|
2008
|
|
|
Ez zituzten aintzat hartzen
|
hainbat
biktimaren aitortzak lortzeko erabili zituen metodo basatien inguruko salaketak, eta teknika terrorista horietan oinarrituz ezarri zuen terrorearen estatua Gipuzkoan, euskal hiritarren bizitzaren eta heriotzaren jabe bilakatuta, abuztuaren 2a heldu zen arte, hil zuten arte. Gogoratu behar da bere heriotzaren albisteak zoriona zabaldu zuela hiritarren artean, haien joera politikoak zernahi izanda ere.
|
|
|
Gaur bertan, Giza Eskubideekiko euskal agiria emango die Juan Jose Ibarretxe lehendakariak Rigoberta Menchu Bakearen Nobel saridunari eta Elio Tamburi Nazio Batuen Giza Eskubideen goi komisarioari, Arantzazun (Gipuzkoa) egingo den ekitaldian. Ekitaldi horri begira,
|
hainbat
biktima elkartek dokumentu bat egin dute Jaurlaritzak «terrorismoa justifikatu» egiten duela kritikatuz. Besteak beste, AVTk eta Fernando Buesa, Gregorio Ordoñez eta Miguel Angel Blanco Fundazioek sinatu dute agiria.
|
|
2009
|
|
|
Ezker abertzaleak eguerdian egindako omenaldia ere jendetsua izan zen. Gasteizko gertakarietan hildako bost langileen senideak eta
|
hainbat
biktima ere bertan izan ziren, urtero legez, hunkituta. 33 urte igaro ostean biktimek oraindik justizia, egia eta erantzukizunak zuritu daitezen aldarrikatzen dutela gogoratu zuten ekitaldian.
|
|
|
Salaketak salaketa, operazio militarra ez zuten bertan behera utzi atzo ere. LTTEren arabera, arratsaldea bitartean 22 aldiz bonbardatu zuten militarrek Gobernuak eremu seguru izendatutakoa,
|
hainbat
biktima eraginez. Sri Lankako agintariek eurek izendatu zuten eremu seguru tamilen kontrolpeko eremuaren zati bat, zibilek babeslekua izan zezaten.
|
|
|
Beraz, trantsizioaren lehen urteak gogorrak izan ziren homosexualentzat, atxilotu eta zigortu egiten baitzituzten. Hori ez zen gertatzen frankismoaren errepresioa jasan zuten beste
|
hainbat
biktimekin. Adibidez, pentsa ezina zen alderdi sozialistako edo komunistako kide bat atxilotua izatea, zituen ideia politikoengatik.
|
|
|
Eta milaka izan dira Bilboko kaleetan hildakoaren familiari babesa eskaini eta ETAri arbuioa manifestazioan erakutsi diotenak. ETAk hildako
|
hainbat
biktimen senideek, Ertzaintza, Espainiako Polizia eta Guardia Zibilaren ordezkariek zein Puellesen anaiak eta semeek eutsitako pankarta buru zuen protestak txalo artean egin du Jesusen Bihotzetik udaletxera arteko bidea.
|
|
2011
|
|
|
Jakina, NATO miresten dute, huraxe izan baita haien garaipenaren gakoa. NATOren bonbardaketen
|
hainbat
biktima ezagutzeko parada izan nuen eta, normala denez, beste modu batean ikusten zuten koalizio militarra. Nora begira dauden libiarrak?
|
|
2012
|
|
|
Politikariei ere laguntza eskatu die legedian beharrezko aldaketak egin eta delituen preskripzioa baztertzeko, bestela eginiko lan guztiak baliorik ez duelako: «Jakin beharra daukagu haur lapurtuekin gertatu den guztia, eta eskatzen diogu batzordeari jarraitzeko lanean,
|
hainbat
biktima lasai bizi daitezen».
|
|
|
Izan ere, egun iritziak askotarikoak dira, eta beharrezkoa da horiek partekatu eta elkarlanean aritzea». Mexikon ere, Argentinan hasitako bideari jarraitzea aztertzen ari dira
|
hainbat
biktima. Helburua zein den argi du Fuentesek:
|
|
|
Pluja seca (Euri lehorra) izan zen aurrena; nazioarteko bitartekarien lana jaso zuen bertan. Orain, Parlen els ulls (Begiak mintzo dira) dokumentalean, euskal gatazkaren
|
hainbat
biktima jarri ditu hizketan. Biko taldeetan, solaskideak aldatuz, txandakatuz:
|
|
|
Guk geuk, interes handia daukagu [ETAren] biktimekin. Denbora luzea daramagu
|
hainbat
biktimarekin harreman zuzenak lantzen, elkar ezagutzen eta konfiantza berri bat saretzen. Baina aitortu behar dugu lan zaila dela, biktima izendapen horren azpian pertsonak daudelako eta pertsonek oso modu ezberdinean bizi izan dutelako eta bizi dutelako beren errealitatea.
