|
2001
|
|
|
Baina gure zientzia naturalak bestelakoak ziren. Liburu ilustratuekin baino gehiago ikasi genuen
|
gure
jolas eta barreen zirkulu krudelean gatibaturiko izakiekin. Saguzarrari kontrabandozko zigarroa errearazten genion.
|
|
2005
|
|
|
Soldadu monje hauek erregeek baino indar handiagoa hartu zuten eta pertsegituak izan ziren. Horregatik, tableroko laukietan markatu zituzten bideko euren puntu seguruak antzar jolasean antzarrek babestutako etxeak,
|
gure
jolasean ardiak, ostatuak, zubiak eta heriotza arriskua. ArdiBidez ek laukien klabe eta kondairak gorde ditu, eta txarteletan dituzu irakurgai.
|
|
2008
|
|
|
Gure digestio aparatuek onartzeko moduko sukaldaritza mendebaldarra eskura bagenuen ere, guretzat askoz ere interesgarriagoa zen Chongqingeko sukaldaritzaz gozatzea eta dena dastatzeari ekin genion. Gehienak jaki minak zirenez, jangelatik bizirik ateratzea bilakatu zen
|
gure
jolas dibertigarriena. Noizean behin, pikantea gure digestio aparatua baino indartsuagoa izaten zen eta halakoetan komunerako bidea hartu behar izaten genuen harik eta" Fortasec" batek berriro martxan jartzen gintuen arte.
|
|
2009
|
|
|
Zertarako ari gara gu? Hori da
|
gure
jolasa?
|
|
2010
|
|
|
Izan ere, gera bedi argi orain esango dizudana?, nik banuen arren, giroak bultzatua eta Benjamin Mariaren itzalak indartua, beharbada? emakumeen munduaren aurkako halako aurreiritzi bat?
|
gure
jolas haietan beti esaten nien anaiei ni ez nintzela ezkonduko, gero, galderak eta eragozteko, esandakoari esaldi hanpurutsu bat eransten banion ere: –zientziarekin ez bada???, horrek ez zuen esan nahi neskak atsegin ez nituenik?
|
|
2011
|
|
|
Erosketa arduratsu baten bidez sionisten botere ekonomikoa kolpatu nahi da, isolamendura bultzatuz, agintariak pausuak ematera behartuz. Jolasteko eskubidea guztiona den heinean,
|
gure
jolasek ez dezatela besteen jolasik zapuztu. Ez dezagun jolastu palestinarren zapalkuntzarekin.
|
|
|
Baina kasu honetan, zalantza gabe, René eta Jean errugabeak ziren. Marcekin bizi izan nuen guztiaz,
|
gure
jolasez, gure lehenbiziko laztanez eta azkeneko udaberri hartaz, 1916ko, haren heriotzaren aurreko, udaberri hartaz, zer jakin zezaketen. Horretan, gizonak hots egin zidan.
|
|
2012
|
|
|
|
gure
jolasa. Gure borroka.
|
|
2013
|
|
|
bertsoa. Gu bi anaiok bakarrik geundeken lekuan, batez ere beikontu ganbiltzanean, bertsoak itun
|
gure
jolasa. Zer entzun ta ikusi, umeak ura ikasi.
|
|
|
Gu,
|
gure
jolas topatu berriarekin, misio berezi eta eder hartan, barruan kabitu ezinik. Zaldian behi saldo erraldoia inguratzen.
|
|
|
Erran nahi dizuedana zera da: bazegoela, zuen aitaren eta nire artean, gogokidetasun bat,
|
gure
jolasetara eta amets sekretuetara eramaten genuena, eta haietan ni beti nintzela ilargi eta bera izar. Eta orain, erradazue zuek, Hamza eta Yazîd:
|
|
|
–Ama ere pixka bat distraitzeagatik esaten nuen, argazkiarena. Hura ere
|
gure
jolasean sartzeagatik.
|
|
|
Erran nahi dizuedana zera da: bazegoela, zuen aitaren eta nire artean, gogokidetasun bat,
|
gure
jolasetara eta amets sekretuetara eramaten genuena, eta haietan ni beti nintzela ilargi eta bera izar. Eta orain, erradazue zuek, Hamza eta Yazîd:
|
|
|
Muga handiak ditu bat bateko kantuak,
|
gure
jolas ezdeus honek. Beste aukera batzuk ematen ditu idazteak, denbora mugarik gabe musika edo beste edozer sortzeak.
|
|
|
Serioak ziren gehienak, mahoizkoak edo dolu jantzietarako estanpatu soilak, baina bazen bat bereziagoa, koltxoi zorroak josteko oihal bat, lore zuri gorriduna, alde batak bestearen negatiboa egiten zuena. Huraxe erabiltzen genuen angarilatzat
|
gure
jolasetan. Akorduan ditut eskolakidearen eskuak paparrean gora eta behera eta titi puntetan geratzen, oraindik tontorrik ez zeukan bular lauan.
