|
2000
|
|
|
Kontuan hartu behar dugu munduaren zatirik inportanteena elebiduna dela edo hirueleduna. Niri, adibidez, pena izugarria ematen dit Hegoaldeko
|
gure
hezkuntza sisteman orain ingelesari hainbeste garrantzia eman eta frantsesa erabat baztertu izanak. Hasteko, nazio eraikuntzaren ikuspegitik.
|
|
2001
|
|
|
"(...) Azken bolada honetan indarberritu egin da jokabide iraingarri bat, euskal kulturgintza eta hezkuntza susmagarri bilakatzea helburu duena. (...) Egitasmo horiek hainbat hedabideren babesa izan dute.(...) Asmo garbiro pozointzaileez barreiatzen ari diren sasi informazioek
|
gure
hezkuntza sistema bera bilakatu nahi dute susmagarri, eta gure gizarteak pairatzen duen egoerari etekin politikoa ateratzeko erabiltzen ari dira. (...)
|
|
|
Dena den, berak aitortzen du, oraindik gauza asko egiteke dagoela: " Euskal Eskola Publikoaren legea beharrezkoa zen eta ateratzea garrantzitsua izan zen, baina oraindik gauza garrantzitsuak geratu dira bidean, hala nola,
|
gure
hezkuntza sistemarekin egin nahi duguna; koska zera da, zer nolako hezkuntza sistema nahi dugu. Horri heltzeko, legean gauza dezente aldatu lirateke, eta egiten ditugun kanpainak hortik joaten dira, eztabaida hori sortu asmoz".
|
|
|
erasoak kanpotik datozkigula eta, duguntxo horrendefentsa numantikoan tematzea, geurearekiko ahalmen kritikoa galdurik. Hezkuntza sistemaren kontrako erasoek ez dute
|
gure
hezkuntza sistema den baino hobeagoa egiten: une egokian toki egokian egotea beste meriturik gabeko euskararen profesional askotxo dago gure eskola sisteman (ere).
|
|
2002
|
|
|
Beste ohar etsigarri bat erantsi gura dut. Askotan entzuten dugunez, Euskal Unibertsitatea, berez,
|
gure
hezkuntza sistema propioaren goi erpina osatzera etorriko litzateke. Erpinaren gaineko gogoetan dihardugun arren, oso kezkagarria iruditzen zait ikasle horiek hainbeste urtez euskaraz ikasi eta gero horren euskara maila eskasa edukitzea.
|
|
2003
|
|
|
Bukatzeko, neure eskerrik beroenak hainbat ikastetxe euskaldunetako irakasle guztiei, ume horiei kalitatezko irakaskuntza emateaz gain bertoko hizkuntza ezagutzea bermatzen dietelako. Ia egun batean ume etorkin horiei gure artean bizitzeko eta lan egiteko balio zaien, eta aurrerantzean esperientzia horiek hainbat eskola euskaldunetan berriz ematen diren, jakina,
|
gure
hezkuntza sistemak eta mandatari prestuek permititzen badute.
|
|
2005
|
|
|
Elebitasunean bezala, eleaniztasunean ere gauzak zehaztu egin behar dira, ez da oreka, inolaz ere, hitzarekin batera datorren gauza bat. Oreka hori edo zer nolako tratamendua izan behar duten hizkuntzek curriculumean, argi dago definitu behar dela
|
gure
hezkuntza sisteman, alegia, nolako hezkuntza sistema nahi dugun, zertarako eta zeri erantzuteko. Euskal Herriaren ikuspegitik argi dago hemen ardatza euskara dela eta horri erantzun behar zaio.
|
|
|
Curriculumean ez da agertzen euskarari buruzko inolako hausnarketarik. Badirudi
|
gure
hezkuntza sistema hizkuntza normalizatua duten herrialdeetakoa bezalakoa dela. Ez du, inolaz ere, berdina izan behar euskararekiko sentsibilitateak hemen eta erdararekikoak Madrilen.
|
|
2006
|
|
|
• Azpimarragarria da ere irakasleriaren mugak
|
gure
hezkuntza sisteman, hizkuntzekiko gaitasun eza, batez ere etorkinen jatorrizko hizkuntzez ari garenean. Nahitaezkoa da harrera herrien eta jatorrizko herrien arteko hitzarmenak bultzatzea jatorrizko hizkuntzen irakaskuntza bermatu nahi bada.
|
|
|
Geroz eta gehiago dira
|
gure
hezkuntza sisteman sartzen ari diren jatorri atzerritarreko ikasleak, batez ere kontuan hartzen badugu murriztu egin dela eskolatutako ikasleen guztizko kopurua. Etorkinen integrazioa ahalik eta erosoena izatea nahi baldin badugu, gizartea eta eskola horretarako prestatu beharrean aurkitzen gara.
|
|
|
Hori da egungo gizarteak herrialde aurreratuei eskatzen diguna eta Euskadiko hezkuntza komunitateak ezin die hutsik egin. Aukera hori aprobetxatu beharra daukagu
|
gure
hezkuntza sistema hobetzeko.
|
|
|
2000 ikasturtean guztira %40, 3 gehitu ziren ikasle etorkinak, 2001 %40, 2, 2002 %43, 82, eta 2003 %45, 2 Beraz, kopurua hazten ari dela ikus daiteke. Kontuan izan behar da datuok ez direla argazki finko bat, egunez egun ikasle etorkin berriak sartzen baitira
|
gure
hezkuntza sisteman.
|
|
2008
|
|
|
Gaitasun Komunikatiboa eta hizkuntzen arteko elkar eragina EAE ko hezkuntza eleanitzean (2007) izeneko doktorego tesian oinarritutako artikulua da honako hau. Tesi horretan
|
gure
hezkuntza sistemako gaztetxoen gaitasun komunikatiboa eta euskara, gaztelania eta ingelesaren arteko elkarreraginaren nondik norakoak aztertzen dira. Bi azter ardatz nagusi horiek, gainera, bi aldagai nagusiren arabera landu ditugu:
|
|
|
Hala ere, erabilitako metodologiak gaztetxoen gaitasun komunikatiboaren argazki sakona ateratzea ahalbidetu digu, sakona ñabarduretan, sakona hiru hizkuntzen arteko harremanetan. Hortaz, artikulu honetan erakutsiko dugun argazkia baliagarria izan daiteke
|
gure
hezkuntza sistemaren argi ilunak ezagutzeko.
