|
2000
|
|
|
Lehenik eta behin, nazionalismoa zer den esatera ausar gintezke, horretarako gai honi buruz egindako ehundaka lan ezberdinek proposaturikoen artean, nahiko irizpide zabala aukera baitaiteke; baina iruditzen zaigu ezen, nazionalismoaren edozein definizioren gakoa, nazioaren definizioa emateko orduan aurkituko dela ezinbestean. Egoeraren zailtasunaz ohar
|
gintezen
, Delannoi k nazioaren honako definizio, biribila, eskaini du:
|
|
|
Mesfidati aritu da, uzkur. Ez du atea zeharkatu, eta esan beharrik ez gonbidapenik ere ez digula egin barrura sar
|
gintezen
. Eta beno, argazkia erakutsi diot eta zirkinik egin barik erantzun dit" a, bai... aspaldi hil zen Paddy".
|
|
|
Eta, burua eta bihotza suturik nituela, zenbatetan amestu nuen nik ere handik aitzina ezen bertze Utopia bat bihur zitekeela Urbiain, eta Utopia hartan bere zentzua izan zezakeela ni apez izaiteak, inguru haietan guztiok anai arrebak bezala bizi ahal izan
|
gintezen
, jauregiko ondasunak gure artean hobeki partiturik, Jainkoaren laguntzarekin! Gainerat, komunitate tipi bat zen Urbiain, eta han gauzak errazago joan zitezkeen, zuhaurk ere erraiten zenuen bezala, Jainkoaren laguntzarekin.
|
|
|
Eta aitonak nahi izaiten zuen, halaber, numeroen eta kontuen munduan jakintsu izan
|
gintezen
, jakintasun suerte hura negozioak eta aitzina eramaiteko ezinbertzekoa izanen zitzaigulakoan. Oraino ere ederki oroitzen dut, alde horretarik, nola ibiltzen zen Mattinekin eta biokin apustuak egiten, osaba Joanikotek irakasten zigunaren gehigarri eta osagarri.
|
|
|
...aita frantsesez ere, batik bat don Frantzisko, herriko apeza, Mattin eta bion prezeptore izendatu zuenean —sasoin hartan, noiz eta aitona deliberatu baitzen, nekearen nekeaz, etxeko jaun gisa zituen arduren uzterat—, zeren don Frantziskok ez baitzekien frantsesez, eta aitonak biziki maite zuen frantsesa eta frantses kultura, eta nahi zuen, bertzalde, ahalik eta hizkuntza gehienetan treba
|
gintezen
, usa gintezen eta aitzina gintezen.
|
|
|
...z ere, batik bat don Frantzisko, herriko apeza, Mattin eta bion prezeptore izendatu zuenean —sasoin hartan, noiz eta aitona deliberatu baitzen, nekearen nekeaz, etxeko jaun gisa zituen arduren uzterat—, zeren don Frantziskok ez baitzekien frantsesez, eta aitonak biziki maite zuen frantsesa eta frantses kultura, eta nahi zuen, bertzalde, ahalik eta hizkuntza gehienetan treba gintezen, usa
|
gintezen
eta aitzina gintezen.
|
|
|
...Frantzisko, herriko apeza, Mattin eta bion prezeptore izendatu zuenean —sasoin hartan, noiz eta aitona deliberatu baitzen, nekearen nekeaz, etxeko jaun gisa zituen arduren uzterat—, zeren don Frantziskok ez baitzekien frantsesez, eta aitonak biziki maite zuen frantsesa eta frantses kultura, eta nahi zuen, bertzalde, ahalik eta hizkuntza gehienetan treba gintezen, usa gintezen eta aitzina
|
gintezen
.
|
|
|
Hauxe izan daitekek zirt edo zart egiteko mementua. Etxea eta azienda Nafarroaren zerbitzuan jarri genitian, eta heldu duk aldia, Nafarroa gure zerbitzuan jartzekoa... zeren eta, nola Jainkoaren borondatea hain den atzemanezina, nork daki ez ote zituen gure arbaso haiek galtzaile egin, gu garaile izan
|
gintezen
amoreakatik...?". Eta hark, badakizue, erran eta egin.
|
|
|
Haien aita Ezpeldoiko jauna zen —gure amaren anaia eta gure osaba—, zeinari Bernabe baitzeritzan eta zeinak gonbidatu baikintuen hiruzpalau urte haietan bere jauregirat, norat joaiten baikinen Mattin eta biok amarekin eta hiruzpalau morroi neskamerekin; baita aitarekin ere, negozioek bakean uzten zutenean... baina nola negozioek bakean uzten zutenean aitak ez zituen negozioak bakean uzten, uste dut ezen behin bakarrik etorri izan zela azkenean eta ez egonaldi osorako. Ama gogara joaiten zen, bere ahizparekin —zeina baitzen gure izeba Emiliani, bertze nonbait ere aipagai izan dudana, zeren eta amak osaba Joanikotekin ezkondu nahi izan baitzuen gure izeba hura— egoiteko gogoz, eta gurekin ere nehork ez zuen erreguka ibili beharrik harat joan
|
gintezen
, osaba izebek ongi tratatzen gintuztelako eta lehengusuekin gogaitzeko astirik izaiten ez genuelako.
