|
2000
|
|
|
Hiru euskal irratiek SIADECOri eskaturiko inkesta baten arabera, Irulegiko Irratiak bereganatze tasa handiadu Ipar Euskal Herrian (21.000 entzule) eta batez ere Behe Nafarroan, bere entzuleria eremurik handiena duena, %92ko euskaldunekin; hau da, 17.500 pertsonak,, ezagutzen dutela irrati hau, eta entzuleriaren %71 leiala da. Gure Irratiak, entzute eremu nagusia Lapurdin du (48.000 euskal hiztun baino gehiagorekin), eta24.000 entzule ditu Ipar Euskal Herrian,
|
hauetarik
22.000 Lapurdin; hau %44, 4 da.Xiberoko Botzak, aldiz, 9.000 entzule ditu bakarrik; hau da, euskal hiztunen %1240 41.Azken inkesta honen arazoa da, euskal entzuleak bakarrik hartzen dituela kontuan; baina jada zehaztu dugun bezala, Irulegiko Irratiak eta Xiberoko Botzak badituztezenbait emankizun, inkesta, elkarrizketa... frantsesez. Gainera, musika emankizunbatzuk, batez ere euskal rockarenak, euskaldunak ez diren gazteek ere entzuten dituzte.Euskal irrati soziatiboen iraunkortasuna eta indarra, emankizunen ekoizpen kostuamurriztea lortzen duen beren arteko lankidetza estuaz gain, dituzten elkartasun etasostengu sareetatik datoz:
|
|
|
Patxi Altuna akademikoak (1984) zerrenda interesgarria egin zuen euskarazko hitz pareak bilduz. Gogora dezagun, ondoko hitz
|
hauetarik
asko direla, irratilariek maiz mikrofonotik ahoskatu behar dituztenak noiz edo behin. Dakartzagun hona aipaturiko zerrendatik zenbait pare, adibide gisa:
|
|
|
Izan ere, irakurria nuen nik nola hartzen zituzten gizon zuriek indiarrak eta beltzak, baita nola
|
hauetarik
anitz lehertu eta bizigabetu izan zituzten, tratu ezin gaixtoago eta ezin biolentago baten ondotik; irakurria nuen, eta ikusia nuen, halaber, egun batzuk lehenago, nola tratatzen zituzten Trinidadeko uhartean utzi genituen itsas lapurrek jende miserable haiek, esklabo eta meneko izaiteko baizik nahi ez zituztenak... non eta ez zen urkaberako, zeren eta han egin nuen hilabete eta erdian neure begi...
|
|
|
patatak, aguakateak, guaiabak, mangoak, bananak, eta bertze mila tuberkulu eta fruitu, hauek zaku batzuetan, horiek moritxearen palmaz eginikako saskietan eta haiek ihizko otarreetan—, bortz gizon iritsi ziren Santo Tomáserat, zaldiz, gibeletik morroi batzuk zituztela, batzuk zuriak, beren asto eta mandoetan, eta bertzeak, gehienak, indiar horiak, oinez zihoazenak, bakoitza bere kargarekin, zeren eta haien artean lau motatakoak baitziren zamariak: zaldiak, astoak, mandoak eta indiar horiak...
|
hauetarik
hainbat eta hainbat biharamunean salgai jarriko zituztenak, zeren esklaboak baitziren eta esklabo gisa saltzen baitzituzten, beltzak eta bertze jende miserable batzuk bezala; eta bortz gizon haiek herriko bertze ostaturantz zihoazen, zeina baitzen Octavio Hernando zeritzan gaztelau batena. Mementu hartan Fernando Pachecorekin geunden, eta hari aditu genionetik jakin ge nuen ezen gizon haiek bigarren semeak zirela eta Espainiatik etorriak —Avilatik eta Zamoratik—, aberasteko edo kargu inportant baten erdiesteko asmotan, nahiz eta azkenean fortunak bere lekurat ekarri zituen eta, halatan, xede apalagoetarat etsi behar izan zuten —Joxe Aberasturik ere egin zuen bezala, itxura guztien arabera—, zeren kapataz gisa trabailatzen baitziren, bazter haietako jauntxo boteretsu batzuen lurretan; eta jakin genuen, halaber, ezen aldian behin etortzen zirela, bai jendearekin eta bai balizko erosleekin hainbat tratu egiteko, zeinetarik gehienak beren etxaldeetako ganaduarekin loturik baitzeuden, bai jan edanen eta bertze hornizoin batzuen erosteko eta beren nagusien etxalekuetarat garraiatzeko... baita kalapitaren bat sortzeko ere hainbatetan, zeren guztiak ere baitziren, ostatatzen gintuen gizonaren erranetan, gizon gaitzak eta ondikozkoak, gerlatiak eta maliziatiak, okasinotsuak eta inkontru gaixtokoak.
|
|
|
Eta norbaitek kartaren hausteko edo haren erretzeko tentamendurik balu, jakin beza ezen maradikatu egiten dudala lerro
|
hauetarik
eta fortuna gaixto guztiak desiratzen dizkiodala... eta hala eginen diodala gaurdanik otoitz Jainkoari gauero, ene desira horiek konpli daitezen amoreakatik.
|
|
|
—Baina egun batean iragan zen lur
|
hauetarik
aita misionest bat, eta jakinarazi nionean semeari gertatua, erran zidan: " Don Fidel, zaude lasai, zeren eta zure semea ez baitago infernuan, baina purgatorioan.
