|
2001
|
|
|
Presoena, esate baterako. Informazioa egiaztatzeko dauden arau guztien gainetik igaroz, ETAren su etenak presoen" diziplina" hautsi eta
|
haietako
asko, kartzelaldiko hirugarren gradua lortzearren," erreintsertziorako" neurriak eskatzen hasiak zirelako albistea zabaldu zuten hedabideek 22 Era berean, aipagarria da hedabide horiek 1999ko urtarrilaren 9an Bilbon presoen hurbiltzea eskatuz eginiko manifestazio eskergari eskaini zioten informazioa; albisteari eskaini zitzaion denbora edo espazioa, Eibarren kale borrokak Guardia Zibila... Beste datu esanguratsu bat dugu honako hau:
|
|
|
Populazio dentsitate handieneko eremuetan bizi dira gehienak, Errenterian, Hernanin, Bilbo eta Donostiako auzoetan, eta abarretan. Ikasle txarrak dira eta
|
haietako
asko langabezian daude, denak gizarteko behe mailetan jaioak ez badira ere. Antzera janzten dira eta zailak dira horrenbestez jarduten dutenean identifikatzen.
|
|
2002
|
|
|
Polizi eleberria izan ez arren, Speed gauak eleberriak intriga dosi handiak ditu, hilketa bat argitzen baita bertan. Euskal irakurleen artean, batez ere gazteen artean, izandako arrakastak
|
haietako
asko Jimenezek marraztutako mundutik oso hurbil sentitu direla erakusten du, landa giroko euskal eleberri gehienetan ukatu egiten baitzitzaien mundu hori. Iratxe Gutierrezen aburuz (2000:
|
|
|
Egia da pertsona askoren desagertzeak, heriotzagatiknahiz erbesteagatik? aukera kendu ziotela Nafarroari behar zen lan eskua izateko, hain zuzen ere hildakoak gazteak eta
|
haietako
asko prestakuntzadunak zirelako: nekazaritza arloko liderrak, intelektualak eta agintariak. Horrek, zalantzarik gabe, eragina izan zuen lan indarraren egoeran.
|
|
|
Jantzi arruntak zituzten, praka eta alkandora urdinak zeramatzaten, eta, beroki gisa, jaka ajatu bat, errauts kolorea. Ni begira nengokien zelatan bezala, haien begi, ezpain eta hanketan sumatzen nituen samurtasun eta bizitasunaz hunkiturik, eta hots egiten nien barruko ahotsaz, bizipozaren sekretua azal ziezadaten, baina alfer alferrik, Â zeren ni konturatu orduko,
|
haietako
asko aldenduak baitziren nire aldamenetik.
|
|
|
Hurrengo eguneko hitzordua garrantzitsua zen: Coloradoko Arroila Handia, Grand Canyon ezaguna, umetan larunbat arratsaldez telebistan ikusten genituen film
|
haietako
asko eta askoren eszenatokia. Goiz goizetik atera ginen Flagstaffetik, eta, bidaia labur baten ostean, Big Canyon  go Parke Naturalaren atariaren aurrean geunden.
|
|
|
Bidaide gehienek baserritarrak ematen zuten, azokatik bueltan. Otzara handiak zeroatzaten
|
haietako
askok, eta jesarrita zeudenek behintzat lanak zituzten hain zer handiak jesarlekuen mugetara ekartzen. Alboko andrazkoak lurrean utzitako otzara itzela eskumako oinaz zapaldu beste erremediorik ez zeukan Joseluk.
|
|
2004
|
|
|
Museoko bisita berriro Harreralekuan bukatzen da, emankizun batekin. Baina Museoa kontatutakoa baino askoz gehiago da, bertan gatzaren inguruko arlo ugari deskubrituko baituzue ariketa interesgarrien bidez,
|
haietako
asko oso dibertigarriak direnak eta espreski haurrentzako zuzenduak.
|
|
|
20ko eta 30eko hamarkadetan Umearen laguna, Martin Txilibitu, Txomiñ Ikasle… agertu ziren. Liburu
|
haietako
asko eta asko Ixaka Lopez Mendizabalek Tolosan zeukan inprimategian egin ziren. Lopez Mendizabalek testu liburugintzan eduki zuen garrantziaren berri eman digu Pauli Davilak:
|
|
|
–Ezagun duzu ez duzula hemengo egunkarien zintzotasunaren berri –erantzun zidan aitak– Azken urteotan" istripu" anitzen berri eman dute egunkariek... eta
|
haietako
asko eta asko hilketa garbiak ziren. Bestalde, ohartu zara ez dutela aipatzen Rahn SSetatik atera berri zela?
|
|
|
Hala eta guztiz ere, azpimarratzekoa da atal honetan, kanal handi bezala izendatu ditugun telebista gehienak, komunikazio talde handiei lotutakoak, behinik behin, urrun direla oraindik errentagarri izatetik. Alderantziz, galera handiak dituzte
|
haietako
askok, telebista batzuen kasuan urteko aurrekontua ren erdira eta baita bi hereneraere heltzen direnak (eta horrek urteko 300.000 eurotik gorako galerak esan nahi du gehienetan, baina baita batzuetan 800.000 eurokoak ere, etengabeko kapital ekarpen berrien edo taldeen maileguen bitartez estali eta finantzatzen direnak). Arrazoi ezberdinak daude hori horrela izateko:
|
|
2005
|
|
|
Ordurako euskal herrietako kaleak eguzki antinuklear hori gorriaren irudiz josita zeuden. Gladys hil zutenean,
|
haietako
askori irribarrea alderantziz ipini zioten, eta begietan malkoak margotu. Eta Lemoiz gelditu egin zen.