|
|
|
Lehen eta Bigarren Hezkuntzako curriculuma gaitasun horien arabera diseinatu da. Termino hori
|
gure
hezkuntza sisteman agertzen da LOEk Lehen eta Bigarren Hezkuntzako curriculumean sartu zuenetik, eta derrigorrezko irakaskuntza amaitzean gazte batek garatu behar dituen gaitasunei buruzkoa da, honako hauek lortzeko: norberaren errealizazioa lortzea, herritartasun aktiboa erabiltzea, helduen bizitzan behar bezala sartzea eta bizitzan zehar etengabeko ikaskuntza garatzeko gai izatea.
|
|
|
Ikuspegik eta Unesco Etxeak ikerketa baten berri eman dute oraintsu; beronen emaitzek diote EAEn egun 110 ama hizkuntza ezagutzen direla. Zer eragin dauka horrek
|
gure
hezkuntza sisteman. Xabier Aierdik Jakin en aurreko zenbakian zioenez,"[...] egun [Hego Euskal Herrian] 18.000 lagun inguruko atzerri ikasleria dago, itunpekoan %35 eta publikoan %65 Ereduka, %41 A ereduan matrikulatua, %29 ereduan eta %30 ereduan".
|
|
2010
|
|
|
" Europan kokatutako herria gara, eta eleaniztasuna ere bada
|
gure
Hezkuntza Sistemaren helburu. Aspalditik dakigu hori posible dela, hor dago Ikastolen Konfederazioko Eleanitz programa, urte askotako emaitza oso onekin"
|
|
|
Europan gaudenez... euskara eta gaztelaniaz gain ingelesa ere bai: Europan kokatutako herria gara, eta eleaniztasuna ere bada
|
gure
Hezkuntza Sistemaren helburu. Aspalditik dakigu hori posible dela eta hor dago Ikastolen Konfederazioko Eleanitz programa, urte askotako ibilbidearekin eta emaitza oso onekin!
|
|
|
hezkuntza eta hizkuntza gaietan adostasun zabalak duen garrantzia. Horrela egiten du aurrera hezkuntzak, horrela sendotzen da
|
gure
hezkuntza sistema bera ere. Alderdiak eta sailburuak pasatzen direlako.
|
|
|
Globalizazioaren garaian ezagutza sortu eta erakartzea funtsezkoa da. Era berean, hurrengo urteetan
|
gure
hezkuntza sistema etengabe egokitzea izango da erronka garrantzitsuenetako bat.
|
|
|
Britainiako milaka eskola publikoetan irakasleek beren ikasleei irakasten diete burua gora eta behera mugitu egiten badute lobulu frontaletara doan odol fluxua handitu egingo dela, beraz beren kontzentrazioa hobetu egingo dela; hatzak modu berezi batean elkar igurzten badituzte gorputzean ‘energia fluxua’ areagotuko dutela; prozesatutako janarian ez dagoela urik eta mihian ura gordez garuna zuzenean hidratatuko dela aho-sabaian zehar, ‘garun gimnastika’ deritzon ariketa programa berezi baten parte moduan. Tarte bat dedikatuko diegu uste horiei eta, are inportanteago, horiek
|
gure
hezkuntza sisteman sustatzen dituzten bufoiei.
|
|
2011
|
|
|
Alde ederra litzateke etorkizunean Afrikako literaturari buruzko biltzarrek denbora gehiago eskainiko baliote Afrikako hizkuntzetan idatzitako afrikar literaturaren auzi txit garrantzitsuari, eta benetako afrikar sentsibilitatea sortzeko prozesuan horrek izango lituzkeen inplikazio guztiei. Izan ere, Afrikako hizkuntzek
|
gure
hezkuntza sisteman gaur duten bigarren maila iraulita geratuko litzateke gure idazleek beren hizkuntzetan jarriko balituzte beren dohain eta gaitasun itzelak. Ahaleginak egin dira berriki Afrikako hizkuntzen ikasketa Afrikako unibertsitate berri batzuen curriculumean sartzeko.
|
|
|
Informazio egokia eman behar zaie
|
gure
hezkuntza sistemari buruz, eskura dauden baliabideei buruz, laguntzak eskatzeko aukerei buruz, haurraren adinaren arabera egokienak diren ohiturei buruz (elikadura ohiturak, loaren eta esna aldiaren erritmoa?).
|
|
|
Euskal Irrati Telebista. Arau horren arabera, EITB «euskal herritarren informaziorako eta partaidetzapolitikorako tresna kapitala da;
|
gure
hezkuntza sistemarekin lankidetzan jardutekoeta euskal kultura sustatzeko eta hedatzeko funtsezko baliabidea, betiere, euskararensustapen eta garapena oso kontuan hartuta». Beste autonomia erkidegoek ez bezala (Katalunia eta Galizia barne), 1982 urte amaieraz geroztik gaur arte, Euskal Herriakerabat autonomoa den telebista du; hau da, bere titulartasuna eta kudeaketa ditu.Hainbat urtez, laugarren kanala bezala ezagutu izan zen.
|
|
2012
|
|
|
Horregatik goraipatu du Wertek EAEko hezkuntza sistema, eta Kataluniako sistemari eraso egiten dio, zer eta gurea erabiliz. Guk, oraindik ere,
|
gure
hezkuntza sistematik erdal elebakarrak behar baino gehiago gizarteratzen ditugu. Horrexek pozten du Wert.
