|
2002
|
|
|
Garrantzitsua da, halaber, %14ko erabilera ondo aztertzea. Euskara erabiliko bada jakitea ezinbestekoa denez, euskaraz
|
hitz
egiteko gai direnen kopurua kontuan hartuta, jaso dugun erabilera espero zitekeena baino altuagoa da. Hau da, erabilera ezagutzarekin alderatuz gero %25 inguru, %14ko erabilera altua da.
|
|
2004
|
|
|
Bi ordu eta erdiz aritzen gara egunero. Ea utzi gabe jarraitzen dudan, eta halakoren batean euskaraz
|
hitz
egiteko gai naizen. Dagoeneko hirugarren mailan nago, eta gutxika gutxika aurrera noa.
|
|
2009
|
|
|
Duintasunez eta justiziaz: Alde batetik distantzia hartu nahi izan du egileak gai gori honi buruz ahalik eta era objektiboenean
|
hitz
egiteko gai honi buruz hitz egiteko ia egunero jasotzen dugun diskurtso sentsazionalistaren erabilpenari izkin eginez. Helburu hori dute hurrengoek:
|
|
2010
|
|
|
Egun euskara ulertzen du eta polito hitz egin ere, baina ez zaiola demanda bat bera ere euskaraz ailegatu esan zidan, eta horrelako egoera eta jarrerek gu, euskaldunok deskalifikatu egiten gaituela zioen. Luze eta zabal
|
hitz
egiteko gaia da hau, eta beste hainbat alorretan (justiziarekin zerikusirik ez dutenak) gure zabarkeria hau azterketa gai delakoan nago.
|
|
|
Uste dut proganda horrek, morboz jantziriko albisteen tratamenduak ez diola inori batere onik egiten. Gainera, tratu txarrei buruzko albiste gehienak hilketa bat gertatu denean baino ez dira irteten azalera, normalean ez zaie ahosik ematen sujetu gisa
|
hitz
egiteko gai liratekeen eta prest leudekeen emakumeei. Tratu txarrekin lotuta hedabideetan emakumeren bat azaltzen denean edo hilda dago edo biktima gajo gisa azaltzen da.
|
|
2013
|
|
|
Euskalduna ez bada lehenengo lehenengo ikastera. Adibidez, ulertzeko bai baina
|
hitz
egiteko gai ez den langilea hilabete batez ikasten aritzen da, eta hona euskara ahoan duela etortzen da, gerora maila lantokian hobetzeko. Inportantea da, langile berria lehenengo harremanetan euskaraz egiteko gai izatea, zeren gaztelaniaz badator, gero ezin dira 200dik gora lankideren hizkuntza ohiturak aldatu.
|
|
|
Gazteenak ele bitan egin zituen ikasketak, eta ikasgaien erdia zuen euskaraz. Ondorioz, agian ulertu bai, baina
|
hitz
egiteko gai ez direlakoan dago ama. Martinen semeek ikastolan ikasi zuten eta oso ongi ei dakite euskaraz.
|
|
|
euskara hautatzen dute txikienek, erdarara jotzen dute adinean aurrera egin ahala, eta 50 urtetik gorakoak dira kontsumitzaile izarrak. Dena den, Markina Xemeingo biztanleen %88 euskaraz
|
hitz
egiteko gai izanik %57koa da euskararen kale erabilera, gaztelania aukeratzen duen herritar asko euskalduna dela berretsi digu Igor Idoeta liburuzainak: " Adibide bat:
|
|
|
\ Katalunian bertan, %95ek ulertzen du eta ia %80
|
hitz
egiteko gai da.
|
|
2014
|
|
|
Komunitate tzotzil eta tzeltal hauetan, irakasleak ez du espainiera baizik egiten, metodoa espainolez da, liburuak eta ikasmaterialak, denak, espainolez dira. Kontua da, hala ere, zenbait kasutan irakaslea tokian tokiko hizkuntza eta espainola, biak
|
hitz
egiteko gai dela eta, orduan, liburuan espainolez datorrena hartu eta tzotzilera edo tzeltalera itzulirik ematen dizkiola argibideak ikasleari. Askotan, gobernuak, guztizko intentzioan, bertakoa ez bestelako hizkuntzaren bat hitz egiten duten irakasleak bidaltzen ditu komunitate hauetara, espainolez hitz egitera behartzeko denak.