|
|
|
Parisera joan nintzen nobela bat idaztea, baina huraxe ez nuen idatzi. Tarte hartan hainbat gauza idatzi nuen,
|
haietako
asko hasi eta bukatu gabe utzi nituen. Hori egin ahal izatea luxua da.
|
|
|
Politiko asko ezagutzen ditut pertsonalki, eta espektro politiko osoa hartuz esan nezake
|
haietako
asko pertsona handiak direla. Arazoa da alderdiek gehiago agintzen dutela pertsonek baino eta beraz izaerak anulatuz bukatzen dutela.
|
|
|
Egurra baretzeko ez behintzat. Badakite existitzen dela, izurratzen die, baina
|
haietako
askok isiltzera jotzen dute, nolabaiteko inteligentzia badute ez gehiago zabaltzeko, zeren eta zabaldu duten bakoitzean efektu boomeranga izan du beraientzat. Behin Callejak egurra eman zigun, eta hori zela eta Madrilen ez dakit zenbat liburu gehiago saldu ziren.
|
|
|
Seme alaba
|
haietako
asko droga gogorrei erantsi zitzaizkien eta, droga menpetasunaren ondorioz, delitu egin zuten.
|
|
|
Guztira 100 enpresa aztertu baziren ere,
|
haietako
askok kirol hauetako bat baino gehiagoren eskaintza dute.
|
|
|
Guztira 100 enpresa aztertu baziren ere,
|
haietako
askok kirol hauetako bat baino gehiagoren eskaintza dute.
|
|
|
Biltzarraren antolatzaileei ez zitzaien zehaztasunik txikiena ere ahaztu. Hainbat erakustaldi ere prestatu zituzten haurrentzat; artzaintzari dagozkion lan batzuk aurreneko aldiz ezagutu zituzten haur
|
haietako
askok. Artzaintzara hurbiltzeko bide polita da; egunen batean baliteke haur horiek artzainen munduan sartzea.
|
|
|
Ez nekien Adelarenak eta Juliorenak aurrera jarraitzen zuenetz, baina jarraituko zuela pentsatzen nuen neurekiko. Adelak hondar gainean eraikia zuen eraikin gotorraren alde hark kezkatu egiten ninduen; ez nuen ulertzen zer arraio ikusten zion Julio txepel hari, inguruan iraultzaile lerden askoak edukita, eta
|
haietako
asko Adelaz nabarmen gustaturik, gustatzeko moduko emakume pertxenta zen eta; hala ere, susmoa nuen Julioz gain beste askorekin ere ibiltzen ote zen nire maistra, zeren pixkana haren izaeraren alderdi ezezagun bat ari bainintzen ezagutzen: askatasun sexuala, iraultza sexuala; hartan ere aitzindari zebilen, nonbait, nire maistra.
|
|
|
Lehen borroka latzean zaildutako asko eta asko out geratuak ziren, erabat kanpo, langabezian, ezertarako gogorik gabe;
|
haietako
askok edanari eman zioten, eta drogaren mende geratu zenik ere izan zen.
|
|
|
Aspaldiko urteetan ikusten ez nituen aurpegiak bistatu nituen jende artean, batzuk zimurrekin eta ile zuriekin: hantxe zegoen OICko idiskoa, orain Eusko Jaurlaritzako goi kargua; garai bateko ORTkoak ere ia guztiak zeuden, orain
|
haietako
asko HBn sarturik; ezker muturreko beste alderdi ba  tzuetan ibilitako jendea ere agertu zen, Euskadiko Ezkerrakorik ere bai, PCkoren bat edo beste, eta beste hainbat alderditakoak. Eta auzotar ugari.
|
|
|
Lepoa jokatuko nuke hemendik belaunaldi batera, hau da, hemendik hogei urtera, ez dela asko aldatuko oraingo hizkuntzen araberako banaketa. Lepoa jokatuko nuke
|
haietako
askok ikasi dutela euskara. Hemengo askok baino errazago.
|
|
2006
|
|
|
Basamortu erdian dagoen Yazd hirian, Irango zoroastriar komunitate handiena bizi da. Ateskadeh tenplu nagusian
|
haietako
asko topatu ditut," su sakratua" gurtzen.
|
|
|
Oraingoz laurehun familia zuzendu dira guregana, eta nik kalkulatu dut guk %10 bat aterako ditugula. Gehienak ez ditugu aurkituko,
|
haietako
asko iritsi ezin den lekuetan daudelako, bide baten azpian, autopista azpian... Baina %10 hori belaunaldi oso baten ordezkari izango da.
|
|
|
(...) Egia da batzuek latz sufritu dutela. Baina
|
haietako
askori sufritzeak damutzearen bidea ireki die». Aitortzen du gure poliziak beren arteko askorentzako shocka izan zela atxilotu islamiarrak kolpatu beharra, zafraldi bakoitzarekin Jainkoari dei egiten zioten jendeak.
|
|
|
Hasierako etapan zerbitzu ona emango zutela bermatzeko operatzaile berriek eragozpen latzak izan zituzten, hedatua zegoen sarearekiko morrontzagatik; bestetik, beren eskaintza ekonomiko
|
haietako
asko iruzurrezkoak izan ziren.
|
|
|
Ahalik eta itxurarik erakargarriena lortzeko asmoz artista gazteek “lanen aberastasunaz, heterogeneotasunaz eta bitxitasunaz gain”, erakustokien lekua eta beren eskura izan dituzten baliabideak ondo aprobetxatzen dakitela erakutsi dute Getxoarten. Getxoko Kultur Etxearentzat azpimarratzekoa da partaideen profesionaltasun maila handia batez ere artisten batezbesteko adina 21 eta 25 urte artekoa izan delako eta
|
haietako
asko lehenengo aldiz jendaurrean aritu direlako.