|
|
2013
|
|
|
Azkenaldian behin eta berriro eskatzen zaigu LOMCE dela-eta gure iritzia, eta, egia esateko, erantzuterakoan beti ditugu antzeko bertigoak: nondik hasi eragiten diguten neurriak hainbeste izanda, zein hizkuntza erabili jendarteak ondo uler dezan eta, batez ere,
|
gure
hezkuntza sistemarekiko esan nahi duen erasoa dela eta, zelan ondo zehaztu eta mailakatu neurri erasotzaileok. Gure ustez, Curriculuma da LOMCEk gure hezkuntza sistemari eraso handiena egiten dion eremua, eta, gainera, intsumisio aukera guztiak bertan behera uzteko, bere planteamendu zentralista eta zentralizatzailea bi norabidetan doa.
|
|
|
nondik hasi eragiten diguten neurriak hainbeste izanda, zein hizkuntza erabili jendarteak ondo uler dezan eta, batez ere, gure hezkuntza sistemarekiko esan nahi duen erasoa dela eta, zelan ondo zehaztu eta mailakatu neurri erasotzaileok. Gure ustez, Curriculuma da LOMCEk
|
gure
hezkuntza sistemari eraso handiena egiten dion eremua, eta, gainera, intsumisio aukera guztiak bertan behera uzteko, bere planteamendu zentralista eta zentralizatzailea bi norabidetan doa. Alde batetik, enborrekoak diren arloetan edukiei dagokien guztia Estatu Administrazioaren eskumena izango da, eta, bestetik, ebaluazio irizpideak eta ebaluazioaren ardura ere Madrilgo gobernuaren eskumena izango dira.
|
|
|
Hala ere, ez dugu ahaztu eta salatu gabe utzi behar euskara bigarren mailako hizkuntza bihurtzen duela, eta hizkuntza arloan LOMCEk egiten duen planteamenduak «B» eredu baterantz garamatzala, gure helburua ikasle euskaldun eleaniztunak sortzea dela oso argi dugunean. Eta hori guztia guk jada
|
gure
hezkuntza sistemarekin lortuak ditugun helburu batzuk lortzearren. Aurreproiektua ez da gure errealitatera egokitzen, bilatzen diren helburuak, Europar Batasunaren helburuak, gure artean beteak ditugulako jada.
|
|
|
Argazkiari bikaina jarri zion Koldo Tellitu Ikastolen Elkarteko lehendakariak: «Pixkanaka, herritarrak barneratzen ari dira
|
gure
hezkuntza sistemak eraso bortitza jasango duela». Herriaren nahia agertu zen atzo kalean, BIHE Bigarren Hezkuntzako zuzendaritza taldeen elkarteko presidente Josu Etxabururen hitzetan:
|
|
2014
|
|
|
Noiz arte izango du Euskarak bere herrian bertan atzerriko hizkuntza baten planteamendua eta eskakizuna? Noiz arte irainduko du modu honetara
|
gure
hezkuntza sistemak gure hizkuntza eta literatura. Izena eta izanari lotutako honelako abar erabaki jasan behar ditugu, Wert eta abarren filosofia berekoak, gure hizkuntza bere herrian bertan ez dela beste hizkuntzen mailakoa behin eta berriro oroitarazten digutenak.
|
|
2015
|
|
|
Estatuak ezarri asmo dituen errebaliden aipamenik ez da egiten dekretuan eta artikulatua baliagarria da bai LOMCErekin bai hura gabe. Orain arte
|
gure
hezkuntza sistemak garatu dituen lorpenak mantentzen edo indartzen dira dekretuetan (autonomia edo aniztasunaren gaietan, adibidez). Beraz, Heziberri Planean garatu diren Curriculum dekretuak, hauteskundeetako emaitzak alde batekoak ala bestekoak izan, funtsean mantendu egingo dira.
|
|
|
Are gutxiago ere, hezkuntza sistemari erabat kalte egiten dioen lege atzerakoiari men egiteko. Ezbaian da hezkuntza sistema bere osotasunean;
|
gure
hezkuntza sistema propioaren bidean benetako urratsak egiteko, ausardiaz erantzuteko garaia da.2014ko irailean, Wert Jaunari eskerrak eman genizkion, zer nolako hezkuntza nahi dugun hain garbi uzteagatik. Azken 40 urteotan herri honetan egindako urratsei jarraituz, eta bide horretan inposaturiko lege arrotz honi familia, ikasle, irakasle eta oro har herritarrak, aurre egingo geniola adierazi genuen.Eta horrela izan da.
|
|
|
Aurrera doa aurtengo ikasturtea, eta dagoeneko lehenbiziko ebaluazioko kontrol eta azterketetan murgilduta daude gure ikasleak. Guk, berriz, ezin azterketarik/ proposamenik egin
|
gure
hezkuntza sistema gidatu lukeen arau markoari buruz ziurgabetasuna azpimarratu gabe, asteak joan asteak etorri, sakontzen ari baita ziurgabetasun hori, eta, egungo testuinguruan, babesik gabe gaudela agerian uzten baitu. Hala ere, garbi daukagu egoera honek ezin duela hezkuntza komunitatea geldiarazi; aitzitik, joan den ikasturtean egin ziren mobilizazioen bultzadarekin, egun sentitzen dugun ziurgabetasun hori aukera bilakatu behar dugu.
|
|
2016
|
|
|
ez naiz esaten ari Joxean Sagastizabalen lana txarra denik, baina onartu behar da ez dagoela Lope de Vegarenaren maila historiko eta literario berean? eta ez dakidala, ondorioz, ikasleak seinale kontraesankorrak jasotzen ari diren gaztelaniazko eta euskarazko lanen balio erlatiboari buruz, adibidea erreala da eta, tamalez, ez da gertakari isolatua
|
gure
hezkuntza sisteman: ikus gorago. Ez goi eta ez doi?