|
|
|
Eta, handik aitzina, kapitainak bere pipa piztu eta eskutik ahorat eta ahotik eskurat zeramala —aitona Nikolasek bezala—, libertatea izan genuen kasik mintzagai bakar. Eta, libertateaz are libertate handiagoz mintza
|
gintezen
edo, nola kapitainaren etxeak bi solairu baitzituen, bertze pitxer bat arno eta bi kopa eskuan harturik, goiko solairurat bakartu ginen, non baitzegoen egongela bat, mahai batekin eta bi aulkirekin, Kattalin beheko solairuan utzirik, sukaldeko trabailuen akabatzerat. Eta eseri ginen nor bere aulkian, eta berriro aritu ginen, lehenbizikoan, osabak skribatu zidan gutunaz.
|
|
|
" Negarrez ari naiz", idatzi zuen orduan bere kasa Ana Morenak, harentzat mihia zen arbelean, eta jendearen begiek eztanda egin zuten, emozioari ezin eutsirik, eta uholde gezi bero bat sortu zuen. Behean geundenoi aterkiak ekarri zizkiguten prestu asko, busti ez
|
gintezen
. Hala ere, majo busti ginen han beheko dohakabeok, malko erauntsia ikustekoa izan baitzen, ikaragarria.
|
|
|
Ni ere bekaduna izan nintzen gure presidentea Etxe Zurira etorri zenean hasi da astiro eta apal samar, gu denok une horren solemnitateaz jabe
|
gintezen
edo; eta gaztelaniaz jardun izan ez balu, zinez presidentearen bekaduna izana zela sinetsiko genuen. Aurrez aurre ikusi nuen egun beretik liluratu egin ninduen eta ezin izan nion neure grinari eutsi:
|
|
|
Lehen egunetan jarraitu egin zuten kartzeleroek goizetan eta euren orduetan ateak irekitzen eta errekuentoetarako zuti
|
gintezen
agintzen. Baina jaramonik ez genien egiten.
|
|
|
Beraien bizilekutik igaro behar izaten genuen geurera iristeko. Aurrerago eskailera ere egin ziguten harmaila kaxatik gora!, zuzenean hirugarrenera igo
|
gintezen
. Jostailuz beteta zegoen palazioa, era guztietako jostailuz; egundo ez dut hainbeste ikusi:
|
|
2001
|
|
|
Barau luze hori probetxugarri izan zitzaigun noski bekatu bideetan behera amil ez
|
gintezen
, baina ordurako grina erraietaraino sartua geneukan zenbaitek, nik behintzat bai, eta ez nintzen inondik ere sendatu. Hobeki esan, are makurtuago eta isuriago irten nintzen joera zaharrera.
|
|
|
Arloteak, exkaxak, gogaikarri xamarrak ere bai, agertzen zitzaizkigun; ez gure izena, hain maite dugun izen ona, edertzeko eta hedatzeko dinakoak. Eta bertan behera utzi genituen maizegi, bake lasaian bizi
|
gintezen
aurrerantzean irudipenezko lur ugarian; ez borroka latzean jaiotzea gertatu zaigun hala holako âbaina benetako eta egiazkoâ Euskal Herri honetan.
|
|
2002
|
|
|
Uste zuten hura ezkutaleku segurua zela urrutiko miaketen aurrean; gainera, hango janari ugariak eta hornidurak lortzeko erraztasunak bultzatu zituen erabaki hori hartzera. Azkenean, zamariok indarberritu
|
gintezen
utzi era gero, itxura hobez ager gintezen salduak izateko?, azokara eraman gintuzten. Aldarrilariaren ahots indartsuak bakoitzaren prezioa oihukatzen zuen; erosle aberatsek erosi zituzten zaldiak eta beste astoak; ni bakarrik ikusirik eta taldetik kanpo, gehienak beste aldera begira igarotzen ziren nire aurrean, erdeinuzko keinua egin eta gero.
|
|
|
Uste zuten hura ezkutaleku segurua zela urrutiko miaketen aurrean; gainera, hango janari ugariak eta hornidurak lortzeko erraztasunak bultzatu zituen erabaki hori hartzera. Azkenean, zamariok indarberritu gintezen utzi era gero, itxura hobez ager
|
gintezen
salduak izateko?, azokara eraman gintuzten. Aldarrilariaren ahots indartsuak bakoitzaren prezioa oihukatzen zuen; erosle aberatsek erosi zituzten zaldiak eta beste astoak; ni bakarrik ikusirik eta taldetik kanpo, gehienak beste aldera begira igarotzen ziren nire aurrean, erdeinuzko keinua egin eta gero.
|
|
|
Sararen ondoan gehienetan. Baina Leire ere hartzen zuen noizbehinka, Sara eta biok bakarrik egon
|
gintezen
. Hainbeste lan egiten zuen, non beldur izaten bainintzen maiz, bera ere gaixotuko ez ote zen.
|
|
|
Zuzendariak, telefonoz ari baitzen, keinu egin zigun sartu eta eser
|
gintezen
. Sofa beltz banatan hondoratu ginen aita eta biok.
|
|
|
Familia euskaldun batean sortu nintzen, eta euskara bakarrik entzuten nuen inguramenean hazi. Herriko eskola erdaldunean, ezinbestean, egin nituen ikasketak, neskatikoetatik ongi bereizia, hori bai garai hartan mutikoak eraikin batean sartzen gintuzten, eta bestean neskatikoak, nahas mahas ibil ez
|
gintezen
, nonbait, ez baitzuten inolako aukerarik izan gure gurasoek euskara aukeratzeko hezkuntza sisteman. Hantxe, gure anaia gehienaren bigarren eskuko Alvarezen entziklopedia nuela lekuko, entzun nituen erdal hitzak lehenbiziko aldiz, nahiz euskarak, gizarte hartan, ez zuen balio gehiegi, garbi esan dezadan.
