2000
|
|
Bilbon bilera klandestinoak ezagutzen genituen ordurako, baina mila komeriaegin behar izaten
|
genuen
denak bildu arte, eta amaitzean tantaka eta disimuluz aterabehar izaten ginen areto (sagutxulo) haietatik. Uztaritzen, aldiz, deiak zabalak ziren, lekua eta ordua publikoki jartzen ziren txintxeta batekin edozein hormatan eta, gainera, inork ez zuen kanpoaldean gelditu beharrik, polizia noiz helduko kontrolatzen.
|
|
Ez pentsa, ordea, soilik pedalen errua izan denik, ez: aterpetxera heldu eta jende mordoa aurkitu nuen hizketan, ea parranda on bat egingo ote
|
genuen
denok batera. Gehienek baietz esan zuten, eta momentu batez ezezkoa eman zutenei begira geratu naiz, euren taldean sartzeko tentazioarekin, hain nekatuta bainengoen.
|
|
Ni beti izan naiz baikorra, baina garai hartan ilun ikusten
|
genuen
dena, oso goibel eta triste. Hala eta guztiz, bistakoa zen diktadoreak ez zuela luzaroan iraungo, azkenetan zela tiranoa.
|
2002
|
|
Gainera ezin zitekeen bestela izan, politikak gaur egunean ez duelako lehen betetzen zuen eginkizuna betetzen. Bere garaian esaten
|
genuen
dena zela politika, eta egia da. Poesia ziztrin bat egiteko zentsura edo politika baten errepresioa sentitzen zenuen zure gainean.
|
2003
|
|
Orain gauza hauek denak oso sinpleak dira, eta badakigu nola egiten diren. Baina lehen aldi hartan asmatu egin beharra izan
|
genuen
dena. Arriskutsua izan zen, baina ongi atera zen dena.
|
|
Bilbon bilera klandestinoak ezagutzen genituen ordurako, baina mila komeria egin behar izaten
|
genuen
denak bildu arte, eta amaitzean tantaka eta disimuluz atera behar izaten ginen areto (sagutxulo) haietatik. Uztaritzen, aldiz, deiak zabalak ziren, lekua eta ordua publikoki jartzen ziren txintxeta batekin edozein hormatan eta, gainera, inork ez zuen kanpoaldean gelditu beharrik, polizia noiz helduko kontrolatzen.
|
|
Almeriako Alcazabaren kopia ia berdin berdin bat bukatu gabea, Â noski; hura Abderraman III. kalifa kordobarraren aginduz, X. mendearen erdi aldera eraikia izan zena. Ahozabalik miretsi
|
genuen
denek Martinaren gaztelu paregabea.
|
2004
|
|
Guk aprobetxatu egin genituen, neurriz gain handietsiz. Justu justu lortu
|
genuen
dena estaltzea.
|
|
" Ni barneari eta amari eman nintzaien; egia da zenbaitetan ateratzen nintzela, baina gure artean lehenago zegoena hautsia nabaritzen
|
genuen
denok, Jexus Marik izan ezik, noski".
|
2005
|
|
Orain dela hilabete bat gutxi gorabehera, Bakion eraildako Aintzane Garai izan
|
genuen
denok ahotan, orain Donostiako bortxaketa, gero auskalo zer! Kasuak auzitegian daude, ez naiz horretan sartuko, baina bigarren erreflexioa planteatzeko balio didate emakumeenganako biolentziaren inguruan.
|
|
–O, bai, Ander –zer esan nahi zuen ulertu ez nuen keinua egin zuen eskuarekin zirkulu bat osatuz, eta atxiki arin bi eman zizkion bere zigarroari– Txikitan elkarrekin jolasten
|
genuen
denok, auzuneko neska mutil guztiok. Eta nola dabil gure Ander?
|
|
Idoia ere azterketetan zebilen, histeriak joa, eta pixka batean egoteko besterik ez ginen elkartzen; oheratu, eta elkarri animuak emateko. Azkenean, biok gainditu
|
genuen
dena. Ospatzeko, astebete opor gehiago eskatu nion nagusiari, eta ez zidan oztoporik jarri.
