|
2000
|
|
|
Delako ahots piperminduak nire izena galdatu —exijitu— zuelarik ere, ohikeria nazkante bati egotzi nion, bertze deusi baino areago. Hurrengo
|
hitzak
zein izanen, dudarik batere ez nik; joandako astean bortzetan aditurik nuen esaldi ezagun, errepikakor, nekagarria: " ezin orain telefonoan jarri".
|
|
2001
|
|
|
Zoritxarrez, eta hau da uste dudanez auzi honek duen alderik okerrena, proposatu egiten dira
|
hitzak
zein hitz mordoak âsartzen eta sarrarazten saiatu, alegiaâ, baiezko nahiz ezezko arrazoibideak garbiroegi agertzen  ez direlarik, haatik. Nik, behintzat, gauzen berri ikasi ez dudalako edo, maizago jakiten ditut zeharka zuzenean baino.
|
|
2003
|
|
|
Tiranoa deitzen zitzaion ardura hori zuenari. Tirano
|
hitzak
zein bide egin duen hortik guk ezagutzen dugun adieraraino, nik ez dut jakin. Gazna oso jaki preziatua zen, eta tiranoak hipotesi gisa diot errukirik gabe bete zuen gaznaren gaineko aginpidea.
|
|
2008
|
|
|
Egin dudan lan batzuk gaztelaniari dagokion garrantzia bilatzen eginik dira, baina arazo honek badu bere alderantzi, hau da, euskarak beste hizkuntzetatik hartu dituen
|
hitzak
zein bidetatik, zein denboratan, zein modutan eta abar, hizkuntzaren bihotzeraino ailegatu diren. Besteak beste:
|
|
|
Mutur batean sabindar gotorrak zeuden, erdal jatorriko euskal hitz guzti guztiak ezabatu eta aski modu arbitrarioan sortutako Arana Goiriren (eta haren jarraitzaileen) neologismoen zaleak. Beste aldean Seber Altube zegoen, lexiko arloan aurriritzi puristak gainditu eta erdal jatorriko euskal
|
hitzak
zein nazioarteko eredukoak onartzearen aldekoa. Erdibidean Azkue geratzen zen, ez sabindarrak bezain purista, baina ezta Altube bezain irekia ere.
|
|
2009
|
|
|
Sistema honekin karaktere kopuruak gordetzen ditugu, baina bada arazo bat: programa bukaeran ez genuke jakingo kopuru horien jatorrizko
|
hitzak
zein diren. Nolabait jakin behar dugu hitzik luzeena eta motzena array ko zein posiziotan dauden gordeta.
|
|
|
Atzizkiak hiztegian nola dauden definituak aztertzen gabiltza. Zehazki, atzizkiak definitzerakoan gehien erabiltzen diren
|
hitzak
zein diren jakin nahi dugu. Horretarako, honako programa garatzea otu zaigu:
|
|
2010
|
|
|
Aukera bat zela pentsatu nuen. Nik ere banuela ondo gogoratzeko premia, behar nuela gida bat zirriborroetako
|
hitzak
zein bere lerro egokian jartzeko.
|
|
2011
|
|
|
Beste batzuetan (190), ostera, haren esperientziaren berri ematen da, askotan lanbidea ere aipatuta; egindako lanaren aitorpena egiten da, zelanbait. Sarri aipatzen dira jarduera agentearen
|
hitzak
zein itzulpenen sarrera edo hitzaurreetan aipatutakoak.
|
|
|
Baina, dragoiari hots egiteko
|
hitzak
zein diren argitzen ez badugu, alferrik izan da dena!
|
|
|
Euskaltzaindiak Arantzazuko batzarraren ondotik, Bilbon egin zuen batzar garrantzizko bat 1958ko abenduan, eta hurrengo urtean Eibarren. Bien bitartean, Bilbon egindako batzarren ondorio gisa, 1959ko udaberrian «Euskal
|
hitzak
zein diren» erabaki zuen, eta horrek mindu egin zituen euzkogogoatar gehienak, Orixe buru zela, eta hurrengo hamarkadan jarraipena izango zuen zatiketa ekarri zuen, batean protobatuaren bultzatzaileak, eta bestean gipuzkera osotuaren aldeko garbizaleak.
