2000
|
|
–< Politikarik> ezak hondatu gaitu euskaldunok, hain zuzen. Euzkadi sortzen jakinez dugulako gaude
|
gure
huntan. Ez gaitu galdu, hitz batez, < politika> ren gehiegiaketa < soberaniak>, ezak eta eskasiak baizik!
|
|
zergatik ez dute militantzia hori serio islatzen? Inor ez da gauza izan mundu txiki
|
gure
honetan pistola hartu duten emakumeak leial eta fier azaltzen. Herri honek ez du bere kontalaria aurkitu.
|
2001
|
|
Bide horrek ere badu, haatik, bere" koxka". Mundurik onena hautatu omen zuen Jainkoak, Leibnizek zioenez,
|
gure
hau sortzekoan; ez, ordea, erabat onena, baizik eta inter possibilia onena, izan zitekeen mundurik onen hori mundu zelarik eta ez hutsik gabeko, Jainkoaren beraren pare. Hutsez eta makurrez betea sortu zuen, bada, baina ahal zitekeen neurrian hutsik eta makurrik gutxien zituena, halaz ere.
|
2003
|
|
Kontraesanaren seme alaba gara; zalantzaren kume; konzesibaren morroi. Epelen upel da
|
gure
hau.
|
2004
|
|
Hizkuntzaren aldetik lau eginkizun nagusi ikusi uste ditut nik
|
gure
honetan:
|
|
" Politikarik" ezak hondatu gaitu euskaldunok, hain zuzen. Euzkadi sortzen jakin ez dugulako gaude
|
gure
huntan. Ez gaitu galdu hitz batez," politika" ren gehiegiak eta" soberaniak", ezak eta eskasiak baizik!
|
|
Itzai begiratu ezkero, besterik ematen du: esan egiten dugu danok eta batasuna billatu bear dala,
|
gure
ontan deus onik egiterik ez daukagula, eta abar. Baña egin, ez dugu ezer sendorik egiten egiazko batasun orren alde.
|
|
Gaur,
|
gure
huntan, erderaz ez dakien euskaldunak eta frantseseraz ez dakien bretoiñak, ez dira" konplejo" baten jopu; egia objetibo baten ikusle argi baizik. Berdin ere erromatarrei buruz, eta latiñerari buruz, akitaniarrak, tartesiarrak eta gaiñerakoak.
|
|
–Ez dago gauza gutxi konpontzeko
|
gure
honetan. Eta jendea faltan.
|
|
–Kontu handiz ibili behar izan dugu –adierazi zuen Einsteinek– horrelakorik ez ekartzeko
|
gure
honetara. Tellerrek, eta Tellerren moduan askok, Estatu arrazoia dute errege.
|
2005
|
|
Prostatako gaitzak izan ezik, gizonezkoaren patologia eta hauen sintoma gutxi hartu dituzte aintzat gizasemeek (nahiz nozituko dituztenak beraiek izan); beraz, ohiko kontua da espezialistari
|
gure
honetan, urologoari egin beharreko kontsulta beldurgarria nahi baino gehiago geroratzen da, hots, molestiak egoera kritikora iritsitakoan egiten du gizonezko pazienteak.
|
|
Nolanahi, autore batzuek gas trukeari kanpo arnasketa esaten diote, eta arnasketari barne arnasketa edo arnasketa zelularra. Izenak izen,
|
gure
honetan gas trukeari buruz mintzatuko gara soil soilik.
|
2006
|
|
Gas naturalaz (konprimitua,
|
gure
honi dagokionez) ari garela, honek ere eragiten du emisio kutsagarriak eta hotsak biziki murriztea.
|
2007
|
|
Tresnatasunaren irudi hori onartuta ere, alegia, hizkuntzaren eginkizuna ez litzateke jardun mekanikoaren izaerakoa izango. Zereneta, oker ez bagaude behintzat, prozesu sozialetan, eta
|
gure
hau prozesu soziolinguistikoa da ezer izatekotan, bitartekoaren zeregina ez da jardun mekaniko hutsaduen betekizuna, helburua bera determinatzen duen langintza baizik. Kasu honetan, kulturaren izaera determinatzen duena oroz gain euskara bera da, euskarabitartekariak kultura helburuaren izaera gainerako kulturetatik, espainoletik etafrantsesetik, hain zuen bereizi egiten duelako.