|
|
|
Tabernari lanbideak ere laguntzen zuen horretan, nonbait: jende franko pasatzen baitzen barra aurretik,
|
haietako
asko barrena hustu nahi izaten zutenak, beren pena eta pesalunbreak kontatuz, eta hustu ahala bete ere bai, klase guztietako edariak sabeleratuz. Horri Hankapaloren sinpatia, abildadea eta beste zeozer hura erantsiz gero, ez da harritzekoa taberna ixteko orduan sarri askotan emakumezko bat eramatea aldamenean, gau hotzetako berogailu, gau sargorietako haizagailu.
|
|
|
Judu haiek ezin zuten ulertu muga eta nazio kontu hura –beharbada ez zuten inoiz ulertu, ezta Bigarren Mundu Gerran hainbestek bizia galdu zutenean ere–,
|
haietako
asko eta asko Erdi Arotik bizi baitziren inguru zabal hartan, eta beren lurraldetzat baitzuten. Poloniako agintariek, beste hainbat herritan ez bezala, mende askoz mantendu zuten erlijio askatasun giroa, eta juduek lasai eta eroso jarraitu zuten bertan.
|
|
|
errazago eramaten nuen amona Erikaren katolikotasun sutsua, eromena baino. Gerra Handiak eragindako zoro, itsu, maingu eta herren ugari ikusten zen bazterretan,
|
haietako
askok Estatuaren kontura ateratzen zuen bizimodua. Niretzat, porrotaren hondakinak ziren, zaborra:
|
|
|
Gutxi hitz egiten zuen, oso italiera traketsa zuelako beharbada: txistukari guztiak berdintzen zituen, eta oso esaldi laburrak ateratzen zitzaizkion, guztiz osatu gabeak
|
haietako
asko. Nire italierari dagokionez, artean ez nintzen oso ondo mintzatzen, eta nire baldarkeriak lasaitu egingo zuen neska, hitz egiten zuen gutxia nirekin eta ostatuko etxekoandrearekin izaten baitzen.
|
|
|
Buruzagien hilobietan aurkitu diren luxuzko objektuek bortizkeria dute atzetik, gerra ageri da
|
haietako
askoren jatorrian: Kretako jauregietan eginiko inkurtsioetan118 eskuratutakoak dira, edo ekialdeko inperioen aurka buruturiko pirateria ekintzetan119, edo beste hiribildu mizenikoen aurkako razzia militarretan, Tebas hiribilduaren suntsiketak frogatzen duenez120.
|
|
|
...ko gosete batetaz ari ziren eta esan zuten nola garai hartan bertako abade batzuek proponitu zuten Elizako altxorrak saltzea gosekilen mesedetan eta nola patriarka batek (Tikhonez ari zen noski; 1921garren urteko gose handiaz ari zen) ukatu egin zuen eta horregatik orain hango elizetan koadro zaharrak eta eta, nola dira horiek?, eskulturak edo asko zeudela eta orain, bada, lapurrak ari direla zera
|
haietako
asko Pragara eramaten, Pragan baitago merkatu handi bat, haren izena apuntatu zuela, eta guk, esan zidan, furgonetan hara joan eta, nik errusieraz dakidala gainera, handik ama birjinaren bat edo koadro haietako batzuk ekarriz gero, Parisen edo hemen aldean, ez genukeela faltako berak uste zeinek erosia. Gauzak ondo, joan etorri batean, urtebetekoa egin genezakeela aise, hainbesterekin, bera bere bordara bakean eta ni, nahi baldin banuen, Uraletara itzuli nintekeela.
|
|
|
Nire lanetan, ikusi duzuenez, itsasoa da nagusi: arrantza, urpeko bizitza, nik ikusten ditudan biztanleak...
|
haietako
asko zuentzat sinesgarriak ez badira ere... eta irlak, eta faroak... baina oraingoan izua eta beldurra etorri dira mihisera. 36an, gerra anker haren hasieran Malpicako hogeita sei marinelek hiru ontzitan egin zuten ihes, Galiziako ur hauetatik Frantziara.
|
|
2007
|
|
|
Itxaro Borda, Aurelia Arkotxa, Eñaut Etxamendi, Mattin Irigoien... asko dira Maiatzen orrietan laginak paratu dituzten sortzaileak, eta
|
haietako
askok lehen aleetatik iraun dute lanean. Mugaz bi aldeetako testuak bildu izan dituzte, nolanahi ere, orriotan" Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoako idazleen lanak biltzen saiatzen gara, baina Euskal Herri guzikoak gara, mugaz bi aldetan banatzen da irakurlegoa, eta euskarak ez du mugarik".
|
|
|
lehenengo eta behin, antzeko egoeran zeuden beste herri batzuetan baino kontzientzia objektore askoz gehiago agertu ziren, eta bigarren, soldadutza egiteko adinean zeuden askok «intsumiso» zirela adierazi zuten, hau da, pertsona askok derrigorrezko zerbitzu militarra egiteari uko egiteaz gain, ordezko gizarte zerbitzua egiteari ere uko egin zioten, zenbaitek «desobeditze zibila» deitu izan duten jokabidea hartuta. Horren ondorioz,
|
haietako
asko kartzelan sartu zituzten, jokabide hori zigortuta zegoen eta. «Intsumisio» izeneko fenomenoa ez dago Konstituziora bilduta; izan ere, zerbitzu militarraren ordezko gizarte zerbitzua egiteari uko egitea ez du «kontzientzia objekzioak» babesten juridikoki.