|
|
2003
|
|
|
Sinbadek ez zion onartu gonbita. Trago bat zuela keinu egin zuen, eta besotik oratu ninduen, zokondo batera joan
|
gintezen
.
|
|
2004
|
|
|
Xabier Amurizaren esanetan garai bateko erdal eskolak benetakoak ziren, oraingo sasi euskaldunak ez bezala. Orduan, hirulau urte nahikoa ziren erdal hiztun txukun egin
|
gintezen
. Arrazoia sinplea da.
|
|
2005
|
|
|
Euskaltegiek, sare moduan, negoziazio batzuk hasi genituen normalizazio bidean diru gehiagorekin lagunduak izan
|
gintezen
. Baina hartu ziren konpromisoetatik oraindik urrun gaude, ez gara heldu minimoetara.
|
|
|
Nik ez nuen hala ikusi nahi, bederen. Zure aitak, eta batez ere nireak, sekulako ahaleginak egiten zituzten berdinak izan
|
gintezen
. Zuk zeuk ere ni bezalakoa izan nahi zenuela esan zenidan behin.
|
|
|
eskailera bikiak jaitsita egon
|
gintezen
lorategian
|
|
|
Baina, bai, bokazioa, asko eta asko, gurasoen esku egoten da. Hala ere, egia esan behar badizut, gure aitak ez zuen nahi izaten gu fraide joan
|
gintezen
. Oso erlijiosoa zen, baina sufritu egiten zuen semeek alde egitean.
|
|
|
Eta egia zen: hura bezalako ipuin ergelek lortu egiten zuten etsaiaren uzkitik ateratako azken uzkerra senti
|
gintezen
.
|
|
2006
|
|
|
Huts egina nion baina, aspaldiko partez, ez zen kolerarik begitarte hartan. Irribarre erdi batez, zaldiaren aho sokak eskuetara eman zizkidan, haietatik tiraka atera
|
gintezen
kanpora. Uharka ondoan, gelditzeko keinua egin zidan.
|
|
2007
|
|
|
Orain modan bide dagoen Hatsarre Antropikoa aipatu gabe, Russellek ukatu egiten du errotik zertarakotasuna. Hemen bizi ahal izan
|
gintezen
dago dena aurreikusirik eta prestaturik(, design, delakoa).
|
|
|
–galdetu zuen Elisa izuberak. Baina haraino ekarri gintuen emakume pastelak ez zigun argibiderik eman, ez zigun mapatxo bat eskaini non geunden jakiteko, gal ez
|
gintezen
.
|
|
|
Egia osoaren errateko, Jean d’Amouk, Gexan Hiriarten seme propioak ederki manipulatu ninduen eta gintuen, Bilbotik Bardeen hegietako Santa Engrazia kaperarainoko ibilbidean. Eskerrak Haizemin izugarriaren Thunderbird zaharrak sabelean nahikoa indar zeukala, lasterka horretan garaile atera
|
gintezen
. Ezer ez zen aurretik irabazia.
|
|
2008
|
|
|
Hori zela eta, Mitxelenak ardura handiz jokatu zuen euskara batua alde bateko eta besteko euskaldunen arteko batasunaren adierazle izan zedin, euskalkien arteko oreka, toki guztietako emaitza eta aberastasunen bilgune, proiektu nazional horretan euskaldun guztiok partaide eta eroso senti
|
gintezen
, guztion etxe amankomunean. Horrela uler daiteke, adibidez, aditzaren batasunean puntu askotan mendebaldeko eta ekialdeko euskalkien ezaugarri batzuk onartzeko agerturiko jarrera ona, erdialdeko adizkeren osagarri.
|
|
|
Aspaldi honetan, bestalde, badirudi mendebaldean behintzat, itzultza ilearen lana gutxiesteko joera ageri dela, sortze lana baino maila apalagoko zerbait balitz bezala, gorago ezin hel daitezkeenen zeregin gisa. Aski genuke, ordea, historiari behako bat egitea gutxiespen hori iritzi erabat berri eta mugatua dela kontura
|
gintezen
. Iragan mendeetan itzultzaileen lanari meritu handiko irizten zitzaion, eta ez, soilki, zibilizazio, kultura eta zientzien artean ezartzen zituzten zubi baliotsuengatik, itzultze lanari berari guztiek aitortzen zioten zailtasunagatik baizik.
|
|
|
Holakok hil behar izan zuen berriro elkar ikus genezan. Halakok hil behar izan zuen atzera adiskidetu
|
gintezen
. Zenbat Holako eta Halako, martirien katalogoan agertzen ez direnak!
|
|
|
Jakina, ez zen egun batetik besterako erabakia izan. Ez zitzaigun, ez, zeruko aingerurik agertu hura zela unerik egokiena ohartarazteko eta martxan jar
|
gintezen
, berandutu baino lehen, agintzeko. Inon egotekotan, egutegietan zegoen gure erabakiaren oinarria, izan ere, kalkuluak egiten hasi baikinen.
|
|
|
Eskaera luzatu aurretik, baina, handik gutxira egitekoa zen hitzaldi batera joan
|
gintezen
agindu ziguten Foru Aldundiko gizarte laguntzaileek. Hi  tzaldia nazio bakoitzak ezartzen dituen baldintzen ingurukoa zen, eta guk erabakia ordurako hartuta bagenuen ere, ez genuen huts egin hitzordura.