|
|
Hori bidezko iruditzen zait. Ez zait hain bidezko iruditzen, ordea, Euskal Herri
|
gure
honetan maiz gertatzen dena, alegia: aitortu gabe, historia liburuak bailiran saiakera politikoak sal  tzea, historiaz baliatzen baitira zein bere proiektua sustatzeko.
|
2008
|
|
[Harrimenetik.] Hizkuntza
|
gure
honetaz aditu zuhur eutsiek esan izan dute" harrigarria" omen dela nolaz iraun duen gaurdaino. Eta nik diot harrimen errealista itsusi bat dela hori, ez haur batena edo herri jendearena.
|
2009
|
|
Egan eko eta Elorri ko testuak ez dira guztiz berdinak; baina aldaketak ez dira esanguratsuak
|
gure
honetarako; Elorri koa hartuko dugu hemen gidatzat.
|
|
beti betirako izango ote ditugu, bada, gure artean, torturatuen zauri gorri odola izozten duten hauek? Hitzik ere trukatu nahi ez bada, badu
|
gure
honek erremediorik...?
|
2010
|
|
Gaur erakutsiko diat eginalean, gure izkuntza leuna dela, eze dagola, sasi iakintsu orrek uste baño geiagorako gai ditekela. (?) Zer esango luke euskaldun erdelzale orrek, nik esanen banio nongonaiko izkuntzara baino
|
gure
ontara obeki itzuli ditezkela Iliada eta Odisea??; banekien, azkenik, Orixek berak ere sariren bat irabazia zuela, Kixoteren 9 atalaren itzulpenagatik; euskal mundua, beraz, ez zegoen lotan, zuk aditzera eman zenidàn auzian, baina nola, alde batetik, ez nuen gai hura behar bezala menderatzen, eta nola, bestetik, zure erasoaren bat batekotasunak ezustean harrapatu ninduen, halaxe geratu nintzen z...
|
|
Gaur erakutsiko diat eginalean, gure izkuntza leuna dela, eze dagola, sasi iakintsu orrek uste baño geiagorako gai ditekela. (...) Zer esango luke euskaldun erdelzale orrek, nik esanen banio nongonaiko izkuntzara baino
|
gure
ontara obeki itzuli ditezkela Iliada eta Odisea?"; banekien, azkenik, Orixek berak ere sariren bat irabazia zuela, Kixoteren 9 atalaren itzulpenagatik; euskal mundua, beraz, ez zegoen lotan, zuk aditzera eman zenidàn auzian, baina nola, alde batetik, ez nuen gai hura behar bezala menderatzen, eta nola, bestetik, zure erasoaren bat batekotasunak ezustean harrapatu ninduen, halaxe geratu nint...
|
2012
|
|
Euskararen kasua EAEn – Iñigo Fernández Ostolaza gutxituek hizkuntza hegemoniko edo normalizatuek baino eraginkortasun handiagoa eskaintzen dutela. Hori horrela zergatik izan litekeen zehatz mehatz jakiteko, ikerketa gehiagoren beharra egon daiteke, baina
|
gure
honetan honako zantzu hauek behintzat agertu zaizkigu: a) Pertsuasio prozesuan eraginkortasuna handitzen laguntzen dute, itxura guztien arabera, euskararen eta haren inguruko zenbait gorabeherek:
|
|
Eta lan eremu horretan kokatu nahi dugu hizkuntza gutxituen eta, zehatzago esanda, euskararen pertsuasio eraginkortasunaren inguruko ikerketa hau. Euskararen kasua da gertuen daukaguna eta hobekien ezagutzen duguna, eta haren inguruko ikerketa da
|
gure
hau, baina egoera antzekoan egon daitezkeen beste hizkuntza gutxituei ere ekarpenen bat egiteko asmoz dihardugu hemen.