|
|
|
Ni, esan bezala,, herririk? ez neukalako; auzoan baziren, gure moduan, beste familia euskaldun batzuk, eta
|
haietako
asko, uda partean, baserrira joaten ziren bolada bat pasatzera, oporretan baino gehiago belarretan laguntzera, egia esanda; gure etxean, ezta hori ere: ez herririk, ez baserririk, kalera jaitsitako edo kalean sortutako familietakoak baitziren bai aita eta bai ama.
|
|
|
Orduan konturatu zen zein gutxi ezagutzen zuen bere semea, eta, batik bat, zein arrotz egiten zitzaion haren mundua. Aitzitik, lagun
|
haietako
askok, egun hartan, aurretik ezagutu balute bezala agurtu zuten, maitekiro?" Iepa, Eli. Zer moduz?", esan zioten, besarkatzearekin batera, hitzordura azaldu ahala?.
|
|
|
Teoria hutsean gizateriaren gehiengoa ordezkatuko zukeen Ez Alineatuen mugimendu gandutu eta ez oso sasoitsuaren sorburua izan zen, Nazio Batuen Erakundea potentzia nagusien hizketa lekua baino asko gehiago ez zen une batean. Bere kideen arteko kontraesanek,
|
haietako
askoren barne egonkortasun eskasak eta bi blokeen presioek, hauen kontrapisu edo mugatzailearena egitea ezindu bazien ere, Hirugarren Munduaren izate anbiguoa baina, aldi berean, gardena azalarazi zuen. Eta, batez ere, blokeetatik at bizi zitekeela jakinarazi zuen, blokeen barneko miseriak gordinki azaleratzen ari zirenean.
|
|
|
Matematikaren bidez lortutako esplikazio astronomikoak oso entzutetsuak izan ziren, kultura erlijioso sakon baten inguruabarrean zeruen fisika planteatzeak suposatzen zuen erronkagatik, besteak beste. Aplikazio
|
haietako
asko filosofoen eskutik etorri ziren:
|
|
2008
|
|
|
Erromatarrek, esaterako, pinuetako zuretik erauzitako brea eta erleen argizaria erabiltzen zituzten, besteak beste, itsasontziak eraikitzeko erleen argizaria itsasgarri gisa erabiltzen da oraindik ere. Aztekek, berriz, zenbait animaliaren odola buztinarekin nahastu eta eraikuntzetako harriak lotzeko erabiltzen zuten bi horien konbinazioz lortutako itsasgarria, eta eraikin
|
haietako
askok zutik jarraitzen dute gaur egun ere.
|
|
|
Baina ama ahizpei buruzko balorazioan ere ez zen guztia beltz, beharbada, zeren, egia zen arren ama ahizpek gurutze bide latza pasarazi ziotela, ez al zen egia, halaber, gurutze bide hura gurutze bide are gogorrago eta latzago baten eragozgarri izan zela, bere maitasuna merezi ez zuèn Gerardo bezalako gizon batekin bizitza osoan bizitzea galarazi ziolako? Baina Nataliak bere harrotasuna zuen, eta harrotasunak nekez permitituko zion haiek azaleratzea, denborak sentimendu
|
haietako
asko eta asko indargabetu eta jalki ezean.
|
|
|
Aditzekoa da, hortaz, oraindik iparraldeko anitzentzat euskara, soil soilki, supazter txokoko eta lagun eta ezagunen artean erabiltzeko zerbait izatea, eguneroko, herriko eta maila apaleko gaiez mintzatzekoa, goragoko kultura gaiak, eskola, administrazio eta heda bideetako ereduari jarraikiz, frantsesez ukitzekoak izanik. Normala da, beraz, hegoaldekoon artean gutxienez aspaldiko hogeita sei urteotako ofizialtasunari esker, gero eta sentitzenago dugun normalizazio eta homologazio premia bera
|
haietako
askok oraindik ez ikustea. Horregatik ez zait pisuzkoa iruditzen oraino egoera eznormal hori pairatzen dutenen erabilera ez homologatua Hegoaldekooi eredugarritzat aurkeztu nahi izatea.
|
|
|
Hirugarren auziak (analisi funtzionalak) jokabidearen aurrekariak kontuan hartzeaz gainera, haren ondorioak ere aztertzen ditu;
|
haietako
asko erabakigarriak dira animaliak edo espezieak bizirik iraun dezan (adibidez, elikagaiak bilatzea, kumeak babesteko jokaerak eta abar).
|
|
|
Batzuetan, bazkideen interesik eza muturreko egoeretara heltzen da. Zenbaitetan, etekinen banaketan ere ez du parte hartzen bazkideak eta, horren ondorioz, bere jabetza ahalmen eta legearen aldetik ulertu behar da, ekonomia arloan baino gehiago64 Ehunka mila bazkideetatik hamarka batzuk baino ez dira joaten Batzar Nagusira,
|
haietako
askok bazkide direla edo Batzar Nagusiak deitu direla ere ez dakite, etab65.
|
|
|
Greenpeacek adierazi du ingurumena krisi ekonomikoaren «beste biktima» bat bihurtu nahi duela Espainiako Gobernuak era horretako neurriekin. «Tramite hau funtsezkoa da natur ondarea zaintzeko, eta mugatzeak arrisku handian jarriko lituzke habitat ugari,
|
haietako
asko arriskuan diren hainbat espezierentzat ezinbestekoak izanik».
|
|
|
Bitartean, Auzitegi Nazionalekon atarian hogei bat lagun bildu ziren, baina ez zuten izan atxilotuak ikusteko aukerarik. Barañaingo Gazte Mugimenduak salatu duenez, Espainiako Polizia Nazionalak inguruak hartu eta
|
haietako
asko identifikatu egin zituen.
