|
2010
|
|
|
Jovenes sed castos gogor kondenatuz. Dena dela, gotzaina egilearen familiaren adiskidea zen, Aizpururekin
|
hartu
emanik izan ez arren, eta eskutitz bat idatzi zion, adieraziz liburua onartu egin zitekeela puntu batzuetan aldatuz gero. Bizente Aizpuruk ez zuen amore eman, ez zuen hitz bakar bat aldatu, eta Gasteizeko elizbarrutiko buletin ofizialean kondena dekretua aurkitu zuen, 1931ko martxoaren 16an argitaratua, hemen euskarara itzulita emango duguna:
|
|
|
Zuei babesa eskaintzera, orain oso zaila izaten zaigulako garbi jokatzen duten" zuena bezalako" enpresarik aurkitzea. Aizu, betiko galdu al dira giza legean oinarrituriko
|
hartu
eman finantziero haiek. Gure lurralde honetan kanpoan baino garbiagonegozioetarako nagusi izaten zen giza legeaz ari natzaizu, seguru nagoelako aldrebeskeria ugari pairatu behar izan dituzuela azken aldian.
|
|
|
Eta, guraso edo kurak diranean, nola, egin premia dan bezala, beren etxe edo hergoienetan (herri txikiai honela Araban deitzen diete) dotrina erakatsi ta konfesatuko dute? Nola beren familietako
|
hartu
emanak ta beste behar dirangauzak ondo aditu ta zuzenduko dituzte? [.] Hala, ez eskolan ta ez gramatikan, euskara behin ere utzi behar ezta.
|
|
|
Ameriketako
|
hartu
emanak
|
|
|
1900 urtean, Frantziak Rio de Oro291 eta Gineako Golkoko territorioen gaineko eskubidea aitortu zion Espainiari. 1902an hasi ziren Marokori buruzko
|
hartu
emanak zehazten. Espainiak, argudio historiko eta geografiko lausoekin, Maroko iparralde guziaz jabetzeko asmoa zuen, Fez eta Tazaraino, eta itsasertz atlantikoan behera.
|
|
|
Britainia Handiaren eta Frantziaren arteko akordioa sinatu zenetik, Parisen eta Madrilen arteko
|
hartu
emanak zehatzagoak izan ziren. 1904ko urriaren 5ean ebatzi zen bakoitzari zegokion eremua.
|
|
|
Goethek berak ere hiru zentzutan behintzat erabili zuen: 1) Munduko herri bakoitzak bere literatura egiten du, balio handikoak dira denak denontzat, eta guzion arteko
|
hartu
emanak zabaldu behar dira; 2) Gaiz eta asmoz obra unibertsalistak idazten dira, berarenak barru, eta obra horiek mundu guzira zabaldu behar dira; 3) Beste batzuetan ez da literaturaz ari zentzu hertsian, baizik ekonomia, politika eta enparauak mundu osora zabaltzen ari direla berresten.
|
|
|
Are tamalgarriagoa da besteei libre izaten uzten ez diena ez dela librea izango, gero eta lotuago egongo delako bera ere
|
hartu
eman desegoki eta zikin horietan. Gerla ezin da demokratikoa izan eta, ez da Kasandra izan beharrik, euskaldunen kontra beren beregi asmatzen diren behin behineko legeak eta hiperkontrol poliziala jende horrentzat guziarentzat geratuko direla, euren askatasunaren eta demokraziaren kalitatearen kaltetan.
|
|
2012
|
|
|
Izendapen makurra, kontuan hartzen badugu dauden daudenean kontsumitzeko produktuak direla. Egia da, lantzean behin, bitarteko horietan ere, sortu, landu eta eraman beharreko
|
hartu
emanak agertzen direla, orduan partaideek sozial eta komun izan daitezkeen loturak ehuntzen dituzte. Gehienetan, ordea, gatazka psikosoziala alboratzen duten kontsumo aukerak baino ez dira.
|
|
2013
|
|
|
Baina esan beharra dago, iritzi txar bakar horren aurrean, Zalvidearen aldekoak asko direla. Bancroften hitzetara itzuliz berriro, historialariak dio hogei urtez eginahal guztian saiatu zela Zalvidea San Gabriel misioa sendotzen," baina neofitoen maitasuna edo harekin
|
hartu
emana zuten guztien estimua sakrifikatu gabe. Zalantzarik gabe, misiolari eredugarria zen garai hartan, eta bai orduan eta bai geroago santutzat hartu izan zuen jende arruntak". 338
|
|
|
Denborarekin, Guaycuren etsaitasuna,
|
hartu
emanen bitartez baretu ordez, gaiztotu egin zen. Ez zuten aukerarik galtzen espainiarrei beren mespretxua erakusteko edo mehatxuak jaurtitzeko.
