|
2002
|
|
|
Kongoko errepublika munduko santutegi bakarra da txinpantze eta gorilentzat, Ruwenzori mendian, Alberto lakuaren ertzean. “Orain babesten saiatzen ez bagara, tximu
|
handien
populazio gehienak desagertu egingo dira datozen 20 urteetan”, dio Redmond Ian ekologista britainiarrak, Nazio Batuen Ingurumen Programaren (PNUE) proiektu baten arduradunak. Ianek hiru urte eman zituen Keresokin (Kivu hegoaldean) primate handiak ikasten, eta esan du Kongon egoera basatian bizi diren espezieak, hala nola txinpantzeak eta gorilak, inguruko landa populazioek ehizatzen dituztela sistematikoki, eta horiek elikatzeko erabiltzen dituztela.
|
|
2003
|
|
|
Birus horrek Erdialdeko Afrikan tximino
|
handien
populazioa desager lezake
|
|
|
Gaur egun, Bermejoren arabera, gorilen antzeko zer proportziotan dagoen jakiteko azterketak egiten ari dira. Bestalde, Ecofac de Gabon koordinazio zelulako Conrad Aveling ek ohartarazi du birus horrek Erdialdeko Afrikan tximino
|
handien
populazioa desager dezakeela. Hala ere, argitu duenez, “birusak ez du erabat desagertuko, baina arriskua dago, baldin eta gaixotasunak murriztutako espezie batek beste presio batzuk jasaten baditu, hala nola ehiza”.
|
|
|
Arrain
|
handien
populazioak, hala nola atuna, ezpata arraina edo bakailaoa, %90 murriztu dira berrogeita hamarreko hamarkadatik aurrera.
|
|
|
Arrantzako industria arteen erabilera intentsiboaren ondorioz, arrain
|
handien
populazioak (halibut, marlin, ezpata arraina, marra, bakailaoa edo atuna) kolapsutik oso gertu daude. Naturen argitaratu berri den azterlan baten emaitzen arabera, azken mende erdian banku handiak %90 murriztu dira.
|
|
|
Mende erdia nahikoa izan da interes komertziala duten arrain
|
handien
populazioak kolapso ekologikotik hurbil egoteko. Industria arrantzako arteen mende dauden espezie asko berrogeita hamarreko hamarkadako populazioaren %10 baino ez dira.
|
|
|
Myersek eta Wormek diotenez, hiru metroko luzera duten ezpata arrainak edo atunak ez dira hain ugariak izan azken mende erdian. Ondorioak arrain
|
handien
populazioak berreskuratzeko gaitasunera ere zabaltzen dira. «Populazio baten edo espezie baten gainbehera handiak ustiapenaren lehen bost urteetan gertatzen dira», diote zientzialariek.
|
|
2005
|
|
|
Sistema hori animalia talde
|
handien
populazio mailan gertatutako aldaketetan oinarritzen da, eta ez desagertzean.
|
|
|
Pretoriako (Hegoafrika) Ikerketa Zientifiko eta Industrialeko Kontseiluko adituek metodo bat garatu dute, giza jarduerak biodibertsitatean dituen ondorioak ebaluatzeko, espezie talde
|
handien
populazio mailaren bidez. Metodo horren bidez, Hegoafrikako eskualde zabal bateko ugaztunen %70eko galera atzeman dute, “Nature” aldizkariak argitaratu duenez. 2002an Johannesburg en egin zen Garapen Jasangarriari buruzko Munduko Goi bileran, 2010erako biodibertsitatearen galera tasa nabarmen murrizteko helburua ezarri zen, baina orain arte ez dago adostasunik helburu hori lortzen ari den ala ez neurtzeko moduari buruz.
|
|
|
Hego Afrikako zientzialariek, orain, sistema bat proposatzen dute, giza jarduerek biodibertsitatean duten eragina ebaluatzeko “sinplea, sentikorra eta zorrotza”. Metodo hori espezie talde
|
handien
populazio mailan gertatzen diren aldaketetan oinarritzen da, eta ez desagertzean. “Kalterik gabeko biodibertsitate indizeak” eskualde jakin bateko espezieen batez besteko aberastasuna adierazten du babestutako eremu zabaletan nahiko nahasirik ez dauden populazioekiko, eta intereseko eskualdean maila premodernoak islatzen direla jotzen da.
|
|
2006
|
|
|
Zehazki, azken hamarkadetan gertatu da, eskualde horretako deforestazioa bizkortu zenean, Cardiffeko Unibertsitateko (Erresuma Batua) zoologoek egindako txostenaren arabera. Benoit Goossens animalia genetikako adituak esan du txostenean lehen aldiz frogatu eta kuantifikatu dela “gizakiak eragindako primate
|
handien
populazioaren murrizketa kezkagarria”. Azterlanaren arabera, orangutanen populazioa kontserbatzeko eta berreskuratzeko programak garatzeko, “orangutanen gainbehera noiz hasi zen, haren ibilbidea eta jatorrizko biztanleria osoa ezagutu behar dira”.
|