|
2000
|
|
|
patatak, aguakateak, guaiabak, mangoak, bananak, eta bertze mila tuberkulu eta fruitu, hauek zaku batzuetan, horiek moritxearen palmaz eginikako saskietan eta haiek ihizko otarreetan—, bortz gizon iritsi ziren Santo Tomáserat, zaldiz, gibeletik morroi batzuk zituztela, batzuk zuriak, beren asto eta mandoetan, eta bertzeak, gehienak, indiar horiak, oinez zihoazenak, bakoitza bere kargarekin, zeren eta haien artean lau motatakoak baitziren zamariak: zaldiak, astoak, mandoak eta indiar horiak... hauetarik hainbat eta hainbat biharamunean salgai jarriko zituztenak, zeren esklaboak baitziren eta esklabo gisa saltzen baitzituzten, beltzak eta bertze jende miserable batzuk bezala; eta bortz gizon haiek
|
herriko
bertze ostaturantz zihoazen, zeina baitzen Octavio Hernando zeritzan gaztelau batena. Mementu hartan Fernando Pachecorekin geunden, eta hari aditu genionetik jakin ge nuen ezen gizon haiek bigarren semeak zirela eta Espainiatik etorriak —Avilatik eta Zamoratik—, aberasteko edo kargu inportant baten erdiesteko asmotan, nahiz eta azkenean fortunak bere lekurat ekarri zituen eta, halatan, xede apalagoetarat etsi behar izan zuten —Joxe Aberasturik ere egin zuen bezala, itxura guztien arabera—, zeren kapataz gisa trabailatzen baitziren, bazter haietako jauntxo boteretsu batzuen lurretan; eta jakin genuen, halaber, ezen aldian behin etortzen zirela, bai jendearekin eta bai balizko erosleekin hainbat tratu egiteko, zeinetarik gehienak beren etxaldeetako ganaduarekin loturik baitzeuden, bai jan edanen eta bertze hornizoin batzuen erosteko eta beren nagusien etxalekuetarat garraiatzeko... baita kalapitaren bat sortzeko ere hainbatetan, zeren guztiak ere baitziren, ostatatzen gintuen gizonaren erranetan, gizon gaitzak eta ondikozkoak, gerlatiak eta maliziatiak, okasinotsuak eta inkontru gaixtokoak.
|
|
2008
|
|
|
Igantziko plazatik abiatuta, herrian barna itzulixka bat egin zuten eta hor ikusi genuen, kadete mailako Nafarroako txapeldunari, Aitor Begino igantziarrari sailkapen buruan. Segidan,
|
herriko
bertze txirrindulari beteranoa, Ciclos Iñaki taldeko Joxe Mari Goia pasatu zen. Jakina, proba ez konpetitiboa izan arren, konpetizioan ibiltzen diren txirrindulariek elkar neurtzeko baliagarriak izaten dira Igantzikoa bezalako probak.
|
|
2009
|
|
|
Urriaren 24ean Lesakan Sastrinera mendi martxa egitekoa zen, Iñaki Fagoaga eta
|
herriko
bertze presoei elkartasuna adierazteko, baina joan den urtean bezala, Guardia Zibilak martxa hori zapuztu zuen.Goizeko bederatzietan zen abiatzekoa martxa plazatik, eta ordurako Guardia Zibilaren sei patrol bertan zeuden. Plazan ez zen inor bildu, baina guardia zibilek goiz osoa bertan eman zuten.
|
|
2012
|
|
|
Gero, bezperako danborrada ibili zen. Ortziral arratsean izugarrizko jendetza ibili zen Lesakako karriketan eta Landazelaietan eta
|
herriko
bertze berdegunetan hainbat lagunek akanpatu zuten.
