|
2003
|
|
|
Badut uste, ororen buru, hau dela gure herriak behar duen justizia: alde batetik,
|
herri
orok hartze dituen herri eskubideak Euskal Herriak ere erdiestea, eta, bestetik, herritar bakoitzari zor zaizkion giza eskubideak euskal herritar bakoitzari bermatzea. Hor daude beraz lehian, gutartean, giza eskubideak eta herri eskubideak.
|
|
|
Hau da, ez besterik, herri honetan bizi dugun gatazkaren iturburua: Espainiako eta Frantziako estatuek ez dute aitortzen herri bat garela eta, beraz, ez dute onartuko nazioarteko legediak munduko
|
herri
ororentzat onartzen dituen eskubideak dagozkigula guri ere.
|
|
2004
|
|
|
Jakina, egiten ari garen hautu honetan, euskararen nagusitasuna dugu xede eta helburu, besteek euskal lurraldearen eremuan izan ditzaketen eskubideak zapuztu gabe. Hegemoniaren aldeko aukera, hortaz, azken buruan,
|
herri
orok bere nortasun jakinaren arabera bizi ahal izateko eskubidean datza, ez inori bere etxean berea ez duen nazio nortasuna zapuzteko jokabide doilorrean. Totalitarismoaren aurkako estrategia dugu hemen hegemoniaren auzi hau; nolabait esan, herrian herriko, lurraldean lurraldeko eta historian historiako izateko funtsezko giza eskubideak legitimatzen du gure hautuaren izaera etikoa eta politikoa.
|
|
2007
|
|
|
Herri hautatu bakoitzak (h. d., momentuan izpiritu unibertsala berak inkarnatu eta historian buru ibiltzeko zoria suertatu zaionak), izpirituaren garapeneko maila historiko bat ordezkatzen du, hura burutzea da bere misio guztia. Misio hori betetzen ari den bitartean, berak ordezkatzen ditu izpiritu unibertsalaren interesak (hots, arrazoiarenak), esku eta zuzenbide oro du beste
|
herri
ororen gainean: berak gidatzen du historia.
|
|
|
Hain zuzen historiaren helburua gizatasuna manifestatzea da, egin ere egiten ari dena, ez denboraren buruan erdiestekoa: beraz, historia helburuan dago, helburuaren errebelazioa da; eta
|
herri
oro beti historiaren helburuan dago,, herri guztiak Jainkoagandik berdin hurbil?, Ranke ren esamoldean (Jainkoarekin munduaren izpiritua bezalako zerbait ulertuz; Herder-en, herri bakoitzak bere baitan du bere zoriontasunaren zentroa?) 893 Historiaren ikusmolde unibertsalistagorik ez dago.
|
|
2009
|
|
|
Kreatzailearen ezagutza natural (razional) bat mundu guztiak dauka, herririk primitiboenek ere. Berdin, gizon emakume eta
|
herri
orok dauka moral zuzenaren ezagutza bat berezkoa, naturak emana, hots, Kreatzaileak: –la morale vient donc de Dieu comme la lumière?
|
|
2010
|
|
|
izan zela. Hutsune horretan marka sakonagoa ikusi nuen, Henry Moore eta Eduardo Txillidaren eskulturetan baino, hiri eta
|
herri
orotan alde zaharra aurkitu ohi dudalako. Nabarmena ere izan zen kafetxo bat hartu nahian Eskola Publikoen aldera taberna batean sartu nintzenean.
|
|
2014
|
|
|
Nazionalitateen printzipioa, Boeckhentzat, hain zuzen Estatu moderno zanpa zurrupariaren aurka nazionalitate naturalen gerizarako beharrezko zuzenbidea da, eta honela defini liteke: ?
|
herri
ororen eskubidearen begiramena, bakoitzak bere burujabetasun kulturala[, geistige Selbständigkeit?] norbere hizkuntzan erabilkatu ahal izateko? 1273 Begiramen behar hori Boeckhek hiru agindutan konkretatzen du:
|
|
|
|
herri
orok eta herritar orok bere egiteko pribatu nahiz ofizial guztiak ama hizkuntzan egikaritu ahal izan behar ditu1274.
|
|
|
batu behar zaizkio Alemaniari1291 Hori ez da haien eskubideak urratzea, eskubiderik baliotsuena oparitzea baizik:
|
herri
ororen, jatorrizko nazionalitaterako eskubidea? 1292.
|
|
|
–Principe d, après lequel les races d, hommes tendraient à se grouper d, après leurs origines, leurs moeurs, leurs langues, leur histoire commune? 1077 XI. bolumen hau 1874an argitara zen; hala ere artikulua beranduena 70 aldera jada, edonola ere gerra aurretik, idatzia zegoela dirudi1078, azken orduan argitaratzeko ukitutxo ñimiñoren batzuk gehituta1079 Europaren berrantolaketa osoa agintzen duen printzipio honen agerpena eleta politikoan berri berria dela aitortuz hasten da artikulua1080 Nazionalitateen printzipioa, irakurtzen dugu, logikoki Iraultza frantseseko ideien ondorioa da, baina hozitu, testu honen arabera? historikoki Napoleonen aurka hozitu omen da, honek Europako nazioak menderatu gura izan dituenean, erreakzioak espiritu nazionala aldarrikatu baitu, Alemanian eta Espainian bereziki,
|
herri
ororen eskubidea erreibindikatuz bere burua berak bere gogara gobernatzeko1081. Sentimendu berri, honek jaikiarazi zituen herriak menperaldi atzerritarraren aurka, independentzia nazionalaren?
|
|
|
Bide horri jarraitu behar zioten, harik eta erabat ezinezkoa gertatu arte, inbaditzaileen atzaparretan erori gabe. Ez zuten, bada, ibilbidea aldatu, eta hondamenak eta hondakinak pilatzen ikusi zuten
|
herri
orotan. Bizigune haiek guztiak, atzerritar poloniarrek sortuak haien izenei erreparatuz gero, arpilatu eta erraustu egin zituzten gupidarik gabe.
|
|
2016
|
|
|
–Le premier droit d' un peuple est d' être souverain?, dio Edmond Jouve jurista famatuak. Alegia,
|
herri
ororen lehenengo eskubidea bere buruaren jabe izatekoa dela. Areago:
|
|
2017
|
|
|
Venezian soilik, sei mila alderrai zeuden 1545ean. . Espainian, arlotez gainezka zeuden bideak, eta
|
herri
orotan gelditzen ziren? (Braudel, II. liburukia:
|
|
2020
|
|
|
Aipatutako guztiak
|
herri
ororentzat organikoak dira. Horrela direlako, ordea, Euskal Herrian orain arte izan duguna baino determinazio handiagoz jardun behar gara sustatzen, eraikitzen eta babesten.
|