|
|
|
Guaycurekin
|
hartu
eman baketsuak izateko aukerak etenda geratu ziren horrenbestez. Eta gehiago ez zen lasaitasunik izan kanpamentuan.
|
|
2014
|
|
|
Lehena ei da arrazoi nagusi eta ia bakarra, teoria kuantitatiboak
|
hartu
emanen bolumena eta inflazioa lotzen baititu. Adam Smith ere ez zebilen diruaren aldaketa balio proposamen horretatik urruti, moneta paperari ere ezar dakiokeena.
|
|
|
Aitortu beharra zeukan: armada karlistarekin izandako lehen
|
hartu
eman zuzen hura etsigarria zitzaion. Santu zeinurik eskatu gabeko erasoa, aurrena; zaindari taldeko sarjentuarekin izandako eztabaida, ondoren; txapelean lis lore zuria zeraman Gidari Konpainiako tenienteak emandako tratu hotz eta ia mespretxuzkoa, azkenez.
|
|
|
Azala bertzerik ez da hitza, mintzaira. Hainbesteraino, hor nonbait elkartuz eta azala doi doi ukituz hortxe baitugu
|
hartu
emana.
|
|
|
2. Zentroa eta inguratzen duenaren artean
|
hartu
emanak daude, orokorrean, guztiz argiak ez direnak. Erlijio guztiak hori argitzen saiatu dira.
|
|
|
Erlijio guztiak hori argitzen saiatu dira. Erlijio baten sinesgarritasuna
|
hartu
eman horien argitasuna eta maiztasunaren arabera dago. Erlijioen iruzurrak edo misterioak truke horiek sistematikoki erreproduzitzen saiatzearen ondorio dira.
|
|
2015
|
|
|
Urmeneta ez zen lone ranger bat, alabaina, bere asmoen kontsekuzioan. Pare bat urtez, haren etxea bilakatu zen bilkura eta
|
hartu
eman klandestino andanaren bilgune, non manifestu programatikoak eztabaidatu baitziren printzipio politikoez. Bertan biltzen ziren Migel Jabier eta Kontxitaren konfidantzazko lagunak, zinegotzi progresistak, Udal Kutxako langile konprometituak, eta Mariatxo Monzon auzo lehena.
|
|
|
Izan ere, gatazkaren konponbiderako Lizarra Garazik proposatu metodologiak garai hobeagoen zain zuela ikusita, EAJ eta, haren eskutik, EAk, alde batetik, eta HB EHk, bestetik," nazio eraikuntzarako" akordioetara bideratu zituzten
|
hartu
emanak; akordio horien emaitza izan ziren EHk Juan Jose Ibarretxe lehendakariaren izendapenari emandako babesa, 768 legegintzaldirako EAJ, EA eta EHren arteko ituna, edota udal hautetsien biltzarra erakunde iraunkor bihurtzeko akordioa.769
|
|
|
HBrekin bildu ondoren LABekin ere elkartu zen ELA; bilerari HBrekin izandakoaren antz handia hartu zion. Lau gairen inguruko ardura azaldu zuen, batik bat, LABek —Udalbiltza, egitura instituzional berria, presoak eta Lizarra Garazi foroaren egoera—, laurak ere Ezker Abertzaleak jeltzaleekin zuen
|
hartu
emanean eztabaidagai zirenak. ELAkoek, aurpegiratzen zitzaien egoera politikoarekiko axolagabekeria ukatzearekin batera, berretsi egin zieten Mallabian esandakoa:
|
|
|
Aukeren bidea izenburupean, Bideko Autobidearen inguruko azterketa ekonomikoa aurkeztu zuen 2005eko irailaren 27an Vialogosen egoitza berrian Enrique Goñik eta AFI elkarteko Emilio Ontiveros eta Jose Antonio Herce ekonomistek. AFI elkarteko presidente izan zen 2006ra bitartean Aldo Olcese eta haren bitartez CANekin
|
hartu
eman iraunkorra izan du AFIk. Hitzaldian ere parte hartu zuen Miguel Sanz Nafarroako orduko lehendakariak eta Alvaro Miranda garaiko Obra Publikoen kontseilariak.