|
|
Ume guztiok lehenago aipatu dudan Goiko Errota deitzen den lekura joaten ginen, ibaira. Hantxe ikasi
|
genuen
denok igeri egiten. Bai gauza ederra!
|
|
Jostailu bat itsaso handitu hartan biraka, lema ezin zuzendurik. Makina gelan sartu behar izan
|
genuen
denok, ez izoztearren. Eta hamar minuturo gizon bat kubertara, zubira igota lemaren ardatzean ipinia genuen giltza ingelesa estutzera...
|
|
Hura ezin genuen inork eraman, egia esan. Baina isilik egon behar, ez
|
genuen
denok Andoniren umorea. Horregatik hasi zen inglandera lardaskatzen, iragarkizun hura zelan edo halan adierazten zuela," Soon, soon, Mr.
|
|
Losada gu baino abertzaleagoa da!". Ilunabarreko zeremonian azaldu zuen edertasun beldurgarri hura berritu
|
genuen
denok geure kautan, egia zen inork ez zuela halako kemenik erakutsi presondegian generamatzan sei hilabeteetan.
|
2006
|
|
Trenaren metaforari jarraikiz ibilbide orria trazatua zela imajinatu
|
genuen
denok, ibilbide orriaren lehen etapa bete eta trena bigarrenean sartzera zihoala uste genuen. Uste eta espero genuen Zapaterok irail aldean ETArekin elkarrizketak hasi izanaren berria emango zuela aditzera.
|
|
Aurrez idatzitako epostetan esaten zigun oso zaila izango zela, izotzak sonoritate apal apala du eta oso mikrofono onak behar dira, edozein soinuk hori guztia zaputz dezake, kamerarenak adibidez. Konplikazio asko espero genituen, eta azkenean azkar egin
|
genuen
dena, eta bidaia guztietan zehar bizi izandako esperientzia politenetariko bat izan zen.
|
|
Ni ez naiz gose! –erantzun
|
genuen
denok, edozer eskuratuz gero amorratuta jango bagenuen ere.
|
|
Zapata dendara iritsi baino lehen, dirua jarri
|
genuen
denon artean eta gutako bi taberna batean sartu ziren garagardo batzuk erostera. Botila muturretik edanez egin genuen dendarainoko bidea.
|
|
mihia urdin
|
genuen
denok
|
2007
|
|
Denek sentitzen dute hori. Gainera gatazka gure monasterioko ate kanpoetan bizi zen, hantxe ikusten
|
genuen
dena; agian IRA ofizialeko norbait, ondoko kalera joan, eta IRA probisionaleko norbait hiltzen, ate kanpoan bertan. Beraz nahi edo ez gatazkak hunkituak ginen, eta hori buka zedin engaiatu ginen.
|
|
Berak baino apur bat lehenago egiten nuen nik normalean ekitaldia, eta gero neuk laguntzen nion txakurrekin. Izan ere, Diccinoren zirkuan denetarik egiten
|
genuen
denok, batez ere herriko tabernetan Lucio fakirrarentzat botila hutsak eskatzen ibiltzea. Gero apurtu egiten genituen bildutako kristalezko botilak, eta oihal handi baten gainean jartzen genituen zati guztiak, Lucio oin hutsik kristal apurtuen gainean pasea zedin.
|
2008
|
|
Squireak arma altxatzeaz batera, arraun egiteari utzi eta kontrako aldera bota ginen oreka gordetzeko; eta hain ederki egin
|
genuen
dena non ez baitzitzaigun ia ur tantarik sartu.
|
|
Eta egia da mende berrian behin ere ez dela orduko ilusioaren erdirik piztu. Azken su etena askoz zuhurrago hartu
|
genuen
denok, ilusio lar hartuta zaputza handiagoa delako batetik, eta superstizio puntu batekin bestetik, ea prozesua askorik aipatu barik ondo irteten den. Orduan ere kale.
|
2009
|
|
Nik 20 ere jarriko nituzke! Tira, lau astetan nahikoa denbora izango
|
genuen
denetik hitz egiteko. Carlak banan banan irakurri zituen galderak, guztiak bildu ahala.