|
|
2013
|
|
|
Lehenengoa, biktimen kalte pertsonala konpontzea, berandu etorri zen: lehenago egon zatekeen 70, 80 edota 90 hamarkadatako
|
hainbat
biktimen sufrimenduz ahazturik. Eta hori Euskadin edo Nafarroan edo Espainian, antzeko.
|
|
2016
|
|
|
NBE Nazio Batuen Erakundeak argitaratu duen azken txostenean Georgiako hainbat soldaduri sexu abusuak egin izana egotzi die, eta horren harira erantzun du Georgiako armadako buru Vajtang Kapanadzek. NBEk eginiko ikerketaren arabera, 14 eta 16 urte bitarteko
|
hainbat
biktimak salatu dute 2014an Georgiako soldaduek bortxatu zituztela, Bangiko aireportutik gertu dagoen Mpoko errefuxiatuen kanpalekuan. Kapanadzek zin egin du kasu horiek «ahalik eta azkarrena» ikertuko dituela, eta ustezko delituak baieztatuz gero «dagozkien zigorrak» jasoko dituztela soldaduek.«Georgiako armadaren ohorea eta izen ona zikindu dituzte», esan du armadako buruak.
|
|
2019
|
|
|
Hamabost urte dira 2004ko martxoaren 11n Madrilen izandako erasotik, eta atentatuetan hildako 192 lagunak oroitu zituzten atzo Espainiako hiriburuan. Ekitaldi bat egin zuten horien omenez, eta Pedro Sanchez Espainiako Gobernuko presidenteak, Pablo Casado PPko presidenteak eta
|
hainbat
biktima elkartetako ordezkariek hartu zuten parte.2004ko martxoan, PP zen gobernuan, eta atentatuaren egilea ETA zelako teoriari eutsi zion hasieran. Hiru egun geroago ziren Espainiako bozak.
|
|
2021
|
|
|
Egoera berria pertsona askoren esfortzuei esker lortu da: Euskal Herriko hiritar, alderdi politiko, sindikatu, hainbat eta hainbat herri eragile, instituzio, eta, noski, Euskal Preso Politikoen Kolektiboko kideei eta
|
hainbat
biktimaren esfortzuari esker.
|
|
|
«Egoera berria pertsona askoren esfortzuei esker lortu da: Euskal Herriko herritar, alderdi politiko, sindikatu, hainbat eta hainbat herri eragile, instituzio eta, noski, Euskal Preso Politikoen Kolektiboko kideei eta
|
hainbat
biktimen esfortzuari esker». Horregatik, mobilizazioetan parte hartzen segitzeko deia egin zuen.
|
|
|
Zer pauso eman da etorkizunean? ETAk jarduera armatua eten zuela hamar urte bete direnean, hamaika galderen inguruan gogoetatzeko parada izan zuten atzo
|
hainbat
biktimak eta giza eskubideetako adituak Gasteizen, Gogora Memoriaren Institutuak eta Eusko Jaurlaritzako Giza Eskubideen, Biktimen eta Aniztasunaren Zuzendaritzak antolatutako Hamar urte ETArik gabe. Bizikidetza eraikitzen solasaldian.
|
|
|
Auzitegiak azaldu duenez, saiora deituta zegoen itzultzaileak kitxuaren aldaera bakarra ezagutzen du, eta ez
|
hainbat
biktimak hitz egiten dutena. Hori dela eta, hurrengo saiora biktima guztien kitxua aldaerak interpretatzeko gai diren itzultzaileak deitzea erabaki du, eta gaurko saioa bertan behera uztea.
|
|
|
Hamahiru memoria elkartek osatutako plataforma bat da, eta memoria «integrala» dute helburu, bizikidetza eraikitzeko helburuarekin. Iazko abenduan eskatu zieten herritarrei lehendabizikoz Terrorismoaren Biktimen Oroimenezko Zentroaren proiektua baztertzeko, besteak beste
|
hainbat
biktima ez dituelako gogoan hartzen. Zehazki, Espainiako Gobernuak Gasteizen eraiki nahi duen gune bat da.
|
|
2022
|
|
|
Espainiako Auzitegi Nazionaleko 3 Instrukzio Epaitegi Zentraleko Juan Pablo Gonzalez magistratuak abiatu zuen Frantziako kartzeletan dauden hiru euskal preso horien eta Josu Urrutikoetxearen aurkako auzibidea, 2015ean,
|
hainbat
biktima elkartek eskatuta. Aitor Elizaran euskal preso ohia ere auzibidean sartu zuen hasieran, baina haren kausa artxibatu egin zuten azkenean.
|
|
2023
|
|
|
«Salbuespenezko espetxe politika horrek gatazka sakontzen du, konpondu beharrean». Jordi Pesadorrona ANCko ordezkariak ere babesa agertu zien «edozein bortizkeria jasan dutenei», beraz, goratu egin zuen Sarek
|
hainbat
biktima elkartu izana: «Halako adiskidetze guneak ezinbestekoak dira autodeterminazio eskubidea gauzatzeko».
|