|
|
|
–klasiko klasikoekin konparatuta alegia?! Egin beharreko zuzenketak eta egokitzapenak eginda ere, nik hil egingo nuke halako zerrenda batengatik,
|
gure
hezkuntza sisteman Jaren eta Toureen kontsumoa murriztea ahalbidetuko balu. Zeren eta zerrenda horretatik, Harper Leerena kenduta, beste guztiak, oker ez banago, euskaraz baititugu eskura, eta baita hurrengoetako bat baino gehiago ere, adibidez, Mark Haddonen Txakurrari gauean gertatutako istripu bitxia, John Boyneren Pijama marradunaz jantzitako mutikoa, Aldous Huxleyren Hau mundu berria??.
|
|
|
Informazio faltarekin lotu du gaia irakasleak. «Nor arduratzen da
|
gure
hezkuntza sisteman horretaz ganorazko informazioa emateaz. Inork ez dauka ardura hori.
|
|
2017
|
|
|
Berez, errepikatzea ez da larria, beste era batera planteatuko bagenu: gure bizitzan esperientzia ezberdinak behar ditugu gauza batzuk ikasteko eta gu geu pertsona moduan garatzeko, eta lehenengoan ez dugu asmatuko, bigarrenean ere ez eta hirugarrenean lortuko dugu, horrela goaz zailtasunak gainditzen eta ikaspenak garatzen, hori ere bada errepikatzea, ikaspenak lortzeko esperientzia gehiago izatea, baina kontua da
|
gure
hezkuntza sisteman eta gizartean estigmatizatutako neurria dela ikasle batek errepikatzea.
|
|
|
Zeren eta euskarak bi era horietan funtziona dezake hezkuntzaren barrutian. ereduak erabileran lortu dituen emaitzak ikusita, nekez pentsa daiteke euskara euskal curriculum nazionalean ardaztutako hizkuntza denik194 Erabiltzen ez den hizkuntza bat ari gara irakasten, ari dira ikasten195 Arazoaren zama guztia, jakina, ezin diogu osoki eskolari egotzi; edonola ere,
|
gure
hezkuntza sistemak ez du funtzionatzen gako nazionaletan, eta euskarak ez du transmititzen bihar etziko euskaldunak ezinbestekoa duen zinezko engaiamendu euskaltzalerik.
|
|
|
–Beraz, esan dezakegu ez dagoela, elebitasun orekaturik?
|
gure
hezkuntza sisteman, emaitzei erreparatuz gero. Antza denez, gaztelaniaz, hizkuntza komunikazioa bermatua dute ia ikasle guztiek; euskaraz, ordea, ez da halakorik gertatzen? 239 Beste era batean esateko:
|
|
|
Ane Ablanedo gisa honetan mintzo da
|
gure
hezkuntza sistemaren naziotasunaz: –Espainiako eta Frantziako hezkuntza eta curriculuma lantzen ari dira?
|
|
|
Ikastolako edo ereduko zenbat ikasle ez ote ditugu entzun euskaraz hemen, Espainian edo hemen, Frantzian? 243 Horrixe esaten diogu guk, besteak beste, euskalduntasun etnokulturala. Euskara bere bakardade etniko gorrian galduta dago
|
gure
hezkuntza sistemaren bertsiorik onenean ere: ereduan, alegia.
|
|
|
Euskal ikasleok
|
gure
hezkuntza sistemaren errealitatea kezka handiz eta haserrez begiratzen dugu. Egungo egoera larria dela azpimarratu nahi dugu, izan ere, egun, Madrilen sukaldatu eta Hego Euskal Herrian inposatutako erreformek bereak hartu dituzte gure ikastetxeetan.
|
|
|
Hau ez da ezer berria, izan ere, duela hiru ikasturte hasi zen LOMCE aplikatzen, EAEn Heziberri izenez ere ezaguna den erreforma. Duela hiru ikasturte Wert eta Mendez de Vigok sortutuako eta Cristina Uriartek inposatutako erreformak hartu zuen
|
gure
hezkuntza sistema. Pixkanaka pixkanaka aplikatu dute, isilpean.
|
|
|
Beste kasu batzuetan ere hala gertatuko da eskolak bokazio hori baldin badu. Edozein modutan ere, argi dago
|
gure
hezkuntza sistema klase aldagaiak zeharkatuta dagoela. Uste dut errealitate hori herrigintzaren arloan arreta gutxiegi jasotzen ari dela, ziur asko bereziki arantzatsua gertatzen delako, baina ezin izango da betiko ekidin.
|
|
2018
|
|
|
Egia da etorkinen etorrera areagotu egin dela azken urteetan, baina ezberdintasunak beti egon dira. Gainera,
|
gure
hezkuntza sisteman aspaldi naturaltzat hartu dira beste toki batzuetan hain ohikoak ez diren fenomeno batzuk: sareen pisu berdintsua eta haien arteko lehia, kuotak, administrazioak edozein ikastetxerekin ituna sinatzea...
|
|
|
Argi dago edozein eduki ez dela egokia, batez ere burua mezu ankerrei aurre egiteko prestatuta ez dutenentzat. Eta
|
gure
hezkuntza sistemak gure herritarrak gizartera moldatuta egoteko gero eta hobeto hezten baditu ere, beti daude itsaslaminen kantuei ihes egiteko sendotasun mentalik ez dutenak.
|
|
|
Eta horretarako bidea ere eman behar zaie herritarrei. Ezin dugu paperean esan
|
gure
hezkuntza sistemak herritar kritiko eta kontzienteak prestatzen dituela, eta kritika oro zigortu, zentsuratu edo ezkutatu.
|
|
|
Tematiak zarete gizon batzuk, gero! Espero dezagun hurrengo belaunaldirako
|
gure
hezkuntza sistemak holako kasuak iraganeko kondaira beltzaren aztarna ahaztu bilakaraztea. Genero indarkeria kasu garbia da, hasieratik pentsatu dugu.