|
|
|
—Ikusten al duzu zeure soineko gorria? Bada, egun
|
hauetarik
batean bertze bat erosiko dut, zurearen antzekoa edo zurearen berdina dena. Eta nik zuri emanen dizut, eta zuk Gorukiri emanen diozu, Gorukik berak azken egunean bezti dezan eta harekin ihes egin ahal izan dezadan.
|
|
|
Harro egon zenuke zeure semeaz! Edo nahiago al zenuen gure dama
|
hauetarik
bat aurkitzea zure anaiaren kakategirat joan beharrean... eta sugegorriak, orduan, gure damaren zeraren zeretik zertzea, eta zer horren ondorez, zera geratzea? —eta azkeneko zera aipatu zuenean (cosita erraiten zion berak bere mintzairan) sabelerat eraman zituen bi eskuak, izorra gera zitekeelako keinua aditzerat emanik.
|
|
2001
|
|
|
ikusi, entzun eta usnatu bezain laster amoros nintzen, ahoa irekitzen zuen oroz, buru zokoan Metropoliz erraldoietako errauts, jende, azantz eta mugimenduak txertatzen zizkidala. Jadanik jasangaitz bilakatzen ari zitzaizkidan gau hautsi eta melenga
|
hauetarik
ahalik urrutien eroan nintzan otoizten nuen gizon zardaiaren so kuraios, fermu eta umila.
|
|
2002
|
|
|
2001 urtean, 52 ume izan ziren adoptatuak departamendu honetan. 52
|
hauetarik
6 umezurtzak ziren eta 46 beste estatuetatik etorriak: Kolonbia (9), Etiopia (6), Letonia (4) eta Bulgaria (3), konparazione.
|
|
|
Errektore berriak —erriberatar peto petoa—, eta bere taldeak, mehatxua ikusi zutela euskara gero eta gehiago eskatzen duen ikasle kopuru horietan, eta atzeraka hasi zirela, gotorlekua eratu nahian. UGTren ingurukoak
|
hauetarik
asko, PSNren babesa exijitu eta honek haize guztien kutxa ireki zuen, hizkuntza politika berrazte rtu behar zela bota zuenean. Ho rri gehitu Miguel Sanz presidentea izugarri ernegatuzela Euskararen Kontseilu ia osoak dimisioa publikoki aurkeztu zionean, eta hor dugu kontraerreforma:
|
|
2003
|
|
|
Nire lanean hori ere azpimarratu nahiko nuke: askotariko jendeak parte hartzen du euskararen aldeko mugimenduan; guraso dira batzuk, haur ttikiak beste batzuk, musikariak, teknikariak, idazleak, gazteak, profesionalak beste batzuk hizkuntza arloan ari dira lanean
|
hauetarik
batzuk, baina bestelako lanetan beste batzuk: abokatu, mediku eta abar, eta parte hartzeko modu asko dituzte.
|
|
|
Lauak, gizonak. Emazteak beude istorio
|
hauetarik
kanpo erran zuen orroaz Boz nagusiak, behin Tzarko lagunak Iris anderea komando batean onartzea proposatu zuenean. Txoko Bozekin ados zen.
|
|
|
Nitaz burlatzen zara horretan? Ez nakien haran
|
hauetarik
 otsoak aldendu zirela! Ez dakit gauza handirik.
|
|
2004
|
|
|
Nahastu, mihi, eta abar. (Ondoren doa hitz
|
hauetarik
erabillienen lerrokada bat).
|
|
2005
|
|
|
Aurreko batean esaten genuen bezala, sasoi hartan euskal ipuingintza garaiko joera modernoetatik urrun zebilen. Gerra zibila baino lehen, modu batean edo bestean, ipuingintza edo narrazio laburra jorratu zuten Bizkaiko idazleen artean aipa genitzake, 1 Bere iloba Bizenta Mogel azkoitiarrak ipuin
|
hauetarik
asko jaso zituen Ipuin onac (1804) liburua atontzeko. besteak beste: Paulo Zamarripa, R.M. Azkue, Evaristo Bustinza Kirikiño, Ipolito Larrakotxea Legoaldi, Errose Bustinza Mañariko, Sorne Unzueta Utarsus, Bernardo Mª Garro Otxolua eta Esteban Urkiaga Lauaxeta, hau ere ipuingintzara hurbildu baitzen.
|
|
|
Hala nola batek Jet pertsonal bat eskatu zuen, bere gustuko haragia jatera joateko Kanadara! Bi artista mota
|
hauetarik
zein nahiago duzue?
|
|
|
Guztiz bestelakoadaHondarribikoegoera4? Hondarribian eraginhandia izan dubertakoeuskarankanpotikherrirabizitzeraetorridirenenkopuruak;
|
hauetarik
anitzIrun erdaldunetiketorriak, gainera.1996anbiztanleguztietarik %46' 3 baizik ezziren herriko seme alabak. Gazteen artean eguneredu batuaentzutea euskarazaridirenean ezdaharritzekogauza: fakiyaizeredukoak txantxetan edobezalaerabiltzen omendituzte inoiz.
|
|
|
Apurrak baziren ordea, aiduru gelako aulkietan irakurtzen jarriak. Zenbaitetan
|
hauetarik
batek burua altxatu eta begirada borobilaz geltokiko mugimenduak aztertu, haztatu eta baloratu ostean soa berriro paperera plegatzen zuen. Guneko isiltasun hotzean egunkari hostoen inguratzea ozen bilakatzen zen, halaber edonork askatu zintzur karraka edo eztula.