|
|
|
Ni behatzen ari naizen taldea, tzotzil hitz egiten duten haur txikiak baino nagusiagoak dira. Uste izatekoa zen txikiek nagusien bidetik joko zutela, espainolera lerratuko zirela, baina frogaturik dut haur horiek, espainolez
|
hitz
egiteko gai izanagatik ere, tzotzil hitz egitea aukeratzen dutela, amamak tzotzil hitz egiten dielako, baita amak ere… eta, horrela, tzotzil irauten dute. Berdinen artean direnean, espainolera lerratzea esperoko genuen arren, tzotzil segitzen dute, hau da, neska mutiko nagusiek espainoletik tzotzilera aldatzen dute hizkuntza, txikiokin hitz egin behar dutenean.
|
|
|
" Nahiz eta gaitasun aldetik oso tarte txikia egon, bide ezberdinak aukeratzen dituzte gazteek. Euskaraz nahiko ondo
|
hitz
egiteko gai direnek prozesua borobiltzeko beste zerbait behar dute, ingurune naturaletik etor daitekeena; familia, lagunartea… Prozesua ez bada guztiz burutzen, atzera egiteko arriskua dago. Datozen urteei begira, kontuan hartu beharrekoa da hori".
|
|
|
euskaraz hitz egiteko gaitasuna, euskararen erabilera eta euskararekiko jarrera. 1992an, Lasarte Orian gazteen %43 zen euskaraz nahiko ongi edo oso ongi
|
hitz
egiteko gai. 2012an, %86 Lagun euskaldunekin euskaraz beti edo gaztelaniaz baino gehiago gazteen %23k egiten zuten 1992an, %52k, berriz, 2012an.
|
|
2016
|
|
|
Eztabaidarako espazioak eraikitzen badira, gai bati buruz iritzi ezberdina badut ere, ikusiz gero gehiengoak ez duela hori pentsatzen, onartu eta defendatuko dut. Baina ez badago non
|
hitz
egin gai bat, horrek asko zailtzen du kohesioa". Alor honetan asko dagoela hobetzeko iruditzen zaio Aiora Mujikari.
|
|
|
maila bera du katalanez eta espainolez. Besterik da zein den futbolariaren maila hori, zertaz
|
hitz
egiteko gai den ostikolaria edozein hizkuntzatan ere, terreno labainkorra hori.
|
|
2017
|
|
|
Biltzen ditu ezagutzaz Soziolinguistika Klusterraren EDB Euskararen Data Baseak dauzkan daturik berrienak: euskaraz
|
hitz
egiteko gai ziren herritarrak gehi ulertzen zutenak 2011n EAEn, 2001ean Nafarroan (herri handienetan 2011n eguneratuak) eta 2011n Iparraldean lurraldeka, hemen ez baita ez udaletako eta ez eskualdekako informaziorik.
|
|
|
Soziologoarekin solasean, beste mapak probatuz, iruditu zait nire buruan euskara ulertzen duen Euskal Herriaren kartak irudikatzen zuela gutxi gorabehera duela 15 urte 1996an euskara
|
hitz
egiteko gai zirenena.
|
|
2018
|
|
|
Ondoren italiera eta alemana ikasteari ekin zion, jatorrizko hizkuntzan idatzitako liburuak irakurri nahi baitzituen. Hala, gazte zela sei hizkuntza
|
hitz
egiteko gai zen, aipatu ditugun lauez gain euskaraz eta gaztelaniaz egiten zuen.
