|
2008
|
|
|
Jaurlaritzaren iritziz, bi dira Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako ekonomiaren hazkundearen arrazoi nagusiak: alde batetik,
|
herri
administrazioen gastu publikoari eta inbertsioari eutsi zaio edota igo egin dela beste hiruhilekoekin alderatuta; bestetik, esportazioek egindako ekarpena. Aurtengo bigarren hiruhilekoan esportazioak %9 igo dira; inportazioak, berriz, %8, 2 jaitsi.
|
|
|
Duela gutxi eskuratu zuen Gipuzkoako Foru Aldundiko Kirol Zerbitzuak Bikain saria, euskararen presentzia, erabilera eta kudeaketa egiaztatzen duen ziurtagiria. Euskal erakundeen artean, Aldundiko Kirol Zerbitzua da
|
herri
administrazioko erakundeen artean ziurtagiria lortzen lehena. Gipuzkoako udalekin batera, halaber, euskararen sustapenerako udal teknikariei laguntzeko Udal< \> ekin programa martxan da jada.
|
|
2009
|
|
|
Atzo aurkeztu zuten metodologia berria, 230 euskara teknikariren aurrean, Euskalduna jauregiko jardunaldietan. Erabilera planak
|
herri
administrazioetan goiburupean batu dira denak, atzo eta gaur.
|
|
|
Klusterren artean harreman sendoak gauzatu ditugu, baina ez enpresen artean soilik, baita
|
herri
administrazioekin ere. Gainera, industria sektorea berriro definitu dugu, eta helburu erkideak lortzeko denbora eta konpromisoa eskatzen duten alderdi estrategikoak esperimentatu eta alderdi horietan aurrerapenak egin ditugu; helburu horiek lortzeko, ordea, beharrezkoa da lankidetzan aritzea, baita geure lehiakideekin ere.
|
|
|
Gorabehera horien artean, 271 hizkuntza eskubideen urraketari lotutako kexak izan ziren. Kexen %70
|
herri
administrazioen esparrukoak izan ziren. Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako sailburuorde Patxi Baztarrikak balorazio positiboa egin zuen zerbitzuak izandako bilakaeraren inguruan.
|
|
2010
|
|
|
Hala ere, maiz, udalaz gaindiko erakundeek (diputazioek, erkidegoetako eta eskualdeetako gobernuek eta estatuetako erakundeek) mugatu egiten dute udalerrien jardun gaitasuna. Agerikoa da
|
herri
administrazioek elkarren arteko harremanak izan eta landu behar dituztela, ezin da bestelakorik esan, baina, hori horrela izanda ere, ez da arrazoizkoa estatuek udal jarduerak eragoztea.
|
|
2012
|
|
|
Egungo egoera hau Gipuzkoan bizikleta etorkizuneko garraiobide gisa sustatzeko une erabakigarria da. Azken hamarkadetan zehar, euskal
|
herri
administrazioek sekulako inbertsioak egin dituzte errepideko garraiorentzat bide sare trinko bat sortzeko. Aukeratu zen mugikortasun ereduak gurpil zoro bat eragin zuen, eta ibilgailu motordunentzat bide berriak eraikitzeko beharra amaigabea izan da.
|
|
|
Turismoaren eremuan, kalkulatzen da 2009an Europan zikloturistek egin zituzten 2.800 milioi bidaiek 54.000 milioi euroko eragin ekonomikoa izan zutela. Petrolioaren krisia zela-eta 1973an Holandak eta, geroago, beste herrialde aurreratu batzuek hasi zuten eredua jarraituz, nahitaezkoa da
|
herri
administrazioek bizikleta bidezko mugikortasunaren aldeko azpiegituren, zerbitzuen eta jarduketen aldeko apustua areagotzea. Eta eskakizun hori are nabariagoa da Gipuzkoa bezalako lurraldeetan, non txirrindulari portzentajea eta haiei esleitzen zaizkien aurrekontuak, biak oso baxuak diren.
|
|
2014
|
|
|
Pastelaren zati txikiagoa banatzen dute horiek, ordea, datu orokorrei so. Euskara sustatzeko zuzendutako
|
herri
administrazioetan langileen berri ere eman zuen Baztarrikak: 715 zenbatu zituen denera, horietako 447 Eusko Jaurlaritzan beharrean ari direnak.
|
|
2016
|
|
|
«Euskaraz dakitenen eta ez dakitenen berdintasuna» nahi dute administrazioan: «Bai ohiko tramiteetan, bai informazio eskeetan, bai
|
herri
administrazioaren lanpostuetara iristeko aukeran». Interesgarri da hori aztertzea berdintasunaren aldetik.
|
|
2020
|
|
|
«Herritarren hizkuntza eskubideak errespetatzeko hizkuntza politika batek landu beharreko eremuak, hartu beharreko erabaki nagusiak eta kontuan hartu beharreko irizpideak eskaintzen dituen dokumentua», azaldu du Paul Bilbao Kontseiluko idazkari nagusiak. Haren hitzetan, hiru eginkizun nagusi bete behar ditu anbizio handiko politika abian jarri nahi duen
|
herri
administrazioak: zerbitzuak euskaraz segurtatzeko eta informazioa euskaraz eskaintzeko bideak ezartzea; ardurapeko egituretan euskaraz lan egin ahal izateko baldintzak ahalbidetzea; euskararen garapena eta erabilpena sustatzeko neurriak hartzea bere eragin eremuan.