|
|
|
Adin guztietako hogei bat lagunek eman dute izena,
|
haietako
askok bigarren aldiz
|
|
|
Eman nahi izan dugun mezua izan da euskararen inguruan dabilen jende guztiak jakin dezala, nahiz eta
|
haietako
asko PSOEren ideologiatik urruti izan, gobernura ailegatzen garenean aurrekontuetan egiten den ahalegin hori egiten segituko dugula. Gauza zehatza da, ez ideologia.
|
|
|
Baina ama ahizpei buruzko balorazioan ere ez zen guztia beltz, beharbada, zeren, egia zen arren ama ahizpek gurutze bide latza pasarazi ziotela, ez al zen egia, halaber, gurutze bide hura gurutze bide are gogorrago eta latzago baten eragozgarri izan zela, bere maitasuna merezi ez zuèn Gerardo bezalako gizon batekin bizitza osoan bizitzea galarazi ziolako? Baina Nataliak bere harrotasuna zuen, eta harrotasunak nekez permitituko zion haiek azaleratzea, denborak sentimendu
|
haietako
asko eta asko indargabetu eta jalki ezean.
|
|
|
Erdigunean, downtown delakoan, badaude eraikin garai batzuk. Alaskako ekonomiaren bihotza da?, baina gehienak zapalak dira, txikiak, eta egurrezkoak. Etxerik zaharrena 1915ekoa da, orduan sortu baitzen hiria, Alaskako trenbidearen eraikuntzarekin batera, Ship Creek portu naturalaren inguruan, eta hortik datorkio hiriari izena, Anchorage," ainguraleku"; dena dela, ez da garai
|
haietako
askorik geratzen, 1964an lurrikara batek hiriaren zati handi bat suntsitu baitzuen. Hiri berri berria, beraz, hiri zaharrik apenas duen herrialde batean.
|
|
|
Ikuspegi horren arabera, osotasuna ez bada ere bere zatien batuketa xinple bat, bere izaera ulertu liteke baldin eta zati horien ezaugarri eta portaera eta zatien arteko interakzioen legeak ezagutzen baditugu. Neurona bakarra, berez, ez da ezer askotarako gai izango; gauza miresgarriak ekoitz ditzakeena,
|
haietako
askoren aktibazio koordinatua izango da. Garunaren eboluzio filogenetikoan ez da aldaketa kualitatibo substantzialik gertatu; gizakiaren neuronak eta zizare batenak funtsean berdinak dira.
|
|
2009
|
|
|
garaipenaren eguzkia!?? uko eginez, behin eta berriro; Domingo harritzen zuena, beraz, ez zen buruzagiaren iritzia, baizik eta iritzi hura taldekide anitzen aurkakoa zela,
|
haietako
asko eta asko sinetsita baitzeuden, artean ere, egoerari aurre eginez gero, eutsi ahal izango ziotela; matxinatuen erasoak, ordea, gero eta eraginkorragoak ziren, bai itsasotik eta bai lehorretik ere: lehorreko aurrerabidea, batez ere, geldiezina zen, halako eran, non hiriko atarian zeudela ziurta baitzitekeen, setioari ekiteko prest; hura, baina, ez zen bat bateko ezustekoa izan, talde politikoek bost bat egun lehenago planteatu baitzuten hiriaren ebakuazioa, gauzak gaizki zihoazen seinale:
|
|
|
Emakumeak negarrez jarraitzen du, negar etsia. Denei esaten die ikusi duela eztanda egin eta ondorengo uneetan jende asko atera dutela trenetatik, baina
|
haietako
asko hotzez dardarka zeudela. Eta inguruko etxeetatik mantak eta ura jaisten hasi direla, baina bera hormatuta bezala geratu dela, shock egoeran.
|
|
|
«Paretek ere entzuten zuten» garai hartan, espazio publiko orotik kanpora gorde zen gerra galdu zuten haiek bizi izandakoesperientzia oro11 Errepresio frankistaren zenbait biktimaren lekukotasunentransmisioarekin beren borrokaren gaineko memoria gorde nahi zuten ondorengobelaunaldientzat, baita min moral eta psikikoa arindu ere. Halere biktima guztiekez zituzten modu berean haien esperientziak kontatu,
|
haietako
askok isilik egonnahiago izan baitzuten. Primo Levik azaltzen zuen bezala:
|
|
|
IKASKETAK, EZER BAINO LEHENGure txirrindularien lehentasuna ikasketak dira, egun hauetan adibidez
|
haietako
askok ez dute entrenatu azterketak direla eta.
|
|
|
Urte bat baino gehiago igaro da herritarrak, monjeekin bat eginda, Myanmarko Junta Militarraren aurkako protestak egin zituztela; hala ere,
|
haietako
askok preso jarraitzen dute.
|
|
|
Giroa ederra izango da. Denbora askoan elkar ikusi gabe egon den jendea San Blas eguneko azokan elkartzen da;
|
haietako
asko sanblasetan bakarrik egoten dira elkarrekin, azaldu du Jose Luis Navarrok.
|
|
|
Enkarterrin daude
|
haietako
asko. Inguru horretan daude Bizkaiko megalito gune gehienak:
|
|
|
eskulan merkea (dirutza egiteko hazkunde garaian), eta gainera enplegu prekarioa (suntsitzeko erraza komeni ez denean). Kontratatuen herenak(
|
haietako
asko lege iruzurrean egindako kontratuekin) kalera joaten dira, behin behineko kontratua, amaitu, dela dioen abisu soila jaso eta gero.