|
|
2016
|
|
|
Hango salletarrenean lehenbiziko ikasketak burututa, buruñurdunen Lekarozko etxera joan zitzaigun. Hori izan zen Nafarroarekin izan zuen
|
hartu
eman eskasetakoa:
|
|
|
Birikak arront eri, hetikak joa, amarengana joan zen eta ber urtean sorterriko Gantabaitan zendu zen abuztuaren 21ean. Bizitza laburra iragan arren,
|
hartu
eman eraginkorrak izan zituen Hiribarren edo Zaldubi bezalako olerkariekin. Francisque Michelek bere" Ene gogoetak" bertsoa horrezkero argitaratu zuen, alabaina bilduma osotuena Guadalupe Artolak agertuko zukeen 1988.eko Julio Urkixo Mintegiaren gehigarrian, ASJU delakoan.
|
|
|
Interesekoa ere bada Iztuetak igorri eta jaso gutuneria. Obras ineditas en jaso zituenak biltzen dira, ugari eta berri iturri aberats; aldiz, Iztuetak berak igorririkoak Elosegik eskaini zizkigun, baita Berriotxoak ere, zaldibiarrak Abandoko Ulibarri perratzailearekin izaniko
|
hartu
emanari dagokionean.
|
|
|
Bertan hil zitzaigun heldu zen urteko azaroaren 26an, sagrario bat ixterakoan eria hanpaturik tetanosak jota. Garaiko euskal letra jendearekin
|
hartu
eman estua izan zuen, Xahorekin bereziki. " Chao et Hiribarren npresentent, en linguistique la haute fantaisie, l’arbitraire, l' imagination en plein vol", esanen zuen Lhandek geroxeago, eta Hiribarrenen hiztegiari buruzko iruzkina egiterakoan, ezbairik gabe honela mintzo zen:
|
|
|
Alta, Berastegikoaren lana ez da filusa. Jose Hernandezek berak euskaldunekin
|
hartu
eman urriak izan bide zituen bere bizitzan, eta nonbait ere, euskara apurrak bazekizkien. Txomin Jaka Kortajarenaren aita Argentinan ibilitakoa zen behar lanetan, eta semeak, hara joan zenerako, Argentinaren berri maratza bazuen eduki.
|
|
|
Armiarma.eus web atari eskergarrian, Josu Landak bilduta (http://armiarma.eus/emailuak/ bidador/ artikuluak/). Bidadorri eskainitako pastoralean kontatzen du Landak nolakoa izan zen
|
hartu
emana: " Gogoan dut, duela urte batzuk haren etxean izan nintzela hiru aldiz.
|
|
|
Alabaina, berehalaxe ekinen zion ikasteari, eta Dum Eideann Edinburgh ingelesez, Norwich bera eta Eireko Cluain Meala hirietan aritu zen ikasle. Legegizon baten bulegoan hasi zen lanean, baina asper eginda nonbait, Britainia Handiko bideak ibiltzen hasi zen, buhameekin
|
hartu
eman ugariak izanik, azkenik, 1832 urtean aipatu elkarte biblikoan sartu arte. Lehendabiziko ateraldia Errusia aldera egokitu zitzaion, baina bere bidaiarik interesgarrienak Iberiar penintsulara egin zituenak izan ziren, 1835 eta 1839 urteen bitartean espresuki.
|
|
|
arras gaiztotuak, erabat txarrak. Gaitegi ederra dute kulebroien egileek gaiteroekin nahiz gaiteroen arteko
|
hartu
emanek eskainia, lakuntzar eta txinatarren arteko harremanek eskainia esate baterako. Beraz harritzekoa ez dateke Lizarrako txistulari batek erdeinaturik esan zuena:
|
|
|
Nire arreba eta nire alaba hartuko baditut emazte, ez naiz kanpora aterako emazte bila, ez ditut
|
hartu
emanak eratuko beste inorekin. Aitzitik, nire alaba edo nire arreba emaztetzat hartzea nire buruari debekatzen diodan une beretik, kanpora joan behar naiz emazte bila, hartu emanetan jarri behar naiz beste batzuekin.
|
|
|
Nire arreba eta nire alaba hartuko baditut emazte, ez naiz kanpora aterako emazte bila, ez ditut hartu emanak eratuko beste inorekin. Aitzitik, nire alaba edo nire arreba emaztetzat hartzea nire buruari debekatzen diodan une beretik, kanpora joan behar naiz emazte bila,
|
hartu
emanetan jarri behar naiz beste batzuekin. Nik nire arreba emango dizut, ekartzu zuk zurea.
|
|
|
Dakarren berezitasuna zera da, trukaketa ez dela gehiago azpiatal bikote bakoitzaren barnean gertatzen, azpiatal guztiek osatuko duten gurpil zabal baten baitan baizik. Alegia A, B, C eta D azpiatalak baditugu, Akoek Bkoei emango dizkiete emakumezkoak, Bkoek Ckoei, Ckoek Dkoei eta Dkoek Akoei,
|
hartu
emanaren zirkuloa osatuz. Hain hitz gutxietan adieraz daitekeen itxura xumeko arau aldaketa honek ordea, ondorio garrantzitsuak ditu, bai eta zer irakatsi ugari ere.