|
|
|
Aldi berean, euskaraz hitz egiten ez dakitenek ere parte hartu dezakete egitasmoan, helburu gisa bigarren batek berari euskaraz egiteko eskatzea jarriz. Momentuz, egitasmoko parte hartzaileen %89 da euskaraz
|
hitz
egiteko gai eta %11k euskara ulertzen du baina zailtasunak ditu hitz egiterakoan. Hilabete pasa ostean, jarraipen inkesta labur bat bidaltzen diete erronkalariei Euskara Ari Du elkartekoek eta bertan, erronkarekin jarraitu edo erronkaz aldatu nahi duten aukeratu behar dute.
|
|
2019
|
|
|
Beraz, bertako mediku ikasle gehiago behar ditugu eta galesaren bidez ikasiko duten ikasle gehiago. Ikasleek galesa erabiltzeko konfiantza lortzea nahi dugu, batzuek oinarrizko gauzak ikasiko dituzte, beste batzuk medikuntzaz galesez
|
hitz
egiteko gai izango dira, medikuntza lanak hizkuntza horretan egingo dituzte beste batzuek.
|
|
|
Ezkerreko ikusle burgesak beti ikusi nahi du berak benetan pentsatzen duena. Hortaz, gazteek, eta bereziki aldirietako gazteek, zailtasunei aurre egiten dieten pertsonak izan behar dute, energiaz beteak eta behar den bezala
|
hitz
egiteko gai. Zerbaitek ez badu eskema horrekin bat egiten, mesfidantzak pizten dira.
|
|
2020
|
|
|
Lantoki batean lantalde batek adostea zein hizkuntzatan hitz egingo duten eta hori mantentzea ikaragarria da, sekula ez da gertatu. Batzuek ulertzen dutelako eta besteak
|
hitz
egiteko gai direlako bilerak euskaraz egitea adostea normalizatu eta sistematizatuko balitz, askoz ere aurrerapauso handiagoak emango genituzke erakundeetan eta lantoki pribatuetan.
|
|
|
Jumbo naiz, edo hala esaten didazue zuek. Ez al zenekiten zooko animaliak
|
hitz
egiteko gai direla gauez. Ba, orain badakizue".
|
|
|
Beraz, elkarrizketatuen artean badira gaztelania lehen hizkuntza dutenak eta ez dutenak, badira Euskal Herrira etorritakoan hizkuntza hori bazekitenak eta ez zekitenak, badira hizkuntza gutxitua lehen hizkuntza dutenak edo hizkuntza gutxituren bat
|
hitz
egiteko gai direnak, alegia, haien jatorrizko herrialdeetako hizkuntza nagusiaz gain bertako hizkuntza gutxitua hitz egiteko gai direnak, hala nola, sardiniera, kaxmirera, katalana, guaraniera edo jola. Bada, ezaugarri linguistiko batzuk ala besteak izan, lehen aipatu dugun euskararekiko gertutasunaren continuum horretan (urrun asebeteta aktibatuta) kokaleku guztietan ageri dira herritar horiek, hasi euskara urrun sentitzen dutenetatik eta gaur egun euskara ikasteko motibazioa dutenera arte.
|
|
|
Beraz, elkarrizketatuen artean badira gaztelania lehen hizkuntza dutenak eta ez dutenak, badira Euskal Herrira etorritakoan hizkuntza hori bazekitenak eta ez zekitenak, badira hizkuntza gutxitua lehen hizkuntza dutenak edo hizkuntza gutxituren bat hitz egiteko gai direnak, alegia, haien jatorrizko herrialdeetako hizkuntza nagusiaz gain bertako hizkuntza gutxitua
|
hitz
egiteko gai direnak, hala nola, sardiniera, kaxmirera, katalana, guaraniera edo jola. Bada, ezaugarri linguistiko batzuk ala besteak izan, lehen aipatu dugun euskararekiko gertutasunaren continuum horretan (urrun asebeteta aktibatuta) kokaleku guztietan ageri dira herritar horiek, hasi euskara urrun sentitzen dutenetatik eta gaur egun euskara ikasteko motibazioa dutenera arte.
|