|
|
|
▪ Bi margolan
|
hauetarik
zaharrena zein da?
|
|
2006
|
|
|
Asaldatzen nauten ardurek berek ere gizakume bihozberen portaerak testigatzen dituzte; izan ere, gizakume errukigabe batek nekez jakingo baitu jainko gorenaren berri. Egia da tokiotarik eta gizaseme
|
hauetarik
anitz bizi dela ardura horietatik bazter eta legearen ezjakinean. Baina zein herri libratzen da erritu basatitik? 28 Edo, zer kalte datorkio bati toki horietan, besteren gaiztakeriaren kariaz?
|
|
2007
|
|
|
Gure Aroaren lehen mendeetakoak dira maileguetarik asko. Hitz
|
hauetarik
gehienetan, eta toponimian berdin, inperio garaiko latina sartu zen, eta orduko fonetika, erromantzeek jasan dituzten aldaketak barik gorde du euskarak. Badira, hala ere, zahar itxura gorabehera, askoz beranduago sartu diren hitzak, Erdi Aroan euskaran txertatu zirenak eliz hizkeraren bidez.
|
|
|
Onarturik hori zuzentzat, galdegiten da, leinu sanskritikoko herrien goratasun hau beren ahal intelektualetan bilatu behar al den, ala euren hizkuntzan, ala patu historiko faboragarriagoetan? da, kausa
|
hauetarik
ezin dela ezein ere eragile bakartzat hartu. Hizkuntza eta ahal intelektualak, euren etengabeko elkarreraginean, ezin dira bata bestagandik banatu, eta patu historikoak ere agi denean ez dira hain zerikusgabekoak, nahiz eta guri harremana puntu guztietan argi ez agertu, herrien eta banakoen izaeragaz.
|
|
|
– Hala da Amaia –oniritzi zuen Haizeminek– 1983ko uholdearen ondotik iluntasun hura arras desagertu da. Baina karrika
|
hauetarik
pasatzean eta murruei beha egotean, nabaritzen dira jagoitik jende xeheen auhenak... So egizue ireki dute sex shop bat, begira izena euskaraz dauka, Txortaka.
|
|
2008
|
|
|
Argudio, oztopo, irain, ukazio, giltzarri, topiko, gaitzespen: hitz
|
hauetarik
edozein izan liteke akaso egokiagoa.
|
|
|
ostera, ezaugarri formalak besterik ez dituzte erakusten:
|
hauetarik
inportanteena aspi razioa da (Dusanharis> Sofuentesen, > Valpalmasen eta] eihar> Botorritako latinezko brontzekoa), baina aipatzekoak dira baita azken morfemetako afrikatuak (Selatse) zein sudurkari geminatuak ere (Itsacurrinne) (Jimeno et al. 1998, Velaza,
|
|
|
Lehen gradu atzizki horrek xe> eta txe> hartzen ditu antzinatik, eta gaurko sartaldeko euskaran erakusle eta
|
hauetarik
eratorritako kategoriak intentsitatez markatzeko erabiltzen da: hau xe, hemen txe, > hon txe>/ > oraintxe, > holaxe, > halaxe> eta kidekoetan.
|
|
|
La, marcha, de, las, antorchas, Euterpe. Fúlgida, etab.) 27 Era horretara Euskaldun Biltokia Bilboko abertzale foruzale jendearen bilgune bihurtu zen, artista girokoena bereziki (Juan Carlos Gortazar musikazalea, Manuel Losada pintorea, Francisco Iturribarria poeta...). Pertsona
|
hauetarik
gehienak erdaldunak ziren, baina euskal sentiberatasundunak. Azkuek haien artean topatu zuen bere proiektuak garatzeko giza babesa eta sostengu politiko zein ekonomikoa.
|
|
2009
|
|
|
genozidioa, gerrako krimena, bakearen aurkako krimena eta gizateriaren aurkako krimena. Espainian errepresio frankistaren ondorioz gertatutakogiza eskubideen urraketa larriak berak nazioartean kondenagarritzat jotzen direnezgain,
|
hauetarik
batzuk gizateriaren aurkako krimen izenda daitezke.
|
|
|
Horrelako gogoeta egunen inportantzia ezbaian jartzen ez badu ere, eramango diren eta hartzen ahal lituzketen xede eta norabideen betetzeko momentuari buruzko dudak dituztela esplikatu du Maite Goihenetxek, Autonomia Kolektiboko kideak. Hau da, Ipar Euskal Herriak, konpetentzia eta eskumen zabalik ez ukanki, egun
|
hauetarik
aterako diren ideiak ederrak, baina aurrera joango ez direnak direla pentsatzen du. Hautetsien Kontseiluak eta Garapen Kontseiluak ez dute konpetentziarik, ez eta fiskalitate propiorik.
|
|
2010
|
|
|
Bederatzi antzerkitxo,
|
hauetarik
batzu Antonio Labaienek zuzendu Antzertinjadanik argitaratuak, eta honela juzkatzen dituenak Arregik:
|
|
|
Bertsolarien jatorria iparraldea ala hegoaldeabertsoen laudorioan ala madarikazioan ezagun da, alde bietako bertso
|
hauetarik
bakoitzak erakusten duten bezala:
|
|
2011
|
|
|
–Zure betebeharrak ongi baino hobeki bete dituzu, Anastasia, eta oso pozik gaude. Hasteko, egun
|
hauetarik
batean aldeko txostena bidaliko diot ama nagusiari: portaera oneko ziurtagiriak zigor aringarri ohi dira, badakizu, eta seguru txosten hori ere ongi etorriko zaizula noizbait.