|
|
|
Begi bistakoa den
|
hartu
emaneko loturan eta ordainaren kontzeptuan oinarritzen den oparigintza honetan ez dago bitartekari erlijioso espezializaturik. Nork bere opariak egiteko ardura eta gaitasun nahikoak baditu.
|
|
|
Lehengusu gurutzatuak ezkontide lehenetsiak dira, lehengusu paraleloak ezkontide debekatuak diren arrazoi berberarengatik:
|
hartu
emanen zikloa belaunaldiz belaunaldi errepikatzea ahalbidetzen duelako lehenak, bigarrenak zapuztuko lukeen bezala. Eman dezagun giza talde bat bi zati exogamikoetan antolatzen dela A eta B, eta talde bateko gizon batentzat bere taldeko emakume guztiak debekatuak daudela eta beste taldean aurkitu behar duela emaztea.
|
|
|
Ematen badiot zorra kitatuta geratuko da eta bi taldeek orekan jarraituko dute. Aldiz, nire alaba ni bezalaxe A taldekoa den nire anaiaren semeari ematen badiot, zorra ez da kitatzen, eta
|
hartu
emana eta ordainaren zikloa zapuztu egiten da. Nire amaren ahizpa berriz, B taldekoa da, nire ama bezala, eta nire ama bezala, A taldeko gizon batekin ezkondu zen, eta horregatik bere alaba A taldekoa da baita ere, neroni bezala; nire taldeko emakume guztiak nire arrebak dira; harekin ezkonduko banintz nire taldearen barnean hartuko nuke emaztea; hartu emanen eta ordainen zikloa zapuztu egingo litzateke kasu honetan ere.
|
|
|
Aldiz, nire alaba ni bezalaxe A taldekoa den nire anaiaren semeari ematen badiot, zorra ez da kitatzen, eta hartu emana eta ordainaren zikloa zapuztu egiten da. Nire amaren ahizpa berriz, B taldekoa da, nire ama bezala, eta nire ama bezala, A taldeko gizon batekin ezkondu zen, eta horregatik bere alaba A taldekoa da baita ere, neroni bezala; nire taldeko emakume guztiak nire arrebak dira; harekin ezkonduko banintz nire taldearen barnean hartuko nuke emaztea;
|
hartu
emanen eta ordainen zikloa zapuztu egingo litzateke kasu honetan ere. Beraz, gure begietan hain harrigarri gertatzen den lehengusuen arteko bereizketa hau, erabat arrazoizko eta beharrezkoa da gizarte antolamendu dualistak ezartzen dituen hartu eman eta ordain mekanismoek iraun dezaten eta gizaldiz gizaldi etengabe errepika daitezen.
|
|
|
Nire amaren ahizpa berriz, B taldekoa da, nire ama bezala, eta nire ama bezala, A taldeko gizon batekin ezkondu zen, eta horregatik bere alaba A taldekoa da baita ere, neroni bezala; nire taldeko emakume guztiak nire arrebak dira; harekin ezkonduko banintz nire taldearen barnean hartuko nuke emaztea; hartu emanen eta ordainen zikloa zapuztu egingo litzateke kasu honetan ere. Beraz, gure begietan hain harrigarri gertatzen den lehengusuen arteko bereizketa hau, erabat arrazoizko eta beharrezkoa da gizarte antolamendu dualistak ezartzen dituen
|
hartu
eman eta ordain mekanismoek iraun dezaten eta gizaldiz gizaldi etengabe errepika daitezen. Adibide honetan talde patrilinealak eta patrilokalak aipatzen badira ere, konklusioa bera da talde matrilinealak eta matrilokalak suposatzen baditugu ere.
|
|
|
Belaunaldiz belaunaldi
|
hartu
eman eta ordain bukleak nola ixten diren ohartzea lan erraza iruditzen ez bazaigu ere, ezkontza arauen inplikazio sozialak eta diakronikoak oso garbi dituzte gizarte" primitiboetan" antropologoek hainbat aldiz baieztatu dutenez. Bertako gizaki argienei ematen zaie horiei buruz ikasi eta gogoeta egiteko lana, eta diagrama bidez irudikatu ohi dituzte, zenbaitetan ziklo luze eta korapilatsuak sorrarazten dituzten ezkontza arauak, antropologoen harridura eraginez eta ustekabeko abstrakzio ahalmena erakutsiz.
