|
2000
|
|
|
—Halakoa da guti batzuetan amorioa —eta, hitz
|
haiek
erranik, halako tristura eta halako malenkonia batekin so egin zidan amak, su tipi batek, ustekabean, marmolaren bihotza hartu eta bere begi haiei lurruna balerie bezala, eta adierazi nahi izan balit bezala, halatan, ezen ez zela hura bere kasua, nahiz eta amestu behin baino gehiagotan egin izan zuen.
|
|
|
Eta, azkenik, badakizue: egunen batean elkarrenganik bereiztea erabakiko bazenute eta, beraz, Joanikotek bere dorretxerat joaitea erabakiko balu, berarekin eramanen lituzke dorretxeari dagozkion morroi neskameak, baita abereak ere, testamentean sinatuaren arabera, zeren eta etxe bakoitzak baitu bere enborra, eta enbor horretan sartzen dira lurrak eta aziendak —eta,
|
haiek
erran ondoren, aitari eta osaba Joanikoti so egiten ziela, akabatu zuen—: Arratsaldean zuekin hitz egin nahi nuke bakarka, zeren ez bainuke nahi biharko egunean zuen artean liskarrik sor ledin, ene testamenta dela kausa.
|
|
|
Eta, osabak latinezko hitz
|
haiek
erranez gero, armairu baten gainerat hurbildu zen, non baitzituen harri biribil batzuk, berak errekan bilduak, eta biribilena hautatu eta mahai gainean utzi zuen, mapamundiaren ondoan. Gero, kandela bat piztu, eta hura ere mahai gainean paratu zuen, segidan leihoen estaltzeko, oihal beltz batzuk errezeltzat harturik.
|
|
|
Izan ere, Jesu Kristok ez zuen oinazea bilatu; aitzitik, ihesi ibili zen, eta hargatik erran zuen: " Hastan kaliz hau eneganik...", harik eta, ihes egiterik izan ez zuenean, bertze hitz
|
haiek
erran zituen arte: " Egin bedi..." Baina, baldin bizitza, malda behera delarik ere, malda gora bada, zergatik bihurtu behar dugu guk are malda gorago...?
|
|
|
Harri eta zur geratu zen aita, begiak zabal, zeren eta, bere bidaietarik itzultzen zen bakoitzean, beti edireiten baitzuen gure ama bere zerbitzurat, haren obligazinoetarik eta postutik den mendrenik ere higitu gabe, morroi neskameei bere manuak emaiten, txilina noiznahi eskuan —ekarri pitxer bat ur eta garbiontzia honat!, eraman etxeko jaunaren zaldia harat! —, bere senarrari deus ere falta ez zekion amoreakatik. Honek, halarik ere, ez zizkion amari argibideak eskatu, eta, etsiak hartua bezala, bi hitz
|
haiek
erraiterat mugatu zen:
|
|
|
Eta gauza
|
haiek
erran zituen aita jesuitak eta bertze anitz gauza ere bai, zeren sermoi hura hagitz luzea izan baitzen, baina ez zintuzket gogaitu nahi, jaun André, eta horrela utziko ditugu kontuak, sermoi hartaz denaz bezainbatean.
|
|
|
Ez, ez naiz Jesu Kristoren iduria lohitzen ari, nahiz eta dogma katolikotik gero eta urrunago sentitzen naizen eta gero eta sozzinitarragoa eta nestoriarragoa naizen, nolabait erraiteagatik, zeren maite baitut nik ere Jesu Kristo, eta sinesten dut ezen gizon hura, Jainkoak ukiturik, Jainko egiten zela, ez beti, baina bai batzuetan, hala nola iltzez josi ondoren hitz
|
haiek
erran zituenean: " Aita, barka iezaiezu, ez baitakite zer ari diren"...
|
|
|
Eta, hala, bazkari arin baten ondotik zaldi gainerat igaiten zela, abiatu zen aita Ubarnerantz, nondik ilunabarrean itzuli baitzen. Eta erran zigun nola egon zen Ubarneko dama damatxoekin, eta nola
|
haiek
erran zioten ezen aitak berak basorat joan behar zuela, gau haietarik batean, zenbatenaz lehenago, hainbatenaz hobeki, zeren, baldin tigrea ehizatzen bazuen, Mattini sukarra joanen baitzitzaion.