|
|
|
Hondurasko 7,5 milioi biztanleetatik %70 pobreak direla dio NBE Nazio Batuen Erakundeak. Eta
|
haietako
askorentzat senideek atzerritik bidaltzen dietena da diru iturri bakarra. Izan ere, Estatistika Institutu Nazionalaren datuen arabera, lau milioi hondurastar bizi dira AEB Ameriketako Estatu Batuetara edo Europara joandakoen menpe.
|
|
|
Kontaezin ahala altxor gordetzen ditu Munduak. Gizakiaren itzala eta lana dago
|
haietako
askoren atzean; milaka eta milaka urtetako bilakaera, aldiz, naturak marraztu eta zizelkatutako artelanetan. Munduko Zazpi Mirariak aukeratzeko lehiaketa antolatzea bururatu zitzaion Bernard Weber zinemagile suitzar dirudunari, 2000 urtean.
|
|
|
Atzo euskal herritar askok eta askok hasi zuten hainbeste esperotako opor garaia. Autoa hartu, eta hegoalderantz abiatu ziren
|
haietako
asko. Haien antzera, beherantz doa hipoteka gehienak kalkulatzeko erabiltzen den Euribor indizea ere.
|
|
|
Europako hegoaldea baso sute handien mehatxupean bizi da aspaldian. Sute gehienak gizakiek eragiten dituzte
|
haietako
asko nahita, eta bakarrik %5 inguru gertatzen dira arrazoi naturalengatik. Muturreko egoera meteorologikoek, beroaldi eta lehorteen gogortzeak basoen utzikeriak eta beste hainbat arrazoik errazten dituzte suteak.
|
|
|
Berez sortzen dira istorioak, eta urteen poderioz azaltzen dira. Gainera, zenbakiekin dute lotura
|
haietako
askok. Eta aurten ere badira datu bitxiak.
|
|
|
Kantuen protagonista diren lagunak berebizikoak izan zaizkio autoekoizpenera jauzi egiteko, diskoaren gastuak murrizteko eta lanari zabalpena emateko. Urriaren 3an elkartuko dira
|
haietako
asko, Zizurkilgo Kultur Etxean (Gipuzkoa), egingo duen lehen aurkezpenean, denbora eta distantziaren mugen gainetik.
|
|
|
Gehientsuenak mendebaldeko konpainiek bereganatu zituzten, huskeria baten truke. Baina
|
haietako
asko bost urterako itxi zituzten, berregokitzea baino merkeago irteten zitzaielako. Hogei urte beranduago, industria sektoreko enpresek sortzen dute Alemania ekialdeko barne produktu gordinaren %20.
|
|
|
Eritasun kronikoak dituztenek hartu zuten atzo, lehen aldiz, txertoa. Medikuek aholkatuta joan dira
|
haietako
asko Ermitagañako osasun etxera.
|
|
|
Albisteak bi zati zituen; lehenengoari dagokionez –" Guztia galduta zagok" –, iritzi bertsukoa zen Domingo, Chaplini ez zion besterik esaten, gureak egin dik eta gureak egin dik, Chaplinek erakusten ziòn argudio inozo bezain funsgabekoari –" Ziur nagok gure ahaleginak bere fruitua emango duela, zerumugan bateko urrea nagusi: garaipenaren eguzkia!" – uko eginez, behin eta berriro; Domingo harritzen zuena, beraz, ez zen buruzagiaren iritzia, baizik eta iritzi hura taldekide anitzen aurkakoa zela,
|
haietako
asko eta asko sinetsita baitzeuden, artean ere, egoerari aurre eginez gero, eutsi ahal izango ziotela; matxinatuen erasoak, ordea, gero eta eraginkorragoak ziren, bai itsasotik eta bai lehorretik ere: lehorreko aurrerabidea, batez ere, geldiezina zen, halako eran, non hiriko atarian zeudela ziurta baitzitekeen, setioari ekiteko prest; hura, baina, ez zen bat bateko ezustekoa izan, talde politikoek bost bat egun lehenago planteatu baitzuten hiriaren ebakuazioa, gauzak gaizki zihoazen seinale:
|
|
|
Espaloietan zihoan jendeak, edota tabernetatik irteten zenak, aho zabalik, harrituta begiratzen zuen, ikusten ari zena sinetsi/ ez sinetsi. Hala ere,
|
haietako
asko sartu egiten ziren manifestaziora. Eta eliza aurretik pasatzean, mila bat lagun izango ziren tropelean.
|
|
|
Gerra haiek gogoratzen, kontestualizatzen eta naturalizatzen saiatzea, aurrez aurre zeuden gudarosteei izena jartzea, besterik ez bada ere? kalterako izango litzateke, egungo status quoarekin eta gertakari
|
haietako
askori eusten dien memoria nagusiarekin erabat kontrajarrita egonda.
|
|
2010
|
|
|
Nafarroatik eta Gipuzkoatik, berriz, Aizkorrira jotzeko ohitura handiagoa da. Tontorrean edo Urbiako zelaietan elkartzen dira
|
haietako
asko.
|
|
|
Esango nuke, mugimendu feministak, gaur egun, ez duela 70 hamarkadaren amaieran zuen pisurik, batzuetan mugimenduaz hitz egiten ere ez naiz ausartzen... Bai, badaude erakunde feministak,
|
haietako
asko gai oso zehatzak lantzen, eta aldian behin leherketak gertatzen dira: iaz Granadako jardunaldi feministetan, adibidez.
|
|
|
1.228 ikertzaile etorri zaizkigu; horrek aberastasun handia ekarri du hotelentzat, esate baterako. Ikertzaile
|
haietako
askori guk ordaindu diegu, baina beste askok bere diruaz ordaindu dute egonaldia. Bisita horien kopurua handitzen ari gara.
