|
2000
|
|
|
ARGIAk, Euskal Telebistak, irratiek, geroxeago" Euskaldunon Egunkaria" k, kazetal hizkuntza eredua sortu zuten, baina da bestelako irakur edo entzuleria dutela herri hedabideek. Eta horrek hizkuntza moldearen birdefinizioa ere badakar, hasieran kazetal hizkuntza hura hartuta ere,
|
herriko
egoerara hobekien moldatzen den euskara hartzeko.
|
|
2003
|
|
|
Zalantzak dauden arren, badirudi bertso-paper hori Erromesene baserriko Balendin Alkiza izeneko azpildarrak idatzi zuela, XIX. mendearen erdi aldera,
|
herriko
egoera aldatzen hasi zenean –txarrera–, don Paulino Azpilgo erretore izendatu eta gero. Elizako artxiboetan ibilia naiz, eta badakit, jakin, don Paulino 1840tik 1879ra bitartean egon zela.
|
|
2006
|
|
|
Sindikatuak mobilizazioa deitu zuen, kontzentrazio bat osatu zen, eta guk futbol zelaiko gazte bezala mobilizazio hori babestu behar genuela pentsatu genuen, «hau oso larria da, goazen gu ere». Niretzat hori izan zen gure
|
herriko
egoera sozial, politiko eta kulturala ulertzeko abiapuntua.
|
|
2007
|
|
|
Adibide batzuk hartuko ditugu, eepk lagundu dituen egitasmoen artean. adibideak euskaltzaindiko Jagon sailan, ikerketa bat egin zen gazteen euskarazko aisialdiei buruz. Baxok Coyos 2011 liburuan agertzen da Ipar euskal
|
herriko
egoera eta zeharkako ohar anitz badira euskal kulturaren transmisioaz.
|
|
|
Einbiou Herri Plataformak
|
herriko
egoeraren inguruan egin duen diagnostikoaren berri eman, eta herritarren iritzi eta ideiekin
|
|
2008
|
|
|
Ez dakit egun historikoa izan zen ala ez; hori denborak esango digu, baina bai izan zela egun garrantzitsua, eta ondorio positiboak ekarriko ditu gainera. Gure
|
herriko
egoera politikoa desblokeatu nahian, bakea eta normalizazioa bilatu nahian, Eusko Legebiltzarrak herriari hitza ematea ahalbidetuko duen legea onartu zuen. Oinarrizko ariketa demokratikoa izan da eta etorkizunean beste ariketa demokratiko batzuk ere egin ditugu, honako hau lehenengo urratsa baino ez baita izan.
|
|
2009
|
|
|
Tartean zeuden Alain Berastegi eta Fran Balda arbizuarrak. " Bizitzan noizbait eraso edo mehatxu faxistaren bat izan dugunok kezkaz begiratzen dugu gure
|
herriko
egoera politikoa" adierazi zuen martxoan ustezko poliziek zazpi orduz bahitu eta torturatu zutela salatu zuen Dani Saralegik, eta eraso horien helburua Euskal Herriko aldaketa politikoa amaitzea dela gaineratu zuen. Erasoen biktimek aldaketa hori beharrezkoa dela uste dutenez, haren alde mobilizatzera deitu dute urriaren 12an," Atzoko eta gaurko faxismoari stop" lelopean, 17:30ean Iruñeko autobus geltokitik aterako den manifestazioarekin.
|
|
|
–Bizitzan noizbait eraso edo mehatxu faxistaren bat izan dugunok kezkaz begiratzen dugu gure
|
herriko
egoera politikoa?, adierazi du Dani Saralegik. Eraso horien helburua Euskal Herriko aldaketa politikoa amaitzea dela adierazi dute.
