|
2008
|
|
|
Egia da, halaber, Mbekiren estilo hotz eta burokratikoak Mendebaldeko goi arloetan halako ospea eman zionak arerio ugari ekarri dizkiola bere herrialdean,
|
hark
eragindako gizarte nahiz ekonomia politikez harago. Ez zuten gutxi gutxik ohartarazi, esate baterako, tradizio demokratiko hain sendoko ANC alderdiaren desbideratze agintekeriazkoa baino ez zela hirugarrengoz hautagai izateko haren asmoa.
|
|
2009
|
|
|
Portugalen itsas biologiako masterra egiten ari zen Larraitz Garmendia (Ordizia, 1977) Prestige hondoratu zenean, eta doktore tesia hondamendi
|
hark
eragindako kalteei buruz egitea erabaki zuen.
|
|
|
Haren esanetan, jardunean jarraitzen duen, erakunde terrorista? bakarra delako eta hildako gehien
|
hark
eragin duelako zuzendu dio Arartekoak txostenaren zati gehiena ETAren indarkeriari. Askoz ere tarte txikiagoa hartu dute helburu politikoengatik indarkeria erabili duten ezkerreko zein eskuineko taldeekin zerikusia duten biktimen kasuek Triple A, GAE, Batallon Vasco Espa, ol, GAL, GRAPO, eta Iraultza taldeak aipatzen ditu txostenak.
|
|
|
Felixi partidari eustea. Zumaiarrak badaki berea dela ardura, hark hartu behar duela bikotean erantzukizuna,
|
hark
eragin behar duela txikizioa kolpeka, eta bera dela finalean izar nagusietakoa; munduko atzelaririk onenaren titulua daramana. Felixek badaki kontrarioek partida bera apurtuz nahiko dutela apurtu.
|
|
2010
|
|
|
Nazioarteko merkatuak lasaitzeko estrategiak huts egiten ari dira. NDF Nazioarteko Diru Funtsak eta Europako Batasunak Greziari zorra pagatzen laguntzeak ez ditu, oraingoz, espektatibak bete, eta herrialde
|
hark
eragin dezakeen domino efektuaren beldurra hedatzen ari dira inbertsiogileak. Azken biktima Espainia da; zurrumurru baten arabera, 280.000 milioi euro eskatuko baitizkie nazioarteko erakundeei.
|
|
2012
|
|
|
Enpresa haserre zegoen berarekin. Afera
|
hark
eragin zion, eta hilabete eta erdi egon zen jokatu gabe urte hasieran. Zigor kutsua zuen.
|
|
2014
|
|
|
Beste etsai bat sortu zuten hemengoek, eta etsaiak ez dira lagunak. Eskutik helduta egon arren sorrera
|
hark
eraginda, batek besteari aiztoa bizkarretik sartu zion larunbat gauean. Kanpokoak etxekoari.
|
|
|
Kongresua ekainean egitekoa zen, eta azarora arte atzeratu behar izanak egoeraren zailtasunaren neurria ematen du. «Hausnarketa epe bat» zabaldu zuen korporazioak ilbeltzean, dimisio
|
hark
eragindako egoera nola bideratu erabakitzeko. «Etorkizuneko ereduaren oinarrizko ezaugarriak» zehaztu behar zirela ere erantsi zen, prozesu horren koordinazioa kudeaketa batzordearen eskutan utzita.
|
|
2020
|
|
|
Berrogei urte dira gerra amaitu zela —italiarrek irabazi zuten orduan, baina garaipen laburra izan zen, 1941ean kanporatu egin baitzituzten, Bigarren Mundu Gerraren harira—, baina
|
hark
eragindako zauriak osatzeko daude oraindik. Addis Abebako tren geltokian Hirutek eskuetan duen metalezko kutxa garrantzitsua da alde horretatik.
|
|
|
«Espazio gutxi egon dira kolektiboki torturaren inguruan hitz egiteko, eta baita
|
hark
eragindako ondorioak bizitzan zeintzuk izan diren elkarbanatzeko ere», esan zuen Sagastizabalak. Nabarmendu zuen, ordea, feminismoak eman diola aukera gaiaren inguruan hitz egiteko, eta laguntzeko:
|
|
|
410.000 milioi euro daude funts horretan, eta hain zuzen 2008ko krisiaren harira sortu zuten kideek krisiei aurre egiteko. Iritsi dena osasun krisia izan da lehen lehenik, eta
|
hark
eragin duen krisi ekonomikoan ez dago aldagai moralik. Hau da, nekez aurpegiratu ahal zaie kideei beren ekonomiaren kudeaketa txarren emaitza dela egungo hondamendia.