|
|
Haiek esentzia arbuiatzen zuten tokian (erridikulua egiten zutela ohartu baitziren), orain ghost writer progreagoren batek identitatea ukatzeraino progresatu du. Ez du asko ematen, atzo esentzialismoaren kritikoak esentzialismoarenaz baino,
|
gure
hau informatuagoa dabilenik identitateari buruzko egungo literatura ez soziologiko eta ez filosofikoaz. Ukatu nahi duena ukatu nahi eta, doinu berri bateko terminologia hautatzen hasita, nekez hauta zezakeen moldegabeagoa?
|
2013
|
|
Gelditu ere, gure ikastolumeak, erdaraz ikasten duten ikasleek dituzten aurrerakuntzen ondoan, eskas gelditzen zaizkigu hiztegi alorrean. Urritasun honi nolabaiteko irtenbidea eman nahian kaleratzen dugu
|
gure
hau ikasle irakasleentzat baliabide izango den ustetan.
|
|
—Urrumiako zaharrak etxetik botatzen ari diren bitartean, nor bere etxeko goseteaz eta zein antzinako liskarrez kezkatuta gabiltza. A zer ikuskizuna
|
gure
hau, alajaina! Baina non daude eta zertan aritu dira orain arte herriko agintariak?
|
2014
|
|
Hau erokeria litzake. Are larriagoa, gainera,
|
gure
huntan bezala hizkuntza oso horren hiztunak milloi bat ere ez diralarik.
|
2015
|
|
–Ez dut Jainkoarengan sinesten, bai, ordea, kanpaietan?). Ofizio ohia ote
|
gure
hau, XX. mendeko ikuspegi humanistaren jarraitzaileei dagokienez. Lokatzetan bezala, XX. mendean geratuko gara agian zenbait, betiko:
|
|
Ez dea egiazki
|
gure
hau zerbitzurik ederrena, funtsean zuek estimatzen duzuena, irakurleak, froga ainitz emanez: gure arbasoen mintzaira eta kulturaren maitatzea, zaintzea, laguntza ofizialik kasik gabe, gostaia gosta!
|
|
munduaren, historiaren, bere herriaren, bere buruaren interpretazio fragmentuak elkarjosirik, mugimendu sozialak elkarloturik nahi lituzkeen moduan. Eta
|
gure
hau bera Sarrionandiaren interpretazioen interpretazio saioa baizik ez da.
|
|
Eragilea beti izaten da eragindakoaren garaikide eta bizikidea. Beste kontu bat da nola heldu den
|
gure
honetara, eta kontu horrek, egia esan, asko esango digu eragin eta determinazio horretaz.
|
2016
|
|
Bidezkoa da, arrazoin da hala izan dedin. Zeren eta zaharrei esker baikera
|
gure
huntan. Ez da dudarik.
|
|
Bidezkoa da, arrazoin da hala izan dedin. Zeren eta zaharrei esker baikera
|
gure
huntan. Ez da dudarik.
|
|
Lehen ere esana dugu, badirela zenbait ekintza, eguneroko bizimoduan guztiz arruntak eta hala ere literatur lanetan inoiz agertzen ez direnak; komun barruko zereginez ari ginen, zehatzago esanda gure gorputz barruko soberakinen hustuketaz, baina bada eguneroko bizitzako beste ekintza mota bat ere, aurreko horiek bezain ezkutu eta ia ia madarikatua literaturari dagokionez, komunean egin litekeena, edo ohean, edo beste edozein bazterretan, normalki bakarka gauzatu ohi dena, bakardadeko lagunen mamuez inguratuta: masturbazioaz ari gara, ez hitza eta ez ekintza ez baitira liburuetan usu agertu ohi, are gutxiago emakumezkoena, istorio pornografikoa ez bada behintzat;
|
gure
hau ezin esan pornografikoa denik, ez da erotikoa izatera ere iristen, banaketa horiek kontzientzia txurien eskrupuluak lasaitzeko baizik ez diren arren; ez da erotikoa baina ez dugu isilduko zer ari den egiten Alsina bainuan, urteek eta praktika jarraituak ematen dituzten lasaitasun, trebezia eta segurtasunarekin, bere gorputzean barrena elektrizitate txinpartak piztuz estreina eta baretasun uhi... Gizonekiko beldurra, masturbazioaren babesera jotzea, lehen ia ezer ez genekien eta orain berriz ia gehiegi eta guzti emakume honen bizitzaz, are alderdi intimoenez ere; orain baten batek eska liezaguke mamu horietan sakontzeko, beste sexuarekiko harreman zuzenerako zailtasun horretan aztarrika jarraitzeko, baina liburu erotikoa ez den bezala ez dugu nobela psikologikoa egin nahi ere; hortaz, arazoaren aipamen hutsarekin konformatu behar, baldin eta arazo deitzerik badago, izan liteke aukera pertsonala ere, nork bere bizimodua nahi duen eran antolatzeko askatasuna behar baitu, are gehiago aukeren eta askatasunen herria omen diren Estatu Batuetan.