|
|
|
Ezaguna da. 1958ko abenduan Bilbon batzarrak egin Euskaltzaindiak, eta haien ondorio gisa, 1959ko apirilean," Euskal
|
hitzak
zein diren" agiri polemikoa, bazterrak harrotu zituena. J. Intxaustik 1958an, Yakin en 8 zenbakian," Bergson’en Jainko intuiziñoa" argitaratu zuen, esan dezagun, euskara mordoilo samarrean; hurrengo alean, 1959ko aurrenekoan," Illobira bultzaka" —jada Enbeitarekin batera zuzendari zela—, eta hurrengoan, hamargarrenean, atarikoan, Euskaltzaindiari men egiteko erabakia, artean jakin zen fraide komentu eta apaizgaietako euskaltzaleen aldizkarian askok gaitzesten zuten erabakia; Euskaltzaindia ez baizik Orixe baitzen hizkuntza autoritatea eta S. Onaindia eta beste askorentzat ere eredu ideologikoa ere.
|
|
2012
|
|
|
Duela bost urteko txostenean haurren presentziaren araberako erabilera ere neurtzen hasi ziren. Gure ustez neurketa honek berebiziko garrantzia du, azken batean, adin tarte desberdinek
|
hitzak
zein hizkuntzatan trukatzen dituzten erakusten digun bildutako datu bakarretakoa baita.
|
|
2013
|
|
|
Jeneralak, haserre bizitan, ihardetsi zion, A. Roman Zornotzako. Checa, ren burua izan zela zioten testigantzak eta dokumentuen sinadurak ere bazituela. Aita Probintziala sutan jarri zen gezur beltz horren aurrean eta, esan zituen
|
hitzak
zein okerrak ziren pentsarazi nahirik, kargu hartu zion gogor; orduan, zakarki aldatu zuen Jeneralak elkarrizketaren haria.
|
|
|
dut: agurtuz; nor naizen adieraziz; euskalkia badu, hizkera horretako
|
hitzak
zein esamoldeak erabiliz; eskerrak emanez; eta, bukaeran, berriz agurtuz.
|
|
2014
|
|
|
Euskal
|
hitzak
zein diren auzi honi oso lotua agertzen da hiztegi gintza Hierroko Etxe honetan: begiko ditu Landuchiorena, Mi chelenaren ikerketak, J. A. Etxebarriaren ahalegina, A. Múgicaren hiztegia?
|
|
|
Euskal
|
hitzak
zein diren eta ez diren litzateke beste gela berezi bat Etxe honetan. Hasteko, Euskaltzaindiaren Euskera.
|
|
|
Guganaino iritsi diren hamar ahapalditik gorako ereduak ere baditugu, zorionez. (?) Zuberotar kantari on baten ahotsean eder eta hunkigarri da, entzulearen arima bera ere dardarazten du kantuaren
|
hitzak
zein doinuak?.
|
|
2015
|
|
|
Guneak, batetik, alderdi teorikoa biltzen du eta, bestetik, ikastetxeetan sortutako, gelaratutako eta baloratutako SDak mailaka antolatuta jasotzen ditu. Gunearen helburu bat, hain zuzen ere, horixe izan da, ikastetxeetan sortutako material hau partekatzea eta denon eskura jartzea ahozkoaren lanketa sistematikoan, planifikatuan eta ebaluatuan aurrera pausuak emateko; ikasleen
|
hitzak
zein irakasleenak aintzat hartuta oso emaitza onak eman baititu geletan. Irudian ikus daitekeen moduan, sekuentzia didaktiko bakoitza ikas-maila bati dagokio eta bertan honako agiriak daude:
|
|
|
1959an iritsi zen euskal
|
hitzak
zein ziren zehaztu zuen agiria, Mitxelenak aurreko urtean aurkeztutako txosten batean oinarritua (in Euskera 4 (1959), 214). Beranduegi zetorren, baina harrezkero, behinik behin, euskal hiztzat jo dira abendu, aingeru, arraza, eskola, familia, kantatu, kolore, mundu tankerako hitz ugariak, XX. mende hasieran asmatutako gabonil, gotzon, enda, ikastola, sendi, abestu, margo, ludi nahitaez erabili beharrik gabe.
