|
2008
|
|
|
13:45ean abiatu zen manifestazioa Bulebarretik, pankartarik gabe eta eskuan afixak zituztela. Presoak sakabanatzea, zigorrak luzatzeak eta Euskal Herria «salbuespen egoeran» izatea salatu zituzten, eta aldarrikatu libre egoteko duten eskubidea gaixotasun larriak dituzten presoek eta zigorraren
|
hiru
laurdenak beteak dituztenek.
|
|
|
Jon Abril Aralarreko kideak zigorraren
|
hiru
laurdenak beteta dauzkaten presoak askatzeko eskatu du Donostiako protestan. «Kartzela politika ezin da mendekuan oinarritu».
|
|
|
Osasunez larrian dauden presoez gain, gogoan izan dituzte senide eta lagunengandik urrun eta sakabanatuak dauden presoak eta zigorraren
|
hiru
laurdenak beteta preso jarraitzen dutenak. Ezin da beste aldera begiratu 22 urtez urruntasunak sorturiko ondorioen aurrean; 22 urteko sakabanaketaren aurrean; 22 urte euskal preso politikoen eskubideak urratzean oinarri duen tratamendu berezia aplikatuz; 22 urte senideok zigortuz.
|
|
|
Bestelakoak. Giro bikaina Tolosako Beotibarren, harmailen
|
hiru
laurdenak bete ziren. Apustuak Mendizabalen alde irten ziren.
|
|
2009
|
|
|
Bestelakoak. Sarrera ona Tolosako Beotibar pilotalekuan, harmailen
|
hiru
laurdenak bete ziren. Apustuak urdinen alde irten ziren:
|
|
|
Guztira Oarsoko eta Bidasoaldeko 61 euskal preso daude Espainiako eta Frantziako kartzelatan sakabanaturik. Haietariko lauri Parot Doktrina aplikatu zaie, eta bertze zazpik preso jarraitzen dute, kartzela zigorraren
|
hiru
laurdenak beteta izan arren. Eguna besta giroan pasatzeko egitaraua prestatu badute ere, herrikideak izanen dituzte gogoan.
|
|
|
Bere osasun egoeraz gain, aintzat hartu behar da 2004ko abuztuan zigorraren
|
hiru
laurdenak bete zituela, eta hilabete honetan jarri behar zitzaiola irteera eguna. Hala ere, Parot doktrina ezarriko ote zioten beldurra zegoen.
|
|
|
Ez zaizkit gehiago bururatzen, baina ideien zerrenda luzea izan liteke. Hain luze, deseroso eta martxan jartzeko zail neurri horiek, non hobe luketen dispertsioarekin behingoz amaitzea eta kondenaren
|
hiru
laurdenak bete dituztenei eta gaixotasun larriak pairatzen dituztenei amnistia ematea (hori da legea, benetan existitzen dena, betetzea). Harrigarriena da ez entzutea Ertzaintzaren aldetik inolako kontrako ahotsik, sindikatuetatik prentsa agiririk ez ikustea eta alderdiak, Aralarren eta ezker abertzale ez ofizialaren aldetik aparte, politikoki zuzenkeriara makurtzen ikustea.
|
|
|
Espetxeratu egin zuten, eta 2002 urtera arte izan zuten preso. Orduan, Espainiako Auzitegi Nazionalak ezarritako zigorraren
|
hiru
laurdenak bete zituela eta, baldintzapean aske uztea erabaki zuen Bilboko Espetxeetarako Zaintza Epaitegiak. Kaleratu egin zuten, baina tortura ez zitzaiola amaitu dio Gomezek berak.
|
|
2011
|
|
|
Bestelakoak. 10.000 ikusle Madrilgo Vistalegre pabilioian, harmailen
|
hiru
laurdenak bete ziren.