|
|
|
Azkeneko hamabost urteetan hainbat aldiz azaleratu den arazoa izan da eskola segregazioa, alegia,
|
gure
hezkuntza sisteman nagusiki jatorriarekin eta klase sozialarekin lotutako eskolatze desoreka (erlijioarekin eta ideologiarekin batera). Hainbat ikastetxek, irakaslek, zuzendaritzak, gurasok, erakundek, eragilek… salatu dituzte egoera eta bere ondorioak behin eta berriro:
|
|
|
Urteak eman ditugu autokonplazentzia betean. Urtero ereduan ikasle gehiago matrikulatzen ziren, euskarazko irakaskuntzarako gero eta irakasle gehiago genuen, galdeketek adierazten zuten, nahiz eta era apal batean, gure gizartean gero eta euskal hiztun gehiago zegoela… eta horrek
|
gure
hezkuntza sistemaren euskalduntze prozesua bide zuzenetik zihoala pentsarazi zion hainbat jenderi.
|
|
|
–Eliza Katolikoaren dotrina eta eragin onuragarria ezabatzen bada
|
gure
hezkuntza sistematik, ohiturarik gaiztoenak, okerrerako grinarik galgarrienak eta bekatu eta akatsik larrienak errotuko dira gazte errugabeen bihotz bigunetan.
|
|
2019
|
|
|
Noiz hasiko dira gorputza ukitzen? Emozioak ere oinarrizkoak dira, baina
|
gure
hezkuntza sistemaren piramidea alderantziz eraiki dugu: Lehen Hezkuntzan aljebra ematen ari zara eta unibertsitatea bukatu ostean adimen emozionalei buruzko graduondoa egiten duzu.
|
|
|
Euskararen ezagutzaren unibertsalizazioa lortu eta hezkuntza sistematik (eta helduen euskalduntzetik) euskaraz ondo jakingo duten hiztun oso eta konpetenteak atera beharra. Asko aurreratu den arren,
|
gure
hezkuntza sistemak oraindik ez du lortzen helburu hau, ezta ereduak ere?, nahiz eta badakigun, maiz errepikatu izan dugun bezala, ez dela hezkuntza sistemaren ardura bakarrik.
|
|
|
Adibide garbiak dira IKT politiken bilakaera eta hezkuntza legeek jasotzen duten gaitasun digitalaren definizioaren eraldaketa. Hala ere, online bizikidetza eta IKTen erabilera arduratsua
|
gure
hezkuntza sistemaren egitekoen artean kokatzen dira oraindik ere (Gabarda, Orellana eta Pérez, 2017).
|
|
|
Hezkuntza kontseilariaren esanetan, “aldaketa hau esparruei zein tresna eta metodologiei dagokie eta 10ez biderkatu du aurrekontua 2015az geroztik”. “Eskola inklusiboa”·delako helburuari dagokionez, Solanak Aniztasuna Artatzeko Planaren mamitzea gogoratu du, “izan ere,
|
gure
hezkuntza sisteman dagoen aniztasun osoari modu bidezkoagoan eta zuzenagoan arreta eman eta erantzuteko, ikaslea irakaskuntza ikaskuntza prozesuaren erdigunean kokatu du”. Kasu honetan, hazkundeairakasle laguntzaileei, orientatzaileei, PT eta ALei zuzendutako horniduran gertatu da, baita zaintzaile, fisioterapeuta eta zeinu intepreteen kopuruen igoeran, eta ikuspuntu soziokulturaletik egoera kaskarrean dauden ikasleak dituzten ikastetxeentzako diru kopuruetan.
|
|
2020
|
|
|
Eskatu du, halaber, arintze planak" lehentasuna eman diezaiola osasun irizpideak aplikatzeari eta irizpide pedagogikoak kontuan har ditzala,
|
gure
hezkuntza sistemari irizpide horien esparruan hartu beharreko neurriak aurrera eramateko beharrezkoak diren giza baliabideak eta baliabide materialak ahalbidetuz eta emanez". " Argi dugu horrelako planteamendu bat ez dela erreala ikasturte honen amaierarako, eta ezinbestekoa dela datorren ikasturtearen hasiera planifikatzea, egungo egoeraren neurrira egoteko", adierazi du.
|
|
|
Eta lagundu zaio pedagogia eredu egokienekin autoezagutza, ezagutza teknikoa, lanerako eta elkarlanerako gaitasuna eta abar garatzen. Horrela, haur horiek, etorkizuneko gizartearen protagonista diren heinean,
|
gure
hezkuntza sistemaren garapena gizarte garapen ereduaren erdigunean jarri dugu.
|
|
|
Orrialdeak pasa nituen bata bestearen atzetik, eta gehienetan kritika sumatu nuen, zeharkakoa edo zuzena, protesta egiteko nahia. Batean,
|
gure
hezkuntza sistemaren absurdo nabarmenei buruzko iruzkina aurkitu nuen; bestean, futbolak eta futbolariek eragiten didaten buruko minaren azalpena; hurrena, euskal jendea asmatzen ari den Martin Ttipiarena bezalako ipuin disneytarren salaketa; geroago, bilera gehi bilera gehi bilera ibiltzen diren alfer hipokriten aurkako diatriba... Horrela ari nintzela, pentsamendu bat etorri zitzaidan burura.
|
|
|
Esaterako, Euskal Autonomia Erkidegoan euskara maila ona duten euskal herritar berrien kopurua txikia dela aitortu du(% 6,1). Hori bai,
|
gure
Hezkuntza sisteman dauden gazteek euskararen ezagutza handiagoa dutela ere azpimarratu du, pentsatzekoa denez. Eta bestelako ondorio esanguratsu bat ere agertu du:
|
|
|
7. " Heziberri 2020 Hezkuntza Sailak
|
gure
hezkuntza sistema hobetzeko plana da. Planak Europako esparruan hezkuntza eta prestakuntzari buruz 2020rako finkatu diren ildo estrategikoak eta euskal hezkuntzak dituen berariazko erronkak batu nahi ditu, sistemaren bikaintasunerantz pausu sendoak emateko eta bidezkoa, kohesionatua eta aktiboa den gizarte bat lortzeko" ://www.euskadi.eus/ heziberri/ aurkezpena/ web01 a3hbhezi/ eu/>. eskakizun tekniko legaletara dirulaguntzarik gabeko, ekonomikoki familiek autogestionatutako eta, askotan, ziurgabetasun ekonomikoko egoeran dauden proiektu txikiak (abenduaren 9ko 8/ 2013 Lege Organikoa).