|
|
Horrela, elkarrekin ibiltzen ginen batetik bestera hiriko aberatsen seme alabak eta herriko arrantzale pobreenak. Neskak behintzat, batzuek eta besteek elkartu egiten genituen geure jostailuak eta denek jolasten
|
genuen
denen jostailuekin, berdin gure trapuzko panpinak eta haien panpina dotoreak, beren detaile txikienak ere bazituztenak; koloreetako begiak, atzamarrak eskuetan, ilea ondo orraztuta eta bakoitzak bere soinekoa, tela hoberenekin eginikoa. Neskato guztiok jolasten genuen guztion panpinekin, harik eta uda bukatu eta udatiarrek gure herri txikitik alde egin arte.
|
|
Ez zegoen besterik gehiago desiratzen zuenik. Zelako sorpresa hartu
|
genuen
denok, umerik ezin zuela eduki uste genuenean. Baita Santik ere.
|
|
Gure etxean ez zen telebistarik sartu, euskaraz egon zen arte. Inork haren kontra jo nahi balu, espainiar indar parapolizialengan pentsatuko
|
genuen
denok orduan.
|
|
–Hau txapelketa nagusiko urtea zela hasieratik genekien, eta hori jakinda, lehenengo komentarioak hasten dira. Maiatz aldean egin genuenetik zozketa igarri
|
genuen
denok urduritasun puntu bat. Maiatzetik hona dezente eduki dut buruan?.
|
2010
|
|
GERMAN. Lasai, argitu
|
genuen
dena eta tira... Eztidazu barkamenik eskatu behar.
|
|
Jesus Vila: hemen marinel izandakoak egoten ziren, baita suginak ikatzarekin ibilitakoak.. eta gurekin â? ¦ Hemen bukatzen
|
genuen
denok eta urtezaharretan eta urteberria abesten pasatzen genuen! â? ¦ Urtezaharretan lauretan edo bostetan iristen ginen etxera bazkaltzera!
|
|
Egunean hogei tona ateratzen ziren, eta ehun atera genituen egunean egundokoa iruditu zitzaigun. Eskuz egiten
|
genuen
dena, baita kamioia kargatu ere, eta gero kamioia atzerantz atera behar izaten genuen. Orain autobide bat dela dio Ubarretxenak.
|
|
Gure etxetik entzuten ziren behintzat Maria Pilarrek bere semeari egindako oihuak, baita haiekin batean emandako zartakoen hotsa ere. Ez zen Maria Pilar zapatila sarri dantzatzen zuten horietakoa, baina harakoan semeak ondo merezia zuela ulertu
|
genuen
denok, baita Mikelek berak ere seguruenik, ordurako bere ama bezain altua eta askoz indartsuagoa izan arren ez baitzuen ezer egin haren astinduak geldiarazteko, kolpeak ahalik eta isilen jasan baizik.
|
|
Xanpainarekin batera ekarri zituzten torradak eta gazta. Topa egin
|
genuen
denok ezkon berrien alde eta ondoren beste argazki saio bati ekin zion Mariok, berehala laneko bidea hartu behar zuelako. Anizetok maskuria hustu beharra zeukala iragarri zuen eta nik beste horrenbeste egiteko aprobetxatu nuen.
|
|
Hariak mugitzen hasi nintzen beste jende batekin afal genezan eta horregatik bukatu
|
genuen
denok supergizonaren etxean.
|
|
Beti izan dut itxaropena. Lehen sasoian eskura izan genuen, baina bi minutuan galdu
|
genuen
dena. Aurreko sasoian ere urruti ez genuen izan.
|
2011
|
|
Hernaniko elkartetako sagardo txapelketak ere politak izaten dira. Hernaniko Bertso Eskolaren aitzindariak zarete. Ordura arte ez zen ezer, guk martxan jarri
|
genuen
dena, herriko apaizarekin aritzen ginen bertsotan Udaletxe gainean. Gero hasi ziren bertso eskolak ikastoletan eta eskolarekin etorri ziren:
|
|
Lan gogorra egin
|
genuen
denok, eta esfortzua izugarria izan zen. Bertakoen inplikazioa izan zen gerora danborradaren arrakastaren oinarria.
