|
2002
|
|
|
Ellison eta bere The Invisible Man (1952), baina batez ere J. Baldwin, gizaki beltzak gizarte iparramerikarrean jasaten duen bazterkeria islatzen saiatu zen idazlea. If Beale Street Could Talk (1974)
|
haren
eleberri ezagunean, Baldwinek Fannyren istorioa kontatzen zigun, berak egin ez duen delituaz bidegabeki akusatzen duten gazte beltzaren istorioa. Epaltzak autore iparramerikar horri egiten dion gorazarrea agerian gelditzen da Ur uherrak eleberriko atalei ipintzen dizkien izenetan:
|
|
2008
|
|
|
Arrosakoa sortzez, Baionan garatu zuen bere karrera gehiena. Nazioartean nahiko ezaguna?
|
haren
eleberriek arrakasta handia izan zuten Frantzian eta Alemanian; ez dago ezer ingelesera itzulita, zoritxarrez?, joera naturalistaren defendatzailerik sutsuena izan zen, eta testuinguru horretan kokatu behar da Txomin Agirrerekin izan zuen eztabaida gogorra, zeinetan, aditu guztien arabera, Garmendia atera baitzen garaile. Euskal literaturaren jaun eta jabe izan zen urte luzeetan zehar, 1930eko hamarkadako idazle abangoardistak bera itzalpetzen hasi ziren arte.
|
|
2009
|
|
|
Joaquim Maria Machado de Assis() idazlea errealismo fantastikoa deituriko estiloaren sortzailea izan zen. On Casmurro
|
haren
eleberri ezagunenetako bat da. Zabaletak aipatu duenez,. Machado de Assis pertsona argia eta jakintsua izan zen.
|
|
2011
|
|
|
Haruki Murakami japoniarra modako idazle bihurtu da azken urteotan; bereziki, hainbat gizarte talderen barruan. Film hori
|
haren
eleberririk famatuenean dago oinarrituta; orain Murakamiren jarraitzaileek esan dute egokitzapen ona den ala ez. Berez, filma Japoniakoa den arren, zinemagile vietnamdar batek zuzendu du.
|
|
|
Max Frisch en eragin nabarmenegia zuen eleberri labur bat argitaratu nuen ondoren eta ez nuen inoiz eragin hori ukatu edo ezkutatu, alderantziz baizik, egin zizkidaten elkarrizketa apurretan berariaz bezala goraipatzen bainuen suitzarrarekiko nuen zorra eta batez ere mirespena. Mirespena ez ezik mendetasun modu bat ere izan zen neurea, goizetan haren orrialde pare bat irakurri gabe ezin izaten bainion aurre egin egunari eta,
|
haren
eleberri guztiak buruz nekizkienez, berdin izaten zitzaidan nondik hasi, plazer bertsua sentitzen bainuen edonondik hasita ere eta, delirio moduko horren gailurra jo nuelarik, mundua haren begiz ikusten nuen irudipena izan nuen. Edozein arazoren aurrean, aukera bat egin edo erabaki garrantzitsu bat hartu behar nuen bakoitzean, Frisch ek zer egingo zukeen galdetzen nion neure buruari, eta okerrena da erantzuna berehala jasotzen nuela.
|
|
|
Askok barre algara bat egiten zuten, algara urduria batzuetan, eta autoan sartu ohi ziren babes bila, nahiz eta bazekiten ez zutela inongo arriskurik nirekin, mutil gazte inozo bat nintzela, poeta gizajo bat seguruenik, jendez betetako aparkaleku batean oharkabean harrapatzen zituen emakumeei lausenguak esaten zizkiena. Bakanen batek autoaren kristala jaitsi eta, adarra jotze aldera, gordinkeriaren bat esan ziezadakeen, ea horrela izutzen nintzen edo uxatzen ninduen, eta ni burumakur itzultzen nintzen etxera, nire ereduak, Bertrand Moranek, emakumeak konkistatzeko zer egingo ote zuen pentsatuz, eta
|
haren
eleberrian murgiltzen nintzen beste behin.
