|
2001
|
|
|
Euskararen normalizazioaren aldeko ekimen eta erakunde nagusien gotorgunea Gipuzkoan egoteari eta Bizkaiko egitura ahuldadeari egozten zaio egoera. Ez da, bada, harritzekoa hainbat eta
|
hainbat
urtetan Bizkaiko Aldundiak euskararen normal izazioan basamortutze politika landu eta gero; nekez espero liteke, euria egin ondoren perretxikoak bezala kultur ekimenak sortzea. Bizkaiko Aldundian aginpidea izan dutenek, alderdikerian eta gizarte eragileekiko mesfidantzan funtsatutako kultur politikak dakartzan ondorio gaiztoei buruz hausnartuko balute, sikiera!
|
|
|
Oraingoz maila apala duten talde berriak ere sortzen ari dira,
|
hainbat
urtetan talde profesional berberak aritu eta gero. Lehorteari amaiera eman diote sortu berriak diren Dar Dar eta Kanpingags taldeak.
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan behintzat hain ohikoa bihurtu egin den errealitate bat, iraultza gisako bat bezala da, euskal herritar ugariren ustean eta ikusmenean euskal izaeraren gotorleku gisa hartuta den Zuberoan. Ustetik izaterat alde handia dago eta euskararen alde
|
hainbat
urtez borrokatu izan beharrak —eta borrokatzen jarraitu beharrak— erakusten du mentalitateen bilakaera oso luzea dela.
|
|
|
Hego Euskal Herrian, aldiz, jasan ote ditzake euskarak frankismoaren gisako beste 40 urte? Edo Ajuria Eneko, Iruñeko edota Madrilgo hitzarmenen gisako beste
|
hainbat
urte?
|
|
2002
|
|
|
UEUren proiektuak hazi emankorra eman dezake, benetako Euskal Unibertsitatea bilakatuz, bainaho rretarako bere egitura juridiko eta akademikoa goitik behera aldatu luke. Bestelako iturburua Ikastolen Elkartea izan daiteke,
|
hainbat
urte dituen proiektu sendo hau hezkuntzaren maila gorenera aplikatuz. Azkenik, sasieuskal unibertsitatea dugun Mondragon Unibertsitatearenaukera Nafarroara eta Iparraldera zabalduko balitz, euskaraz burututako eredu" nazional" baten aurrean egongo ginateke.
|
|
2003
|
|
|
Eta hausnarketa hauek egiten ari den hau harritutadago, hainbat eta
|
hainbat
urtetako lanaren ostean, kultura sortzen eta aurrera egiten egon lukeen gizarte batek bere onenak besteen erasoetatik defendatzen eman behar dituelako. Eta aspaldi ahaztuta behar luketen diskurtso beligeranteak jasan behar dituelako, izateko eskubidea ere ukatu nahi zaion honetan.
|
|
|
Globalizazioak erakarri duen mugikortasun hau ekoizpen sektore guztietan gertatzen ari da baina are zorrotzago, berriz, automozio sektorean non ekoizpen bilakaerek bost urteko zikloa baino ez duten. Hau da, oraintsu arte kokapen berriak
|
hainbat
urte luzetarako erabakitzen baziren ere, aurrerantzean bost urtetik behin aldatu ahal izango dira kokapenak. Beste modu batez esana, Mercedesen hainbat instalaziok ez du beti Gasteizen iraungo bertan kokatzea behin erabakitzeagatik, bost urteroko kostu lehiaketan irabazle ateratzeko gai izango den heinean baizik.
|
|
|
" Zentzugabekeria galanta da: batuaren kontra jo nahi dute, bereizketa sortu", adierazi zuen Fermin Artola Axular udal ikastolako irakasleak,
|
hainbat
urtez lehiaketako epaimahaiko izandakoak.
|
|
2004
|
|
|
Eta Euskal Herriari nolako etorkizuna antzematen diozu
|
hainbat
urte barru?
|
|
2006
|
|
|
Geroztik
|
hainbat
urtetan zehar irten izan naiz plazara betebehar bat sentitzen nuen eta ezin erdizka laga.
|
|
2008
|
|
|
21 Azkueren kasuan antisemitismoaz baino egokiagoa dela antijudaismoaz hitz egitea, bere aurreiritzien iturburua erlijiosoa baitzen (Eliza katolikoaren ohiko diskurtsoarekin bat eginez), ez arraziala (propioki antisemitena zen bezala). Esandakoarekin koherentzian,
|
hainbat
urte geroago, Azkuek katoliko bihurtu zen judu baten kasua positiboki aipatu zuen (antisemitentzat juduak konbertitzea negatiboa zenean arazoa ezkutatu egiten baitzuen) (cf. Azkue 1929).