|
|
Oso esperientzia interesgarria izan zen, irakasleak irakasteko grinaz zeuden, eta asko ikasi genuen. Jende gutxi ginen, dena seminarioen eta mintegien bidez ikasten
|
genuen
dena. Eta borroka politikoa ere oso presente zegoen unibertsitatean.
|
|
Adierazpenaren pedagogia lantzen zuen, eta horrek ere zeharo markatu gintuen bidean. Hasieran denok egiten
|
genuen
dena, baina 1983an, batzuek interpretazioaren aldetik gehiago sakondu nahi zutela erabaki zuten, eta beste batzuek, aldiz, pedagogiaren alderdia.
|
|
Hortik GKEen genero batzordean lan egitera pasa ginen batzuk, sindikatuetako emakumeen batzordeetara beste batzuk, Bizkaiko Emakumeen Asanbladara beste batzuk, Hegoara beste batzuk... Baina asko ikasi genuen elkarrengantik, kultura feminista zabala
|
genuen
denok eta nork bere esparruan aplikatu zuen gero. Garai hartan ikasi genuen, adibidez, lesbiana izatea, norbere burua lesbiana aldarrikatzea aukera politikoa zela, eta heteropatriarkatuaren aurkako borrokan, feminista guztiok hasi ginen lesbianak ginela esaten.
|
|
Abortuarekin bezala. Abortu eskubidearen aldeko borrokan" nik ere abortatu dut" esaten
|
genuen
denok, abortatu zutenek eta ez zutenek: elkarrekin eta batuta egin behar genuen borroka eta oso argi genuen.
|
|
Alderdi berria izanagatik, politikan urte asko daramatzagu, eta 1992an Tolosako alderdi guztiek adostasuna lortu genuen: eskualde ospitalea eskatu
|
genuen
denek batera eta Asuncionekin hitzarmen on bat lortu zen.
|
|
Parte hartu genuen batzuk unibertsitatean formatuta geunden, baina dozenaka lagun aritu ziren gure ondoan informazioa biltzen. Denon artean eztabaidatu
|
genuen
dena, jendeak ere bere ikuspuntua daukalako, eta oso garbi eta oso azkar ados jarri ginen denak, nahiz eta buruan Jose Mari Esparza izan zen. Esparza eta Jimeno Jurio oso lagun onak ziren, eta Jimeno Juriok bazituen, fitxategi batean, berak bilduta, 2.300 hilketaren inguruko datuak.
|
|
Barre ttiki bat egin
|
genuen
denok edo gehienok, edo irribarre xume bat. Apaizak baietz egin zidan buruaz, arrazoi nuela, eta areto hura ordutik aurrera beilategi bat zela, Xanti anai arrebaren azken ohantze lurtarra.
|
|
Barre ttikia egin
|
genuen
denok alkatearen ateraldiarekin. Gure don Servando agure orlegi samarra da?, ez dakit hala esaten den euskaraz, viejo verde bat alegia, eta izugarri atsegin ditu halako berdekeriak.
|
|
Oroitzapen onak ditu sasoi hartakoak. " Lan asko egin
|
genuen
denok" dio.
|
|
Ráchelen eta Natálieren zelatan ari zinetela jakin genuenean alarma guztiak piztu zitzaizkigun eta alde egiteko agindua eman genion Werfeli mezu zifratu baten bidez. Beranduegi; haren sakrifizioak, berriz, ikerketak bertan behera uzteko balio izan zuen: amaitutzat jo
|
genuen
dena; eta hala luke, beste bi hauek inoren lapikoan sudurra sartzen segitu izan ez balute.
|
|
Arratsalde batez, tortura kasu baten lehen albisteak iritsi zitzaizkigun teletipoz. Joxe Arregiren kasua izan liteke, baina agian deskuidatuta nago eta besteren batena da?. Egunkarian istilu handia izan
|
genuen
dena betikoen teatro bat zela esaten zutenen eta tortura kasu benetako baten aurrean geundela uste genuenon artean. Gau hartan ere, Agustinenetik pasatu nintzen eta eztabaida aipatu nion:
|
|
Baratzera joan nintzen eta behar genuen guztia ekarri nuen. Bion artean prestatu
|
genuen
dena, mutilak ekartzen zuen egurrari esker sukaldeko berotasunarekin lehortzen ginen bitartean. Hegazkinlariak lehortu ondoren lotara joan ziren ganbarako belarretara.