|
|
|
Arrosa gorri bana eskuetan zutela erreskadan jarri eta haren hilobiaren aurretik igaro ziren, eta lorearekin batean lurrera beren bihotzaren zati bat botatzen zutela ematen zuen, halakoxeak baitziren haien negar zotinak eta malkoak. Hildakoaren izena gogoratzen badugu, François Truffaut ek Emakumeak maite zituen gizona filma
|
haren
eleberrian oinarritu zuelako da. Morane ingeniaria zen.
|
|
2015
|
|
|
Zergatik kokatu du Madrilgo idazle batek
|
haren
eleberria 1976ko martxoaren 3ko Gasteizko gertakarietan?
|
|
2016
|
|
|
–Gaztetan irakurri nituelako
|
haren
eleberri ia guztiak.
|
|
2017
|
|
|
Irakaslearen kasua ezberdina izan zen, honek
|
haren
eleberri baten idazketan parte hartu baitzuen, edo hori kontatzen zuen behintzat. Behin gure bilera horietako batera ekarri zuen eskuidatzia, eta luzaz egon ginen zatiak irakurtzen.
|
|
2018
|
|
|
Yan Lianke 1958an jaio zen, Henan probintziako Song eskualde behartsuan. Egun Pekinen bizi den arren,
|
haren
eleberri eta ipuin gehienak Henanen inspiratuta daude. Hemezortzi urterekin, aita eta arreba gaixotu zitzaizkionez, ikasketak utzi eta lanean hasi behar izan zuen.
|
|
|
Esate baterako, Ding herriko ametsa (Dingzhuang meng) eleberrian, Henan probintziako baserritar behartsuen odol salerosketa dela-eta sortutako hiesaren eskandalua kontatzen du, egiazko gertaeretan oinarrituta. Gaitzak, indarkeria eta injustizia sozialak maiz ageri dira
|
haren
eleberrietan.
|
|
|
Dena dela, azpimarratzekoa da M.D.ren obra guztian genero bereizkuntza zalantzan jartzeko joera. Izan ere,
|
haren
eleberriak, zeinetan elkarrizketa nagusitzen baita, arazorik gabe bihurtu ahal izan dira antzezlan; baina, era berean, haren antzezlan edo eleberriak film bihurtu dira, haren filmak ere neke handirik gabe bihurtu direlarik testu. Tradizionalki bereizi izan diren generoak trukatzeko askatasun horrexen alde azaldu izan zen Duras bera.
|
|
2020
|
|
|
luke, hartara, gisa horretako bilduma batean lekua? Are aurretik euskaraz dagoeneko
|
haren
eleberri arrakastatsu bat bazela kontuan hartuta?
|
|
|
Ez nuen asmorik, noski,
|
haren
eleberriak irakurtzen hasteko, ez harenak eta ez beste inorenak, ez baitidate onik egiten, protagonisten gaitzak neure eginez bukatu ohi dudalako. Ez dakit nork asmatu zuen gure barrenak altxor ikusgarriak ezkutatzen dituen uste hori, haurtzaroko izu eta beldurrak baizik gordetzen ez dituenean.
|
|
2021
|
|
|
12 Honako irakurle honen adiskide batek (goraintzi, Karolina!) inoiz ez du ulertu nola R. M. Azkue jakintsuak ez zion ondarrutarrari arima garbitu, nahi beste penitentziarekin bazen ere,
|
haren
eleberria bere berea zuen Euskalzale aldizkarian argitaratu baino lehen. Eta ezin, antza, nik adiskideari buruan sar lekeitiarra ere ia ia hori ondo azpimarratua baina ondarrutarra bezain hika irristatzaile krudela izan zela lehen idazlanetan.
|
|
2023
|
|
|
Zenbat eta aberasgarriagoa izan, ikuspegia zenbat eta askotarikoagoa izan, orduan eta interesgarriagoa da. Stokerrek interes handia zuen zientzian, eta horrek
|
haren
eleberria indartu zuen, ezagutza zientifikoak erabili zituelako zenbait gauza planteatzeko. Adibidez, sorterriko lurra gainean eramatearen kontua lotuta dago infekzioekin, babesarekin eta immunitatearekin.
|