|
|
2010
|
|
|
Euskal
|
herriko
egoeraz hitz egiteko, Ainhoa Barriola zirujano estetikoarengana jo dute Faktorian. Hauxe galdera:
|
|
|
Pertsona horiek guztiok interes handia erakutsi zuten Euskaltzaindiak euskararen batasunaren alde egiten duen lana jakiteko, bertoko esperientzia, ahal den neurrian, eta zeinek bere
|
herriko
egoera sozio-kultural bereziei egokituz, beren herrietara eramateko asmoz. Idazkariak euskaldunok ere duela 35 bat urte, Israelera eta egindako bidaietan, gauza bera egin genuela azaldu zien, eta, nolabait, guk aspaldian juduengandik izandako zorra, oraingoan haiekin kitatu nahi genuela.
|
|
|
Arrankudiagar batzuk Renfera jo dute zuzenean. Alabaina,
|
herriko
egoeraren arrazoitzat metroaren konpetentziagatik bezeroak ez galtzeko Basauri bezalako herri handiei lehentasuna eman dietela erantzun diete. Haatik, sinadurak batu eta Udalari aurkeztea erabaki dute, instituzioak Renferi eskaera zuzena egin diezaion eta egoera konpon dadin.
|
|
2011
|
|
|
Dobera Elkartearen sorrerarako lehen urratsak 1992an eman ziren eta eratu, 1993an eratu zen. Urte horretan Doberak
|
herriko
egoeran oinarritutako Egitasmo Nagusia prestatu zuen, bertan lehentasunezko esparruak eta helburuak finkatu zituelarik. Egoera eta eragipen ahalmenak kontuan hartuz, hauexek ziren sektore eta adin taldeen arabera finkatutako lehentasunak (Dobera, 1993):
|
|
|
izenekoa. Adituak 1640 urtetik 1840 urtera bitartean gai horiekiko
|
herriko
egoera eraman du
|
|
2012
|
|
|
Aizarnazabalen 2013ko ordenantza fiskalak ditu udalak, eta tasa eta zerga gehienak mantendu egingo dituzte hurrengo urtean;"
|
herriko
egoera ekonomikoa kontutan hartu dugu ordenantza fiskalak osatzerako garaian. Langabezia tasak ikusita, defizitarioak ez diren zerbitzuek ez dute igoerarik izango", adierazi du Alvaro Villarrek, Aizarnazabalgo alkateak.
|
|
|
Aizarnazabalen 2013ko ordenantza fiskalak ditu udalak, eta tasa eta zerga gehienak mantendu egingo dituzte hurrengo urtean;"
|
herriko
egoera ekonomikoa kontutan hartu dugu ordenantza fiskalak osatzerako garaian. Langabezia tasak ikusita, defizitarioak ez diren zerbitzuek ez dute igoerarik izango", adierazi du Alvaro Villarrek, Aizarnazabalgo alkateak.
|
|
|
Ikastetxeetako normalkuntza proiektuak, arestian esan dugunez, bertako hezkuntza komunitateko kideen artean, ikasle, guraso, irakasle, jantokietako langile eta begiraleen artean, besteak beste, euskararen erabilera babestu, indartu eta zabaltzea du helburu. edonola ere, ezin espero daiteke ikastetxeak
|
herriko
egoera soziolinguistiko osoa, goitik behera, eraldatzea; ikastetxeak nahi duena da eskolako errealitatea, ikaslea inguratzen duen eguneroko jarduna, ahalik eta euskaldunena bihurtzea, batik bat, gure ikasleak hiztun gaituak izan daitezen (esnaola, 2003). horregatik dauka eskolak duen garrantzia euskararen normalizazioan.
|
|
2013
|
|
|
Hala, alkatea eta ikastetxe bakoitzeko ikasle ordezkariak udaletxean elkartu ziren aurreko maiatzaren 10ean, erabakiak hartzeko prozesua bertatik bertara ezagutuz.Ikasleen proposamenei erantzuna eman zien Beñat Solaberrieta alkateak eta Udalak etorkizunera begira dituen proiektuak azaldu zituen. Modu berean, ikasleek
|
herriko
egoera hobetzearen alde hartzen dituzten konpromisoak aurkeztu zituzten. Besteak beste, proposamen hauek aurkeztu zituzten: • Orioko kaleetan zarata neurtzeko makinak jartzea• Auto eta motorren abiadura moteltzeko neurriak hartzea • Orioko bidegorri sarea osatzea.Proiektua garatu ahal izateko, hezkuntza komunitatea eta Udalaren arteko harremana eta komunikazioa indartzeko bilerak egin dituzte ikasturtean zehar.