|
|
|
Emakumearen ikuspuntutik berriz, zirkulua berbera da baina ibilbidearen orientazioa alderantzizkoa. Sistema honetan, edozein azpi-talde parea, erlazio desorekatuan dago eta oreka dakarten
|
hartu
emanak eta emazte ordainak zirkulua ixterakoan baino ez dira gertatzen. B emazte emaile da beti Arekiko eta A beti emazte hartzailea da Brekiko.
|
|
|
konfiantza eta berdintasuna. Izan ere, trukaketa mugatuan
|
hartu
emana bi azpi-taldeen artean gertatzen da. Sinpleagoa da hartu emana eta ordaina behar bezala gertatzen direla kontrolatzea.
|
|
|
Izan ere, trukaketa mugatuan hartu emana bi azpi-taldeen artean gertatzen da. Sinpleagoa da
|
hartu
emana eta ordaina behar bezala gertatzen direla kontrolatzea. Trukaketa orokorrean berriz, eta azpi atal kopuruak gora egiten duenean batez ere, konfiantza behar da azpi atal guztien artean, hartu emanaren katea inon ez dela etengo sinesteko.
|
|
|
Sinpleagoa da hartu emana eta ordaina behar bezala gertatzen direla kontrolatzea. Trukaketa orokorrean berriz, eta azpi atal kopuruak gora egiten duenean batez ere, konfiantza behar da azpi atal guztien artean,
|
hartu
emanaren katea inon ez dela etengo sinesteko. Apustua handiagoa eta itsuagoa da.
|
|
|
Horregatik lehenago ikusitako ekuazioen modukorik ez dago apenas, eta dagoenean ere hain urria da eman diezagukeen informazioa ezin dela benetan ondorio sendorik atera. Esate baterako, euskarak arreba eta ahizpa bereizten ditu hiztegi mailan, baina ez dugu ezagutzen bereizitasun horren azpian egon litezkeen
|
hartu
eman, obligazio eta eskubide diferenteak; terminoen zergatia sumatzen lagundu lezaketen argibide etnografiko horiek huts egiten dute. Berdin gertatzen da iloba terminoak duen esanahi bikoitzarekin:
|
|
|
Ondorengo urteetan egindako hainbat ikerketek primateen artean intzestuaren debeku antzeko aztarna garbiak sumatu badituzte ere (baita beste hainbat ugaztunetan ere), eta" debeku" horien atzean arrazoi fisiologiko eta hormonalak egon daitezkeela uste den arren (ume aroan elkarren ondoan hazitakoek nolabaiteko arbuio kimikoa edo garatuko lukete sexu erakarpenari dagokionez), begi bistako dirau intzestuaren debekuak gizartearen sorrerarekin duen loturak. Nire arreba eta nire alaba hartuko baditut emazte ez naiz kanpora aterako emazte bila, ez ditut
|
hartu
emanak eratuko beste inorekin. Aitzitik, nire alaba edo nire arreba emaztetzat hartzea nire buruari debekatzen diodan une beretik, kanpora joan behar naiz emazte bila, hartu emanetan jarri behar naiz beste batzuekin.
|
|
|
Nire arreba eta nire alaba hartuko baditut emazte ez naiz kanpora aterako emazte bila, ez ditut hartu emanak eratuko beste inorekin. Aitzitik, nire alaba edo nire arreba emaztetzat hartzea nire buruari debekatzen diodan une beretik, kanpora joan behar naiz emazte bila,
|
hartu
emanetan jarri behar naiz beste batzuekin. Nik nire arreba emango dizut, ekarzu zuk zurea.
|
|
2017
|
|
|
Basaldua 1894ko ekainean sartu zen Argentinara, itzuli luze bat egin ondoren Ipar Amerika, Habana eta Puerto Ricon barrena, eta berriro ere Euskal Herritik igarota —" recientemente llegado de los patrios lares" — Euskal Herriko bigarren egonaldi horretan,
|
hartu
emanak eduki zituen besteak beste Sabino Aranarekin. Basalduak berak honelaxe kontatu zuen 1912an, Montevideoko Euskal Erria elkartearen fundazioaren kariaz egindako hitzaldi interesgarrian:
|
|
|
eboluzio urria eta atzizki erromaniko gutxi edo bat ere ez. Kolonizazioek, espedizio militarrek edo bestelako
|
hartu
eman noizbehinkakoek ematen diote sinesgarritasunik hipotesi horri. Agerpen historikoek eta arrazoi linguistikoek euskal hitz batzuk Mediterraneo aldean hedatu zirela sujeritzen dute".
|
|
|
Mundu natural eta aitzinako horrekiko harremana ez da unibertsala, ez da zuzen zuzenekoa; herriko zenbaiti dagokio. Gainera, gizakiz eta aberez osatutako mundua ere badenez, andere eta tarteka jaun izendatzen ditugun gizakiei eta izakiei dagokie
|
hartu
eman horren berri jaso eta zabaltzea.