|
|
|
SARS birusarekin alderatu zuten hasieran, sintometan duen antza dela eta. Ordea, egungoa 2002 urtean sortutako birus
|
hark
eragin zituen kasuak bikoiztetik gertu da —5.327 izan ziren— Halere, askoz apalagoa da heriotza tasa. SARSak 700 pertsona hil zituen mundu osoan, eta, kutsatutakoen artean, %13 eta %19 arteko heriotza tasa izan zuen.
|
|
2021
|
|
|
Zuzenketa partzial horien bitartez, EH Bilduk 429 milioi euroren aldaketak sustatu nahi ditu aurrekontuetan; alegia, Jaurlaritzari igorri zion dokumentuan jasotako planteamenduak dira orain zuzenketa bidez erregistratutakoak: 140 milioi euro jartzea osasun sistema indartzeko, 50 milioi hezkuntza indartzeko, eta 200 milioi pandemiaren eta
|
hark
eragindako egoera ekonomikoaren ondorioak gehien nozitzen ari diren sektoreak erreskatatzeko plan bat sortzeko, besteak beste. Bizkaia Irratian, Iriartek azaldu zuen Jaurlaritzak ez duela izan EH Bildurekin «inolako akordiorik egiteko asmorik», eta aurrekontuak «erabili» nahi izan dituela indar subiranista «higatzeko».
|
|
|
Adituen esanetan, bertakoen buruko osasunean aztarna sakona uzten ari dira sumendia eta
|
hark
eragindako hondamendia. Zuzenean kalte egindakoei batu zaizkie zeharka erupzioak baldintzatutako milaka pertsona.
|
|
|
Epaileek puntu horren azalpen luze zabala ematen dute ebazpenean. Diotenez, egia da iazko azaroaren aurreko hiru hiruhilekoetan ITP Aerok ekoizpen jaitsiera izan zuela, baina hiru horietako azken biak ezin dira kontuan hartu, «pandemiarekin eta
|
hark
eragindako egoerarekin bat egiten dutelako», eta 2020ko lehen hiruhilekoa aurrekoak baino hobea izan zen. Horiek hala, zaila iruditzen zaie onartzea zenbaki gorriko hiru hiruhileko egon zirela jarraian, eta, ondorioz, «harturiko neurriak neurrigabeak» direla, eta ez dela onargarria «lantaldearen bosten bat kaleratzea salmenta datu horiekin».
|
|
2022
|
|
|
Orain, berriz, interes tasak gora doazela argi geratzen ari da. Ukrainako gerrak eta
|
hark
eragindako energiaren prezioen krisia eragin handia izaten ari da inflazio handian, eta inflazio hori gora eramaten ari da euriborra ere.
|
|
|
Argindarra merkatzeko bidea da gasaren gehienezko prezio bat ematea eta, ondorioz,
|
hark
eragindako garestitzea ez zabaltzea argindarra lortzeko beste iturrietara. Izan ere, EBren sistema marjinalistaren ondorioz, beharrak asetzeko erabiltzen den azken iturriaren prezioak ordaintzen zaizkie beste iturriei ere.
|
|
|
Argindarra merkatzeko bidea da gasaren gehienezko prezio bat ematea eta, ondorioz,
|
hark
eragindako garestitzea ez zabaltzea argindarra lortzeko beste iturrietara. EBren sistema marjinalistaren ondorioz, beharrak asetzeko erabiltzen den azken iturriaren prezioak ordaintzen zaizkie beste iturriei ere.
|
|
|
Telefonican ere izan zen zauritu bat, baina larriena zezen plazaren sarreran izan zen. Eguerdi aldean, osasun langileek jakinarazi zuten, paziente
|
hark
eragiten ziela «kezkarik handien».
|
|
|
Orain arte, sute gehienak nahita piztutakoak izan diren arren, aurten bestelako arrazoiak egon dira atzean. Uztailaren 14an, ia Galizia osora heldu zen ezohiko ekaitz bat sortu zen, eta
|
hark
eragindako tximistek piztu zituzten suteetako asko.
|
|
|
Balkanetan gatazka batek eztanda egitea, horixe da EB Europako Batasunari uneotan gutxien komeni zaiona. Nahikoa du Ukrainako gerrarekin,
|
hark
eragin dituen ondorio ekonomikoekin eta politikoekin, suteekin, lehorteekin, energiaren garestitzearekin... Horregatik, mokoka ibiltzeari uzteko eskatu zien Bruselak atzo Serbiari eta Kosovori.