|
|
|
Ikasleen proposamenei erantzuna eman zien Beñat Solaberrieta alkateak eta Udalak etorkizunera begira dituen proiektuak azaldu zituen. Modu berean, ikasleek
|
herriko
egoera hobetzearen alde hartzen dituzten konpromisoak aurkeztu zituzten. Besteak beste, proposamen hauek aurkeztu zituzten:
|
|
|
—Kakoa andrea, Kokoherriko auzapeza nauzu, entzun iezadazu, arren. Hizketara natorkizu; hizketara eta
|
herriko
egoera konpontzera. Ez besterik.
|
|
2014
|
|
|
Zestoan, gainera, herriko emakumeen eta gizonen egoerari buruzko diagnostikoa ere aurkeztuko du gaur udalak, Emakumeenganako Indarkeriaren Aurkako Nazioarteko Eguna dela aprobetxatuz. Zestoarren beharrak eta arazo sozioekonomikoak identifikatu, eta injustizia egoerak aztertzeko asmoarekin abiatu zuen erakundeak prozesu parte hartzailea,"
|
herriko
egoera sozialaren argazkia ateratzeko", hain zuzen. Gaur ezagutaraziko dituzte diagnostiko horren emaitzak.
|
|
|
Topaketak sarea ehuntzen hasteko abiapuntua besterik ez dira. Bertan Sareren aurkezpenean azaldutako edukiak landuko dira, eta galdetegi bat egingo da
|
herriko
egoera nola ikusten den, herritar sare bezala zer ulertzen den eta konpromisoa nola ulertzen den galdetuz. Galdetegia anonimoa izango da, beraz, bakoitzak bere ikuspuntua inongo beldurrik gabe azaldu du.
|
|
|
Azpeitiko Udalak, Kutxa Ekogunearekin elkarlanean, baratza parkea prestatu du Olatz auzoaren eta Azpeitiko Ikastola Ikasberriren arteko zelaian. Aritz Epelde zinegotziak azaldu duenez," jendearen eskaerak eta
|
herriko
egoera ekonomikoa aintzat hartuta ikusi genuen baratza gehiago behar zirela". Azpeitian, egun, guztira, 120 baratza daude erabilgarri; Otzaka aldean 2007tik daudenak eta Olatz ondoan egokitu duten zelaian egin dituztenak.
|
|
2015
|
|
|
|
herriko
egoera soziolinguistikoaren hainbat alderdiren berri izango duzue, bai eta egoera horren
|
|
|
|
herriko
egoera soziolinguistikoaren argazkia hitzez jartzea, ez duzue uste?
|
|
|
– Talde guztien aurkezpenen ondoren
|
herriko
egoera soziolinguistikoa deskribatzeko bost ideia nagusi zerrendatzeko
|
|
2016
|
|
|
• Aplikazioaren bigarren atal nagusia, (J alorra alegia) da EODAren muin. Euskal
|
herriko
egoera soziolinguistikoa hain aldakor bihurria izanik, berariaz zabaldu eta xehakatu da J alorra. Oso kontuan hartzekoak dira hortaz EODAko BZ, BZ/ b/ c/ d/e, BZ eta BZ/ b mailak.
|
|
|
Instituzioak, gizarte joerak kritikatu behar dira, pertsonak baino gehiago. Gazteen kontua da maskarada, kontroletik kanpo dago, nahiz batzuetan zaharragoei eskatzen duten laguntza beren koplak idazteko, herri batetik bestera doazelarik koplak berritu behar baitituzte,
|
herriko
egoeraren arabera. Izigarrikoa da maskarada, urtearen hasieratik hainbat hilabetetan herririk herri dabil, eta horretarako gazte izan behar da!