|
|
2014
|
|
|
etika, morala... Baina armak ere dirua dira, eta gure ariketan,
|
gure
jolasean, horren ardura ere baduzu, diruaren ardura, ezin duzu bota..."
|
|
2015
|
|
|
|
gure
jolas korapiloak asmatuko ez dituen lege
|
|
|
|
gure
jolasen
|
|
|
ditugu
|
gure
jolasak).
|
|
|
Gure gosearen adibide bat:
|
gure
jolas, joko eta apustu guztiak ogi zatiak ziren. Eta ogi zati pare bat irabazita zuena, harro, ez zen praketan kabitzen.
|
|
|
Tradiziotik datorkigun jolasa gu erabiltzen ari garen jolasetan txertatzen da,
|
gure
jolas partikularretan, denak aski antzekoak. Aitor, hain da petrala, ez dio Mirenen maitasunari berarengan finkatzen uzten, ez dio Mirenen eskaintzari bide egiten, Manuk ez bezala; Manuk uzten dio, Jainkoak fededunari bezala, existentzia enpirikorik ez duenak ez baitu erresistitzen.
|
|
2016
|
|
|
Pertsonaiak bere giza duintasunean azaltzen dituztenak, zeharo akats gabea ez den duintasunean. Zenbat heroi eta zenbat gizaki duin ageri den gure bizitzan, gure telebistan, gure irakurgaietan,
|
gure
jolasetan, horrek ematen digu, bizi garen inguruaren ukitu indoeuropar edo ukitu dolmenikoaren neurria.
|
|
|
Ahaztu dituzu
|
gure
jolasak,
|
|
2017
|
|
|
Maite zuen gurekin futbolean aritzea patioan, gu zirikatzea gogoratuz bera Athleticekoa zela. Neskez galdetzen zigun,
|
gure
jolas eta elkarrizketetan sartzen zen. Inoiz gure alde atera zen irakasle edo anaiaren batekin arazoren bat izan genuenean.
|
|
|
Partidu polita zela iruditzen bazitzaien eta haiek zeregin hoberik ez bazuten, Indarrekoak ere sartu egingo ziren
|
gure
jolasean. Sartu bakarrik ez:
|
|
|
Dirurik ez genuen izaten guk garai hartan. Ezta beharrik ere, debaldekoak baitziren
|
gure
jolasak oro. Kioskorik ere ez zen barrioan, bere goxoki eta gominola eta txikle eta erregalizekin tentagarri.
|
|
|
Gauez egur zaharren soinuek kulunkatu egiten gintuzten eta egunez eginkizun xumeen lantokia zen. Inguruan, txoko eta zirrikitu ugari zegoen aukeran,
|
gure
jolasetan irudimena askatzeko. Ez ginen oso urruti ibiltzen, beti elkarrekin.
|
|
2018
|
|
|
Zenbait egunez jarraitu zuen horrela. Denbora behar izan genuen harekin adiskidetzeko; baina iritsi zen azkenik eguna, eta zenbaitetan
|
gure
jolasetan elkartu ere elkartzen zitzaigun.
|
|
|
Hurrengo egunetan zirkuitu osoa, ordena ezberdinean baina, burutu ondoren ohartu nintzen gela horren gainean tabu moduko bat zegoela ezarrita, eta horrek nire amorrua eta kuriositatea piztu zituen zati berdinetan. Amorrua, ez zitzaidalako normala iruditzen, ikuspuntu etiko oso lauso batetik, Edurnerena zen esparru bakarra
|
gure
jolasetarako erabili ez izana, etxeko gainontzekoak, bere eta beraren familiaren intimitatearen gordeleku teorikoak, bata bestearen atzetik eta eskrupulurik gabe orbantzen aritu ginen bitartean.
|
|
2019
|
|
|
Irakasle ezagun batek deitu zidan, ea hurbilduko nintzen bertako 10 urte bitarteko haurrekin solasalditxo bat izatera, haur gehienek euskaraz egiten bazuten ere, ezin zutelako lortu etorkinen seme alaba batzuk euskaraz egitea. eta orain arte kontatutakoa azaldu nien, beraiek ere jabe zitezen, Berrobi bezalako herrien garrantziaz eta bizi izan duten aldaketaz. aitona amonak Berrobitik Beotibarrera jaitsi ziren bizitzera, Belauntzara, paper fabrikaren etxeetara (gero" gure txokoa" dantzalekua egon zen lekura, hain zuzen ere). hamabi familia bizi ziren auzotxo hartako bi etxeetan, eta gehienak euskaldunak izan arren, baziren familia erdaldun batzuk eta haurren arteko giroa guztiz erdalduna zen. 60ko hamarkada hartan, maiz joaten nintzen bertara, eta gogoratzen dudanaren arabera erdara zen
|
gure
jolasetako ohiko hizkuntza. Bertan jaio eta urte luzez bizitutakoen artean, badira, gaur egun, euskaraz tutik ere ez dakitenak, nahiz eta beraien seme alabak euskal hiztun primerakoak izan. eta garbi dago zergatik ez zuten ikasi.