|
|
|
—Badirudi ezen zaldiz ihes egin baino lehen, Maddalenek karta labur bat utzi ziola Joanikoti, non erraiten baitzion ezen haizea bezalakoa zela eta haizearekin egin zuela ihes. Biharamunean haren gibeletik ibili zen Joanikot egun osoan, baina alferrik, eta, etxerat itzultzean, bere gelan sartu, horditu, eta hitz
|
haiek
erran eta ber erran zituen gau hartan, buruan bertzerik ez baleuka bezala: " Maddalen, Maddalen, andere noblea egin nahi zintudan, eta zu, berriz, puta!
|
|
|
Eta, hitz
|
haiek
erraiten zenizkidala, nola oroitu nuen nik denbora hura, erabakitzen nuenean neure kasa, hamar hamaika urteko umea nintzela, katoliko eta protestant izaitea —orain katoliko, orain protestant, neure kontzientziak manatuaren arabera—, zeren eta osaba Joanikot eta jaun Marcel bainituen irakasle, eta biak miresten nituen eta ikasleen egitekoa zen irakasleen erranetarat egoitea... harik eta ... " Egia bat eta bakarra da", neure baitan mila zalantza eta bertze hainbat korapilo sortarazi zizkidana, ez nekielako jada zer aldetarat jo eta zeren alde!
|
|
|
Ordea, hitz
|
haiek
erran bezain fite, kezkatu bezala egin zen aita. Eta segidan erran zuen:
|
|
|
libertatea. Eta orduan bertze hitz
|
haiek
erran zizkidan, neure gogoeten abiapuntutzat har nitzan edo:
|
|
|
Pedro Huizik gauza
|
haiek
erran zizkidan eta bertze anitz gauza erran zizkidan; haatik, burua bertze leku batean nuen nik orduko, zeren eta bi izen haiek bainituen burmuinetan dantzan... Maddalen eta osaba, osaba eta Maddalen...
|
|
|
Eta, hitz
|
haiek
erran bezain sarri, Rosak irri hura egin zidan, zeinak baitzuen alegrantziatik etsipenetik bezainbat. Gero, hala erran zidan:
|
|
|
jaun Marcel putaseme bat zen. Baina, gauza
|
haiek
erraiten zizkidala eta tratu abegikor hura emaiten, jaun Marcel ezin izan zitekeen nehola ere putasemea...
|
|
|
Eta, osabaren dorretxetik gurasoen jauregirat gindoazela, gurdizainak hitz ahanztezin
|
haiek
erran zizkidan, noiz eta galdetu bainion ea gaua Urbiaingo ostatuan iragaiteko asmoa ote zuen:
|
|
|
Ongi bai ongi oroitzen dut gertaki hura, jaun André, zeren batean txakurrari behatzen bainion, bertzean osabari, eta hurrengoan aita jesuitari, don Laureanori eta herritarrei. Eta oroitzen dut mementu hura bereziki, osabak txakurra laxatu eta hitz
|
haiek
erran zituenekoa: " Luthero akabatu nahi duzue eta Lutherok akaba zaitzatela!", txakurrak segidan aita jesuita lurrerat egozten zuela, eta nola, beldurraren lehen indarrean eta apoderan, don Laureano gibelat bihurtu zen... baita herritar bat ere, eta bertze guztiak ere, lehenaren gibeletik.
|
|
|
Eta nik orain galdeginen diat: nork bete du hobeki Jainkoaren borondatea, behatu dionak edo behatu ez dionak, jakinik ezen Jainkoak edertasuna egin zuela ez hartaz goibel gaitezen baina alegera gaitezen?" Hitz argi
|
haiek
erran zizkidaan marinel zaharrak... eta nola eskertu izan dizkiodan geroztik, zeren eta hitz haien argiak argitu baininduen!