|
|
Baratze handia zuten, batez ere lekak, eta ni jasotzen aritzen nintzen leken artean ongi tapatua. Etxekoandrea egunero joaten zen Donostiara barazkiekin eta bera itzultzean bazkaltzen
|
genuen
denok, ordu biak aldean. Edadeko gizon bat ere bazuten," Frantxesa", eta inork ez zekien ez nongoa zen, ezta nondik etorria zen ere, nahiz eta hainbat erregistrotan begiratzen ibili ziren.
|
|
Uste izan genuen emana izan zitzaigula emaitzen dohaina bizitzaren osotasun preziatua zentzuetan eta adimenean, hain ziren ederrak uda beteko eguerdiak edo ilunabarretako ortze gorriak sartaldean, garisailak, mahastiak, olibondoak oihanak, lautadak, ibaiak, itsasoa... dena guretzat zelakoan festaratzen ginen bizitza harritu baten ordu zabaletan, han soinak, bisaiak, irriak, solas adeitsuak hurbil
|
genuen
dena zen guretzat elikagai, urrunekoak ere asmamenaren ametsean miresmenez izendatuak. orain esan genezake herbestearen egongeletan geundela beti hasieratik bagenekielarik bizitzaren umezurtz ginela, ez gaitu ezerk galeratik erredimitzen orain bai baitakigu egun joanak ez direla itzuliko eta ez dagoela gogoetarik, oroigarririk gizona bere ezerezetik salba dezakeenik.
|
2012
|
|
Donostiara, unibertsitatera, autobusean joaten ginen herriko gazte guztiek egunero ikusten genituen zure alboan esertzeko Jokinen saiakera ahulak, bi ilara atzeragotik luzatutako irribarreak, begirada iheskorrak. Hasieratik jakin
|
genuen
denok Jokin galtzaile aterako zela korrikalari bakarreko lasterketa hartan, porrotaren hizki guztiak idatzita zeramatzala bere dortsalak.
|
|
Gizarte langileek erabateko isilpean eraman zuten prozesua. Soterok eta biok modu legalean egin
|
genuen
dena. Ustekabe handia hartu genuen Sandra eman behar zigutela jakin genuenean, zerrenda luzea baitzegoen.
|
|
Oihu egin
|
genuen
denok batera.
|
|
garaia zuen ba! Ez ote
|
genuen
denok garaia laurogeiko hamarkadako berunezko mendeaz hausnartzeko. Exilioaren zergatiaz?
|
2013
|
|
Iparraldean «zailago» Iparraldean Baionako langileek egin behar izan zuten lan guztia, Egunkaria ko Baionako ordezkaritzako kazetari Aitor Renteriak gogorarazi duenez. «Langileok mugitu behar izan
|
genuen
dena. Lehenbizi egin behar izan zutena herritarrei itxiera azaltzea izan zen.
|
|
–Garai berezia izan zen gurea. Derrigorrean eta askoren borondatearen kontra askatu nahi genuen jendea, askatu nahi genituen herriak, askatu nahi
|
genuen
dena. Gogoratzen naiz Frantzian Lorategietako Ipotxen Askatasun Frontea sortu zutela.
|
|
Zergatik sortu zenuten Gorenak marka? Sagardo mundua aspaldikoa da eta tradizioa eta kultura propioak ditu, baina ikusi
|
genuen
denok ezagutzen dugun txotx famatu hori, maila batean, moda ere izan dela eta mugatuta dagoela berrikuntzarik egiten ez bada. Nahita edo nahi gabe, sagardoa txotx garaian bakarrik edatera ohitu dugu jendea, eta gure helburua botilan ere produktu duina eskaintzea da eta sagardoa urtean zehar ere edan daitekeela erakustea.
|
|
Neguan institutuko jaialdia zegoen, eta bi kanta jotzea pentsatu genuen hirurok, astean birritan entsaiatzen genuen. Eguna heldu zen arte, eta jo genuenean txalo zaparrada izan
|
genuen
denon partetik. Orduan izan zen denen errespetua irabazi genuenean hirurok.