|
|
|
84 Espainiako kartzeletan daude, eta 23 Frantzian. Hain justu ere, 33 preso 900 kilometro baino urrunagoko espetxeetan daude; Parot doktrina Nafarroako sei presori ezarri zaie, eta beste hamarrek zigorraren
|
hiru
laurdenak beteak dituzte. Gainera, hiruk gaixotasun sendaezinen bat dute, eta, egun etxean badira ere, «erregimen arinduan» preso jarraitzen dute.Antolatzaileek biharko manifestazioa jai giroan egiteko asmoa dute.
|
|
|
Egin Dezagun Bidea tresna bat da, eta euskal jendarteari eskaintzen diogu bere sentsibilitatea antolatzeko eta presoen gaia lantzeko.Zer eskatzen duzue. Muturreko egoeren inguruan exijitzen eta estutzen hasiko gara: Parot doktrinaren desaktibatzea, zigorraren
|
hiru
laurdenak bete dituztenak kalera ateratzea, gaixotasun larriak dituzten presoak kaleratzea eta bakarturik dauden presoen egoera lausotzea. Azkenik, hori dena borobilduko luke euskal presoak Euskal Herrira ekarriz.
|
|
|
Ioldiri zortzina urteko bi kartzela zigor ezarri zizkioten Cosme Delclaux abokatua eta Jose Maria Aldaia enpresaria bahitzea egotzita. Ataungo ezker abertzaleko kideek salatu dutenez, «zigorraren
|
hiru
laurdenak beteta izan arren eta gaixo egon arren, eskumuturreko bat jarriko diote kontrolatuta edukitzeko. Milak aske egon luke».Mila Ioldiren gaixotasuna dela eta, Jaiki Hadi elkarteak argitara emandako berehala askatu beharreko euskal presoen azken txostenean zegoen.
|
|
|
Hala, Aieteko Adierazpena bere egin dezaten eskatu die Espainiari eta Frantziari, eta bake eta normalizazio politikoari «ekarpen eraikitzailea» egin diezaioten galdegin die.Horretarako herritarren mobilizazioa beharrezkoa dela nabarmendu du, eta dei egin die herritar guztiei urtarrilaren 7an Bilbon Egin Dezagun Bidea plataformak deituta egingo den manifestazioan parte hartzera.EAJko legebiltzarkide Joseba Egibarren ustez, PPk heldu egin dio presoen hurbilketari, halako neurriek «prozesuaren atzeraezintasuna egonkortzen» lagunduko dutelako. Espainiako Gobernu berriak «berehala mugitu» luke presoen auzian, tartean, preso gaixoak eta zigorraren
|
hiru
laurdenak bete dituztenak askatuz, eta Parot doktrina baliogabetuz, Egibarrek dioenez.EAko legebiltzarkide Juanjo Agirrezabalaren irudiko, «mendekua eta sakabanaketa» oinarri duen espetxe politikak «ez du inoiz zentzurik izan, eta are gutxiago egungo egoeran». EAkoak dio «ausardiaz» heldu behar zaiola espetxe politikaren malgutzeari, eta garaia dela presoen auzian «berehalako urratsak» egiten hasteko.
|
|
|
Egungo abagune politikoak eta euskal gizarteak eskatzen duen mailara jokatzeko eskatu die koalizioak bi gobernuei, eta, besteak beste, espetxe politika «errotik» aldatzeko eta euskal presoak «baldintzarik gabe» Euskal Herrira ekartzeko galdegin die. Halaber, Bilduk uste du espetxe politika «terrorismoaren aurkako politikatik» ateratzea funtsezkoa dela.Bildurentzat, lehentasunezkoa da hainbat neurri hartzea egungo espetxe politika amaitzeko; besteak beste, presoak Euskal Herrira hurbiltzea; gaixotasun larriak dituzten presoak, epaiketaren zain daudenak eta zigorraren
|
hiru
laurdenak beteak dituztenak aske uztea; espetxe onurak «murrizketa eta arbitrariotasunik» gabe ezartzea, eta Parot Doktrina bertan behera uztea. Koalizioaren irudiko, ezinbestekoa da euskal gizartea aldarrikapen horien «protagonista» izatea, eta estatuei urrats horiek egin ditzaten «presioa» egitea.Normalizazio prozesuan aurrera egitea garrantzi handikoa bada ere, «tamalez» estatuen aldetik ez dela mugimendurik antzematen salatu du Bilduk.