|
|
|
Mikrobusetik jaitsi ginenean, Xaxak pasabide batetik joan
|
gintezen
agindu zigun. Pasabidea ikustean, zeharo txundituta geratu ginen.
|
|
2009
|
|
|
" gurutzatu egingo gara". Nik ahalegin guztiak egin nituen zubiaren erdian gurutza
|
gintezen
: nire pausoa bereari egokitu, eta abar.
|
|
|
Gai horrek badu mamia baldin ez banago gor; hainbat jende gizaseme ikusten ari naiz hor; ogiaz gain gizonari anitz gauza zaio zor, bestela mundu hontara hobe ez
|
gintezen
sor: ogiakin justizia behar dugu derrigor; hau sinisten ez duenik ba al da hemen inor?
|
|
|
Jolasa, olgeta, denbora iturrira bidean, dotrinara edo eskolara bidean galtzea erru bezala ikusten irakatsi ziguten. Behiak zaindu behar genituen larrean, itaurrean egin behar genuen, eskolatik bukatzen zenerako zuzen eta bizkor etxeratu behar genuen, goiz jaiki ohetik, mezatara garaiz eta eskolara berandu ailega ez
|
gintezen
. Iluntzerako egurrak pilatuta eduki behar genituen sutondoan, labeko sutarako inarra eta ote garraiatu behar genuen, eta nik, nagusiena nintzenez, sei urtetarako neure anai arreben ardura eduki behar nuen.
|
|
|
–Bat dator guztia: jende metaketa, isil gordean ibiltzea, bidaiarien adina, oporretara joan
|
gintezen
erakutsi zuten seta, lau bider lau hamasei? –hausnartu zuen Hiruk, malkoak ezpainetan.
|
|
|
historia handia eta historia txikia, izen eder berak lotuak. Helenak?, Jainkoaren probidentziaren eskutik. Zeren, Jainkoagan sinesten nuen neurrian, ez bainuen zalantza izpirik tartean Jainkoaren eskua zegoela, gure denboren hariak lotu zituena, bai, baina denborarik gabeko denboran sar
|
gintezen
, jainkozko amodio bati zegokion bezala.
|
|
|
Frantziako errege ohean zegoen beti, ez jakinki eritasunak edo amoranteak atxikita. Musikariek bazekiten berea egiten, jatekoak goxoak ziren eta zerbitzariak gelditu gabe ari ziren sala handi hartako tximinia guztiak egurrez hornitzen, hoztu ez
|
gintezen
. Hala ere, bazen zerbait pisu airean, itzal beltzen bat hegaldaka ari balitzaigu bezala.
|
|
|
Ez legoke txarto, gizakiok karenaren begirunez eta mimoz hurbil
|
gintezen
dagoenarengana; oroz lehen, karenarengana berarengana. Mendebalderik doilorrenaren gainetik, indioekin bat egin genezan, afrikarrekin, egiptoarrekin eta fruta arbolekin.
|
|
|
Ostegunean, Francisek airatu zituen zenbait aholku jarri zizkiguten. Primerako ariketa benetan ohar
|
gintezen
ezin argiago zenbat aldatu den moral kontuetan eta zein azkar Espainiako Estatuko irratigintza eta berarekin gizartea.
|
|
|
historia handia eta historia txikia, izen eder berak lotuak –Helenak–, Jainkoaren probidentziaren eskutik. Zeren, Jainkoagan sinesten nuen neurrian, ez bainuen zalantza izpirik tartean Jainkoaren eskua zegoela, gure denboren hariak lotu zituena, bai, baina denborarik gabeko denboran sar
|
gintezen
, jainkozko amodio bati zegokion bezala.
|
|
|
halako batean, gu zaindu eta zoriontsu izan
|
gintezen
.
|
|
|
Lekua egin zigun kanpora irten
|
gintezen
.
|
|
|
Haietan ginen Mamasay eta biok. Prenestinako Forteko squattean bizi zen erizainak berarekin eraman gintuen, piskola
|
gintezen
. Bi asteetan imajina ere ez genezakeen mugimenduaren lekuko izan ginen:
|
|
2010
|
|
|
eta ni, zer esanik ez: nola esplika nezakeen, bestela, neure suizidio saio hura, une hartan zororik zoroenak bizi izan ez baninduen?; baina, irakasleari ez bezala, haren hizketaldiak ez zuen beste helbururik ikasleok geure izaeraz lotsatzea baizik (nola ez, bada, jatorrizko bekatuarekin lotuta bazegoen!), errudunago senti
|
gintezen
, garaiko Elizaren irakaspenen arabera?, guztiz aringarri gertatu zitzaidan esaldi hura: izan ere, irakaslearen bidetik aldenduz, umetan ume berezitzat har nintzaten nahi izan nuen, eta seminarioan apaizgai berezitzat?, ebanjelioko Jesusen beste esaldi harekin lotu nuen:
|
|
|
Batzuetan, hala ere, gehiegizkoa naizela iruditzen zait; izan ere, ez ote dugu orbetarrok ez zegokigùn zama hartu lepo gainean?; zer besterik egin zezaketen, bada, gurasoek, muga guztiak hausten zituèn mugako egoera hartan?; gure besoetan utziko al zuten, bada, munstroa, anai arrebok harekin, kilo pare bateko haragi txuleta kopeta handi batekin, mintza nadin argi behingoz!? xalo xalo jolas
|
gintezen
–; gutxienez etxean gorde zuten, etxeko, beste etxean, izan bazen ere, eta ez tornuko umeen etxera eraman, edo ez dakit nongo mojen komentura; eta, hala eta guztiz ere, aringarri arinak dira hauek, kontsolamendu txikiak, zerbait gaizki egin izanaren kontzientzia txarrak salatzen bainau betiere.