|
|
|
Hala ere, herrietako datuak interpretatzerakoan funtsezkoa da konturatzea eskaintzen diguten
|
herriko
egoera soziolinguistikoaren argazkia parametro batzuen baitan ulertu behar dela. Hasteko, ezin dugu esan datuek euskal herritarren kaleko erabileraren datuak eskaintzen dizkigutenik; izan ere, kalean topatzen ditugun solaskide guztiak ez dute zertan Euskal Herrian bizi direnak izan.
|
|
|
Halako lana hartuta, merezi du gelan talde bakoitzak egindakoa ahoz partekatzea. Gainera, horrela,
|
herriko
egoera soziolinguistikoaren hainbat alderdiren berri izango duzue, bai eta egoera horren argazki osoagoa ere.
|
|
|
Herriko egoera soziolinguistikoarekin erlazionatutakoak direnez ikerketa guztiak, merezi du aurkezpen guztiak egindakoan mahai inguru moduko bat osatu eta bost ideia nabarmenenak adostea,
|
herriko
egoera soziolinguistikoaren argazkia hitzez jartzea, ez duzue uste?
|
|
|
Talde guztien aurkezpenen ondoren
|
herriko
egoera soziolinguistikoa deskribatzeko bost ideia nagusi zerrendatzeko ekarpen egokirik egin badut. (P)
|
|
2017
|
|
|
HIZKUNTZA BIZIBERRITZEA ETA LAPURDIKO KOSTALDEKO ZENBAIT IKASTOLETAKO ARGAZKI LINGUISTIKOA ikerketa galdera argitzen laguntzeko eraiki dugun marko teorikoarekin hasi aitzin, ipar euskal
|
herriko
egoera soziolinguistikora eta ikergai ditugun gurasoen ikastetxeetara hurbilduko gara.
|
|
2018
|
|
|
Nafarroan ere bai. Herriz herri hasi ziren batzordeak prestatzen, greba herrian
|
herriko
egoerara eta testuingurura lotzeko. Nork bere ukitua eman nahi izan zion Martxoaren 8ko protesta egunari.
|
|
|
Bi kasuetan 2 urte bitartekoak izan dira euskara gehien egin dutenak. Egoera hau, datui dagokion atalean azaldu bezala,
|
herriko
egoerarekin alderatuz, kontrakoa da guztiz, izan ere, Oiartzungo herrian euskararen gaitasuna %71, 7 da, eta ondorioz, UEMAKO kide dugu.
|
|
|
Eragin Linguistikoaren Ebaluazioan oinarritutako Euskara Sustapen Ekintza Plana (ESEP) urtekoa eta azkena, 2016koa. Hiru txosten hauek
|
herriko
egoera soziolinguistikoaren garapena zein izan den jakiteko erabili dira (Soziolinguistika Klusterra, 2012, 2014, 2017).
|
|
|
Herria versus hiria, 2005ean argitaratua), esaterako, nabarmentzen dute EAJrentzat sinbolikoki zer garrantzi izan duen alardeak iragan hamarkada hauetan Irunen. Etorkinez bete zen hiria, botere politikoa eskuratzeko bidea eragotzi zien
|
herriko
egoera soziologiko berriak, baina alardearen antzezlanean ardura postu garrantzitsuetan jarraitu nahi zuten. Hara Gorka Morenok libururako idatzitako pasarte bat:
|
|
|
Azpeitiarrok zeresan handia dugu Euskaraldian; izan ere, gure
|
herriko
egoera soziolinguistikoari ekarpena egiteaz gain, inguruko herrietan eta hirietan ere eragin dezakegu. Herri euskaldun bateko bizilagun bezala, euskara gurekin emango dugu edonora, eta indarra emango diogu Euskal Herri osoan zabal dadin.