|
|
|
Jose Luis gaixo egon arren, aulkitik altxatu eta besoa astindu zuen, frontoian zirenek, zutik, txalo zaparrada eskaintzen zioten bitartean. Euren memoria aldarrikatu zuen Ana Fernandezek.Egin Dezagun Bidea mugimenduko Fran Baldak gaixotasun larriak edo zigorraren
|
hiru
laurdenak beteak dituzten presoak etxeratzeko eskatu zuen. Gizartearen gehiengoak mezu horrekin bat egin arren, lanean jarraitzeko beharra azpimarratu zuen, eta urtarrilaren 7an Bilbon egingo den manifestaziora deitu zuen.
|
|
2012
|
|
|
Eskari zehatzak gobernuei Horrez gain, Egin Dezagun Bidearen inguruan bildutako norbanako eta taldeek hainbat eskari egin dizkiete Espainiako eta Frantziako gobernuei; euskal presoak Euskal Herrira ekartzea, «bizi guztiko zigorra» amaitzea? 197/ 2006 doktrina bertan behera utziz eta Frantzian baldintzapeko askatasunari bide emanez?, gaixorik dauden presoak kaleratzea eta zigorraren
|
hiru
laurdenak beteak dituzten presoak kaleratzea, hain zuzen. Plazaratutako eskakizunak «erabat demokratikoak» dira, antolatzaileen ustez, eta «funtsezkoak» gatazkaren konponbide prozesuak aurrera egin dezan.
|
|
|
Presoen gaiari «urgentziaz» heldu behar zaiola nabarmendu du. Hala, Parot doktrina desegiteko eskatu du, eta zigorraren
|
hiru
laurdenak beteta dituzten presoak eta osasun egoera larrian daudenak kaleratzeko.
|
|
|
lelopean egingo den mobilizaziorako deialdia. Han, Gomez askatzeko eskaria egingo diote Espainiako Gobernuari, «eta, horrekin batera, gaixorik dauden presoak, kondenaren
|
hiru
laurdenak beteta dituztenak askatzea, eta sakabanaketa amaitzeko deia egingo dugu», Ana Perez Eilaseko ordezkariak atzoko prentsaurrekoan adierazi zuenez. ETAko kide izatea, lehergaiak eramatea eta hilketa saioa egitea leporatuta, 1989an sartu zuten preso lehen aldiz Gomez.
|
|
|
ETAko kide izatea, lehergaiak eramatea eta hilketa saioa egitea leporatuta, 1989an sartu zuten preso lehen aldiz Gomez. 2002an irten zen kalera, zigorraren
|
hiru
laurdenak beteta zituelako. Urtebete eta lau hilabete geroago, ordea, atzera berriz atxilotu egin zuten Auzitegi Nazionalak espetxe zigorra 2006an amaitu behar zuela ebatzi ostean.
|
|
|
Rekarteren arabera, euskal preso politikoei de facto bizi guztiko zigorra ezartzen dien doktrina hori zazpi preso nafarri ezarri diete, eta horietatik hiruk jada 25 urte daramate kartzelan. Gainera, zigorraren
|
hiru
laurdenak beteta dauzkaten hamar preso nafar daude. «Salbuespenezko neurriak ezarriko ez balira, 21 presok etxean egon lukete», adierazi du Rekartek.
|
|
|
Gainera, ETAko presoekin hartutako salbuespeneko kartzela neurriak amaitu egin behar dira. Presoak hurbildu beharra dago, zigorraren
|
hiru
laurdenak beteak dituztenak eta gaixorik daudenak libre laga behar dira, eta Parot doktrina bertan behera utzi behar da. Gainera, ETAk eta Espainiako Gobernuak elkarrizketa prozesu bat hasi lukete desarmatzeari, presoei eta errefuxiatuei buruz hitz egiteko.