|
|
|
–Maita ezazu, eta egin nahi duzuna???, Helenak eta biok gainditu behar genuena, baita noizbait gaindituko ere; izan ere, ezkonduta bageunde bezala geunden, gar bakar batera biltzen zirèn suzko bi mihiz mintzatu zitzaidan poeta, eta poetak jainkoen mezulariak ziren?, eta mihi batuen baiezkoak asmo guztiak eta une guztiak partekatzeko bidean jartzen gintuen, oztopo eta balizko urruntasun orotatik harat, une bateko baiezkoak bizitza osokoa baitzekarren; Jainkoaren eskuak bereizi gintuen, eta Jainkoaren eskuak batuko: tartean, proba, gorputz arimak zailduko zizkiguna, are batago izan
|
gintezen
–
|
|
|
lehenengoa zen grekoek edertasunaren ikurtzat zutela, haren senar Menelao ez ezik, gizon guztiak ere baitzituen belauniko; eta bigarrena, Zeusek jainko jainkosen panteoira eraman eta izar bihurtu zuela, Helenari heriotzako ordua iristean; ongi gogoratzen naiz zenbateraino harritu ninduen eta poztu kointzidentziak, nik ere ezin ederragoa ikusten bainuen neure Helena, are ederragoa entziklopediako hitz haiek irakurrri ahala, zine izar baten pareko; Grezia Handiaren Historia alde batean, bagenuen irakasle greziazale sutsu bat, Grezia kulturaren sehaskatzat zuena, eta Sokrates, Platon eta Aristoteles, San Agustin eta Santo Tomas Akinokoaren parean jartzen zituena, jakituriaren gailurtzat?, eta nire historia bestean: historia handia eta historia txikia, izen eder berak lotuak. Helenak?, Jainkoaren probidentziaren eskutik; zeren, Jainkoagan sinesten nuen neurrian, ez bainuen zalantza izpirik tartean Jainkoaren eskua zegoela, gure denboren hariak lotu zituena, bai, baina denborarik gabeko denboran sar
|
gintezen
, jainkozko amodio bati zegokion bezala.
|
|
|
Amari behin baino gehiagotan entzun izan nion nola anaiaz haurdun zegoèn garaian bizpahiru desfile militarretara joan zen, aitonak familia osoa joan
|
gintezen
nahi izaten zuen?, baita nola ibili zitzaion Heinrich sabelean ostikoka ere, derradan, haatik, etsipenetik hurbilago mintzatzen zela halakoetan ama harrotasunetik baino?, bera ere. Heinrich, desfilatzen ariko balitz bezala.
|
|
|
Berandu gabe jakin nuen bueltatxo hura aitzakia hutsa zela anai arrebok bakarrik egon
|
gintezen
, gertatu beharreko eta niri jakinarazi beharreko berria bezperan gertatua baitzen, itxura batean; zuk aditzera eman zenidan ez bezala, gainera, hura ez zen zeruko berria, lur lurrekoa baizik, etxetik agerketen zelairako bidean gindoazela zu bat batean gelditu eta honela mintzatu baitzinen:
|
|
|
Inauterien aurretik taldeko lau trikitilariei (Maialen, Ezkide, Lorea eta Leire) Santa Krutzetan erromeria moduko zerbait egitea proposatu zieten. Horiek Aimar (gitarra) eta niri (biolina eta teklatua) hots egin ziguten, haiengana batu
|
gintezen
. Azkenean talde finkoa osatzeko ideia indartu egin zenez, bateria bilatu genuen.
|
|
|
...etan, hala ere, gehiegizkoa naizela iruditzen zait; izan ere, ez ote dugu orbetarrok ez zegokigùn zama hartu lepo gainean?; zer besterik egin zezaketen, bada, gurasoek, muga guztiak hausten zituèn mugako egoera hartan?; gure besoetan utziko al zuten, bada, munstroa, anai arrebok harekin —kilo pare bateko haragi txuleta kopeta handi batekin, mintza nadin argi behingoz! — xalo xalo jolas
|
gintezen
–; gutxienez etxean gorde zuten, etxeko" beste etxean" izan bazen ere, eta ez tornuko umeen etxera eraman, edo ez dakit nongo mojen komentura; eta, hala eta guztiz ere, aringarri arinak dira hauek, kontsolamendu txikiak, zerbait gaizki egin izanaren kontzientzia txarrak salatzen bainau betiere.