|
|
" Beti zutik". Javier Caño zenak egin zuen dekretua gau hartan, hurrengo goizean goiz bidali
|
genuen
dena Madrilera Canalejas plazara, horrelako gauzak egiten zituzten bitxitegira, eta, Garaikoetxea Venezuelara zihoala, bere idazkari Begoña Azpilikueta txapa jasotzera pasa zen. Venezuelako presidenteari eman zion, baina beste inori ez.
|
|
Yuma nazio osoa gure kontra matxinatu zela konturatuta, emakume guztiak bildu nituen eta elizara jo
|
genuen
denok bizia salbatzearren. Espainiar gehiago zeuden han errefuxiatuta, Aita Garcesekin eztabaidatzen nork ote zuen matxinadaren errua.
|
|
Elkarrekin egiten
|
genuen
dena.
|
2014
|
|
Lokartzeko bere grinan, talde armatuko kidea irakurtzen ari zen nobela hark oso itxura klasikoa zeukan; funtsean, adulterio nobela bat zen, hiruki baten ingurukoa. Bigarren kapituluan jakin
|
genuen
denok zein zen hirugarren erpina: Josean, Elenaren senarraren lagun mina.
|
|
Entsalada bukatu zuen eta egongelara eraman
|
genuen
dena. Danik damututa zirudien eta txantxetan hasi zen nirekin.
|
|
300 lagunetik gorako taldea osatu genuen, eta Urbigain baserrira iristeko erabiliko genuen bidezidorrean jende pillaketa izan zen. Pazientziarekin hartu
|
genuen
denok eta pixkanaka pixkanaka pilaketa sakabanatzen joan zen. Azkenak Urbigainera iristean, aurrenak Bentaberri baserri ingurura iristen ari ziren, eta elkar ederki ikusi ginen.
|
2015
|
|
Bat batean, bota hori oihaltegian agertu zen, agertokiak goian duen sistema batean sartuta. Oihala ezin zen jaitsi, bota sartuta zegoelako, eta sekulako lana egin behar izan
|
genuen
dena konpontzeko".
|
|
Aitarekin gehiago bertsolaritzara hurbildu gara, ttipiak ginelarik bertso saioak egiten baitzituen oraino, Nafarroako txapelketan parte hartzen zuen... Ez
|
genuen
dena konprenitzen, baina saioak ikusten genituen.
|
|
Irabazitakoan ez dira gauza guztiak ondo egiten, eta galdutakoan ez da dena gaizki egiten. Beste bideoa aurkariarena izan da, Elxena.Azkeneko lau partidetan puntuez gain beste zerbait ere galdu du taldeak. Lehen ez
|
genuen
dena ondo egiten, eta orain ez dugu dena gaizki egin. Ez naiz batere katastrofista.
|
|
Lagunak eta biok sarritan egiten dugu, blokeoaren aurka, beti pareta beraren kontra topeka ez aritzeko, hitzordua ipini eta gero, bertaratuta, elkar ezagutuko ez bagenu bezala ekin solasari. Hasiera batean txantxa modura hasi genuen arren (geure betiko buruei baimentzen genien atsedenaldi) astiro bihurtu zen batak besteari esaten ez genizkionak argi adierazteko lur emankor.Irtenaldia terapia bilakatzen ari zela, handira jo genuen hordago eta areago konplikatu
|
genuen
dena. Elkarren aurretiazko aditzerik gabe, baina, txandaka, geure burua izan beharrean bestearena hartuko genuen geuretzat, alegia, ni neu (Urlia) neure laguna (Sandia) izango nintzen eta Sandia bera ezezagun bat.
|
|
Kea bezala desagertu zen, gerran bakea bezala. Begiratu
|
genuen
dena, zenduak eta hilobiak, gurutzeak eta altzifreak, azpiak eta gainak, baratzeak eta paellak, zeruak eta lurrak, gau oso ilunean zehar, eta ez genuen Zerbero berriro ikusi. Lehen argi izpiñoekin batera, bota zuen Otok, ez harridurarik gabe:
|
|
Ez genuen elkar ezagutzen, ez genekien batak bestearen izena besterik baina, bidezidorreko zuhaizpeetan elkarri begiratzen genionean, ulertutzat ematen
|
genuen
dena. Ez zegoen sekreturik, ez hitz premiarik.