|
|
2014
|
|
|
Iluntxean, 6etarik fite, plazarat itzultzea eta hor besta haundia: dantza, kantu, soinu, denak herritar adin desberdinetako talde edo presunek eskainirik, hala nola Denentzat dantza taldeko dantzariek, Laura Bide musika erakaslearen ikasle gaztetxoek,
|
herriko
bertze soinu jole gazteek eta hor izanen diren herritar kantari guziek; parte hartzaile hok denak, bat bestea bezain trebe izanez. Besta ere jateko eta edateko goxoekin, Herriko Etxeak eskainiak:
|
|
2015
|
|
|
Aurten 38 urte (1977) Sarako ikastola antolatua izan zela 6 edo 7 haurrekin ama eskolan eta urtero emendatzen ari da, orai badira 105 haur. Ama eskolan eta CP mailan euskaraz ikasten dute bakarrik, CE1etik CM2 arte ikasten dute euskaraz eta frantsezez, hola seigarren mailan sartzen direlarik bi lengoaiak ongi egiten dituzte. Haurrak ongi segituak dira, ez eskolan bakarrik, parte hartzen dute ere herriko festibal guzietan (Olentzero, Ihauteri, Telethon, Korrika, bertsu eta bertze), egiten dute pedagogia
|
herriko
bertze eskolekin, bai eta auzokoekin. Haurrak inguratuak dira, izan irakasle edo kasuemaile:
|
|
2017
|
|
|
Lurra eta Mikel txikitako lagunak ziren, Lurraren familiaren borda ez baitzegoen Mikelen etxetik oso urrun. Txikitan, gaztetan, Lurrarekin ez zegoelarik bakarrik egoten zen Mikel beti, eskolako eta
|
herriko
bertze haurrek, bitxo deituta, baztertu egiten zutelako. Haurtzaro zaila izan zen Mikelena, bullying hitza asmatzeke zegoen arren.
|
|
2018
|
|
|
Aetzak lan bila Garazin ibiltzen ziren, are Baigorri eskualdean, Oztibarren... aitzurtzen, lurberritzen, segan, iratzeketan, arto jorran, morroi. mutilak ez ezik, neskatoak ere herriz herri ibiltzen ziren segan, arto jorran edo neskame. Gure amatxi Bitoriana gaztaroan horrela ibilia ere zen
|
herriko
bertze neskatoekin; behin Bankaraino joanak ziren eta berdin Agoitz aldera, Olaberrira eta inguruetara. Agoitz aldeko zereal alor zabal eta handiak lan bide erreza zitezkeen, unagarria baina zailtasunik gabekoa; berriz, mugaz bertzaldeko herrietan alorrak aldapaz beterik, beti ere deus guti Aezkoakoekin konparatuz.
|
|
|
—Bai, guk ez gindakie zer zen baina amak egun bates erran zaugu" Zazte Bidondoinera eta galdegin luzapidea emateko, fabores, behar dugula". Gaizo gu, Martin anea eta biok faten gine, aldapa goiti,
|
herriko
bertze puntan den etxe gartra eta" Dograziassss!" oihus. Bidondoineko maztekiak lehotik" Zer nehi duzie?"," Pues, amak erran daugula luzapidea emateko fabores"," Ah!
|
|
2020
|
|
|
Astelehenean egindako batzarrarekin hasi zituzten prestatutako ekinaldiak; bihar herrian hedabideen aurrean eginen duten agerraldia izanen da asteko azkena. Ospako kideek
|
herriko
bertze hamaika kolektiboren babesa jasoko dute jendaurrean.
|
|
2021
|
|
|
Seroneko Esperantzaren eta
|
herriko
bertze emakume baten solasak bildu ditugu oraingoan.
|
|
2023
|
|
|
Cabodevillak eta
|
herriko
bertze hainbat emakumek Garnatxa emakume elkartea sortu zuten, duela bi urte, eta dokumental bat prestatu dute Y a la viña también izena du, herriko emakume horiek San Martin Unxeko ondare nagusietako batekin izan duten lotura azaltzeko: ardoarekin, alegia.
|
|
|
Ijito elkarteen lana nabarmendu du Hernandezek, bertzeak bertze, aldaketa horiek azaltzeko. Tafallan, Sinando Kali (ijito izanda) sortu zuten Hernandezek eta
|
herriko
bertze hogei emakume inguruk, 2001 urtean. " Elkartearen helburua da herriko emakumeei tresnak ematea, senti dezaten ez daudela bakarrik".
|
|
|
Eguzkia apaltzen eta horitzen den tenore horretan, Ainarak inoiz baino azal xuri eta leunagoa zuen. Mahats hartzituak ematen duen begi dirdiraz,
|
herriko
bertze proiektu bitxi bat kontatu zion: erretreta, behar den bezala, telebistari so pasatu ordez, adineko batzuk gauzak egitera tematzen omen ziren.
|
|
|
Cabodevillak eta
|
herriko
bertze hainbat emakumek Garnatxa emakume elkartea sortu zuten, duela bi urte, eta dokumental bat prestatu dute —Y a la viña también izena du—, herriko emakume horiek San Martin Unxeko ondare nagusietako batekin izan duten lotura azaltzeko: ardoarekin, alegia.
|