|
|
|
bakoitza bere zoroak bizi duela, batzuk bizitza osoan eta beste batzuk aldika!; ama zen eroa, Ada zen eroa, baina haiek ez ezik, zu ere bai, Damaso... eta ni, zer esanik ez: nola esplika nezakeen, bestela, neure suizidio saio hura, une hartan zororik zoroenak bizi izan ez baninduen?; baina, irakasleari ez bezala —haren hizketaldiak ez zuen beste helbururik ikasleok geure izaeraz lotsatzea baizik (nola ez, bada, jatorrizko bekatuarekin lotuta bazegoen!), errudunago senti
|
gintezen
, garaiko Elizaren irakaspenen arabera—, guztiz aringarri gertatu zitzaidan esaldi hura: izan ere, irakaslearen bidetik aldenduz —umetan ume berezitzat har nintzaten nahi izan nuen, eta seminarioan apaizgai berezitzat—, ebanjelioko Jesusen beste esaldi harekin lotu nuen:
|
|
|
Berandu gabe jakin nuen bueltatxo hura aitzakia hutsa zela anai arrebok bakarrik egon
|
gintezen
, gertatu beharreko eta niri jakinarazi beharreko berria bezperan gertatua baitzen, itxura batean; zuk aditzera eman zenidan ez bezala, gainera, hura ez zen zeruko berria, lur lurrekoa baizik... etxetik agerketen zelairako bidean gindoazela zu bat batean gelditu eta honela mintzatu baitzinen: " Konta iezaiozu Gabinori zer gertatu zitzaigun atzo, Maria Bibiana"; istantean antzeman nion ezin zitekeela ezer onik izan, zure begiratua ere halakoa baitzen, ezin irmoagoa, oinarrian arrazoi potoloren bat behar zuena; kontakizuna Maria Bibianaren esku uztea, bestalde, beste arrazoi bat gehiago zen, balizko arrazoi potoloari erantsi beharrekoa, anai arreba guztiok fidatzen baikinen Bibiren zintzotasunaz...
|
|
|
lehenengoa zen grekoek edertasunaren ikurtzat zutela, haren senar Menelao ez ezik, gizon guztiak ere baitzituen belauniko; eta bigarrena, Zeusek jainko jainkosen panteoira eraman eta izar bihurtu zuela, Helenari heriotzako ordua iristean; ongi gogoratzen naiz zenbateraino harritu ninduen eta poztu kointzidentziak, nik ere ezin ederragoa ikusten bainuen neure Helena, are ederragoa entziklopediako hitz haiek irakurrri ahala, zine izar baten pareko; Grezia Handiaren Historia alde batean —bagenuen irakasle greziazale sutsu bat, Grezia kulturaren sehaskatzat zuena, eta Sokrates, Platon eta Aristoteles, San Agustin eta Santo Tomas Akinokoaren parean jartzen zituena, jakituriaren gailurtzat—, eta nire historia bestean: historia handia eta historia txikia, izen eder berak lotuak —Helenak—, Jainkoaren probidentziaren eskutik; zeren, Jainkoagan sinesten nuen neurrian, ez bainuen zalantza izpirik tartean Jainkoaren eskua zegoela, gure denboren hariak lotu zituena, bai, baina denborarik gabeko denboran sar
|
gintezen
, jainkozko amodio bati zegokion bezala.
|
|
|
" Maita ezazu, eta egin nahi duzuna"? —, Helenak eta biok gainditu behar genuena, baita noizbait gaindituko ere; izan ere, ezkonduta bageunde bezala geunden —gar bakar batera biltzen zirèn suzko bi mihiz mintzatu zitzaidan poeta, eta poetak jainkoen mezulariak ziren—, eta mihi batuen baiezkoak asmo guztiak eta une guztiak partekatzeko bidean jartzen gintuen, oztopo eta balizko urruntasun orotatik harat, une bateko baiezkoak bizitza osokoa baitzekarren; Jainkoaren eskuak bereizi gintuen, eta Jainkoaren eskuak batuko: tartean, proba, gorputz arimak zailduko zizkiguna, are batago izan
|
gintezen
...
|
|
|
Amari behin baino gehiagotan entzun izan nion nola anaiaz haurdun zegoèn garaian bizpahiru desfile militarretara joan zen —aitonak familia osoa joan
|
gintezen
nahi izaten zuen—, baita nola ibili zitzaion Heinrich sabelean ostikoka ere —derradan, haatik, etsipenetik hurbilago mintzatzen zela halakoetan ama harrotasunetik baino—, bera ere —Heinrich— desfilatzen ariko balitz bezala. Horregatik, beharbada, Heinrich hiruzpalau urte bete zituenetik egon zen hamar urte noiz beteko zain, aitonak hitz eman baitzion hamar urterekin egingo zela ohorezko gizon, lehen tiroa egin zezanean, bere —aitonaren— pistolarekin...
|
|
|
Eta berriro ere elkar harturik ikusi genituen, Juan Mari Atutxari faktura pasatzeko oraingoan, jokabide benetan doilor eta zitalean. Batasunak ez zion barkatzen Euskadin bakean eta indarkeriarik gabe bizi
|
gintezen
egindako lana; eta PSOE PPk ez zioten barkatzen Euskal Herria existitzen zela eta etorkizuna erabakitzeko eskubidea zuela defendatu izana.
|
|
|
Kalera jaitsi ginen eta errezepzioko tipoak beste aholku bat eman zigun, afaltzera joan
|
gintezen
alde zaharrean dagoen Zaragozako jatetxerik xelebreenera, El Fuelle izenekoa.
|
|
|
Eternoa egiten ari zitzaidan astea, beharrik bazkalostean arrebak deitu zuen Donostiatik, arratsaldean umeendako antzerki obra batera joan
|
gintezen
aholkatzeko.
|
|
|
Euskaldunako ezkerreko langileona zen akuilua. Geuk xaxatuko genituen aurrerantzean langileak, adoretsu borroka
|
gintezen
Poliziaren aurka eta gure ontziola itxieragin gura zutenen aurka.
|
|
2011
|
|
|
maitasunaz, lagunez, familiaz, pentsaeraz eta erlijioaz solasean, dituzten printzipioez eta gurean galdu direnez, euren kultura eta hizkuntza mantentzeko dituzten beharrez. . Kasik esperimentazioa izan zen, ispilu jokoa probokatuz, euren bizimoduak ezagutuz jabetu
|
gintezen
ez daudela gureetatik hain aldenduta: ametsak antzekoak dira, indarra, ausardia??.