|
|
|
" Opatua ez da opari bat, ez du ematen denborak (ematen duen) neurrian ez bada. Aldea erakusten du, opatzearen eta edozein motatako
|
hartu
emaneko eragiketa artean, alde huts eta oinarrizkoa, aroa, denbora opatzeak ematen du. Ematen dena, opatua, denbora da, giroa, baina denbora eskaera hori giro eskaria da.
|
|
|
Pierre Thouvenot Bizkaiko gobernariak galdeketaren berri izan nahi izan zuen, batez ere Euskal Herriko kostaldeko lurraldeen eta Nafarroako barrualdearen arteko
|
hartu
emanei buruz, uste baitzuten Minak aurreikusi bezalaBizkaiko edo Gipuzkoako kostaldetik ingelesek armaz hornitu ahal zituztela gerrillariak.
|
|
|
Minak O’Donell jadanik ezaguna zuen, 1810ean Lleidara egindako bidaian harekin egon baitzen. Gainerako militarrekin ere Xabier Minak
|
hartu
emanak izan zituen. Azken hilabeteetan Vincenessen espetxeko erregimena bigundu bazen, Saumurekoa erabat laxatu zen, Paris erortzear zegoen eta.
|
|
|
Eta hala ere, Minak eta Mitxelenak lortu zuten Baionatik Bilboraino heltzea. Han ingelesekin
|
hartu
emanak zituen Fermin Tastet merkatariak lagundu zion Minari, eta Ingalaterrarako itsasontzi holandar batean ihes egin ahal izan zuen iheslari nafarrak, Mitxelena apaiza Bilbon geratzen zen bitartean. Bilbotik irten aurretik, apirilaren 18tik 23ra arte, itsasontzian Portugaleteko kaian ezkutaturik egon behar izan zuen Minak, Ingalaterrara ihes egin nahi zuten zazpi frantsesekin batera.
|
|
|
Pertsonaren eta hizkuntzaren arteko
|
hartu
emana estua da oso. Ezin bereizizkoa da eta, ikusi dugunaren arabera, honako legeetan laburbil dezakegu:
|
|
2018
|
|
|
Inbasioa burutu eta urte gutxira, mahomatarren hedapenaren mugak finkatuta geratu ziren Pirinioetako hegoaldean. Baskoiekin izan zituzten
|
hartu
emanak ez ziren aurrekoek izan zituztenak bezain liskartsuak izan, eta tartekatu ziren etsaitasunezko eta elkarbizitza giroko adiskidetasunezko aroak. Iruñea inoiz erasotua eta menperatua izan zen, baina harreman oneko tarteak ere izan zituen arabiarrekin.
|
|
|
Birus baten antzean barreiatu behar duela. Hemen biziko bada, langabezia kobratu eta noizbehinka itzulpenak egiteaz gain, etxetik kanpo lan egin eta jendearekin
|
hartu
emana izatera animatu du Añes.
|
|
2019
|
|
|
Gaur egun, Kapitalak balioa eman eta kolonizatu egiten du bizitza bera, Kapitala produzitu eta erreproduzitu egiten dute gure bizimoldeek eta, hortaz, bizitzaren plano osoan (produkzioaren eta erreprodukzioaren planoan) egin behar dira destituzioeta kontra subjektibazio ahaleginak: ...zkeen autonomia osoaren jomugara; batetik, lehengo egiturak destituituz; hau da Kapitala bera eta kapitalak —soldatapeko lanaren barnean eta kanpoan— inor subjektu bihurtzeko dituen tresnak suntsitzeko gai izango diren moduak/ metodoak/ armak bilatuz; eta bestetik eta aldi berean, konstituituz, alegia, kontrako izateko, kontra egiteko, bestelakoak izateko bizimoldeak eta modu desberdinak
|
hartu
emanetan jarriz, ezagutaraziz, bilatuz eta antolatuz.
|
|
|
Oro har, bizitza jasangarriak ingurune sozialarekin eta naturalarekin harremanetan egoteko praktika eta balore berriak interpelatzen ditu. Feminismoan, ekologismoan eta jatorrizko herrietan interdependentzia eta ekodependentziaren praktika egokiak dira elkarkoitasuna eta era askotako
|
hartu
emanak (doakoak, libreak, ez arautuak eta ez merkantilizatuak), inguru naturalarekin armonian egoteko kultura, txikitasunaren balioa, nahikotasunaren etika, lankidetza, autonomia edo sororitatea (Perez Orozco, 2014; Acosta, 2006; Gudynas eta Acosta, 2011), gutxi batzuk aipatzearren.
