|
2004
|
|
|
Haatik, tabernan noiznahi izaten
|
genuen
lana, eta beso guztiak ere gutxi izaten ziren tarteka pilatzen zèn lanari aurre egiteko, jaiegunetan batez ere. Baina ikastetxetik ere bidaltzen zizkidaten etxeko lanak, eta momentu haiek aprobetxatzen nituen –eguerdian edo arratsalde ilunabarretan– marrazki bizidunak ikusteko.
|
|
2006
|
|
|
Egun haietako batean ia bukatuan utzi
|
genuen
lana. Javeren azken hatzera iritsita zegoen Oriol, Adanen eskumuturrean ni.
|
|
2010
|
|
|
Lehen egunetan, esaterako, zurezko aulkiak pintatzen aritu ziren. . Guk espero
|
genuen
lan bilerak edo ideien ekaitzak egingo genituela, planifikazioaren berri emango zigutela. Uste genuen aztarnategiaren plana Diputazioan aurkeztuta baldin bazuten, zer egin behar genuen garbi jakingo zutela, eta garbi esango zigutela, baina gauza guztietarako langile bilakatu ginen?.
|
|
|
azaldu du Berjónek,, erabakia 2006ko ekaineko aurkezpenaren egunean hartu genuen. Zergatik ez
|
genuen
lana lehenago utzi. Guk bagenekien nola jokatzen zuten, [zuzendarien] mobbing a pairatu genuelako haiekin batera aurkezpen ofizialetan parte hartzera behartu gintuztenean.
|
|
2012
|
|
|
Lehenik eta behin, janari eta edari batzuk bildu nituen, gure bidaldiko hornizioa izateko; eta asmoa nuen astebete edo hamabost egunetan ur hesia ireki eta txalupa itsasoratzekoa. Goiz batean, horrelako zerbaitetan lanpetua nengoela, Ostirali dei egin nion itsasbazterrera joateko ea lehorreko edo uretako dortokaren bat ikusten zuen, astean behin egiten
|
genuen
lana baitzen hura, bai arrautzak eta baita haragia ere lortzeko. Ez zen denbora luzea igaro Ostiral joan zenetik, tximistaren pare korrika itzultzen ikusi nuen arte, kanpoko horma edo hesia airean igarotzen, lurra ukituko ez balu bezala edo oinen aztarnak lurrean utziko ez balitu bezala; eta ezer esateko denborarik izan baino lehen, oihu egin zidan:
|
|
2013
|
|
|
Beraz, bi begiraleen eraisteak gaua zuen, harresietakoak ohar ez zitezen, baina bolboraren garraioak, berriz, egun argia, bertzeak bertze harresietakoak mesfida ez zitezen. Bi egitekoak ezkondu ahal izateko,
|
genuen
lana argi hastea baino lehentxeago abiatu eta egunaren lehen argiekin batera bururatu.
|
|
2015
|
|
|
–Emakumearen egoera gaur egungo Kuban?... eta guk idatzi behar
|
genuen
lan hura. Zer txorakeria handiusteko esateko ordea?
|
|
|
Faïencerie de la Côte Basque. Zeramikagintzan egiten
|
genuen
lan. Etxez aldatu ondoren, Residence de Jeunes Travailleurs izeneko aterpe moduko batean jarri ginen bizitzen.
|
|
|
langile asko behar
|
genuen
lanerako;
|
|
2017
|
|
|
Micaela eta biokin hazi zen Violeta. Biok plantazioan egiten
|
genuen
lan eta hura hantxe ibiltzen zen gurekin gau eta egun. Jaio zenetik, askotan eramaten nuen laku ertzean zegoen limoiondora, hura baitzen une hartan nuen Santiagoren oroitzapen bakarrenetarikoa.
|
|
|
Gogotik jan eta edan genuen. Egun horretan ez harek ez nik ez
|
genuen
lanik galdu.
|
|
|
Beraz, hiru egunez eginen zuten bai ni gabe eta nagusiak segurki eta halere konprenituko zuen ene kasua. Funtsean, azken denbora hauetan ez
|
genuen
lan soberakinik. Aspaldi handian ez ginen, lehenago bezala, larunbat goizetan lanean ari.
|
|
|
Akordatzen naiz, ordenagailuak sartu zirenean, edadeko jendeak eta birziklatu ez ziren gazteek zer gaizki pasa zuten. Arte grafikoak deitzen zitzaion sektoreari, artea, eskuz egiten
|
genuen
lan, prozesuak oso luzeak ziren... Ordenagailuekin, berriz, askoz azkarrago joaten ziren gauzak.
|
|
|
Baina Caixabankek bereganatu zuen Nafarroako Kutxa (ordurako Banca Civica), eta gu, 2013ko urtarrilean, lanik gabe geratu ginen. Hasieran, deskantsua eta guzti izan zen, azken hiru hilabeteak estres batean pasa genituelako, ikusten
|
genuen
lana gutxitzen eta gutxitzen ari zela, nahi zutela guk ezer ez egitea, eta inork ez zigula ezer esaten.
|
|
2018
|
|
|
Jakitun nago, noski, halako aferak ez zegozkidala inondik ere, eta argi utzi behar nuke ez zatekeela nire asmoa halako kontuetan besterik gabe lardaskan ibiltzea pisuzko arrazoi profesionalik izan ez banu; gaur egun Darlington Hallen lantaldearekin ditugun arazoez ari naiz, oroituko zaretenez. Zernahi gisaz, ez zirudien Kenton andereñoari batere axola zitzaionik halako kontuak niri fidatzea, eta behinola izan
|
genuen
lan harreman estu eta sendoaren froga atsegingarritzat hartu nuen.