|
|
2001
|
|
|
Lurrean bizitzeaz nazkatua nintzen, adiskiderik ez funtsean, gauak hobira eramaten ninduen eta biharamunean ekia ikusiko nuenez ez nekien. Bakeagatik Ganimedesko edozein izakiren urratsetan sar nitzakeen eneak,
|
haiek
errana eta manatua, fidelki obratuz, hainbat urtetan, euskal mugimenduaren lemak, edukiz bakarretan jasanezinak niretzat, baina zer inporta militantea nintzen ez, neuretu nituen bezalaxe.
|
|
2004
|
|
|
Weberren eskuak ilea laztantzen zidala sentitu nuen. Eta, minik gabeko erresumarantz lerratzen nintzen bitartean, Weberrek hitz
|
haiek
erran zituen. Nire gainera ilunpea oldarrarazi zuten hitz haiek:
|
|
2008
|
|
|
Herritarrak, gazte eta zaharragoak, gizon ala emazte, multxoka doaz herriko etxeari buruz. Izan arren lo gutti eginak, bezperako besta ospaturik, horrarat bildu da ehun lagun baino gehiago eta ixil ixila, entzun dituzte auzapezaren oharpen hauek: Su hiltzaileen agintzapean eman behar gira gu oro,
|
haiek
errana eginez ahal bezain ongi. Bakoitxak bere neurrian.
|
|
2011
|
|
|
Baina horra zer ez dakidan neure baitarik, eta zer ez dudan atzematen ikertu ditudan liburuetan. Orok aipu dute mina, baina, sendagailuaren aipatzera heldu direnean, batzuek diote hau, bertzeek hura, eta ororen buru, aitortzen dute
|
haiek
errana eginez arin daitekeela mina, baina, ez senda behin azkarki sartua den lekuan. Ulitxa horiek irauten baitute urte batetarik bertzera, edo haiek errun arrautzek, eta beroak jitearekin, hasten baitira batzu erruten, bertzeak arrautzatik aterarik bihiaren jaten.
|
|
2012
|
|
|
«Nik tximinia ondoko txoko horri unibertsitatea deitzen diot. Hor eserita, amari, aitari, osaba Piori, osaba Ricardori, amonari eta gero Julio anaiari so,
|
haiek
erraten zutena entzunez, edozein eskolatan edo unibertsitatetan ikas nezakeen baino anitzez gehiago ikasi dut. Halako sendi batean jaiotzeak bizitzari buruzko ikuspegi zehatz bat ematen dizu.
|
|
2014
|
|
|
Hitz
|
haiek
erraten zituen bitartean, Anbroxiok gorputza ukitzen zion Felisari bere esku trebeaz. Edo hatz mamiak labaintzen zituen haren azal gurian zehar, atalez atal?
|
|
|
Noizbait, hasarre bulta batetan erraten badute beste baten kontra: ’leher egin dezala’ eta zerbait gisaz norbait hori hiltzen bada, segur dira
|
haiek
erranaren ondorioa dela. Eta ez bazaie horrelakorik erratea gertatu. Pentsatzen dute oroit ez badira ere, noizbait erran duketela. Froga hor da, hilak berak erakusten ditu hobendun.
|
|
|
Orai ohartzen naiz gauza miresgarri horiek lurraren heriotzea ekartzen dutela eta gure jakintsunak ez dira behin ere ohartu zer leizetan sartzen gintuzten. Begiak hetsirik
|
haiek
erranak sinetsi eta xerri ttipiek gaxura bezala iretsi. Nihaurk ez dut Jesusen baitan sinesten mirakuluak egin dituelakotz, bainan haren mezua sinesgarritzat daukadalakotz.
|
|
2015
|
|
|
Santxez Agurruzak aitortzen du, hala ere, Mugarri bultzatu zutenek erretiratu egin zutela txostena: . Hitz egin dut Ekinen militatzen zuten batzuekin, eta
|
haiek
erran didate: –Guk erretiratu genuen zatiketaren arriskua ikusi genuelakotz??.
|
|
|
Segi zagun Piarresen hitz
|
haiek
erraten
|
|
2017
|
|
|
—Gurutzearen zaldun boluntarioen ermandadea ez zen sortu 1940an,
|
haiek
erraten duten bezala, hagitzez zaharragoa da!