|
|
|
Behartuta sartu gaituzten gerrak eta
|
hark
eragindako krisiak behartsu bihurtuta makina bat, garraiorako bonua ere abiatu zuten. Erregaiaren prezioan ere deskontua, eta energiaren alorrean ere bonifikazioak.
|
|
|
Irulegiko eskua ez da edonolako aurkikuntza izan, eta hori erakusten dute
|
hark
eragindako erreakzioek. Dozenaka izan dira aurkikuntza jakin minez eta pozez jaso dutenak; tartean, Hego Euskal Herriko hainbat ordezkari politiko.
|
|
|
ongi oroitzen da egun hartaz Joxe Mari Otermin (Amezketa, Gipuzkoa, 1948), Euskadi Irratiko lehen zuzendaria(). Egun
|
hark
eragindako bi «sentipen» aipatu ditu: «Apustuarena eta ilusioarena».
|
|
2023
|
|
|
Plataformako kideen iritziz, orduko mobilizazio
|
hark
eragin ditu azken hilabeteetan Ipar Euskal Herrian izan diren mugimenduetako bat baino gehiago. Hala nola Pirinio Atlantikoetako prefeturak antolatu duen etxebizitzari buruzko lurraldeko gidaritza batzordea eta Euskal Hirigune Elkargoak onartu duen konpentsazio araua.
|
|
|
OPAk Osakidetzan sumatu dituen atzerapausoak izendatu zituen: ordutegien murrizketak, soilik erizainekin eta medikurik gabe kudeaturiko zentroak, amaigabeko itxaronaldiak telefonoz artatua izateko, Lehen Arretaren kolapsoa eta
|
hark
eragindako larrialdietako saturazioa, itxaron epeak... Saizek salatu zuen urrats horiek «Osakidetzaren desegite prozesu programatu» baten zati direla, eta osasun pribatua gizentzea dutela helburu.
|
|
|
«Gure hornitzaileen prezioak %15 igo dira, batez beste; gureak, berriz, %12 Ahalegin oso handia egiten ari gara igoera osoa azken preziora ez eramateko», nabarmendu zuen Rosa Karabel Eroski taldeko zuzendariak atzo, iazko balantzearen aurkezpenean. Erabaki horrek murriztu zuen irabazi marjina, eta
|
hark
eragin zituen mozkin txikiagoak. Zehaztasun handiz xehatu zuen:
|
|
|
Eta ez naiz ari soilik aparkalekuen erregulazioaz edota zabor bilketaz. Legeek munduaren irudi bat konfiguratzen dute, eta
|
hark
eragina du gure munduan egoteko moduan. Muga administratibo, geografiko eta politikoak muga mental bihurtzen dira maiz.
|
|
|
PPko lider Mariano Rajoy zen Espainiako gobernuburu ETAk bere ibilbideari amaiera eman zionean, baina hilabete eskasera onartu zuen Espainiako Kongresuak haren kontrako zentsura mozioa; besteak beste, EAJren eta EH Bilduren babesarekin. 2018ko ekainaren hasiera zen, eta erabaki
|
hark
eragin nabarmena izan zuen euskal presoen errealitatean. Pedro Sanchez sozialista iritsi zen Moncloara, eta «bestelako espetxe politika bat» iragarri zuen gobernuburu kargua hartu berritan; hilabetea amaitu aurretik adierazi zuen 70 urtetik gorako presoak eta gaixo daudenak hurbiltzeari ekingo ziola.
|
|
|
Palestinako erresistentziaren ahala mugatzea indarkeria maila onargarri batera; hau da, Israeli erabaki politiko garrantzitsuak harrarazteko ahaletik behera. Baina ez dira nahikoa izan Gazari 2007an ezarritako blokeoa,
|
hark
eragindako suntsitze ekonomiko eta soziala, aldizkako bonbardaketak, inteligentzia zerbitzuak eta gizarte kontrolerako teknologia aurreratuak. Israelek azken 50 urteetan jasan duen erasorik handiena izan zen duela hiru aste bere lurretan gertatutakoa —milizia palestinarrek 1.400 lagunetik gora hil zituzten, eta 220 lagun baino gehiago bahitu—.
|
|
|
Handik, Madrilera joan zen 1890 urtean, eta 1900ean Holandara bidaiatu zuen. «Bidaia
|
hark
eragin nabarmena izan zuen aitonaren ibilbidean», azpimarratu du ilobak. Bereziki, itsasoarekin lotura zuten gaiak margotzen zituen sasoi hartan.
|