|
|
|
Denok egunkari berean egiten
|
genuen
lan, laurogeita hamarreko hamarkadaren hasieran, Kurdistango Langileen Alderdiko (PKK) gerrillarien eta turkiar estatuaren arteko gerraren garaian. PKKk Estatuaren segurtasun indarren aurka eginiko eraso bakoitzak berehalako erantzuna zuen, erakunde horren aurka ez ezik, baita zibil kurduen aurka ere.
|
|
|
Goiza lotegian joan zen. Bazkaltzeko destxapatu gintuztenean, ikusi
|
genuen
lan brigadak komuna altxatu eta inguruak pikatu zituela. Erremintak eramanak ziren eta zementuaren lorratzik ez zen ageri.
|
|
|
Eta horixe genuen eguneroko monotoniaren kontrako aterpe bakar. Horrelaxe beratzen
|
genuen
lanak sortzen zigun asperdura eta ezinegona, kafesne baten inguruan istorioak elkarri kontatuz.
|
|
2019
|
|
|
Berrogei bat tona palaztatu ondoren, ordea, egindako ahaleginaren alferraz konturaturik, bertan behera utzi
|
genuen
lana. Ordurako axola gutxi guri Liang madarikatua harrikatzaren azpian usteltzen bazen ere.
|
|
2020
|
|
|
Agirrezabalen alarguna ere mahaian zen. Dotoretasun handiz hitz egiten zuen, bere eguneroko lana jendaurrean hitz egitea balitz bezala, eta senarraren alde egin
|
genuen
lana eskertu zuen eta ekitaldia haren aldeko omenalditzat hartzen zuela aitortu.
|
|
|
Atzeraka ibiltzen hasi ondorengo lehen astelehen hartan, agentziara sartu eta mahaiari buelta eman nion. Lehen, hormara begira egiten
|
genuen
lana, kanpoko atea eta Cristinaren bulegokoa bizkarrean genituela. Ordenagailuan lana ez zen zerbaitetan ibiltzeko tentazioan eror ez gintezen, nonbait.
|
|
2021
|
|
|
Nire anai arrebetako hiruk animaliekin lan egiten zuten, etxean ahal zen moduan laguntzeko. Nik eta beste bi anai arrebek ez
|
genuen
lanik egiten txikiegiak ginelako. Baina, pentsa, lan egiten zutenen artean nagusienak 11 urte zituen".
|
|
2022
|
|
|
Lana behar genuelako eta lan egin nahi genuelako ari ginela erraten genien. Presio handia zegoen, eta nire garaian, bederen, emakumeek sekulako lana egin
|
genuen
lan egitea eskubidea zela ikusarazteko, hura ulertarazteko. Lan egin nahi zuenak, eta ahal zuenak, eskubidea zuela aitortzea zen gure eginkizuna.
|
|
|
Garaiko gizarte" matxista" pairatu behar izan zuela ere aipatzen dit: " Emakumeek gizonen pare egiten
|
genuen
lan etxetik kanpo. Eta etxeko ardura guzi guzia gurea zen.
|
|
|
Gu baino zaharragoak ziren emakumeek hiru makinarekin egiten zuten lan. Baina gu sartu ginenerako beste modu batera egiten zen, zortzi makinarekin egiten
|
genuen
lan guk. Modernoagoak ziren makina haiek.
|
|
|
" Oinez" egiten zuen lanerako joan etorria Felisak. " Etxetik eramandako jantziekin egiten
|
genuen
lan. Han ez ziguten lanerako jantzirik eman inoiz.
|
|
|
Beti ordutegi berarekin. " Abuztua inportantea izaten zen, bakazioak edo izaten genituen, eta domeka eta jaiegunetan ez
|
genuen
lanik egiten. Aste Santua ere sakratua izaten zen".
|
|
|
Ordurako 1.300 langile izatetik 400 eskasera jaitsia zen. " Itxi aurreko azken hilabeteetan ez
|
genuen
lanik egiten, ez zen produzitzen, baina lantokira joan behar genuen. Joan eta orduak pasa behar!
|
|
|
Itsasontziak ailegatzen zirenean, sarea hautsita bazegoen, lana izanen zuten, eta bertzela ez. " Zenbait astetan ez
|
genuen
lanik. Antxoaren garaia izaten zen lan gehienekoa.
|
|
|
Lanbidetzat ere ez zen hartzen, soldatarik ez zutelakoz izaten, garai hartan, emakume saregileek. " Guk ez genuen urte osoan lanik egiten, bizpahiru egunez izaten
|
genuen
lana, beharbada, eta hurrengora arte jai. Eta ez genuen dirurik kobratzen, batere ez!
|
|
|
Arrain kontserbak prestatzerakoan bezala, barazki kontserbetan ere ohikoak ziren ebakiak. " Guk eskuz zuritzeko gailuekin egiten
|
genuen
lan, eta ebakiak maiz egiten genituen. Baina makineria handiagoa hasi ziren sartzen, eta istripu ugari izan ziren.
|
|
|
Bigarren urterako baginen berrogei. Zainzuriarekin egiten
|
genuen
lan, batez ere: zainzuriak garbitu, zuritu, egosi, ontziratu...
|
|
2023
|
|
|
Bitartekoak egunetik egunera hobetzen joan ziren, baina beti ere Egunkaria ren garaian baino askoz ere baldintza kaskarragotan egin
|
genuen
lan. Tolosan iraun zuten bitartean, teletipo zerbitzurik eta agentzietako argazkien zerbitzurik ez genuen.
|