|
2003
|
|
|
José Luis de la Plaza, Madrilgo Hotzaren Institutuko (CSIC) ikertzailea, fruta eta barazkien hozketaren hobekuntza eta laugarren gamako produktuak ikertzen ari da. 62 urte ditu, baina ez da agertzen, eta orduka
|
hitz
egiteko gai da. José Luis de la Plaza Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Goreneko Hotzaren Institutuko Landare Produktuen Zientzia eta Teknologia Saileko ikerketa irakaslea da.
|
|
2004
|
|
|
Atapuercan aurkitutako “Homo heidelbergensis” ren ale batzuek mantentzen dituzte pieza horiek, non Ignacio Martinezek, Alcalako Unibertsitateko Geologia Sailak eta Giza Portaera eta Eboluzioari buruzko Ikerketa Zentroak zuzendutako ikerketa oinarritu baita. Azterlanaren ondorioek, “Proceedings of the National Academy of Sciences” aldizkarian argitaratuak, iradokitzen dute hominido haiek
|
hitz
egiteko gai zirela. Martinezen arabera, “lotura estua dago espezie batek entzun ditzakeen soinuen eta ekoizteko gai direnen artean”.
|
|
|
Martinezen arabera, “lotura estua dago espezie batek entzun ditzakeen soinuen eta ekoizteko gai direnen artean”. “Homo heidelbergensis ek” “guk bezala entzun zezaketela,
|
hitz
egiteko gai izango zirela dioen hipotesiaren aldeko argudio sendoa da”. Zientzialariak dioenez, “espezie fosil baten zentzumen gaitasuna zehaztasunez zehazten den lehen aldia da”.
|
|
2006
|
|
|
Horregatik, beste haur batzuei hozka edo irrist egitea bezalako portaerak nabarmentzen dira. SA duten haur batzuek
|
hitz
egiteko gai izateko behar adinako ulermena duten arren, elkarrizketarako hizkuntza ez da garatzen. Hitz argi bakar bat, ama bezala, 10 hilabete behar izaten da garatzeko, eta, hala ere, gutxitan erabiltzen da, esanahi sinbolikorik gabe.
|
|
2008
|
|
|
Elkarrizketa (Speaking): ingelesa irakurtzen eta ulertzen jakiteaz gain, ikasleak behar bezala
|
hitz
egiteko gai izan behar du. Arlo horretan duen trebetasuna neurtzea da atal honen helburua, 20 minutuko iraupena baitu.
|
|
2009
|
|
|
Ideia hori bermatzen duen teoriak hauxe du ardatz: “irakurle azkarrak”, behin baino gehiagotan
|
hitz
egiteko gai denak, testu bateko informazioa modu globalean atzematen du, eta horrela ideiak irakurtzea lortzen du, ez hitzak, eta horrek irakurritakoa modu eraginkorragoan ulertzera eramaten du. Hala ere, “irakurle motelak”, hitzak banan banan irakurtzean, ahalegin handiagoa egin behar du esanahiak lotzeko eta, hartara, irakurketaren edukiaren ideia generiko bat lortzeko.
|
|
|
Agian, nahiago dugulako ez ikusi, heriotzarik ez balego bezala bizi. Bizitzari datxekion fenomeno banaezina izan arren, heriotza deserosoaz
|
hitz
egitea gai ezegokia eta gafea bihurtu da, batez ere, gurea bezalako herrialde garatuen tabu. Herrialde bakoitzak, eskualde bakoitzak, kultura bakoitzak eta baita garai bakoitzak ere bere ohiturak, errituak eta tradizioak ditu, heriotzarekin, sortzen duen dueluarekin, ehorzketekin eta ia anakroniko lutoekin zerikusia dutenak.
|
|
2010
|
|
|
Beste aukera askoren artean, 2009ko azarotik zerbitzua gaztelaniaz dago eta hizkuntza hau aukeratzea gomendatzen du, izango delako menuaren atalak eta aukerak errazago ulertzea, baina baita zerbitzu honek kontuan hartzen ditu gaztelaniaz hitz egiten duten erabiltzaileak. Ingelesa edo beste edozein hizkuntza aukeratu duenari, aukeratutako hizkuntzan
|
hitz
egiteko gaiak gomendatuko zaizkio. mezuak bidaltzen dituzten erabiltzaileak (“twits”) horretan, eta “anglosferan” (ingelesa aukeratzen badu), “germanosfera” (alemana aukeratzen badu) edo beste bat, “hispanosfera” horren aurrean.
|
|
|
Lotsa da beste adierazpenetako bat. Medikuarengana joatea kalbario bihurtzen da, ukituen eskaera baita ez
|
hitz
egitea gaiari buruz, eta ez kontsultatzea. Zentzuzkoa dirudi tratamendu bat hastea haurra bere sintomekin deseroso sentitzen denean, dela adinagatik, dela izaeraren intentsitateagatik.
|
|
2012
|
|
|
Txakur batek biziko duen denbora ezin da aurreikusi, baina denbora bat igaro ondoren, esan dakioke haurrari berak baino urte gutxiago biziko dituela, bere bizi zikloa laburragoa baita, 16 urte inguru irauten baitu. Haurraren adina Heriotza ez da
|
hitz
egiteko gai alaiena, eta zaila izan daiteke haur bati azaltzea, baina harekin hitz egiteak lagunduko dio txakurraren gainbeheraren eta desagerpenaren egoera saihestezina ulertzen. Bost urteko haur batek ez du ulertuko egoera hamabietako batek bezala, beraz, azalpenaren testuingurua bere adimen heldutasunera egokitu behar da.
|
|
2021
|
|
|
Terapian, bakoitzak bestearengandik behar duen guztiaren zerrenda egitea gomendatzen da: “entzun nazazun”, “ez
|
hitz
egin gai horri buruz, min ematen didalako”, “gauzak ukimen handiagoz esan diezadazun”, “wasap bat idazten dizudanean, orduak behar dituzu erantzuteko…”. — Arazoei garaiz ekitea Kasu askotan, behar baino bi urte geroago joaten da psikologoarengana.
|
|
|
“Ukatzeak ez du funtzionatuko, eta ezkutuan ikustea eta nahi dutena iragaztea besterik ez du lortuko. Hobe da gurekin ikustea eta ondoren
|
hitz
egitea gai horiei buruz, balioak zer eta nola iragazten ari diren ikusteko. Hartara, maila psikologikoan osasuntsua ez denari buelta emango diogu.
|
|
2022
|
|
|
Gure seme alabekin etengabeko elkarrizketa izatea da gakoa, Interneten zer egiten duten edo zer bilatzen duten galdetzeko eta haien erantzunak benetan entzuteko. Zerbait gogaikarri edo desegokia aurkitzen badute, epaitu gabe gurekin
|
hitz
egiteko gai izan behar dute. Gugan konfiantza badute, gure gomendioetan ere konfiantza izango dute.
|