|
|
|
Iraizoz jimeneztarren etxaldean, ordea, lau behiren jabe ziren, eta bazituzten beren bezeroak:
|
hauetarik
gehienak etxera joaten zitzaizkien behi esnea jasotzera, baina baziren bertzelako etxeak ere, nora joaten baitziren bertako semeak. Pedro edo Tomás, edo bertzenaz Leon?, marmita eskuan harturik: mediku edo botikariaren etxera, adibidez; edo albaitariarenera?
|
|
|
Jakin nahiz hautua zutelakotz uzten ote zituztenez erroak bazterrerat, eman dizkiete erroak bakarrik. Goseak hil ditu, erro horier buruz, nahiz bazuten
|
hauetarik
nasaiki. Gertatu da ere hauxe ederragorik:
|
|
|
" Hartzen dut artaburu bat eskura: bihi guztiak zilatuak ditu, eta
|
hauetarik
bat erditik egin dezadan, zer ikusten dut. Har bat, bihiaren barneko irin guztia jan duena; bertze batean, aldiz, harrak bere aldia egina du, ulitxa bilakatzerat doa; bertze batean ez duzu deusik ikusiko, baizik harraren kuskua.
|
|
|
Jadanik baditugu
|
hauetarik
zenbait aipaturik, hala nola, satorra eta harrak. Egun sagarroiaren aldi.
|
|
|
Ezagun da, ongi behatuz, hirur seinale
|
hauetarik
. Bide haren gaineko lurra saihetsetakoa baino apalago jautsi da.
|
|
2012
|
|
|
Gogor eta gizon itxurakoa du aurpegia, ezpaina austriarra eta sudurra gakoa, azala oliba kolorekoa, burua tente, gorputz enbor eta adarrak ongi orekatuak, mugimendu guztiak lerdenak eta ibilera arranditsua. Ordurako gainditua zuen gaztaroa, hogeita zortzi urte eta bederatzi hilabete baitzituen,
|
hauetarik
gutxi gorabehera zazpi erregetzan, zoriontasun handiz eta gehienetan garaile. Hobeto behatu ahal izateko, alde batera etzan nintzen, hala nire aurpegia harenaren parean zegoelarik, baina hark niregandik hiru bat metrora jarraitu zuen; halere, geroztik sarritan izan dudanez neure eskuan, ezin dut, beraz, huts egin azalpenean.
|
|
|
Bere leihatila estuetako leiar txikiek dardara zegiten beren markoetan kotxea itxirik zegoenean, eta lohi zipriztinak gordetzen zituzten, han hemenka, ekaitz euriek ere erabat garbitzen ez zuten hauts geruza zaharraren artean. Hiru zaldiz uztarritua zen,
|
hauetarik
bata aurreratua, eta, aldapak jaisterakoan, azpia jotzen zuen binbilikatuz.
|
|
|
Baina, ukamendu hau medio, aparteko kondizioetan jartzen zuen dama. Emma, mutilarentzat, haragizko kualitateez gabetu egin zen,
|
hauetarik
ez bide baitzuen ezer lortu; eta, haren bihotzean, gora eta gora joan zen hegaztatzen den apoteosi baten era bikainean gailentzen. Sentimendu garbia zen, bizitzaren jarduketa eragozten ez duten horietakoa, bitxiak direlako lantzen diren horietakoa, eta zeinaren galerak, edukitza atsegin den baino are gehiago dolutuko baitzukeen.
|
|
|
–ihardetsi zuen Rodolphek?. Pentsa gero jende jator
|
hauetarik
bat bera ere ez dela gai frak baten gorpuzkera ere konprenitzeko!
|
|
|
Ordu baten buruan, Claudine ene bila etorri zelarik parte eman nion medikuak eman kontseiluaz. Hunek zion atsegin handiz onart liokela toki karroindu
|
hauetarik
urruntzea eta berriz gure sor lekuetara itzultzeko zoriona. Erabaki ginuen ere gerokotz elgarri hitzemaitea, sor herrira itzuli eta ezkontzeko xedetan.
|
|
2013
|
|
|
noizbait entzun dizkidazu izen batzuk zure klaseetan, musikarienak edo jakintsuenak:
|
hauetarik
bat Al Kindi. Bada, hurrengo klasean lezio teoriko bat emanen dizut, Al Kindik aplikatu baitzizkion lautari Harmonia Unibertsalaren teoria neoplatonikoak.
|
|
|
noizbait entzun dizkidazu izen batzuk zure klaseetan, musikarienak edo jakintsuenak:
|
hauetarik
bat Al Kindi. Bada, hurrengo klasean lezio teoriko bat emanen dizut, Al Kindik aplikatu baitzizkion lautari Harmonia Unibertsalaren teoria neoplatonikoak.
|
|
2014
|
|
|
Talde alternatiboak dira, beren curriculum propioa osatu dutenak, ama hizkuntzak abiapuntu dituztelarik. Eskola
|
hauetarik
asko" Eskola Autonomo Zapatista" izenekoak dira. 1994an bereizi ziren hezkuntza sistema ofizialetik eta beren eskolak sortu zituzten.