|
|
|
selauruan kausitu postalak eta argazki xuhurrak, zeinetan gure aitatxi ximurtuak soldadu gazte, eder eta bipil bilakatzen ziren. Bitxia da baina, gure amek hastio zuten beren haur garaiko oroitzapenetan azterka ari
|
gintezen
: sasoi hartan postaria heldu zen etxaldera, non emaztekiak bakarrik ari baitziren lanean, gerlalekutik zetozen gutunak ekartzera.
|
|
|
koxkortu ahala saski batekin bidaltzen gintuzten biltzera eguna argitu aurretik, beranduago joanez gero ardiek edo txerriek jaten baitzituzten gehienak. Eta bizkor ibil
|
gintezen
gehien biltzen zuenari abarka berriak erosiko zizkiotela esaten ziguten. Etxera iristean nahi adina esne eta talo jaten genuen.
|
|
2012
|
|
|
Zuzendariak keinu egin zigun eser
|
gintezen
; ondoren, ikasketa maisuarengana itzuli eta:
|
|
|
" Zuk ez duzu honi buruz hitzik ere esango; zuk ez duzu ezer ikusi, ez duzu ezer entzun, argi dago?". Handik bost minutu edo gutxiagora heldu zinen zu, andrea, laguntza eske, zure gizona ito egin zela esanez, gorputza bilatzen laguntzera joan
|
gintezen
. Orduan gure aita errotara joan zen eta amonak, Jean jaunaren inude izan zenak, esan zuen:
|
|
|
Hurrena giza subjektuaren buruaskitasuna aldarrikatzea izan zen eta (munduan) Oro Sortzailearen lekua bete behar zuela proposatzea. Mundua, hortaz, hor kanpoan genuen zain, haren jabe izan
|
gintezen
.
|
|
2013
|
|
|
Euskarak jakin mina piztu ohi du batzuengan. Gure ingurumaria aztertu behar genuela adierazi nion Mareni ahotsa jaitsiz, lasaiago mintza
|
gintezen
. Lepoa luzatu eta eserlekuetan zeudenei begira eman zituen minutu batzuk adi adi.
|
|
|
Arratiko Areatzan izan naiz lehengoan, huntaz eta hartaz mintzo. Deitu zidanak bazuen interes berezia gogo aldarteaz mintza
|
gintezen
. Sintomatikoa da tarteka aldartearen gaiaz sortzen diren iruzkin eta galderena.
|
|
|
Eta gure derrotaren protagonista gu ez ginela ohar
|
gintezen
baino lehen, koadro bat egin zuen hogeigarren mendeak eman duen artistarik iraultzaileenak. Man Rayk bere filmeari bezala, euskarazko izena ezarri zion, eta euskaldunok uste izan genuen gutaz ari zela.
|
|
|
Etxeraino heldu ahal izan zen oinez lehen handituak nabaritu zituenean. Norbaitek ikusi egin zuen, eta ordu batzuen buruan atea eta leihoak iltzatu zizkiguten handik jalgi ez
|
gintezen
. Ez ginen bakarrak, Donostian ia zazpiehun lagun hil ziren.
|
|
2014
|
|
|
Bestalde, STOP PaP eta PSOEren jokabidea, nire iritziz, ez da izan oso mesedegarria Arrasaterentzat. Gogoratu nahiko nuke erakunde hauek lehenengo eta bakarra izan zen bilerara joan zirela eta baldintza politikoak jarri zituztela mahai horretan egoteko, eta ez zutela nahi izan ekologistok han egon
|
gintezen
. Norbaitek beste inori parte hartzeko betoa egiten badio, erakunde horren eskubideak murrizten ditu.
|
|
|
Ospakizunari nik beti iritzi diot pixka bat absurdoa, sukaldariz eta Napoleon garaiko granadariz jantzitako jende horrekin guztiarekin, egunaren hogeita lau orduetan danborra jo eta jo gelditu gabe, baina Izaskun bertakoa da, eta donostiar batentzat gauza batzuk sakratuak dira; hortaz, urteak daramatzat nire sarkasmoak irensten. Nahikoa lan izan nuen leku-aldaketa eska zezan eta hona bizitzera etor
|
gintezen
. Gainera, festa gau horri esker ezagutu nuen, beraz ez dut hartaz kexaka ezer aurreratzen, are gutxiago jakinda horretaz trufatzea zer gutxi gustatzen zaion.
|
|
|
Ez zuen nahi ospitalera laguntzerik. Azkenean, gera
|
gintezen
konbentzitu nuen. Norbaitekin hitz egin beharra zuen, lasaitu, beharbada berarekin joatea onartuko zuen gero.
|
|
|
Aitak, eta amak ere bai etxean zenean, bizirik mantentzen zituztenak. Akordu haietan eta haiekin bizi ziren bisitan joaten gintzaizkienean, gurasoekin bizi ginen arora bueltatu
|
gintezen
. Horixe zen, hain zuzen ere, gurasoen etxera joaten nintzenean gustatzen zitzaidana eta, era berean, amorrarazten ninduena:
|
|
|
Karmengo amari eskainia zegoen beti lepotik zintzilik eramaten genuen eskapularioa, beti, are itsasoan edo baineran. Berria janzteko ere, lehenik hura jartzen genuen eta gero zaharra kendu, ez
|
gintezen
segundo horietan ere babesik gabe geldi. Kontatu ziguten behin, etsipenak jotako gizon bat joan zela Zurriolara bere burua itsasora botatzeko asmotan.