|
|
|
Beharrezkoak dira, ezinbestean, pertsona orok behar ditugu eta geure burua" errealizatzeko, garatzeko, herritar aktiboak izateko, gizarteratzeko eta lan egiteko". Bigarren definizioan, berriz,
|
gure
hezkuntza sistema hobetzea azpimarratzen da, eta, aipatu dugun dekretua erreferentziatzat harturik, Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Sailaren HEZIBERRI 2020 planean adierazten zaigu (2014: 9).
|
|
2021
|
|
|
Zalantza barik, berezitasun propioak ditu eskola txikiak, eta irakasleak batetik bestera dantzan izan ohi dituen
|
gure
hezkuntza sistema publikoan, ikastetxe hauetako batera iristen den irakaslea ongi egokitzen al den jakin nahi izan dugu. Solaskideek kontatu digutenez, adin aniztasunarekin eta ikuspegi metodologiko jakinekin aritzean, batzuen erreakzioa izaten da zalantzan jartzea ordura arte beste eskoletan egin dutena.
|
|
|
Jakin badakigu euskararen erabileran bide ezberdinetatik eragin behar dela eta eskola bide horietako bat besterik ez dela. Azken urteotan gauzak aldatzeko ahaleginak egin diren arren,
|
gure
hezkuntza sisteman ahozko hizkuntzaren irakaskuntzak tradizio txikia du oraindik, eta horretaz gain, azken 30 urteotan ereduak izan duen gorakadak (1 irudia) baditu bere argi ilunak (ISEI IVEI, 2018; Martinez de Luna eta Suberbiola, 2018). Bilakaeraren ondorioz, asko aldatu dira egun ereduan ikasten duten ikasleen zein irakasten duten irakasleen hizkuntza profila eta euskararekiko atxikimendua; euskararen ezagutza duten hiztunen kopuruak gora egin duen neurrian hiztunen edo erabiltzaileen ezaugarriak ere dibertsifikatu egin dira; adibide gisa dugu orain dela gutxi hiztun berriei buruz egindako azterketa (Ortega, Urla, Amorrortu, Goirigolzarri eta Uranga, 2015) edo euskararen sozializazioa gogoetagai duena (Kasares, 2012).
|
|
|
Badira diotenak ahozko erabilera, hain ezinbesteko eta gurea izanik, une oro erabiltzeak berezko ikasketa eta garapena dakarrela (Matthey, 1997). Badaude ahozko hizkuntza objektu autonomotzat hartuta landu eta haren ikaskuntza irakaskuntza defendatzen dutenak (de Pietro eta Dolz, 1997), eta ahozko testu genero formalak lantzeko sekuentzia didaktikoak baliatzen dituzten praktikak (Dolz eta Schneuwly, 1998), besteak beste, guregana iritsi direnak eta
|
gure
hezkuntza sisteman ere beren lorratza utzi dutenak. Badira ahozko hizkeraren lanketa egituratua egiteko ekarpenak (Vilà i Santasusana; 2004).
|
|
|
Bigarrenik, gezurra izango litzateke esatea euskal hezkuntza sistemak dituen arazoak konponduko direla publifikazioaren bidez. Gaur egun Espainiako Estatuaren legeen bidez zuzentzen da
|
gure
hezkuntza sistema. Guztia publifikatzea eskoletako hezkuntza proiektuak Estatuaren legedia betetzen duen Eusko Jaurlaritzaren esku uztea da; nahiz eta hezkuntza eskumena transferituta egon Gernikako Estatutuaren bidez. Horregatik, irtenbidea berezko euskal hezkuntza lege berri bat egitea da, non auzolana, herri ekimenak eta hizkuntza murgilketa oinarriak izanda, eredu publikoaren ezaguera desberdin bat ezarriko baita EAEn.
|
|
|
Pentsatzeko modu bakarra ez dela existitzen bistakoa da, baina
|
gure
hezkuntza sistema memorian oinarritutako pentsamendu mugatuaren ikaskuntzan oinarritzen da. Modu horretan, badirudi pentsamendu bakarra dagoela eta soilik pentsamendu bakar batek balio duela.
|
|
|
hezkuntza sistemak eta beronen atzean dagoen sistema kapitalista, hetero patriarkal eta zentralistak. Badakigu Euskal Errepublika bat behar dugula
|
gure
hezkuntza sistema osoki gurea izan dadin... Eta bitartean?
|
|
|
Egun hauetan, Euskal Eskola Publikoaz Harro plataformaren aurkezpenaren ostean, euskal hezkuntza sistemaren desberdintasunei buruzko eztabaida zabaldu da berriro. Euskal eskola publikoaren alde egindako ekimen horrek adierazten du
|
gure
hezkuntza sistemak Europa osoko hirugarren sare pribatu itundu handiena duela (Espainiar estatuko lehena), eta kezkagarria dela ikasleen segregazioa, klasearen eta jatorriaren arabera. Proposatuko neurrien artean, besteak beste, «itunpeko ikastetxeen publifikazioa ahalbidetuko lukeen araudia sortzea».
|
|
|
Asko hitz egin da aste hauetan
|
gure
hezkuntza sistema eraberritu beharraz. Etorkizunera begirako ikuspegi ezberdinak daude, guztiak zilegi, baina epe ertain eta luzera begiratzea ez da nahikoa.