|
|
|
Ikus genezakeen moduan, %31ak Atxutxiamaikak antokaturiko ia ekintza guztietan hartzen dute parte eta gainontzekoek datuei erreparatuta, esan genezake, haur guztiak hartzen dutela parte udalekuetan;
|
hauetarik
%17ak hortan baino ez, baina gainontzekoak beste ekintza batzuetan ere aritzen dira.
|
|
|
Paparra ezin da utzi, bolanta eta bere dendariaren arteko lotura aipatu gabe. Bolant batzuk josten dute berek beren jantzia, perfekzionistak edo karakterialak dira,
|
hauetarik
naiz, besteek konplizitate bat entretenitzen dute batekin, amatxi, ttantta, laguna edo neska laguna. Edo hala bilakatuko baita kontrajantzak ematean...
|
|
|
Euskal antzerkiaren iturria ordea ihauterian dago. Kontzeptuak jalgi dira hortik,
|
hauetarik
, kontzeptuetarik, dira pertsonaiak esplikatzen eta funtzioak agerian uzten. Ihauteria herri antzerkia da, errituala, hil ala bizikoa baitzen herriarentzat, transmisio eta heziketa (g) une, jendartearen arraberritzea du trabes.
|
|
|
Koldobikaren zubia hor da eta libertimendua ere halakoa da. Neguan satorrak larretarik pentzetara sartzen dira, hesiak hazkuntzan, xarak hesolgaien mintegi, beharrezkoak izanik ere bare eta ihizi ttipi aterbe dira, axeriak
|
hauetarik
.
|
|
|
Behatu bertzerik ez da botxeek aurtiki obus bederak zer lurketak aireratzen dituen, lurrezko olatuak iduri. Obus batek ireki duen eta erdia ur eta erdia lohi den zulo
|
hauetarik
batean kukutuak dira Filipe Luro eta Etien Bonnat, lehenago Kruppen obus horietarik batek jo eta zapartatzen ez baditu, lurrak azpian hobiraturik hilko direla sinetsiak bi biak. Ez da zizparik goititzen ahal ere.
|
|
|
Ez lotsa beraz, has oraidanik lanean, mezan irakurle, katixima egile, formatzen eta beste, moda xaharreko apez
|
hauetarik
oraino baduzueno laguntzeko. Moda berrikoen tenorea jinen delarik, apez egiteko gaiak izan ditzazuen.
|
|
|
1948an atera zuten 632 orrialdetako liburu eder bat, Kantikak, 316 kantika, 371 airerekin:
|
hauetarik
88 aire frantsesak dira eta 288 euskaldunak, 55entzat, Lertxundik egin aire berriak. Lafittek beste hautaketa bat eginen zuen bainan Iratzeder eta Lertxundik berena egin zutenetik horretan gelditu zen.
|
|
|
Artikulu huntako lekua ez da aski euskal etxe eta herrien izen guziak aipatzeko. Bakarrik Argentinako euskal etxeetako batzuk aipatzeko, heien ospakizunen berri heldu zaigu
|
hauetarik
: Buenos Aires (2), Azul, Arrecifes, Bahia Blanca, Cordoba (2), Corpus Christi, Gral.
|
|
2015
|
|
|
(...) Médiamétrieren galdeketaren desabantaila gisa aipatu behar da, hiru euskal irratien hedapen eremua baino askoz ere zabalagoa dena kontuan hartzen duela(...) Irrati hauen ehunekoak askoz ere hobeak izango lirateke galdeketa honen emaitzak, herrialdeka egingo balira. Hiru euskal irratiek Siadecori eskaturiko inkesta baten arabera [ikus Siadeco, 1996b], Irulegiko Irratiak bereganatze tasa handia du Ipar Euskal Herrian (21.000 entzule) eta batez ere Behe Nafarroan(...) Gure Irratiak(...) 24.000 entzule ditu Ipar Euskal Herrian,
|
hauetarik
22.000 Lapurdin; hau [euskal hiztunen] %44, 4 da. Xiberoko Botzak, aldiz, 9.000 entzule ditu bakarrik; hau da, euskal hiztunen %12?
|
|
|
Montrejeau herrian bizi zen orai eta han pausatu ere da 81 urtetan. Bi semeren ama zen eta zoritxarrez
|
hauetarik
bat galdua zuen duela 8 hilabete. Hiru heriotze hauek penetan eman familieri doatzi gure dolumin zintzoenak.
|
|
|
Ahurtitik ebiakoitz goizean partituko dira Salieserat joaiteko Gixune, Bidaxune, Akamarre, Bastidaxarre eta Ezkozetik pasatuz. Beren bidaldi bitxia egunero segituko dute herri
|
hauetarik
iraganez: Monhòrt de Shalòssa, Arjusan, Sabres, Pissòs, BelinBeliet, Sent Sefrian, Vasats, Cocutmont.
|
|
|
Lambert kontseilari orokorrak, martxoaren 22an departamenduko lehen itzuliko bozkatzearekin batean egin herri kontsultaren emaitzak plazaratu dituzte, joanden ortziralean egin prentsaurrekoan: parte hartzea %62koa izan da,
|
hauetarik
%98ak Postaren bereixte zentroa eta zerbitzuak Baigorrin atxikitzearen alde agertu dira. Hautetsiek sustengu azkarra daukate, beraz, beren borroka segitzeko.
|
|
|
Bikote
|
hauetarik
batek jantziko du aurtengo binakako xapela.