|
|
|
Lan honetan zirkulazio sinplean euren merkantziak trukatzen dituzten norbanakoen baldintza ekonomikoak izango ditugu aztergai. Behinik behin,
|
hartu
eman merkantilen eta operazio horietan murgilduta dauden subjektuen erlazio zuzenetara zedarrituz merkantzien elkartruke forma sinpleetatik1 abiatuko gara, ekoizpen prozesu garatuei erreparatu gabe oraindik. Norbanako gisa, gure denborak aurrekari duen beste edozein formazio sozialean baino bakanagoak garen ideia eratu duen garai bera da inoiz izan diren harreman sozial interdependiente konplexuenak dituena; modernitate kapitalistan, horrenbestez, elkarrengandik bereiziak diruditen pertsonen bata bestearenganako menpekotasun soziala, elkartrukea deritzon transakzio ekonomikoaren pertzepzio enpirikoan konprenigarria ez izan arren (izan ere esperientzia enpiriko zuzenetan ezin baititzakegu hauen izaera arrazional zein funtzionamendu norma logikorik kontzeptualizatu), aise atzeman dezakegu elkartruke prozesuen determinazio formalak hedatu ezkero.
|
|
|
Lan honek, zirkulazio sinplean euren merkantziak trukatzen dituzten norbanakoen baldintza ekonomikoak ditu aztergai. Behinik behin,
|
hartu
eman merkantilen eta operazio horietan murgilduta dauden subjektuen erlazio zuzenetara zedarrituz merkantzien elkartruke forma sinpleetatik abiatzen da. Bere ustez, norbanako gisa, gure denborak aurrekari duen beste edozein formazio sozialean baino bakanagoak garen ideia eratu duen garai bera da inoiz izan diren harreman sozial interdependiente konplexuenak dituena; modernitate kapitalistan, horrenbestez, elkarrengandik bereiziak diruditen pertsonen bata bestearenganako menpekotasun soziala, elkartrukea deritzon transakzio ekonomikoaren pertzepzio enpirikoan konprenigarria ez izan arren, aise atzeman dezakegu elkartruke prozesuen determinazio formalak hedatu ezkero.
|
|
|
Santurbeko
|
hartu
emana ez zuen espero, edo ez zuen uste horrela etorriko zenik ere. Ezuste polita izan zen.
|
|
|
Hantxe ezagutu zuten elkar. Eta geroztik
|
hartu
eman bikain eta xirikatzailea dute.
|
|
|
Hizkuntza da herri baten ezaugarri nagusia. Belaunaldiz belaunaldiko
|
hartu
emanak, transmisio hauen arrastoak, zein bere mintzairan, gurean ere gordeta daudelakoan gaude.
|
|
|
Ilustratuak saiatu ziren azaltzen hasiera hartan zer nolako
|
hartu
emanak izan ziren eta P.P. Astarloak bere ikuspuntua eman zigun. Bada, gure asmoa justu aurkakoa da:
|
|
|
Betiko har hura bere atzizkiari katigaturik: hartu aditza... bere bikotearekin batera, eman aditza,
|
hartu
eman hain justu, egunero erabili izana da. Bada, har aditzoina —aspaldi luze haietan aginduak emateko aproposa— indarrean egonda ere, nola justifikatu indikatiboko inolako paradigmarik ez izatea?
|
|
|
Hartu hiztegia: harbera, hargailu, harmen... harrapatu, harrapatzaile, harrapakin; harrarazi; harpidetu, harpide, harpidetza, harpidedun;
|
hartu
eman, harreman; oro har; suhar, eta abar; hitz horiek hartu hitzaren esparrua zedarritzen dute.
|
|
|
Batek esanen luke, bere ahalgoaz gaindiko eta kanpoko interes haundimandien zigor etengabeak nozitutako herria dela Areso. Leitzarekiko
|
hartu
emanean bertan, baten batek inoiz bilakaera demografikoa fin aztertuko balu, garbi ikusiko bailuke, gerrateak eta interes ekonomikoak direla medio, jatorri eta kasta bereziko jende askoren asilo eta bahe izatea tokatu zitzaiola Aresori, eta menderik mende, batetik besterako jauntxoen menpean asto beltzarenak egitea, batez ere Nafarroa eta Kastilla edo gero Gipuzkoa arteko pasabide nagusi orotarik...
|
|
|
Kafea amaituta, bakoitza bere lanpostura itzuli da. Enpresako kafe makinak bakarrik daki zuen
|
hartu
emanon berri. Zubi bat eraiki da bat batean, bien artean.