|
|
|
Hemen duzue, alegia eta deus ez, lagin bat, atzekoz aurrera kontatua, arestikoenetik aspaldiagokora, hurrenkera normala horrexek izan behar baitu, burutik eginak ez bagaude. Atzokoa, suposatzen da, duela
|
hainbat
urte gertatua baino presenteago dugula izan (26 or.).
|
|
2009
|
|
|
Garai hartan engaiatu zitzaion buru belarri kristau gazteen mugimendua antolatzeari eta sustatzeari: Bizkaiko Herri Gaztediren sortzaileetakoa izan zen eta,
|
hainbat
urtez, baita buru ere. 60ko hamarkadak aldaketa sakonak ekarri zituen euskal gizartera eta, aldaketa haiekin, baita gazte mugimendu kristauen krisia ere.
|
|
2010
|
|
|
Alor militarrean distentsio leun bat gertatzen bada, 1986ko apirileko Txernobileko istripuak nuklear zibilaren arazoa berpizten du. 1987an,
|
hainbat
urtez negoziatu ostean, ozono geruzaren murrizketan inplikatuta dauden substantziei buruzko Montrealeko protokoloa lehen urrats modura agertzen da aldaketa klimatikoari buruzko nazioarteko negoziaketetan. 1970eko hamarkada beldurrak eta natur baliabideen agortzeak markatu badute, 1980koaren erdiaz geroztik, biosferaren arazketa gaitasunaren mugen kontzientzia hartzea nagusitu da.
|
|
|
Horrela, Herbehereetan beste lekuetan izaten ez diren erraztasunak eskaintzen zaizkie artean dabiltzanei: esaterako, bizitza profesionaleko momentu desberdinetan, eta ikasketak bukatu bezain laster, eskatu ahal dituzten soldata antzeko diru-laguntzak,
|
hainbat
urteetan luzatzen direnak. Izan ere, Grezian filosofoek denbora pentsatzen pasatzen zuten modu berean, Herbehereetan kreatibitateak bere jana behar duela ulertzen da, eta hori ikasketek, ikerketek, gogoetarako eta esperimentaziorako uneek osatzen dute, denbora asko eta diru gutxi suposatzen duten prozesuek, alegia.
|
|
2012
|
|
|
Hura ikusita, gizon zuriak joan egin ziren eta ni amarekin bakarrik geratu nintzen. Pozik bizi izan ginen
|
hainbat
urtez, eta gero eta aldarte hobean zebilen ama, aita etortzekoa zela esaten zuen etengabe, aieru hura bazeukala alegia, eta baita arrazoia izan ere; hilabete batzuk igaro, eta bertara etorri zitzaigun, bat batean, joan zenean bezala. Eta ni gero eta txikiagoa nintzen, gero eta zoriontsuagoa, eta gau batean sukaldean afaltzen ari ginela, aitak supituki bota zigun ea noiz itzuli behar zuen Ameriketara joandako nire anaiak, eta supituki nor eta anaia agertu zitzaigun atean.
|
|
|
Scientific American aldizkariak hemeroteka atala du, non aldizkariaren orrialdeetan duela
|
hainbat
urte argitaratutako berri batzuk erreskatatzen diren. Hamar hogei lerroko aipu laburrak izaten dira.
|
|
|
Ecole Normale Superieureko ikasle izan zen, eta doktoregoa egina du Makiaveloren gainean. Poitiersko unibertsitatean
|
hainbat
urtetan irakasle izan eta gero, gaur egun Baionan irakasten du filosofia. Bere ikerkuntzaren jomuga filosofia politikoaren inguruan kokatzen da.
|
|
|
Gobernuak nahi ez badu ere mugitu du, esaten zen, sinesten zen. Orain ere antzekoak entzungo ditugu, eta ez dakit ba, ezinegona hezurretaraino sartzen zait, pentsatzean 2014ko urtarrilean beste manifestazio erraldoi bat egingo dela, lelo poetiko batekin, Espainiako gobernua bere itxikeriatik ateratzera behartuko omen duena, espetxe politika guztiz anker eta bidegabeak bere horretan jarraitzen duen bitartean, borroka armatua amaitu eta
|
hainbat
urtetara... Ea ez den horrela gertatzen, ea hurrengo megamanifa aspaldi ikusi gabekoak besarkatzeko aitzakia bihurtzen den.