|
|
|
Xede horrekin, sustengu bazkari alaitu bat antolatzen du azaroaren 15ean, Ortzaizeko ezkerparetan. Antolaketak ongi egiteko, galdegina da izenak lehen bai lehen emaitea eta berantenaz azaroaren 10eko, telefono zenbaki
|
hauetarik
bati: 07.50.84.70.73 edo 06.81.48.24.35 mailez ere egin ditake:
|
|
|
Bi ekipa
|
hauetarik
batek eginen du finala, azaroaren 12an, Gonzales eta Bonetbeltche ren aurka.
|
|
|
Zaldi lehiaketa Gure herrian iragan da Euskal Herriko zaldi lodien lehiaketa handi bat, Comtois eta Betroin arrazakoena. 78 zaldi ernari ala umadun,
|
hauetarik
gehienak presentatuak izan dira. Huna maila bakotxean lehen jalgien lerrokada.
|
|
|
Pilota Frantziako xapelgoaren kondu, iragan den Aste Haundian, Zaharrer Segiko zortzi ekipek jokatu dituzte finalak eta
|
hauetarik
bostek xapela eskuratu dute. Esku huska, xapeldun dira:
|
|
|
Arnegitarra Jean eta Ameriketan sortu euskalduna Mary, 80 urtetan dira eta Jean kixkun kaxkun dabil osagarriarekin, eta Maryk ‘stroke’ edo burmuineko atake moduko bat ukan du aurten eta ez da arras ontsa. Lerro
|
hauetarik
, besarkada bero bero eta tinki bat heier eta Utahko euskal familia osoari.
|
|
|
Hauetarik 127 dira" a" artikuluarekin idatziak, 16 gabe, bainan
|
hauetarik
13tan dute herritar zaharrek artikulua ahoskatzen. Beraz, 127 eta 13 dira 140, erran nahi baita %85a, eta beste hamasei" borda" izenarekin amaitzen direnak emanez egiten dute 156, %96a kasik.
|
|
|
Elbarrituen kirolaldia Laugarren urtea da, departamenduko handisport komitearen gerizan, lau zentrotako elbarrituak elgarretaratzen direla eta aurten hau lehen aldikotz Baigorrin egin da, maiatzaren 20an, Plaza Xokon eta hunen inguruetuan. Biarritzenea (Beskoitze), La Rosée (Banka), L' Arimoc (Morlaas) eta AEHM (Soustons), lau etxe hauen arteko lehiaketan neurtu dira
|
hauetarik
etorri 30 elbarritu, bakotxaren elbarritasun mugaren araberako joko ludikoetan: bowling, boccia, sarbakana, palet joko eta txirrindula egokituan.
|
|
|
Zinezko basa batzuek bezala. Hiri hori delarik aspalditik (hamabi, hogoi mende segurik Jesu Krixto aitzin!) munduko ondare berezi batzuen leku ezaguna, bainan ez osoki arabiarra eta musulmana, Unescok ere munduko ondare sailan ezarria, hain baitira eder eta baliosak erakusten dituen aberastasunak,
|
hauetarik
ainitz ezinago ederki zizelkatuak, lekuko etxe eta herri moldeak ere zinez bereziak. Horiek denek erakusten dutela jakintsuneri nola bizi ziren denboran Azirianoak deitu populukoak.
|
|
|
duko finalak. Zaharrer Segiko pilotariek
|
hauetarik
hiru jokatu dituzte eta emaitza arras onak lortu, hiruek txapela eskuratu baitute: Xitoetan, Mattin Inda eta Iban Casemajor ek 40/ 38 irabaziz Xan Daguerre eta Ramuntxo Dachary, Lau Herriko pareari.
|
|
|
Hamabi haurride ziren, gaur lau dira oraino bizi, bi arreba eta bi anaia,
|
hauetarik
bat Ipar Amerikan. Eta bertze anaiak, Senperen bizi den Pierrek, meza bukaeran irakurtu du Josep zenaren testamendu espiritual hunkigarria.
|
|
|
Pilota Joanden astean iragan dira, Euskal Ligaren kondu, plaza laxoko txapelgoen finalak. Zaharrer Segiko batasunak
|
hauetarik
7tan parte hartu du eta hiru titulu eskuratu. Huna emaitzak.
|
|
2016
|
|
|
Dena den, badut uste ideia filosofiko horretako lehen enpresa izan zela gure Elkar; gainera, Euskal Herri osora eta diktadorea hil ondoren, urrunago ere zabalduko zena, urteak joan arau. Gaur egun Elkar fundazioak orotara 450 bat lanpostu segurtatzen ditu,
|
hauetarik
120 bat espainiar estatuan eta 12 Baionan, besteak Hego Euskal Herrian. Eta lansarien eskailera, 1etik 3rakoa atxikitzen da.
|
|
|
Ene ibilbide labur hau ez dezaket burura, azken urte
|
hauetarik
aipagarriena zein izan den erran gabe: 2004a!
|
|
|
Hegoaldetik aldiz, Xabier Lete, Lurdes Iriondo, Mikel Laboa, Benito Lertxundi, Josepe Irigarai, eta Oskarbi taldea. Donosti Klub kultura eta mendizale elkartearen bidez ezagutu genituen
|
hauetarik
batzuk, elkarte hau Uztaritzen bizi ziren Intxauzti ahizpen bitartez ezagutu genuelarik.
|
|
|
hogei aktore pasa. Ni kopuruari egokitzen naiz honi antzerkia idaztean eta beste herri batek
|
hauetarik
bat arra hartu nahi balu ere, zaila da hain beste presunetako taldeen osatzea! 427
|
|
|
" Garikoitz! Har ezazu zaku ttiki
|
hauetarik
bat. Zigarretak dira.