|
|
Jokinek eta Martak hitz egin zuten batez ere, nahiz eta besteren batek, Arrietak esate baterako, datu interesgarri gehiago ere gehitu. Egoeraren berri, gehiago gutxiago, denok
|
genuen
dena dela.
|
|
Halaxe proposatu eta halaxe oniritzi zen aho batez: otsailaren zazpian, Madrilgo Burtsa bisitatuko
|
genuen
denok elkarrekin, bertako Presidenteak eskainitako ohore guztiekin.
|
|
Guztietan deigarriena komunikazioarena izan zen. Izan ere, ingelesez egin
|
genuen
dena, baina ez zen erraza izan, ez zelako inoren ama hizkuntza. Nolakoa izan zen zuen elkarbizitza. A.:
|
|
Halako ataka estuan geundelako, dena ukazioa zelako, ezin geniolako nazional katolizismo espainol nagusi hari konformidaderik eman eta, aldi berean, aukerarik ja ez genuelako, ez kultural ez politikorik, dena egiteko genuelako, pentsatzen
|
genuen
dena geure esku zegoela.
|
|
Elkarrekin egin
|
genuen
dena.
|
2016
|
|
Beraz, gure gaurko elkar topatze hau bizitakoak argira ateratzeko hauta genuen, hala nola pederastian eroritako apez haren jokamolde zikinak. Hori jasangaitza
|
genuen
denok, batez ere Georges Parritzkyk. Casimir frailea gure logelaren zaindaria zen eta gure arteko gazteenak, politenak edo nesken antza zeukatenak modu berezi batez maite zituen, batez ere buruz buru morala eman behar zielarik, gaualdian, denak ohera sartu ginelarik, logela handiko garbigela ilunetan.
|
|
ONDO egin al nuen, Tzortxoken gonbidapena onartuz? Biok amaitutzat, ondo amaitutzat eman
|
genuen
dena iraganean; zertara orain hondotik atera, argitara ekarri. Agian bera ere bakarrik sentitzen hasia zen?
|
|
Bruno Lattesek, Adriana Trentinik, Carletto Sanik, Tonino Collevatik, eta geroago apurka apurka, nire anaia Ernestoz gain, bilduz joan zitzaizkien beste hiruzpalau neska mutilek. Hain sarri etortzen ez zen bakarra, esan dudan bezala, Giampiero Malnate «gurea» zen (horrela deitzen hasi zen Micòl, eta laster berdin egin
|
genuen
denok). Fabrikako ordutegia bete behar zuen, azaldu zuen behin:
|
|
Larunbatean, labean erretako arkumea bazkaldu
|
genuen
denok elkarrekin, aitaren itzulera ospatzeko. Amak Tofuri eskatu zion behingoagatik jan zezala animalia baten gorpua, eta honek baietz erantzun zion besagainen mugimendu batekin, ahoa ezertarako ireki gabe.
|
|
–Oso oso zaila da koadroak hain denbora gutxian bilatzea. Denborarekin egin behar da, eta guk hiru hilabetean eraiki behar izan
|
genuen
dena. Epearen azken gauean, mezu bat bidali zidan Gillenek, zerrendan sartu ninduela eta nahi banuen uzteko.
|
|
Lan egin ahala ikasi genuen aktore lanbidea! Geuk egiten
|
genuen
dena: muntaia, elektrizitate lanak, kamioia zamatzea?
|
|
Haiek Quitora bueltan etorri bitartean, ez genekien fitsik Alfonsoz. Pentsatzen
|
genuen
dena ondo pasatu bazen Cabo Verden izanen zela, han bazelako errefuxiatu andana bat. Ez zen Cabo Verden, bada, Sao Tomen baizik.
|
|
Bi egun pasata ez zegoen uholdeen edo lokatzaren arrastorik. Izan ere agintari batek erdi errieta edo egin zuen aseguroko peritoak iritsi baino lehen nolatan garbitu
|
genuen
dena.