|
|
Remigia Etxarren, Ignazia Pradere, Bizenta Mogel, Julene Azpeitia, Julie Adrienne Karrikaburu, Robustiana Mujika, Bustintza ahizpak, Madeleine Jauregiberri, Katalina Eleizegi, Katalina Erauso, Maria Maeztu, Juana Ines Asbaje, Nafarroako Margarita eta Joana erreginak, Sorne Unzueta, Pantzeska Astibia, Aña Urruthi, Balendiñe Albizu, Faustina Villaverde, Tomasa Lauzurika, Marguerite Brunet, Rufina Azkue, Joakina Garaialde, Rita Errezola, Josepa Martiarena, Florentina Loitegi, Jule Gabilondo, Perpetua Saragueta, Kapitolina Bustintze, Frantziska Sarasate... Segida horrek bukaera izan zuen, ez ordea txirikordatzeko gai zitezkeen gaineko aipuak ahiturik zeudelako, ezpada, bazterketaren gauzatze modua bazterketa bera zela oharturik, berdintasunezko ereduari azpi sail batek mesede mardulik egiten ez ziolako ziurtasuna baitugu; eta horretan gaudela, azpi sailik gabe ere, emaztekiek, gizonezkoek bezala, bere lekua badute, izan,
|
gure
honetan.
|
|
Bada euskal literaturan uste ohi dena baino emankorragoa den atala, bidaietako testuei dagokiena hain zuzen ere;
|
gure
honetan Duqc, Joannategi edota Anabitarteren liburuak aipatuak ditugu honezkero, alabaina genero horri letxezkiokeen beste zenbait idazki badira aipagai, besteak beste, Bilbao marinelarenak edota Olabarri misiolariarenak.
|
|
Beraz testu ez hain ilun honen interpretapena egiten jardun lehena Ange Jacques Marie de la Chabeaussiere izan genuen, Parisen 1755.eko abuztuaren 6an sortu eta ber hirian 1823.eko urriaren 22an zendu zena. Euskal Herria sobera ongi ezagutzen zuen norbait bazen honako
|
gure
hau, beste bidaiari bat besterik ez baitzen. Olerkariaz gainera, mineralogaria ere bazen, eta horren kariaz Baigorriko meatzategietako zuzendari jardun zuen.
|
|
P asa dira jada Durangokoaren urrinak, eta hartan estreinakoz agertzeko karrikaratu ez bazen ere,
|
gure
honetatik bertaratu abondo nafarrek lapurtar eta zuberotar hainbatek, akaso, ere bailiburu azokan ikusiko zuen lehenbizikoz. Izan ere, aurtengoan agertu baita Esteban Antxustegiren Luis de Eleizalde:
|
|
Adibideak ausarki aipa litezke. Hortxe dugu, esate baterako,
|
gure
honetan aipatua dugun Esarte Jaimerena apaiz iruritarra. Julien Laplaceren hutsunea ere tamalgarria da.
|
|
Laspel berezi horien zerrendan eman ginuen beraz
|
gure
hau," makron" deitu ginuena, ahoan bilorik gabe. Alabainan, hitz greko horrek erran nahi du" handia".
|
|
Otsagabia kantorea! " Hilarrietan loreak goizalderako zimeldu", bai bena beste behin,
|
gure
honetan zauria... lili! Etsipenaren hume haatik borrokarako deia eta ez besoak kurutxe ñagi egoitekoa.