|
|
2019
|
|
|
" Ez dut neurtzen zer ekartzen duen, baina haientzat zerbait fisikoki kanpora ateratzea bai: haien hitzak, baina
|
haiek
erranik; eta haien lekukotasunak haien bozarekin, ez norbaitek transkribiturik. Ez dut neurtzen zer ekartzen duen hala ere".
|
|
|
Bil Ta Garbiko arduradunek derrigor diskrezioz aritzera bultzatu zuten. Hastapenean
|
haiek
errana egiten zuen, baina txutxu mutxuak hedatzen hasi baiko, guztia salatu zigun. Hautetsiok, proiektuaren aurka bozkatzea erabaki genuen.
|
|
2020
|
|
|
Haiek diote zer den funtsezkoa eta zer den osasuntsua… baina nik baino hobeki inork ez daki zer den niretzat osasuntsua. Ez ditut hitzez hitz entzuten, kontzertu bat ala liburu bat behar baldin badut ez didate
|
haiek
erranen zer den niretzat funtsezkoa.
|
|
2021
|
|
|
Preso horiek,
|
haiek
errana, ez zuten Kolektibo hautsi nahi, baizik eta eztabaida bat ireki, eta idazkia El Mundoari filtratzeko eta handik zatiketa bezala aurkezteari probokazio edo infiltrazio kutsua aurkitu zioten.
|
|
2022
|
|
|
Ematen ditugu entseatzeko pilotariei, eta
|
haiek
erraten dute bata edo bertzea: " A, klaska ez du aski!", soinua, erran nahi baita.
|
|
|
Saffredentek ele horiek erran zituelarik, Parlamente, sudur xingola jarri33, eta, bertzeekin batera, elizan sartu zen, non, bezperak ongi joak izanagatik, ez baitzegoen oraino fraiderik
|
haiek
errateko, entzuna baitzuten ezen pentzean biltzen zirenek ezin gauza atseginagoak kontatzen zituztela, eta, nola plazerak otoitzak baino laketago dituenak, hobi batean kukutuak ziren haiek ere, ahuspez etzanik, hagitz hesi lodi baten gibelean. Eta hain ongi entzun zituzten istorioak handik, non ez baitzuten aditu beren monasterioko ezkila jotzen.
|
|
|
Halako jendearen esku utzi behar dira damak, zain ditzaten: uzten diete solasean, norekin ari diren jakin gabe, eta gero,
|
haiek
erranak sinetsiz, Jainkoaren zerbitzariak lotsarazten dituzte.
|
|
|
" Batere nekagarria atzematen ez nauten
|
haiek
erran zuen Saffredentek ez lukete beren onestasuna zuenaz kanbiatuko; baina isil gaitezen, ez dezan ene hirak atsekaberik sor, ez nihauri, ez bertze nehori. Ikus dezagun nori uzten dion hitza Dagoucinek".
|
|
|
Hitz ematen du eta badoa. Ahizpen galderei ihardesten die uros bizi dela, baina
|
haiek
erraiten:
|
|
|
ilargi jo hark ahotsak entzuten zituen buruan. Eta ahots
|
haiek
erran zioten bere familia garbitzeko.
|
|
2023
|
|
|
Aita onak, egiatzat hartuz izpiritu gaizto batek hartua zuela, burutik heldu nahi ukan zion haren gainean otoitzak egiteko, baina karramixka eta ausikika hasi zitzaion hura, halako moduz non urrunagotik mintzatu behar izan baitzitzaion; eta, ur benedikatua indarrez iraizten ziola, hainbat otoitz eder egin zuen. Senarrak ikusi zuelarik fraideak egitekoa ongi betea zuela, ganberan sartu eta eskerrak eman zizkion hartuak zituen lanengatik; eta, heldu bezain fite, emazteak utzi egin zion bere irain eta madarikazio
|
haiek
errateari, eta gurutzeari pot eman zion leunki, halako jauspena zion senarrari. Baina gizon sainduak, emaztea hain errabiarazia ikusia zuenez, fermuki sinetsi zuen egin otoitzak zirela kari kanporarazia ziola deabrua Gure Jaunak, eta Jainkoa mirakulu harengatik goretsiz joan zen.
|