|
|
|
XIII. mendean, kristauek gurutzadetatik ekarri laute arabiarra (al’ûd), XV. mendean orotan hedatu zen. Orduan 6 hari zeuzkan(
|
hauetarik
5 bikoitzak). Kantua eta dantza laguntzen zituen.
|
|
|
Balalaika 3 hariko(
|
hauetarik
2 berdin berdinak dira, nota bera emanez) ukrainar zistro triangeluarra da. Balalaikak 6 neurritakoak izan daitezke.
|
|
|
Erhiak edo plektro bat (zurezko, adarrezko edo plastikozko pieza triangeluarrak) baliatzen dira harien zimikatzeko eta giderreko koskei esker, jokoa aiseago eta soinua garbiago egiten da. Gitarrak arbaso anitz baditu eta
|
hauetarik
anitzek interesa berriz piztu dute, modari egokituz: lautea, XIII. mendean arabiar herrialdeetatik etorri zen (arabieraz al’ûd hitzak zura erran nahi du), eta kantua zein dantza laguntzen zituen (XV. eta XVI. mendeetako Purcellen, Dowlanden, Gesualdoren obra anitz).
|
|
|
lautea, XIII. mendean arabiar herrialdeetatik etorri zen (arabieraz al’ûd hitzak zura erran nahi du), eta kantua zein dantza laguntzen zituen (XV. eta XVI. mendeetako Purcellen, Dowlanden, Gesualdoren obra anitz). Lautearen kabila etxeak 6 hari baditu(
|
hauetarik
5 bikoitzak) eta biziki berezia da, giderrarekiko angelu zuzen bat egiten baitu; tiorba gider luzeko lautea da, eta bi kabila etxe ditu: batak 8 hari bikoitz ditu doinuarentzat, besteak berez soinu egiten duten 8 hari, pordoiarentzat; zistroa laute ttipi bat da, jotzeko aiseagoa eta merkeagoa.
|
|
|
Lehenbiziko jazz orkestrak eta amerikar herri musika lagundu ditu. Balalaika, triangeluarra, 3 harikoa(
|
hauetarik
bi berdin berdinak), Ukrainatik dator. Gitarra elektrikoak ez du erresonantzia kaxaren beharrik zeren eta harien bibrazioak korronte elektriko anplifikatu bihurtzen baitira eta bozgorailuetara eramanak.
|
|
|
XVIII. mendean, moko flautek flauta barrokoak ordezkatu zituzten. Moko flautak 7 izaritan aurkitzen dira,
|
hauetarik
nagusienak sopranoa, altua, tenorra eta baxua izanik. Flauta horien erhi jokoa zeharkako txirulena baino askoz ere zailagoa da.
|
|
|
Shakuhachia japoniar banbuzko flauta bat da, 7 zilo dauzkana. Pan flauta hodi muntaketa bat da,
|
hauetarik
bakoitzak nota bat jotzen du.
|
|
|
Urtea omore alaian bururatzeko mahain on baten inguruan, Eguberriko kantuak emanez Jojoren akordeonak lagundurik. Izenen emaitea abenduaren 7ko deituz hiru zenbaki
|
hauetarik
batera: Herriko Etxea 05 59 54 68 30, Mayi Garate:
|
|
|
Gisa bereko elkarretaratzeak deia bizpahiru aldiz egin ziren aurten, Gozategia ostatuan afari baten inguruan. Aldi huntan ere afaria 15€tan finkatua da, haatik hobe aitzinetik erreserbatzea 3 tel. zenbaki
|
hauetarik
batera: 06.86.67.90.03, 06.84.23.54.58 edo 06.87.71.08.98ra.
|
|
|
Hala eginen dute baita ere munduan gaindi bizi eta bihotza eta gogoa euskalduna duten milaka eta milaka Diasporako euskaldunek, batzuek inguruan neguko elurra ukanen dutela, edo udako beroa, Argentinan berean eta Hego Ameriketan, edo Australiako euskal etxeetan agitu bezala. Lerro
|
hauetarik
, zorionak eta urte berrirako agiantza onenak heieri eta baita zuri ere, nonahi irakurle zaitugula. Zorionak eta ongi sartu eta hobeki segi 2017 berria!
|
|
|
Herriko Etxeak aperitifa eskainiko du Elizaldian, eta bazkaria eginen da Inddianoenian, Magis jatetxean. Parte hartu nahi dutenek telefono
|
hauetarik
bati deitu behar dute: 05 59 29 76 08 edo 05 59 29 75 23 Ospakizun hortara gomit dira gisa berezi batez gerla guzietako gerlari ohiak, beren bizi lagun eta adiskideekin.
|
|
|
Aldiz lasterkaldi bat zoingehiagoka izanen da goizeko 11tan, kilometra bat eterdi egiten duena. Saien lasterkaldia deitzen da ezen ardura
|
hauetarik
asko ikus ditaike Errege lur ohi horietan.
|
|
|
Munduko hainbeste gunetan! Hortakotz loeria, utzieria eta lillura
|
hauetarik
atera du jendeak beste hainbeste lekutan bezala, nolazpait. Gerlarik ez!