|
|
|
Itxura batean etxeko zaborra osatzen zuten aztarna horiek berreskuratzeko eta identifikatzeko prozesuak haien balio erantsi nabaria utzi zuen agerian. Hondakin
|
haietako
asko eta asko arbel txiki gisa erabili ziren, hau da, ostraka deitua osatzen zuten (nola zeramikazkoak hala hezurrezkoak). Taula txiki haietan eskola munduarekin eta ikaskuntzarekin zerikusia zuten inskripzioak idatzi zituzten; abederak, memoria lantzeko era guztietako zerrendak (egile klasikoen, jainkoen, pertsonaia historikoen eta besteen zerrendak), Eneida ren gaiak eta beste batzuk?.
|
|
|
Amak, bere lezioa eten eta guztiak agurtzen zituen. Ematen zuen
|
haietako
asko lehendik ere ezagutzen zituela, besarkadaren bat edo beste eman zuelako. Ingelesez ari zen gehienekin eta Amaiak ezin zuen ulertu zertaz ari ziren, baina amak jartzen zuen aurpegi serioagatik hilketari buruz ari zirela igarri zuen.
|
|
|
Denbora pasako liburuak. Begiak lerroz lerro irrist, gosez eta egarriz irakurtzen dute denek, kulero hutsetan
|
haietako
askok, tarteka besazpi iletsuetan hazka eginez. Bukatu orduko elkartrukatzen dituzte liburuak, ezin aserik bezala.
|
|
|
Eta, lanean hasi aurretik, urtebeteko praktikak egin behar zituzten eskarmentua edo esperientzia zuen beste andereño baten alboan. Halaber, andereñogai
|
haietako
asko Zipitriarekin alfabetatu ziren euskaraz.
|
|
|
Gizonezkoak ez ziren hasi ikastoletan irakasle gisa 60ko hamarkadaren bukaera aldera arte. Gizartean bezala, eliza katolikoan ere haize berriak baziren, eta sekularizazio prozesuaren ondorioz, apaiztegiak hustu eta apaizgai
|
haietako
asko eta asko ikastoletan sartu ziren. Paulo Agirre bera izan zen, ikastolen mugimenduan hasi aurretik, seminarioa utzi zuten gazte haietako bat.
|
|
|
HOMBRE 1: Urtero etortzen ziren gizon
|
haietako
asko hemengo neskekin ezkondu ziren eta familiak eratu zituzten. Horren ondorioz, bertako ohiturak hartzen hasi ziren, kakotx artean esanda.
|
|
|
XX. mendean sartuta, siziliarrak bidaltzen zituzten enpresek aldaketa batzuk izan zituzten. Siziliar
|
haietako
asko independizatzen hasi ziren. Fabrikak sortzen hasi ziren, baina euren ardurapean.
|
|
|
|
haietako
askok.
|
|
|
Akka, esp., fr., ing. Acre) oso ongi kontserbaturik gainera. Ostatu horiek, denboraz, merkatarientzat baino gehiago, haiek garraiatzen zituzten produktuak (zerealak, olioa, ardoa...) gordetzeko udal biltegi bihurtu ziren, Bizkaiko hiriburukoa bezala,
|
haietako
asko udal ardandegi bilakatu arte. Arabierazko izenetik, bai alhódiga eta bai fonda berbak iragan dira gaztelaniara.
|
|
|
Txosten berriak adierazten du eskualde batzuetan “oso litekeena” dela glaziar gehienak XXI. mendearen amaieran desagertzea; beste batzuen estaldura glaziarrak, berriz, iraun egingo du, baina modu murriztuan mende askoan. Glaziar askok mendeak behar izaten dituzte erabat desagertzeko, baina
|
haietako
asko askoz azkarrago urtzen dira, garaiera txikiagoan, txikiagoak eta, askotan, oinarrizko ur iturriak.
|
|
|
Zizurkilen ere bila ibili nintzen arren, ez nuen aurkitu”. Lan mordoa du egina zizurkildar gazteak eta
|
haietako
asko etxean dauzka gordeta, “lan askorekin zer egin ez dakidanez, lagunei oparitzen bukatzen dut azkenean”. Errekakoa bakarka jartzen duen lehen erakusketa da, “lehenago pinturako beste erakusketa batean hartu nuen parte Granadan, ikaskideekin batera”.
|
|
|
San Juan jaietan, adibidez, jolasak edota afaria iragarrita daude. ...zango da, uztailean hainbat ekimen eta irteera burutuko baitira.San Juan suaren atarian egoitzara gerturatzen diren gaztetxoen iritzia jakin nahian, argi dago gehienak ere uda iristeko desiatzen ari direla.Arcahongo ur parkera joateko desiatzen daude, eta baita Gazte Lokaleko dinamizatzaileekin batera Urnietako edota Hernaniko igerileku irekietara joateko ere.Azterketak eta beste zereginak direla,
|
haietako
asko ez dira nahi adina gerturatzen Gazte Lokalera. Aurrerantzean ordea, bertako ordenagailu eta jolasekin gozatzera maiz gerturatuko dira.
|
|
|
Urte haietako argazkiak esperimentalak bainoago dokumentalak dira. Umeak ageri dira
|
haietako
askotan, baina ez dira erretratu finkoak. Aitzitik, mugimendua dute, irudi biziak dira.
|
|
|
Bigarren zatia aldagarria izaten omen zen, barrokotik hasi eta inpresionisten obrekin bukatuz. Kontzertu
|
haietako
asko grabatuta zeuzkanez, maiz egoten omen zen kaperan grabazio haiek entzuten. Emaztea gogoratzeko balio zioten eta euskal odolaren oihartzunekin amets egiteko.