|
2017
|
|
Ez naiz horrenbestera iritsi oraindik, badakizu ailegatu berri naizena, eta bertakoek harrera ona eta txera goxoak egin badizkidate ere, euren bihotzak zabaltzerako denbora dute. Ia ia esan liteke, eta badakit zuk behintzat ez didazula erkaketa hau txartzat hartuko, zure irri gaixto hori egiteko eskubidea baduzun arren noski, esan litekeela diot, aldeak alde, bi maitaleren arteko hartu emanen antzekoa dela
|
gure
hau. Aurrena begiz jo, aurpegi garbia elkarri ezagutu, soin atalen higidurei erreparatu, solas alferretan luzatu, batak bestearen isilaldiak konprenitu, maitatu, eta gero hasiko dira elkar biluzten, azkenean gorputz eta arima bat egiteko.
|
|
Ikusgarri iduritu zaie gure herritarrei nola antolatzen ziren hangoak gereziari iraupen gehiago atxikitzeko bildu ondoan, berrogoi egunetaraino iraun baitezake naski fruituak biltzetik jan arte. Gerezi ondoen artatzeko edo moxteko molde zenbait ere interesgarriak kausitu dituzte, baina orokorrean lurralde hura arras desberdina denez
|
gure
huntarik, ez da hemen berehala izanen gerezi ondo urtatze beharrik, edo onkailuz laguntze asmorik.
|
2018
|
|
Zer gertatu da, ordea? Irudiaren gizarte bihurtu zaigula
|
gure
hau, eta hitz hutsezko jardun batek hor kokatzeko bere burua derrigor berrasmatu behar izan duela. Askotan aipatzen da telebistarako pauso hori mugarri garrantzitsua izan zela, eta bat nator horretan.
|
|
Hogei eta hamabost pezeta kanbioan. Dena dela,
|
gure
hau erreko dut dagoen bitartean eta ez dagoenean, ez erretzen saiatu. Mugan daukadan tabakoa pasatzen utziko ote didate?
|
|
Eta geroxeago: «Zer esango luke euskaldun erdelzale orrek, nik esanen banio nongonaiko izkuntzara baino
|
gure
ontara obeki itzuli ditezkela Iliada eta Odisea?». Oztopoz betetako bidea zen Orixek, Ibinagabeitiak, Zaitegik eta gainerako itzultzaileek hartutakoa.
|
2019
|
|
askotan, emakumearen bitartez adierazten du zer distantzia dagoen munduaz duen ikuspegiaren eta bere amets egotisten artean. ...ea edo halakorik ez izatea obra oso batean; hori munta handikoa da Bestearen alderdi guztiak osorik laburtzen dituenean, Lawrenceren lanetan bezala; eta munta handikoa da, orobat, emakumea soilki beste gisa hauteman eta idazleak interesa duenean haren bizitzaren abentura indibidualean, Stendhalen tankeran; garrantzia galtzen du, ordea, norberaren arazoak bigarren mailan dauden garaietan, hala nola
|
gure
honetan. Nolanahi ere, emakumeak rol bat betetzen du orain ere beste gisa, gizon bakoitzak oraindik premia baitu bere buruaren kontzientzia hartzeko, bere buruaz harago jotzeko bada ere.
|
|
Ludi
|
gure
honek, atmosfera erabat galduko balu, ez ozono eta ez beste ezer, orduan bai, kiskali egingo litzateke: Edozein puntutan, bai poloetan eta bai ekuatoreko gerrikoan, uda eta negu, bina kaloria jasoko luke zentimetro koadro bakoitzeko.
|
|
Maparen aurrean kokatzen garenean, orduan ohartzen gaitu Nafarroa han, luze eta zabal hedatuta ikusteak; gure paraje hauek ttiki eta extutuak sentitzen dira hango lur zabalen ondoan konparazioz hartzen baditugu. Eta, hortik, haizeari horrenbeste mira izan diogu
|
gure
honetan, itsasoko bustiagoa eta barnealdeko lehorragoa beti berezi ditugu aise. Eta, noski, Nafarroako lurraldearekin mugante dauden gure herrietan, handiko haizearen terrajea beti ukan dugu gogoan eta jakinaren gainean.