|
|
2013
|
|
|
606 presoetatik 224k aske egoteko baldintzak betetzen dituzte, legez. Horietatik hamahiruk oso gaitz larriak dituzte, 68k zigorra bete duten arren 197/ 2006 doktrina ezarri dietelako segitzen dute preso, eta 143k zigorraren bi heren edo
|
hiru
laurden bete dituzte.
|
|
2015
|
|
|
Baina salatu ditugun mehatxu guztiak artxibatu dituzte.Epaiketa izan zen hiltzaileen aurka, eta espetxe zigorrak jarri zizkieten biei. Iaz, baldintzapean aske geratu zen Miguel Jose semea.Hamabost urteko zigorra jaso zuen hark, eta,
|
hiru
laurdenak beteta, aske geratu zen. Hemen batzuentzat balio du neurriak, baina beste askorentzat ez.
|
|
2018
|
|
|
Baimenetan, urtean gehienez 48 egun har daitezke, urte osoan modu proportzionalean. Baldintzapeko askatasuna lor dezakete zigorraren
|
hiru
laurden betetakoek, preso gaixoek edota 70 urtetik gorakoek.
|
|
2020
|
|
|
Txapelketak aurreikuspenak bete zituen, zelaian zein harmailetan. Milioi batetik gora ikusle izan ziren zelaietan, eta harmailen
|
hiru
laurden beteta egon ziren: %74, 54 Sarrera guztiak saldu ziren 25 lehiatan.
|
|
|
Aurkezpenean Sara eta Izar haurren kasuak izan dituzte gogoan, eta esan dute aurrerantzean Usurbildik Valentziarainoko 600 kilometroko bidaia «luzea, arriskutsua, aspergarria eta garestia» egitera behartuko dutela Xua. Eskatu dute legedia betetzeko, bi euskal presoek espetxe zigorraren
|
hiru
laurden betea baitute honezkero, eta posible baita haiek baldintzapean aske uztea.
|
|
|
Xua Gurasoekin Etxera taldeak nabarmendu du Lasagabasterri eta Urangari urte eta erdi falta zaiela zigor osoa betetzeko,
|
hiru
laurdenak beteta dauzkatela, eta baldintzapean aske geratzeko eskubidea dutela; hau da, banaketa eragotz daitekeela. «Bestela, Xuak 1.100 kilometro egin ditu gurasoak ikusteko».
|
|
|
Joseba Azkarragak ere bide beretik jo du, eta, «giza eskubideen defentsan», egungo «mendekuzko» espetxe politika bertan behera utzi beharra nabarmendu du. Biek gogoratu dute Xuaren gurasoek zigorren
|
hiru
laurdenak beteak dituztela eta, ondorioz, aske behar zutela.
|
|
2021
|
|
|
Bigarren graduan daudenek murrizketa gutxiago badituzte ere, Atxak eta Azkarragak nabarmendu dute hirugarren gradura igarotzen uzten ez badiete preso horiek ez dutela aukerarik izanen baldintzapean aske gelditzeko. Hain justu, zigorraren
|
hiru
laurdenak betetzen dituztenean izaten dute presoek baldintzapean aske ateratzeko eskubidea, hirugarren graduan baldin badaude. Gaur egun 60 euskal presok dute betea zigorraren zati hori, eta bertze zortzi egonen dira egoera horretan aurten:
|
|
|
Hain zuzen ere, gaur egun dagoen espetxe politikatik «lege arruntera pasatzeko» eskatzen du mugimenduak: «Presoek Euskal Herriko kartzeletan egon behar dute, zigorraren
|
hiru
laurdenak beteak dituztenek etxean egon behar dute, eta hirugarren gradura edo baldintzapeko askatasunera pasatzeko ez lukete inongo oztoporik izan behar».