|
|
2019
|
|
|
...en normalizazioak aurrerapauso garrantzitsuak egin dituen arren, esan daiteke osasun arreta euskaraz ez dagoela inon ere bermatuta. arreta soziosanitarioaren inplikazioa kontuan hartuta (osasuna baita oinarrizko eskubidea eta berdintasunaren zutabeetako bat), hizkuntzak berebiziko garrantzia duen arlo honetan antzeman daitekeen atzerapena batetik, eta diskurtso egoki baten gabezia bestetik, euskal
|
herriko
egoera administratibo zein soziolinguistikoaren ondorioa eta erakusleak direla esan daiteke.
|
|
|
«Baina guk ez ditugu haizatzen inora ez doazen diskurtso demagogikoak», ohartarazi du.PSE EEko idazkari nagusi Idoia Mendiak botoa eskatu du, Espainiako Gorteetarako hauteskundeetan lorturiko «garaipen argia» errepikatu ahal izateko: «Oraindik ez dugu amaitu lana», esan du.EAJ kritikatu du «banatzea eta Europako herrialdeak katramilatzea beste xederik ez duten proposamenak» egiteagatik, eta galdetu du nola defendatuko duten jeltzaleek kontzertu ekonomikoa «Europako Parlamentuan Ciudadanosen talde parlamentario berean baldin badaude».Portugaleteko alkate Mikel Torresek, berriz, laudoriozko hitzez deskribatu du bere
|
herriko
egoera. Haren esanetan, «ukaezina» da Portugaletek «aurrera» egin duela, eta kritikatu egin ditu «ezezkoan tematzen direnak eta Portugaleteri buruzko proposamenak aurkezten ditugunean beste aldera begiratzen dutenak».Azkenik, Jose Luis Abalos Sustapen ministroa Espainiako politikaz aritu da bere berbaldian.
|
|
|
Hala ere, kritikoak izango garela aitortu dugu. Negoziazio fase osoan ez dugu EAJren deirik jaso, ez dute asmorik izan
|
herriko
egoera gurekin partekatzeko. Bere aldetik, PSE ri hasieratik eskaini genion hitz egiteko gonbite hori.
|
|
2020
|
|
|
Jakitun dira
|
herriko
egoera ez dela ona, eta ulertzen dute neurriak hartzea, baina onartzen ez dutena da neurri horiek" beti sektore berari" eragitea. " Egia da tabernetan eta jatetxeetan jendea elkartzen dela, hori ez dugu ukatuko, baina ematen du leku horietan bakarrik gertatzen direla kutsatzeak", esan du Aizpuruak.
|
|
|
Horren harira, alkateak esan du azken hilabeteetan kolpatutako sektoreetako bat izan dela ostalaritza: " Sektore ekonomikoen beharrei erantzuteko ahalegina egiten ari gara, eta aurrerantzean ere, udal baliabideak erabiliko dira gure
|
herriko
egoera ekonomikoa sustatzeko". Alkortak adierazi duenez, udalaren laguntza" osagarri" bat da, erakunde horrek dituen baliabideekin" ezinezkoa" delako dena konpontzea:
|
|
|
Semaforo gorriak piztuta jarraitzen duen arren,
|
herriko
egoerak nabarmen egin du hobera azken egunotan. Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak gaur eguerdian kaleratu dituen datuen arabera, atzo sei positibo zenbatu zituzten herrian; horiekin, 31 dira astebetean baieztatu dituztenak.
|
|
2021
|
|
|
EH Bilduren iritziz onartutako aurrekontuek ez diete behar bezala erantzuten Lasarte Oriako beharrei. " Gure
|
herriko
egoera sozialari eta COVIDaren krisiak areagotu dituen beharrei ez zaie behar bezala erantzuten. Adibide gisa, gizarteratzeko udal laguntzak 37.000 € baino ez dira hazi 2019ko aurrekontuekin alderatuta".
|
|
|
Bingoan jokatzeko saioak, berriz, urrian hasi zituzten, baina, Azkoitian COVID kasu positiboen intzidentzia tasa 400etik igo zenean, bingoko saioak eten egin zituzten. " Orain jendea eskatzen ari zaigu bingoa antolatzeko, baina
|
herriko
egoerak hobera egin bitartean, ez ditugu saioak antolatuko", azaldu dute argi batzordekideek.