|
|
2016
|
|
|
Versailles ikusmenean izatean deusik ere ez zitzaidan baliatuko, salbu eta
|
hitzak
zein esaldiak elkarrekin jartzea, eta Monsieur Le Duc de C***** ren fabore eta graziak iristeko moduko jarrera eta tonuak asmatzea.
|
|
2017
|
|
|
2 Eremuetako hiztegi zehatza jasotzen da Euskalterm Terminologia Banku Publikoan. Sortu dituzuen
|
hitzak
zein eremutan diren erabilgarriak erkatzeko beste aukera bat banku terminologikoan kontsultatzea da. Egizue, bada, eta egiaztatu aurreko zereginean ondo erlazionatu dituzuela sortutako hitzak eremuetako hiztegiekin.
|
|
|
" Vega, es voz vascongada, bega, beguea, o de bera, tierra baja, como lo es la vega". Batek jakin horrela den, oso presentzia txikia baitu
|
hitzak
zein toponimoak euskal eremuan. Hala ere, Euskal Herriko Atlas Linguistikoak ‘valle, valle’ (ibarra) begada esaten dela dio Bizkaia ipar mendebaleko herri askotan:
|
|
2019
|
|
|
[L. Michelenaren] dosierra SFVJUren ikasturteaz, neologismoek eztabaida gehiegi sortzen zituzten hiztegi normatibo bat sortzerakoan.1150 Prozesu oso nekeza izan zen hiztegi normatiboaren oinarriak finkatzen joatea. L. Michelenaren lanean oinarrituta, 1959ko apirilean euskal
|
hitzak
zein ziren jakiteko irizpide garrantzitsua onartu zuen Akademiaren batzarrak, nolabait S. Altuberen lexikologia eguneratzen zuena. Gehiegizko purismoak eragindako neologia etimologista gaitzetsi zuen, XX. mendeko tradizio indartsuenarekin etenda.
|
|
2020
|
|
|
argudiatu zuen. Euskarak bere
|
hitzak
zein diren jakiteko, bere bereak dituen iturriak arakatu behar ditu, ez besterenak!
|
|
2022
|
|
|
Azterketa honek, euskararako erakutsiko dudanez (3.7 eta 3.8 ataletan), adberbioak aztertzerakoan sortzen diren zenbait arazo saihesten ditu, hala nola preposizioak barne hartzen dituzten
|
hitzak
zein denbora adierazteko determinatzailesintagma modura ere ager daitezkeenak nola aztertu (hala nola outside edo yesterday, hurrenez hurren). Dena dela, esan gabe doa, egileok ematen duten definizioak, ingelesari soilik dagokion irizpide bat ezartzeaz gain, ly adberbioak definitu gabe uzten dituela, horrela adberbioaren beraren definizioari dagokion auzia konpondu gabe utziz.
|
|
2023
|
|
|
Euskara jasoa eta aberatsa erabili du, zaindua. Eta aldi berean testuaren erritmo, tonu eta edukiari oso ondo datozkion
|
hitzak
zein soinuak hautatuta.
|
|
|
Zein adinetan hasten da haurtxo bat hitz egiten Nahiz eta seme alaba bakoitzak bilakaera desberdina izan, oro har, adin jakin batzuetan gai dira zaratak eta soinuak egiteko, hitzak esateko eta guztiz ulergarriak diren esaldiak egiteko. Logopeda eta pediatra adituen arabera, hauek dira hizkuntzaren garapenaren mugarri nagusiak, adinaren arabera, haurtxoaren lehen
|
hitzak
zein diren, noiz hasten den ama esaten, zein den hitz egiteko edo noiz hitz egingo duen ondo jakiteko. Lehen urtea 0 hilabete:
|
|
|
Frantsesen bihotzean oihartzuna sortzeko gai diren hitz guzien artean hautatu behar ditugu
|
hitzak
zeinen oihartzuna merezi den suspertua izaitea; hitzok ditugu erran eta errepikatu behar; aldiz besteak isildu, desagerraraztea hobe dugunaren desagerpena errazteko.
|