|
|
|
Itota hil
|
gintezen
.
|
|
|
Goseak hil
|
gintezen
.
|
|
|
Hemen hil
|
gintezen
utzi gituen.
|
|
|
Itota hil
|
gintezen
.
|
|
|
Goseak hil
|
gintezen
.
|
|
|
Ez nien utzi haien gauzak ekartzen elkarrekin bakean bizi
|
gintezen
–
|
|
|
Barkatu Bahametara ez eraman izana izkutatu
|
gintezen
.
|
|
2015
|
|
|
Egun osoa eman genuen kalean, batetik bestera oihu eta zalaparta artean. Eguzkia hiriko eraikin altuenen atzean ostentzen hasi zenerako, asper asper eginda, nekearen nekez hankak dardarka kasik, amari etxera joan
|
gintezen
erreguka hasi nintzaion. Gogo txarrez hartu zuen eskea, baina, denon aurpegi akituei begiratu ondoren, etxerako bidea hartu zuen.
|
|
|
Edo nola epeldu zizkidan eskuak odol-jario likatsu amaigabe hark. Zertarako gogoan hartu inoiz iritsi ez zen anbulantzia baten zain eman genuen minutua, edo ordua, edo eternitate tai gabea, eta nola amak, azkenean, begiak itxi zituen, azken hatsa eman gabe oraindik (arnasa etena nabaritzen bainion), pentsa genezan hil egin zela, ohartu
|
gintezen
joatea beste aukerarik ez geneukala, ez bagenion berak bezala espaloiko harlauza hotzen gainean ezinezko mundu hari betiko adio esan nahi. Zertarako, ez bada begiak kristaldu dakizkidan eta azala arrakalatu?
|
|
|
Ez nuen pasahitz baten berririk. Dudarik gabe, ilegorriak asmatutakoa zen, berataz oroit
|
gintezen
.
|
|
|
Ikasleek berek baino interes handiagoa irakasleek azaldu zuten, gehienak etorri baitzitzaizkigun ale bana erostera. Erdia jakin minez eta morboz izango zen, beste erdia halako erruki moduko batez, hainbeste lan hartu eta gero barregarri gera ez
|
gintezen
, koitaduok. Kontrako eztarritik joango zitzaien gehienei errukia, zer erosi zuten konturatu zirenean.
|
|
|
Aukera egina zegoen gizona itzuli zenerako, ez nuen Marioren alde esateko betarik izan. Txartelarekin ordaindu genuen, galanki ordaindu ere, eta saltzaileak Arthurren telefonoa eman zigun, harremanetan geu berarekin zuzenean jar
|
gintezen
.
|
|
|
«Isil
|
gintezen
sartu gintuzten preso, sinpleki», ondorioztatu du Armandok. ELNren ideologoak zirela, subertsiboak eta ondorioz, Kolonbiako Gobernuaren kontrakoak, eta 30 hilabeteko behin behineko atxiloaldia jarri zieten.
|
|
|
Zenbatek dute eskura hori dena Latinoamerikan. Jakina, erantzun honek ez du balio gazte disidenteentzat, horiek uste baitute oparo bizi
|
gintezen
egin zela Iraultza?.
|
|
|
Jainkoaren zerbitzari honek esan zidan gero, erabaki sendoz hartu zuela arazoa bere gain, hori egitetik aldendu
|
gintezen
eginahalak egiteko, herrian sortu zen zalapartaren berri iritsi zitzaiolako, eta zorakeriatzat zuelako, gainerako guztiek bezala, eta berarengana joan ginela jakinik, abisu eman ziola zaldun batek kontuz ibil dadila esanez eta ez diezagula lagundu guri. Guri zer erantzungo begiratzen eta generaman arazo eta helburuaz eta gure asmo eta erlijiotasunaz pentsatzen hasi zenean, ordea, bete betean sinetsi zuela Jainkoaren zerbitzu handirako zela, eta ez zela egin gabe utzi behar.
|
|
|
Batek bete begia zien, Tamayo deitzen zioten batena zenak. Guri ongi etortzeko eran oso prestatuak zituen alde batzuk eta jaun nagusietako baten etxetik, Suero Vega zeritzonaren etxetik, hurbil; honek asko laguntzen zigun eta gu hara joan
|
gintezen
gogo handia zuen eta auzoko beste pertsona batzuk ere bai.
|
|
|
17 Lekuz kanpokoa dirudi etxearen erosketaz hain luze aritzea, Andre Mariarenekora joan ez
|
gintezen
deabruak zuen asmoa ikusten den arte, gogoratzen naizen bakoitzean beldurra sartzen baitzait.
|
|
|
19 Oso bare geratu nintzen eta aurretik nuen ezinegona kendurik; hala ere, ez nekien eginda zegoena eta etxe hartaz esan nuen txar guztia nola konpondu, neure ahizpei esan eta esan egin bainien zein txarra zen eta ez nukeela nahiko ezergatik ere gu hara joan
|
gintezen
ikusi gabe; dena dela, hauek ez zidaten hainbesteko kezkarik ematen, nik egiten nuena ontzat izango zutela banekielako; beste etxea nahi zuten haiek ematen zidaten kezka: buruarin eta aldakortzat hartuko nindutela zirudien, nik barru barrutik gorrotatzen dudana.
|