|
|
|
Gure digestio aparatuek onartzeko moduko sukaldaritza mendebaldarra eskura bagenuen ere, guretzat askoz ere interesgarriagoa zen Chongqingeko sukaldaritzaz gozatzea eta dena dastatzeari ekin genion. Gehienak jaki minak zirenez, jangelatik bizirik ateratzea bilakatu zen
|
gure
jolas dibertigarriena. Noizean behin, pikantea gure digestio aparatua baino indartsuagoa izaten zen eta halakoetan komunerako bidea hartu behar izaten genuen harik eta" Fortasec" batek berriro martxan jartzen gintuen arte.
|
|
|
Hala, tirriki tarraka, nire gaineko kargak moteldutako tiro hotsak lagun, ikazkinaren baserriraino iritsi nindunan. Baserria Azkarte deritzan mendiaren magalean zegonan, behinola, umeak ginela,
|
gure
jolas arduragabeen lekua. Beste garai batzuk zitunan:
|
|
|
|
gure
jolas nagusia.
|
|
2021
|
|
|
Eta zer ekarriko. Debatik nire sustraiak eta bizipenak, semeei transmititu dizkiedala uste dudanak, eramango nituzke. Umeok
|
gure
jolasekin kalean geneukan askatasun hori, dantza klaseak Txaro Garaterekin eta txistuarenak bere anaia Jose Antoniorekin, biei ala biei izugarri eskertzen diet hainbeste oroitzapen on. Don Anastasio apaizarekin egiten genituen txangoak, hainbeste gozatu nituen San Roke jaiak…Suitzatik lanbide ikasketarako sistema ekarriko nuke, gaur egun munduko zati handi batean erreferente dena.
|
|
|
Gurasoek abereekin lanean ematen zuten eguna, eta, sarritan, gure zaintzaz aitita amamak arduratzen ziren batez ere. Haiengandik ikasi genuen animalia txikiak jagoten, soroan lan errazak egiten,
|
gure
jolasetarako tresnak lantzen, otoitz egiten, kantatzen, karta jokoan. Eta, horrez gainera, hainbat entretenimenduz gozarazi ziguten; aipagarriena, haien istorioak eta kontatzen zizkiguten ipuin zoragarriak entzutea.
|
|
|
«Askotan beste hizkuntzetakoak hartzen ibiltzen gara, moldatzen... Garrantzitsua da
|
gure
jolasak edukitzea euskaraz, eta euskaraz jolastea», dio Azedok. Beste hainbat laguntzaile izan ditu liburua sortzeko prozesuan:
|
|
|
Baina gutxi gorabehera imajina dezazuen, hona hemen
|
gure
jolas horietako batzuk, geuri bakarrik grazia egiten digutenak eta orduetan entretenituta izan gaituztenak: euskararen batasunaren prozesua kontatzea, Mafaldaren esaldiak erabilita142; Coppolaren Aitajauna euskal literaturari lotutako jendearekin imajinatzea (antz fisikoak bilatzen genituen baina bestelakoa aurkitzen baduzue, bikoitza balio du); literatura unibertsaleko klasikoen tituluak itzultzea, gaztelaniatik euskarara, ahalik eta euskararik arraroena eta ulergaitzena erabilita143; literaturari lotutako elkarrizketa imajinarioak egiteko elkarizketatu arraroak proposatzea, Martuteneko ihesaldiko baflea bezalakoak144; euskal literaturaren historia kontatzea Friends telesaileko dialogoekin145; koreografia musikal bat asmatzea Nora ez dakizun hori liburuko kritika txarrena taularatzeko, eta nire faboritoa, Gabriel Aresti eta Malcolm X elkarren lagun egiten imajinatzea, taberna batean, munduaren kontrako kolerak konpartitzen dituzten bitartean, gero eta mozkorrago, Otxarkoagako jaietan.
|
|
|
Frankismoaren azken urteetako baby boom aren garaia zen, eta 80ko hamarkadan kaleak haur eta gaztez beteta zeuden. Ez zegoen
|
gure
jolaserako leku mugaturik. Eta ez geunden gurasoen edo zaintzaileen begirada pean ere.
|
|
2022
|
|
|
Eta batik bat, posible dela (eta posible egin izan dugula) sinesteko. Akaso ez da izango, baina hori da
|
gure
jolas zelaia.
|
|
2023
|
|
|
Alfa belaunaldia, 2010etik aurrera jaiotakoak, dagoeneko ez dira kalean jolasten gurasoek egiten zuten bezala, nahiago dute etxean jokatu. 19 covid aren pandemia baino lehen, Jostailuaren Institutu Teknologikoak (AIJU) bere ‘3.0 2018 2019’ gidan aitortu zuen
|
gure
jolas denboraren %40 baino gehiago kalean ematen genuela, baina gure seme alabek ia ez zutela denbora librearen %14 erabiltzen. Eta orain, ez askoz gehiago.
|