|
|
2020
|
|
|
Filosofiak zein poesiak jakin minaren lurrean dituzte beraien zuztarrak. Beraz, elkarrekintzan daude,
|
hartu
emanean, gizakumeak egiten dituen galdeketa hunkituen baitan. Xabier Lete ere ados egongo litzateke ziur asko.
|
|
|
Felixen berbak dira horiek, gaixotasunarekin eta gaixoen oinazearekin zein ingurukoen sufrimenduarekin egunero
|
hartu
emanean dagoen mediku batenak. Gaixotasunak, batez ere kronikoa bada eta denboran luzatzen bada, norbere buruarekin aurrez aurre jartzera bultzatzen du bat.
|
|
2021
|
|
|
Lehenengoa, ezer baino lehen, lan telematikoak erakutsi diguna da desberdinkeria are nabariagoa izan dela, etxean gailurik edo konekziorik ez duten asko kanpoan eta bazterturik geratu baitira —ikastetxe askok ahal izan dutena egin arren egoera berdintzen saiatzeko, zentroko ordenagailuak uztea bezala. Horretaz gain, online irakaskuntzarekin
|
hartu
eman sozialak eraldatu egiten dira, aurrez aurrekoa sare sozialek ordezkatu baitute; horri lotuta, online aukera hautatzen duten ikasleek maizegi onartzen dute bakardade eta urruntasuna sentsazioa pairatu dutela, arrazoi nahikoa instituzio eskolarrek tutoretza pertsonalizatuak eta gune birtualak indartzeko. Nolanahi ere, distantziarekin, denbora pasatu ahala, perspektiba hobea izango dugu aldaketak zer ekarri duen aztertu ahal izateko.
|
|
|
Ez baitzaizkie emakumeei ospagarri ezkontza hausteak, eta senar bat zapuztea ezinezko zaie. Gero, bizibide eta ekandu berrietan sartuta, azti behar du izan, etxean ikasteke, ohe-lagunarekin nolako
|
hartu
emanak eduki jakiteko. Baldin gure eginbidea onik bete badezagu eta senarrak, etxelagun bilakatuta, uztarria ezinbestean eraman ez badeza, bizibide opagarria benetan!
|
|
|
Emakumeetako bat, noizbait ere, ausartu zen esatera emakumeek ez dutela zertan egon filosofiatik, politikatik, arrazoinamendu sotiletatik eta eztabaidetatik kanpo: " Bai baitaukagu guk ere geure Musa, gurekin jakite
|
hartu
emanetan ibiltzen dena". Greziar tragedian, korua komunitatearen ahotsaren adierazpidea da.
|
|
2022
|
|
|
Sarean ere ez da berdin, ez dugu berdin jarduten sareko komentarioetan, like, edo aurrez aurre. Ez da sarean iritzi moldaketa,
|
hartu
emana, hain berezko eta garatu daitekeena egiten, solasaldietan ez zaigulako nahikoa idatzirik ekarri duguna, oharrak adieraztea, bertan garatzen eta aldatzen diren irizpideek geure iritziak moldatzen baitituzte. Ez dakizu noiz eta non sortuko den tximista, argi izpia, irakurketako grinaren suharra.
|
|
|
Ez dut errepikakorra izan nahi, baina iruditzen zait ezin dela irakaskuntzarik ulertu irakurketarik eta irakurgairik gabe. Irakasle eta ikaslearen arteko
|
hartu
emanak irakurgai bat, testua, eskatzen du abiapuntu legez. Eta ez naiz testuliburuez soilik ari, noski.
|
|
|
Eta idazleek zer, erantzule soil gisa jokatu ote dute? Ez horixe, galdera iritzien
|
hartu
eman bizia izan da saioa. Moderatzailea ez da bakarra izan galderak eta kezkak azaleratzen.
|
|
|
Uren ospe eta hots onak erakarria. Dena den, ur termalak hartzera etortzen zirenak ez ziren herrira hurbiltzen, ez zuten herritarrekin
|
hartu
emanik, eraikin handiaren bestaldean gelditu ohi ziren, patxadan. Hori kontatzen zion Joxek, bertako langileak eta, horregatik, herrian ez zela bezero haien falta sumatuko bainuetxea ixten bazen, zurrumurruek aireratu bezala.
|
|
2023
|
|
|
Are gehiago, ez dago arpilatzerik bortxaketarik gabe; horregatik espainolek nahi beste emakume bahitzen, trukatzen eta abandonatzen zituzten. Trukean, haien sexu
|
hartu
emanen ondorioz kutsatu egin ziren sarkinak eta Europan zehar barreiatu zituzten Venusen gaitzak.54
|