|
|
2021
|
|
|
Horrekin, hizkuntza eskakizunen sistemaren helburua urratzen da, hura' nahierako' sistema bat bilakatuz, boluntarismo politikora irekia; gainera, erkidegoko erakunde komunek hizkuntza politikaren zuzendaritzari uko egitea dakar, funtsezko elementua izan arren Estatutua onartzeko itunean. Hizkuntza eskakizunari derrigortasun data ezarri nahi zaio lanpostu guztietan (hortik aurrera, hizkuntza eskakizuna nahitaez bete behar da lanpostu horretan sartzeko edo lanpostuari eusteko), eta horrek esan nahi du
|
herri
administrazioetako hizkuntza normalizazioaren helburua (pertsonen hizkuntza eskubideen erabilera eraginkorra bermatzekoa zena) aldatzen dela, administrazioen euskalduntzea, bera, sistemaren beraren helburu bihurtuta.
|
|
|
Etxebizitzetan,
|
herri
administrazioetan eta hirugarren sektorean, instalatutako moduluen potentziaren araberakoa izango da laguntzen banaketa. Nafarroako Gobernuak kalkulatu du partikular batek 5.300 euro inguruko inbertsioa egingo lukeela 2,5 kWp ko instalazio fotovoltaikoa eta 4,5 kWh ko metatze sistema jartzeko.
|
|
|
EEEren laguntzen kasuan, helburu ekonomikoa duten erakundeetan, hots, enpresetan, eskaera egin ondorengo inbertsioak lagunduko dira. Etxebizitzen sektorean eta
|
herri
administrazioetan, joan den ekainaren 30etik aurrera abiatutako inbertsioak lagunduko dira.
|
|
|
«Eragile askoren beharra aurreikusten du. Plan honek euskara adarreko eragileak behar ditu, baina baita
|
herri
administrazioetan lan egiten duten ekonomiaren adarreko eragileak ere».
|
|
|
Errealitatea eta haren aniztasuna aitortzen esperientzia luzea duten lurraldeak, eta, horregatik, bi hizkuntza ofizialak berdintasunean eta inolako diskriminaziorik gabe gero eta normalizatuago erabiltzen saiatzen direnak; aldi berean, babes berezia ematen zaie hizkuntza mendetan gutxitutakoei. Izan ere,
|
herri
administrazioek bermatu egin behar dute herritarrek bi hizkuntza ofizialetako edozein erabiltzeko duten eskubidea, bai eta hizkuntza horien ezagutza bermatuko duten hizkuntza politikak gauzatzekoa ere. Esparru horretan ere esperientzia handia dugu hizkuntza koofizialen normalizazioan eta hizkuntza horiek ikastea bermatuko duten hezkuntza sistemak sustatzen.
|
|
|
CELROM Eskualdeetako edo Eremu Urriko Hizkuntzen Europako Gutunak, Europako Kontseiluak 1998an onartu eta ordudanik indarrean dagoenak, estatu sinatzaileei konpromisoa harrarazten die
|
herri
administrazioan, justizian eta komunikabideetan hizkuntza horiek erabiltzeko eskubidea bermatzeko, bai eta haien irakaskuntza bultzatzeko ere. Hogei urte geroago, laguntza eman behar zaie ikerketari eta esku hartze estrategikoari, bai hiztun dentsitate handiko eremuak babesteko, bai, beste muturrean, arrisku sozialari aurre egiteko, hau da, higaduratik babesteko, baita hizkuntzen desagerpenetik babesteko ere, kasu batzuetan oso aurreratuta baitago prozesu hori.
|
|
2022
|
|
|
Sektorerik inportanteenak, zerbitzuak, %5 berreskuratu zuen iaz, baina haren barruan alde nabarmenak daude. Horrela,
|
herri
administrazioa, hezkuntza, osasun eta gizarte zerbitzuetako jarduerak hazkunde apalagoa izan du(+ %2, 5), merkataritza, ostalaritza eta garraioarekin alderatuz gero(+ %8, 9). Arrazoia nahiko sinplea da:
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzarekin, Emakunderekin, Uema rekin, hiru foru aldundiekin eta hiru hiriburuetako udalekin elkarlanean, EUDELek parte hartzen du HAKOBA Herri Aginteen Koordinazio Batzordean, euskal udalerrien izenean. Helburu nagusia da
|
herri
administrazioen arteko euskarazko harremanak areagotzeko proiektuak abian jartzea eta herri erakundeen artean lankidetza indartzea. Adostutako egitasmo bateratuen artean, aipatzekoak dira euskara eremu sozioekonomikoan sustatzeko plana, euskara kirolean sustatzeko plana eta ESEPa (Euskara Sustatzeko Ekintza Plana) berritzeko estrategia lerroen diseinua.
|
|
2023
|
|
|
Halere, azaldu du euskararekin zerikusia duen gai orok «kezkatzen» duela Jaurlaritza, eta lan egiten ari dela euskara biziberritzeko prozesuaren aldeko «hizkuntza politiko progresiboa eta tokian tokiko ezaugarrietara egokitua» aplikatzeko. Hala, azaldu du berme juridikoak areagotuko dituztela, eta gaiari arreta berezia jarri diotela tramitazio bidean den dekretu berri batean, zeinak
|
herri
administrazioetan euskararen erabilera normalizatzeko prozesua arautuko duen.
|