|
|
|
1965 urtea zen, eta Obaban nengoen, Frantziatik hurbil baina, aldi berean, bere antipodetan. Neska
|
haietako
askori ez zieten mutilekin dantzarik egiten uzten;" pornografia" hitzaren esanahia ere doi doi ezagutuko zuten. Seguru asko, nire begiko ubeldua froga bat irudituko zitzaien, hala nola iruditu izan zitzaien beren gurasoei santu baten eskuko zauria:
|
|
|
Berberiako62 kortsario eta pirata asko penintsulatik ohilduriko moroak ziren. Felipe III erregeak moriskoak botatzeko ediktua publikaturik, moroerri osoak kanporatu baitzituzten, eta
|
haietako
askok mendekua hartu zuen luzaroan.63 Hala ere, ez zen apena moroen helburu nagusia, dirua baizik, gerla esklaboen salmentaren bidez eskura zezaketen ordaina. Baziren ospitaleak eta kapera kristauak gatibuentzat.
|
|
2011
|
|
|
«Aurretik gurekin lan egindako artistak dira ia guztiak, eta
|
haietako
askok bakarkako erakusketak egin dituzte hemen», azaldu du Artekoko galeristak. «Beste batzuek erakusketa kolektiboetan hartu dute parte, eta beste batzuk oraindik gauzatzeko dauzkagun proiektuetarako ari dira lanean.
|
|
|
Sanfermineroa, funtsean. Hamasei pankartetariko hamairutan ageri da UPNko burua, eta Simon Santamaria du ondoan
|
haietako
askotan, Iruñeko udaltzainen burua.Eta behin baino gehiagotan ageri da Barcinaren aurrean Julieta Itoiz iruindarra ere, La Chula Potra ezizeneko rap abeslaria. Barcinari buruzko La Bofetada izeneko abestiaren egilea, orain gutxi alkate zenak helegitea jarri baitio haren hitzek iraindu egiten dutelakoan.
|
|
|
Ikasleei duten baino protagonismo handiagoa eman behar zaie, zeregin aktiboagoa. Izan ere,
|
haietako
askotan potentzialtasun handia dago. Baina horretarako irakasleok sinistu behar dugu horretan.
|
|
|
Nire aberria Hernani da, eta Hernaniri eskaintzen diot sari hau».Kerejeta 1934 jaio zen, Hernanin, eta 1963an sortu zuen ekoiztetxea. Harrezkero film asko zuzendu ditu,
|
haietako
asko urteak pasa arren maiz gogoratuak, hala nola La caza (1966), Cría cuervos (1976), Tasio (1984), Barrio (1998), La espalda del mundo (2000) eta Los lunes al sol (2002), adibidez. Film horietako batzuen irudiak batzen zituen bideo bat ikusi zen pantaila handian.Zinemaldiaren jarraipenean nabarmendutako bi kazetari ere saritu zituzten:
|
|
|
18/ 98 auzian epaitu zituzten haietako 12, eta zigortu egin zituzten 11 Sei urte eta bederatzi hilabeteko eta hamar urte eta bederatzi hilabete arteko zigorrak jarri zizkieten. Handik aurrera, asko izan dira atxilotutako Ekineko kideak, eta inkomunikazio garaian torturak jasan dituztela salatu dute
|
haietako
askok. Azken operazioa aurtengo urtarrilaren 18an egin zuen Guardia Zibilak, alegia, ETAk su eten orokor iraunkor eta egiaztagarria eman eta astebetera.
|
|
|
«Pozik dago, eta hunkituta, eta oso eroso sentitzen da bera ikustera eta argazkiak egitera datorren jende guztiarekin».Eguneroko bizitzako xehetasunei adierazkortasunez erreparatzeko eta hitza modu soil baina indartsuan erabiltzeko dohain aparta aitortu diote beti kritikariek Transtromerri. Mina, maitasuna, denbora, heriotza eta ausentzia dira haren poemetako gai nagusiak, eta
|
haietako
askotan dute presentzia handia hala izadiak nola musikak. Musikazale amorratua baita, izan ere.
|
|
|
Hori egin beharrean sentitu dira, historian eta gaur egun, mundu osoko diktaduren eta zapalkuntzen kontrako erresistenteak. Eta,
|
haietako
asko bezala, gutako askok erbestean eta kartzela frankistetan amaitu genuen, urte askotarako; eta beste batzuk hil egin ziren, polizia etxe eta kuarteletan.Diktadura haren aurkako borrokalari eta erresistente moduan dugun duintasuna ez digute kenduko ez militarren matxinada kriminal hura oraindik kondenatu ez dutenek, nahiz eta haren aurkako erresistentzia kondenatzeko eskatzen duten?, ez eta beh... Haien arabera, Amaiurrek edo erresistentzia antifrankista hartatik eratorritako beste edozein osaera politikok bakarrik uko egin behar dio bere historiari.Ez dugu halakorik egingo.
|
|
|
Aralarrek Euskaldunakoaren aurretik erabaki zuen EAEn bakarrik aurkeztea eta Sorturen aurkezpenak piztu duen giroak ataka estura eraman dezake. Hor ikusiko da 2009ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeetan lortutako 62.000 botoen fideltasuna Batasunak boto baliogabea eskatu zuen noraino iristen den, baina ez da zalantzarik
|
haietako
askorentzat oso erakargarria egiten dela ezker abertzaleak, EAk eta Alternatibak eskaintzen duten etorkizuna.
|
|
|
Txetxe Garcia Montesek sobera ezagutzen du gaia: " Mota guztietako ikastaroak egin ditut eta
|
haietako
asko lan merkatuan sartzeko baliagarriak izan daitezkeen arren, ez dira ezertan geratzen, lan eskarmentua eskatzen digutelako". Langabetuek arduratuta ikusten dute panorama:
|