|
|
|
Espetxeetan bertzelako neurri batzuk har daitezen nahi du Etxerat ek, «kalean ezarritako prebentzio neurrien antzera, bisean bis familiarrak eta bizikidetzakoak bermatzeko». Lehentasuntzat jo dituzte eri diren, 65 urtetik goiti dituzten eta zigorraren
|
hiru
laurdenak beteak dituzten euskal presoak kartzelatik ateratzea eta koronabirusari aurre egiteko neurriak «humanizatzea».
|
|
|
Larri gaixo dauden presoek eta 70 urte baino gehiago dituztenek kalean egon luketela aldarrikatu zuen. Salbuespen neurririk gabe presoen %90 bigarren graduan leudekeela esan zuen, eta herenek baino gehiagok zigorraren
|
hiru
laurdenak beteak dituztela gogorarazi zuen, eta beraz hirugarren graduan luketela, baldintzapean aske.
|
|
|
Oharrean, kontseilaritzak adierazi zuen urte erdi igaro dela presoei azkenekoz hirugarren gradua ematea proposatu zenetik. Sei hilabete horiek kontuan hartuta, aurki hiru urteko zigorra beteko dute, gogora ekarri zuenez, eta nabarmendu zuen datozen bi asteetan zigor osoaren
|
hiru
laurdenak beteak izango dituztela guztiek. Kontseilaritzak uste du «nahikoa denbora» badela, presoen «bilakaera positiboa baieztatzeko».
|
|
2022
|
|
|
Azkenik, Etxerat ek emandako datuen arabera, 51 presok baldintzapean aske egon lukete, zigorraren
|
hiru
laurden bete dituztelako, baina aurten seik baino ez dute hori lortu.
|
|
|
Badillok azaldu duenez, Bordek zigorraren
|
hiru
laurdenak bete zituen 2019an, eta 2024an beteko du zigorra osorik. Hortaz, irteera baimena izateko baldintza guztiak betetzen ditu, eta espetxeko tratamendu batzordeak lau aldiz onartu ditu baimen horiek, baina Espetxe Zaintzako epaileak ukatu egin dizkio.
|
|
|
Ia konturatu gabe bilakatu zen Max Verstappen (Hasselt, Flandria, 1997) bigarren aldiz munduko txapeldun herenegun, Suzukan (Japonia). Haren taldeak berak, Red Bullek ere ez zuen argi lasterketa amaieran zenbat puntu banatuko ziren; berez zegozkion itzulien
|
hiru
laurdenak bete ez zirenez, puntuen erdiak jasoko zituztela pentsatuta. Iaz baldintza zurrunbilotsuetan lortu zuen lehen txapela, Nazioarteko Automobilismo Federazioaren (FIA) erabaki oker baten ondorioz, eta aurten ere FIAren beste erabaki batek lausotu du.
|
|
|
Etxerat euskal presoen senide eta lagunen elkarteak jakinarazi duenez, San Argimiro herenegun itzuli zen presondegira. 2002tik dago preso, eta 25 urteko zigorra ezarri zioten; beraz, hogei urtetik gora daramatza giltzapetuta, eta, iaz, urte hasieran, zigorraren
|
hiru
laurdenak bete ostean, Soriako kartzelatik Martutenekora eraman zuten.
|
|
2023
|
|
|
Inziartek 68 urte ditu, eta hamalau urte daramatza preso. Datorren urtean zigorraren
|
hiru
laurdenak beteko ditu.
|
|
|
Horrez gain, espetxe baimenetarako ere argudio berak erabiltzen dituztela gehitu dute, eta irakurketa hertsi bat egiten dutela horiek ahalik eta gehien atzeratzeko: legearen arabera, nahikoa da zigorraren laurdena beteta edukitzea, baina Auzitegi Nazionalak bi herenak edo
|
hiru
laurdenak beteta ez izatea argudiatu izan du horiek atzera botatzeko. «Baimenak espetxe onuratzat hartzen dituzte oraindik ere, tratamendu tresnatzat hartu beharrean».
|