|
|
|
10:00etan meza nagusia Jondoni Bixintxo elizan, zenduak diren pilotari ohientzat; 11: 15etan Bilgunen Beñat Dassance eta André Duharten omenaldia, argazki erakusketa handi batekin; ondotik zintzur bustitze eta bazkaria (25 euro) Kiroletan musikaz eta kantuz alaiturik. Gomendatua da izenen emaitea berantenaz irailaren 10eko telefono
|
hauetarik
bati: Claude Migueltorrena 05 59 93 21 90, 06 08 61 31 68; Miguel Haran:
|
|
|
Izenen emaiteko telefono zenbaki
|
hauetarik
batetara deit dezakezue: Aurelia Berasain 06 14 04 86 53, Aurelie Francisco 06 77 96 54 84, Bernadette Ondicola 06 16 97 45 82, Sylvie Francisco 05 59 54 04 01 Jo musika, hasi dantza!
|
|
|
hera entsalada xerriki zatiekin sartzean, legatza español moldean, oilokia irrisarekin, entsalada eta deserta, pusatzeko behar diren edari guziekin. Gomendatua da izenen emaitea berantenaz irailaren 10eko telefono
|
hauetarik
bati: Claude Migueltorrena 05 59 93 21 90 06 08 61 31 68; Miguel Haran:
|
|
|
'' Osasuna'' gimnasia elkarteak bere sartzea egitearekin proposatzen du gimnasiaz gain" aerodance" sail bat xutik emaitea bere bezeroentzat ortzegun aratsaldetan Bilgunen. Xehetasun gehiago bi telefono
|
hauetarik
batean: 06 72 72 48 70 edo 06 18 77 44 40.
|
|
|
Behar handiak hoiek oro, behar sozialak ere gero eta gehiago. Etorkinak ere, %30 inguru, ahal bezala moldatzen direla eta egun hautan aski harro baitziren
|
hauetarik
ainitz koloreko auzapeza dutela oraingoan. Fiertate naturala!
|
|
|
Horiek hola, jende ostea xoraturik egon da, zonbait aldiz bera ere kantari. Entzulegoaren parte bat gazteek osatzen baitzuten,
|
hauetarik
zonbaitek lehen aldikotz entzuten zituzten Manex Pagolaren kantuak. Kantaldia bururatzean, idazlea taula gainera deitua izan delarik, nolako luzeak eta beroak ez ditu ukan, kasik jende guziak xutik, hura ezin aski eskertuz!
|
|
|
Enpresa bera suntsitzeaz gain, inguruko bertze bastimendu guziek makurrak jasan dituzte. Handik hurbil dagon" Odyssée des enfants" mikro haurtzaindegiko haurreri lekuak hutsarazi zaizkie, bai eta Sequéko adinduneri,
|
hauetarik
hiru arinki zaurituak zirela. Orotara zazpi zauritu izan dira, lau aski serioski, Derichebourg enpresako biga eta ondoko enpresetako beste bi, eta hiruak arinkiago.
|
|
|
Oro lotua da Azkenik oro lotua da. Ebanjelioak hauxe zioen," nere haurrideak diren ttipien
|
hauetarik
bati egin diozuena aldi guziz, neri dautazue egin". Ezin da gehiago gizakia gizakiaren ganik bereizi, Jainkoa gizonaren ganik.
|
|
|
Bigarren zatian datorkigu tokian tokiko toponimia izendegia. Erakats elkartearen aitzineko liburuen gisa, hau ere eskuragai da telefono
|
hauetarik
batera deituz: 05.59.37.28.29 edo 06.85.87.01.02.
|
|
|
" Pour Mohamed" Calais-en egin dokumentalaren proiekzioak eman du hasiera. Huntan erakutsia da hango" jungle" delakoan etorkinen bizi dorpea eta
|
hauetarik
batekin egin elkarrizketa. Debatea ideki aitzin, Bernadette Mousques herriko axuantak erran du Baigorriko Herriko Etxeak hauen errezebitzeko egin urratsak zoin izan diren; Helene Ducarre CIMADE ko arduradunak azaldu du etorkin, iheslari eta babes eskubide galdez dabiltzanekin egiten duten lan baliosa, botereeri begira beren gain hartuz ere hauen desmartxa juridikoak eta administratiboak.
|
|
|
Xakur erakusketa bat antolatua zuen Departamenduko xakur lehiaketa antolatzen duen elkarteak, hunen buru Mattin Lagarde Larresorokoa. 700 bat zakur aurkeztuak izan dira epaileen aitzinean, arraza guzietakoak, eta
|
hauetarik
ainitzek parte hartu dute zoingehiagokan. Huntan epaitua da xakur jabearen manueri animaleak nola ihardesten duen, enegu eta traba askoz artekatua den ibilbide batean, xakurrak ez du huts bihirik egin behar.
|
|
|
Beren mugikorraren bitartez, nahi dute ere beren ibilbideaz eta herrian utzi dituztenetaz komunikatu hemengoekin eta beharrik tresnatxo hauk eskutan dauzkatela beren hurbilekoekin loturak atxikitzeko. ,
|
hauetarik
9 berriz Calais ra itzulirik, 41 daude hemen, denak gazteak, hauetan 7 adingabeko, bertze zonbaitek unibertsitateko ikasketak eginak, enpresaburu, poliziakide, musikari,... Joanden igande eguerdian, Sokorri Katolikotik Garazi eta Baigorriko hamabost bat kidek bazkaria antolatu dute lekuko janariekin, denek elgarren artean hobeki trukatzeko eta harremanak sendotzeko eta egun hori biziki giro bihozberoan iragan da.
|