|
|
|
Hala ere, ez gutxitan, artelan hori gauzatu ahal izateko gutxieneko azpiegitura eta finantzazioa behar izaten dira, eta horiek lortu ezean akabo artistaren ametsak. Zinema da adibide garbiena, non ideia bat izatetik hura gauzatzera
|
hainbat
urte eta joan etorri eta burubide pasa behar izaten diren, sarritan alfer alferrik. Baina ez da zinema bakarrik:
|
|
|
Okerrean ibili banintz... Zoritxarrez, baina, Ipar Euskal Herrian euskararen egoeraz
|
hainbat
urtetan Jakineko zenbaki berezi hauetan erraten eta errepikatzen dudana egia dela nolabait aitorturik izan da... Ezen, Euskaltzaindiak Baionako Fakultatean joan den azaroaren 16an antolatutako XVII. Jagon Jardunaldietan erran zenez:
|
|
2014
|
|
|
Ogibideengatik baino gehiago nabarmendu zen, ordea, aldi berean amateur gisa egin zituen beste hainbat jardunengatik. La Voz de España-n literaturaz, musikaz eta beste hainbat gaiei buruz idatzi zuen astero
|
hainbat
urtez, 1950eko eta 1960ko hamarkadetan, eta Loiola Irratian ere sorreratik aritu zen musikari buruzko saioa egiten hamalau urtez, urte batzuetan COPE kate osorako, gainera.
|
|
2015
|
|
|
Hobekuntza bakoitza laguntza batekin osatuz. Eta
|
hainbat
urtetan funtzionatu genuen horrela. Aurrera egin, hobetu eta hazteko formula egokia zen.
|
|
2017
|
|
|
Hizkuntzari emaniko garrantziak eta ezkerrerako joeraren gorakadak argi islatzen dute egoera berriaren filosofia. Hala eta guztiz ere, eta aldaketari aldaketa darionez,
|
hainbat
urtetan ondo funtzionatu zuen ereduak oztopo berriak aurkitu zituen denboraren joanean. Testuingurua aldatu ahala, izan ere, barrutik ere mugimendu desberdinak erne ziren.
|
|
|
Legeari aurre egiteko mugimendu zabala sortu zen, Ingalaterrako PEN zentroa buru, eta milaka idazle, editore, kazetari, abokatu eta blogarik jardun zuten,
|
hainbat
urtetan, lege berriaren neurri gogorrenak atzera bota nahian. Bai eta lortu ere.
|
|
|
Baina Karnatakara itzuli beharrean naiz, hor hasi bainintzen deszentratzen, emakumeekin lan egiten eta beraien hizkuntza ere ikasten. Kasualitateak itzularazi nau hona berriro,
|
hainbat
urte geroago, Indiako hainbat lekutako antolakundeentzako generoari eta elkar laguntza taldeei (ELT) buruzko ikastaro bat ematera.1 Ikastaroak saio praktikoak ditu; ekipoek formakuntza moduluko ariketak egiten dituzte emakumeekin, eta tokiko antolakundeko kideek laguntzen diete, elkar ulertzeko hizkuntz bitartekariak behar baitira. Baina kontua da nik ez dudala bitartekaritza hori behar; bizitzak eta testuinguruak eragin dute gaur egun ni izatea interpretazioa behar ez duen bakarra, eztabaidak inolako arazorik gabe jarraitzeko gai bainaiz (jakina, ezin dut kanarera Karnatakako hizkuntzahitz egin, baina bai ulertu).
|
|
2018
|
|
|
20 urterekin hasi zen Zeruko Argia aldizkarian idazten, eta hiru urtera bere lehen poema liburua plazaratu zuen, hiru poemarioetan lehena. Irakasle eta literatura ikasketak egin zituen, eta, 70eko hamarkada bukatu aurretik,
|
hainbat
urte eman zituen Nikaragua sandinistan irakaskuntzan lanean. Iraultzaren utopiaren atzetik iritsi zen hara, eta oraindik ere utopiak ibilarazten duela dio.
|
|
2021
|
|
|
Argi dago euskal liburugintzan nobedadeak sekulako indarra duela, eta berak definitzen duela ekoizpenaren ildoa. Berrargitalpenen ehunekoak pixka bat gora egin du aurten, baina mende honetako
|
hainbat
urtetan baino beherago dabil hala ere. Torrealdaik behin baino gehiago azpimarratzen zuen berrargitalpenak indar handiagoa lukeela gurean, edizio frantsesean gertatzen denaren antzera edo; berrargitalpenaren eskasiak ere diglosia islatzen du.
|
|
2023
|
|
|
Nola lortu zenuten Baigura kaskoan antena ezartzea legalki? Kontrabandoan izan ginen
|
hainbat
urtez, baina erdietsi genuen CSA egituraren baimena antenarentzat. Azkenean instalatu ahal izan genuen, eta horretarako Ertzaintzako irrati arduradun bat jin zen Baigurara.
|
|
|
Aisiako liburuak gorakada dotorea izan du, iazko 126 titulutik 148ra. Ekoizpen orokorrean pisu txikia duen arren (%5, 9),
|
hainbat
urtetan ez behera baina batez ere ez gora ibili ondoren, azken bietan goranzko joera nabaria bizi du. Gizarte modernoan duen garrantziagatik, ederra litzateke joera hori egonkortu edo indartuko balitz, pixkanaka kontsumo diglosikoari ihes egin diezaiogun.
|