|
|
|
Urte hastapenean, Barkhane operazioaren karietara aire armadak bonbardaketak antolatu zituen, polemika eta ihardukitze frango sortu zituen. Sahel eskualdean hedatuak diren frantses indarren inplikazioa, Minusma deitu Mali
|
herriko
egoera egonkortzearen aldeko Nazio Batuetako Misioak zuzenki argitarazten du.
|
|
|
Izan ere, euskararen arnasgunea da Zaldibia, eta herriko hizkuntza nagusiari eutsi nahi diogu, herritarren arteko zubiak eta komunikazioa bermatuta. Beraz, ezinbestekoa izango da ikasle horiek euskaraz errotzea,
|
herriko
egoera soziolinguistikoa ez iraultzeko. Neurri eta estrategia praktikoak erabaki eta probatuko ditugu, guztien artean adostuta.
|
|
2022
|
|
|
Dekretu horrek handitu egin zuen udalek hizkuntza kontuetan zuten eskumena. Terrazen ordenantza ez da horregatik aldatu; bestela ere aldatzeko asmoa zeukan Orioko Udalak, lehen geneukana zaharra zelako, eta, plaza oinezkoentzako jarri denetik,
|
herriko
egoera asko aldatu delako. Orduan, ordenantza berria egitean, aukera genuenez, aprobetxatu egin dugu euskarari lotutako baldintza batzuk eskatzeko.
|
|
|
Unanuek salatu du apaldu egin dela hiesak aspaldi zuen ikusgarritasuna. Bereziki, Bermeo bere
|
herriko
egoera ekarri du gogora, «anonimotasunera» pasatu direla azalduta.
|
|
|
Eta, bitartean, etxera bidaltzen duten diruari esker beren familiek utzikerian bizitzea erabakitzen dute. Ricardo jaunak
|
herriko
egoera hobetzeko proiektu asko ditu, baina horiek aurrera eramateko atzerritarren laguntza baizik ez du nahi, bertakoekin lan egitea alferrik da eta, ezta aipatu ere. «Begira, Europak kolonizatu egin behar gaitu».
|
|
|
Hain zuzen ere, joan zen astearteko udalbatzarrean, udalean ordezkatuta dauden bi alderdien aldeko botoekin onartu zuten ELE aplikatzeko Uemak sortu duen metodologian oinarritutako ordenantza. Horrenbestez, planak onartzerako edo proiektuei baimenak ematerako horien hizkuntza inpaktuaren ebaluazioa egingo du erakundeak aurrerantzean, horiek
|
herriko
egoera soziolinguistikoan izan dezaketen eragina neurtzeko.
|
|
|
Izan ere, udalek onartutako planek eta proiektuek eragin zuzena izan dezakete hiztunen komunitateetan. Besteak beste, biztanle kopurua edo herria bisitatzen dutenen kopurua handitu dezakete, herritarren ohiturak aldatu edo
|
herriko
egoera soziolinguistikoan eragin.
|
|
2023
|
|
|
Mikelekin ez nuen kooperatibismoaz askorik hitz egin,
|
herriko
egoera eta etorkizuna izaten genuen mintzagai, baina badakit lan burujabearen alde eta kooperatibak sortzeko egiten dugun borroka estimatzen zuela. Harremanak aske eta konpromisoz eraikitzea denon kontua da, transfeminismoa, ekonomia eraldatzailea edo herritarren eguneroko behar materialak diren bezala.
|
|
|
Morcillok ere adierazi zuen bakoitzaren esperientzia kontatu ahala antzeman zuela afera komun ugari zituztela: «Gure
|
herriko
egoera politikoak haurrak ginenetik markatu gintuen. Txanpon beraren bi aldeak ginen:
|
|
|
San Cristobal de las Casas
|
herriko
egoera oso nahasia da, eta altxamendu armatu hau, gainera, Mexiko eta Amerikako Estatu Batuen arteko Merkataritza Libreko Itunaren onarpenarekin bat dator...
|