|
|
horiek markatzen zioten noiztik noizko oro, lurrarekiko laborea gobernatzeko orduan. Arbia mokiltzan eraiñ eta lokatzan batu, diote
|
gure
honetan: lur mokorretan, lehor denean, erein; eta, bustian, lokatzetan, batu, abenduan.
|
|
Igandean belarra ebaki, eguraldi txarra. Eta
|
gure
honetan hain sarri aldatu ohi delako, inor ausartzen bazen igandean belarretan, hurrengo euri erasana bere erruzkotzat joko zuen. Igandeko lana, alperrikako lana, erakutsi zioten ttikitatik.
|
|
Egun Meteorologiako hau dela eta,
|
gure
honetan, Euskal Autonomia Erkidegoko Lurraldeko Zentro Meteorologikoaren inguruan lan egiten dutenek gaurko egunari dagokion egitaraua betetzen dute. Txosten bat izan ohi da eguneko ardatza.
|
|
Pentsa,
|
gure
honetan jaierarik bazuenentz, Santu Beronakoak, hor eguzkiaz errana, bertze atsotitz batek euriarekiko bildu baitu: San Pedro egunean euria bada, berrogei egunez euria izanen da.
|
|
36 urte zituela hil zen arren, zenbat lagun bildu ote ditu, Paduakoa dela diogun arren, Koinbra aldean jaio zen portugaldar gizaseme frantziskotar honek! Zenbati laguntza emana ote, zenbat galdutako bideratu eta topatu ote ditu San Antonio
|
gure
honek. Ederki dio atsotitzak:
|
|
Ekuatore deritzan gerri hori dizu mundu
|
gure
honek beroena eta kastigatuena. Pazifiko edo Itsaso Bareko uharteetan, Java eta horietan, ia egunero, arratsaldero lehertzen dira ekaitzak.
|
|
Ilargi
|
gure
honek, il argi normalean, il berri batzuetan, il gora geroxeago, il bete edo il zahar hurrena, il-behera gero... beti ere il bakoitzaren martxa markatuz doanak, Azkuek hala dio, il, horrelaxe, il soilik ote du izena. Il argi xume misteriotsua.
|
2020
|
|
Xirinacsen diskurtsoak jendearen baitan bizirik irauten duela iruditzen zait. Hargatik esaten zuen jendeak
|
gure
hau' Irribarreen iraultza' ez hori lehenago ere esana baitago, baina' Tieten iraultza' dela.
|
|
Burgesiaren kontradizioen azterketak eraman gaitik
|
gure
huntara. Bihozkadek ez ditek muntarik batere Kondairan, eta guk hala ulertu diagu.
|
2021
|
|
" Hori egin duzu? Orduan, nire adiskide kementsua, oraindik ez dakizu ongi nola gidatu behar den
|
gure
hau bezalako gerra bat. Hau egin behar zenuen...
|
2022
|
|
Hemen elizak ez du xarmarik. Herri Handikoa itzela eta ederra da, eta ezertan sinesten ez baduzu ere, gustu ematen du han egoteak, emozio bat sortzen duelako hura ikusteak, baina
|
gure
honetan, txikia eta baso bat bezain iluna, ikustean ematen duen gogoa kontrako aldera joatekoa da. Hemen norbait hiltzen denean betikoak joaten gara, betikoek egiten dute negar eta, zortea izanez gero, familiartekoren bat etortzen da beste nonbaitetik.
|
2023
|
|
Bestenaz ere hoin luzaz! Eskualde askotan
|
gure
huntan baino bortitzagoak izan diren egunak. 40 graduko ozka ere airez aire gaindituz, hala nola Frantzia behere hortan, Lyoneko aldean bereziki, bai eta, gutarik hurbilago, Tolosan eta hor gaindi!
|
|
Busturialdea eskualde historikoa ez da geldi egongo, Zalditeriaren Zazpigarreneko zaldien apatzek zapaldu dezaten itxaroten. Beroa dator ura, uraren kudeaketa ere kendu dioten
|
gure
honetara. Bada, dei egiten diegu Erreserbako biztanleei, euskal herritar orori, zalditeriaren turuta hotsak gero eta gertua aditzen ari garen garai neketsuotan, aurre egiteko mega egitasmoari.
|