|
|
Ez
|
genuen
denok adostu hizkuntza zaharra atzean uztea?
|
2017
|
|
Orain, gaztelaniaz erantzuten hasita nago. Etorri nintzenean, kuadrillan euskaraz egiten
|
genuen
dena. Orain, gaztelaniaz gehiago euskaraz baino.
|
|
Baina ezinezkoa zen zurrumurru hori egia zela ikusi
|
genuen
denok, ondoko mendiko pinuek, garrasika, laguntza eskatzen zigutenean, orduan ikusi genuen dena, nola lurretik ateratzen zituzten, sustraiak apurtuz eta geratzen zitzaizkien sustrai apurrak zakuetan sartuz lur pixka batekin. Horrela egon ziren, eta hiru egunetan kamioietan eraman zituzten han zeuden milaka pinuak.
|
|
Baina ezinezkoa zen zurrumurru hori egia zela ikusi genuen denok, ondoko mendiko pinuek, garrasika, laguntza eskatzen zigutenean, orduan ikusi
|
genuen
dena, nola lurretik ateratzen zituzten, sustraiak apurtuz eta geratzen zitzaizkien sustrai apurrak zakuetan sartuz lur pixka batekin. Horrela egon ziren, eta hiru egunetan kamioietan eraman zituzten han zeuden milaka pinuak.
|
|
galdu
|
genuen
dena
|
|
Baina ez genuen pentsatzen halako zerbait gerta zitekeenik. Inozentzia osoarekin parte hartu genuen; inozentzia horrekin antolatu
|
genuen
dena, eta horri esker eman genuen pausoa. Bestela, ez zen serio hartuko gure nahia, eta gure eskubidea:
|
|
Gero, patiora bildu ginen eta hantxe ohartu Zaharias, gure Judas tzarra, ez zela ageri. . Berak piztu du sua, bera izan da!?,
|
hotsegin
genuen denok, eta trumilka atera ginen haren bila. Egun osoa eman genuen hura bilatzen, eta ezer ez; gero gau osoa, eta berdin.
|
|
Segur aski pentsatu zuen Aitaren hiletan egin zezakeen gutxiena edo beharbada arasa pentsatu zuen orduan ere Aita zela eta zangotraba egin zion pasaeran. Nik esaten dudana, zerbait saldu behar bazuen Quentin Harvardera bidaltzeko alde ederra izango
|
genuen
denok arasa hori saldu eta diruaren hainbesteko batekin alkandora hertsagarri bat erosi izan balu. Compsondarren guztia ezabatu egin bada nigana heldu baino lehen Amak esaten duen bezala, zeragatik izango da noski, hark dena edan zuelako.
|
|
Abu Amarokoak islamistak ziren, eta Al Xaarren agintzen zuten, baina auzo bakoitzean talde bat zegoen, eta mugimenduak ez ziren errazak?. Armadak setioa gogortu zuenean,, tomate saltsa besterik ez zen gelditu, eta egunero ogia tomatearekin jaten
|
genuen
denok; jaioberriak zein adinekoak izan, denontzat dieta bera?. Inguruan zegoen triskantza ikusita, triste azaldu zen, eta bihotzez espero zuen, jendea azkar bueltatzea.
|
|
Nola esan zidan. Nola erreakzionatu
|
genuen
denok, berehala, eta ezetz nik, Iñakirekin lo egingo nuela. Zutabean kontatutakoa, alegia.
|
|
Nik jakin nuenean beste kasu bat izan zela 2001ean eta beste bat 2005ean, goitik behera erori nintzen. Isildu egin ginen, gorde egin
|
genuen
dena, ezer erabaki gabe?. –Ni ez nintzen konforme gelditu?, dio batek.
|
|
–Ale! , esan
|
genuen
denok aho batez.
|
|
Baena, Sanchez, Garcia. Eta amorrazioa sentitu
|
genuen
denok, hortzak estututa, eta ohean hilzorian zegoen kriminal odolgose hura behingoz akabatzeko gogoa. Eta paretak ozen bihurtu ziren berriro, Txiki eta Otaegiren izen eta irudiekin.
|
|
–Bai, bai, bai, onartu
|
genuen
denok aho batez.
|