|
|
|
1918an, Eusko Ikaskuntza sortu zen kongresuan, hezkuntza ere jorratu zen, eta hortik atera dut askatu edo moztu ideia. Luis Elizaldek esaten du zilegia, legezkoa eta bidezkoa dela
|
gure
hezkuntza sistema edukitzea, euskalduna izango dena, baina, zilegi eta bidezkoa delako, nekez espero dezakegula Madrildik edo Paristik inoiz etorriko zaigunik. Esaten du askatu edo moztu egin dela euskal hezkuntzaren korapilo hau.
|
|
|
Ez dugu uste momentua denik horretarako, zentra gaitezen funtsezkoak diren gai eta kontzeptuei buruzko eztabaidan: zer nahi dugun, zer ezaugarri izan behar dituen
|
gure
hezkuntza sistemak. Ardaztu gaitezen, lehendabizi, puntu horietan eta, ondoren, sistemaren egitura eta modua eztabaidatuko dugu; horretarako, Europan eta munduan ikasteko hainbat eta hainbat adibide eta esperientzia ditugu.
|
|
|
Zein da gure herriak behar duen hezkuntza eredua eta zein da horrek eskatzen duen sistema? Egin dezagun esfortzu berezi bat galdera honi erantzun komunitario bateratu bat ematen, eztabaida zabal eta sakon baten emaitza izango dena, denon artekoa eta hemen garatua eta
|
gure
hezkuntza sistemak dituen gabezia nagusiei aurre egiteko balioko duena; hastapeneko marra gorririk gabe, elkarlanerako borondatearekin. Gure hezkuntza sistemak eta gure euskarak merezi dute eta.
|
|
|
Hezkuntza lege berri bat bultzatzeko asmoa jaso du Eusko Jaurlaritzak bere legegintzaldi honetarako programa legegilearen barnean. Bitartean, Estatu espainiarrean, praktikoki onartuta dagoen LOMLOEk gure hezkuntza eskumenak inbaditzen eta, beraz,
|
gure
hezkuntza sistema propioa eraikitzeko aukerak mugatzen jarraitzen du.
|
|
|
Ariketa hori egitea ezinbestekoa eta beharrezkoa da noski, bakoitzaren iparra non dagoen finkatzen duelako. Baina nagusiki,
|
gure
hezkuntza sistemak, gure agintariak sine die erantzunik gabe mantentzen ari diren arazo estruktural ugari dituela berrestera garamatzalako. Erabaki politiko konszienteen ondorio direnak eta, irudikatzen dugun hezkuntza sistema horretara gerturatu ordez, sistema horretatik gero eta urrunago kokatzen gaituztenak.
|
|
|
Testuinguru honetan, aurreko krisi ekonomiko finantzarioaren testuinguruan hartutakoen ildotik doazen erabaki politikoak hartuz gero, berriro ere
|
gure
hezkuntza sistema ahulduta aterako da. Eta erabakiak hartzen ez ditugun langileok, ikasleok eta familiok pairatuko ditugu ahultze honen ondorioak.
|
|
|
...egitasmoak, hezkuntza sistema osatzen dugunon arteko talka eta polarizaioa elikatzeko eta talka horretan oinarrituta, egungo sistemak dituen sakoneko arazoen gaineko bere ardurak lausotzeko erabiliak izateko arrisku serioa daukagu; hezkuntza komunitatea osatzen dugunok adi eta mobilizaziorako prest ez bagaude, beraz, gobernuek berriro ere osasun krisi gisa hasi eta krisi ekonomiko bihurtu den hau,
|
gure
hezkuntza sistema ahultzeko, baliabidez husteko, lanpostuak suntsitzeko, dituen berebiziko arazoak erantzun eraginkorrik gabe uzteko, zein lan baldintzen hobekuntzari ez eusteko edota kaskartzeko aitzakiatzat hartu eta erabiltzeko arrisku serio baten aurrean gaude.
|
|
|
Zein euskal kulturaren etorkizuna? Gure eskolak ere eragin horien guztien menpe daude; eta, horrenbestez, kulturari dagokionez, ikuspegi euskaltzale batetik bederen,
|
gure
hezkuntza sistemari atxiki ohi zaion" euskal" hori bestelako suzedaneo baten etiketa baino ez da. Eskoletan euskara inoiz baino presenteago dagoen arren, eredua indartuz doan arren, geroz eta jende gehiagok euskara jakin arren, euskalduntzeko arazo larriak erakutsi ditu eskolak, euskalduntasuna folklorekeriara murrizturik ikusten baitugu maiz.
|
|
2022
|
|
|
• Kasurik onenean,
|
gure
hezkuntza sistematik immigrazioaren% 13 baino ez da igaroko; bertako hezkuntza sisteman osoa pasako dute, soilik bertan jaiotzen direnak.
|
|
|
Horrez gain, bertan ematen den hezkuntza emozionala, belaunaldi arteko kultur transmisioa, gaixotasun mentalen prebentzioa zein inklusio lana, ez dugu eraginkortasun berarekin egiten ikastetxeko lau horma zurrunen artean. Ez, behintzat, aldaketa kualitatibo sakonak egiten ez baditugu
|
gure
hezkuntza sistemetan. «Ni Gaztetxeak salbatu ninduen», esan zuen batxilergoan 9 suspentso atera eta «ikasle txarren» estigma poltsa horretan sailkatutako lagun batek.
|
|
|
Oraindik ere sinistuta gaude
|
gure
hezkuntza sistema hobetu daitekeela, baina zaila egiten zaigu sinestea politikariek hala nahi dutela.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburu Jokin Bildarratzek ere aitortu du UEUren ekarpena: «Guk
|
gure
hezkuntza sistemako irakasle guztien euskarazko gaikuntza bultzatzea jarri dugu helburutzat. Helburu horretan, UEUk ekarpen oso garrantzitsua egin du, euskarazko unibertsitate prestakuntza duala bultzatuz irakasleen hasierako prestakuntzaren esparruan, GOI zentroaren bitartez.
