus daiteke: hoy lat. hoc die, antaño ante año, today to day, yesterday yester day.
|
|
2023
|
|
|
armiarmajale eta armiarmazale, esaterako. Beste
|
hizkuntza
batzuetan ere txori hau eta armiarma lotu izan dira maiz izena jartzeko garaian. Gaztelaniaz" treparriscos" izena duen arren," arañero" moduan ere ezaguna da.
|
|
|
Hainbat egitasmo dituzte aurrera begira, «Hamaika Telebistaren eraldaketa digitala bultzatzeko eta adimen artifizialeko beste hainbat teknologia aplikatzeko». Elkarlanaren emaitza izan daitezke, besteak beste, elkarrizketen azpidatziak, euskalkietan egiten diren mintzaldienak, azpidatziak beste hizkuntza batzuetara itzultzea, audioak beste
|
hizkuntza
batzuetan ere sortzea, beste hizkuntza batzuetakoa euskarara automatikoki bikoiztea, testuetatik hitz gakoak erauztea edotalaburpen automatikoak egitea.
|
|
|
Euskarak bizi duen prozesua beste
|
hizkuntza
batzuek ere izan dute. Euskarak iraungo badu, batu beharra dauka:
|
|
|
«Ez gara ingelesezko klaseetara mugatzen. Beste
|
hizkuntza
batzuk ere baditugu, eta horrez gain, eskola batzuekin hitzarmenak ditugu, han eskolak emateko, eta baita zenbait enpresatan ere. Haiek prestatzea ere bada gure egitekoa.
|
|
|
Eta 2021ean, berriz, Espainiako Poesia Sari Nazionala Nola gorde errautsa kolkoan lanari. Nazioarteko topaldi askotan parte hartu du eta beste
|
hizkuntza
batzuetan ere irakur daitezke bere zenbait lan. Literatur itzulpenak ere egiten ditu.
|