|
|
|
Nico gure gizartearen ispilua baino ez da. Nico
|
gure
hezkuntza sistemaren porrotaren isla dugu, hizkuntzari dagokionez. Eta hori baino garrantzitsuagoa:
|
|
|
Ondorioz, euskalduntzea gaitasun akademiko formalean oinarritzen den hizkuntza irakaspenera murriztuta gelditu da, euskararekiko gogo beteko harremana lortu ezinik. Haatik, baieztatu dezakegu, konpetentzia apalaz gain, hizkuntza identitate ahuleko atxikimendua dela
|
gure
hezkuntza sistemak erdiesten duena, hots, erdal hiztun elebidunak sortzen ditu bere gehiengoan.
|
|
|
The Glebe egunkariko erreportajean, zientifikotasun ukitu bat nahikoa zen zentzuzko jakintza kritikatzeko eskubidea ezartzeko; zentzu onak ez zuen zientzia kritikatzen. Zientziak hegemonia eztabaidaezina du
|
gure
hezkuntza sisteman eta hedabideetan.
|
|
2023
|
|
|
IIP PAI bezalako sasi murgiltze programen aurrean erreakzionatzeko prozesu geldoa urrats esanguratsuak ematen ari da, eta Estatu osoko zentro askok uzten dituzte. Autonomia erkidego askotan familia, irakasle, aditu eta sindikalistek sustatzen dute, eta ikasleentzat kaltegarriak direlako kendu nahi dituzte, ingelesez ematen diren ikasgaien curriculuma hustea, haurtzaroan gehiegizko ahalegina egitea eta
|
gure
hezkuntza sisteman hain handia den eskola segregazioa areagotzea eragiten dutelako. Nafarroan badugu ikastetxe bat, Castejongoa, programa horrekin haur bakar batek ere eskolatzea lortu ez duena.
|
|
|
Zer gertatuko litzateke haur txikiek txokoetan jolas librea duten moduan, gazteek txoko teknologikoak izango balituzte, non beste gazte eta pertsona batzuekin teknologiak esperimentatu, esploratu, eta kit eta prozesu itxietatik aldentzeko tartea ere izango balute? Zelan eraldatuko luke horrelako dinamika batek
|
gure
hezkuntza sistema. Eta teknologia sorkuntza moduak?
|
|
|
Eta anekdota gisa aipatuko dut, Irakasle eskolako ikasleei galdetuta ea zenbatek ezagutzen zituen gaur egun frantsesez arrakasta duten bi musika talde, inork ez zuela besorik jaso. Islandiera arriskuan ikusten bada, eta munduko hizkuntza indartsuenetako bat den frantsesaren musika ez bada gai Behobiako mugatik hegoalderantz metro bat ere irabazteko, garbi dago
|
gure
hezkuntza sistema ezin daitekeela euskara irakastera mugatu eta ikasleak hiztun aktiboak izan daitezen ahalegindu behar dela. Hala bedi!
|
|
|
pedagogia eredua, antolaketa eredua, zerbitzuak, egutegiak, instalazioak, eta abar. Eredu horien artean aukeratzeko eskubidea, askotan hezkuntza zentroak bisitatu ostean edota ateak irekitzeko jardunaldien ostean egina, egon da indarrean orain arte
|
gure
hezkuntza sisteman.
|
|
|
Ezezkoa bozkatu dute, Ikoitz Arreseren esanetan, «lege on bat lortzeko eztabaidari» bide eman nahi diotelako: «EH Bildukook beste aukera bat eman nahi diogu lege on bat izateari eta
|
gure
hezkuntza sistemaren eraldaketari». Alabaina, nabarmendu du hori ez dutela «edozein modutan» egingo:
|
|
|
Politika hitz larriz egitea posible zela irudikatzen ari ziren bitartean hainbat erabaki kezkagarri hartu dira. Erabaki horiek
|
gure
hezkuntza sistema hobetu beharrean, okerragotu egin dute: erabaki horiek egungo sistema duala betikotzeko asmoa dute.
|
|
|
Eta lanean jarraitzeko asmoa erakutsi du: «Egunero
|
gure
hezkuntza sistema propioaren alde lan egiten jarraituko dugu».
|
|
|
Elkarrekin Podemos IUko legebiltzarkide Miren Gorrotxategi ezkor mintzatu da: «Pentsatzen dugu galdu egin dugula
|
gure
hezkuntza sistema hobetzeko aukera». Azaldu du zergatik dauden legearen kontra:
|
|
|
«Gaur oso egun pozgarria eta garrantzitsua da
|
gure
hezkuntza sistemaren eta gure herriaren etorkizunerako, ilusioz bideratutako prozesu sendo baten emaitza defendatzera gatozelako». Hitz horiekin hasi du hitzaldia Gorka Alvarez EAJko legebiltzarkideak.
|
|
|
Sare sozial eta teknologia horien sortzaileek zein bertan lan egiten duten goi karguek (benetako adituak direnak), esaterako Pierre Laurent, Steve Jobs edo Jeff Bezos ek, zergatik ez diete beren seme alabei sare sozialak erabiltzen utzi izan aski helduak izan arte (16 urte inguruaz ari gara)? Zergatik beraien seme alaben eskoletan, Wardolf of Peninsula ren kasu, teknologiaren inguruan egiten duten erabilera eta heziketa hain urrun dago
|
gure
hezkuntza sisteman egiten denetik. Ez dute Bigarren Hezkuntzara arte pantailarik ukitzen, eta erabiltzen hasten direnean zentzu eta kontu handiz egiten dute; aldiz, naturarekiko harremana, kooperazioa zein benetako harreman humanoak aberasten dituzten jarduerak bultzatzen dira.
|
|
|
Tximistaren herensugearen erresuman sandaloz apainduta babesleak zaintzen du
|
gure
hezkuntza sistemaren indarra gure hezkuntza sistemaren indarra.
|
|
|
Tximistaren herensugearen erresuman sandaloz apainduta babesleak zaintzen du gure hezkuntza sistemaren indarra
|
gure
hezkuntza sistemaren indarra.
|