|
2000
|
|
|
Gauza horietaz hizketan geundela, zaratak entzun
|
genituen
gure atzean, eta nire aterpetxeko jendea (nirekin parrandan irten zena) oihuka eta arramaka. Gu geunden lekutik besoak, hankak eta buruak ikusten ziren mugimenduan, zirimola itzela sortuz.
|
|
2001
|
|
|
Arrazoi batengatik ez zenean besteagatik, istilu publikoengatik edo pelikula erditik erretzen zelako, gutxitan ailegatzen ginen zorioneko amaierara, ikusleei sosegua itzultzeko agertzen ziren The End letra handietaraino. Baina amaierarekin edo gabe, han ikusi
|
genituen
guk Espartako, King Kong, Txarlot, Tarzan, BB, eta enparauak, oraindik ere gogoangarri diren irudietan. Eguzkia basamortuaren gainera altxatzen ari da pantaila argitu eta sala amatatu denean.
|
|
2003
|
|
|
Zenbait hilabete geroago soldadu alemanak eta haien mongoliar presonerak itzuri zitzaizkigun beren mando eta karroekin Frantziako iparraldera, eta azkenean bide beretik etxera itzuli ziren hain aspaldian igurikatzen
|
genituen
gure herritar presoak, ihesliarrak eta gerlari ohi berriak. Horretan amaitutzat eman baikenuen II. Mundu Gerla.
|
|
|
Gonzalok eta biok. Bost sartu
|
genituen
gure gelan, kaxetan. Lau igel majo majoak dira.
|
|
|
Bikoteengan gau inauguralaren memoria berritzeak sortzen duen atseginarekin berritzen
|
genituen
guk ere elkarrekin egin genituen lau urte horietan lehen gau hartako zertzeladak, eta ez ginen inoiz bat etortzen. Monikak behin eta berriz gogorarazi didanez, ez omen nuen ezer esan, ez agindu, ez adierazi, baina begiradan sumatu omen zidan irrika.
|
|
|
Ni ez naiz idazlea eta ez dakit nola diren gauza horiek, baina era guztietako aldarteak eragiten zizkion idazteak Monikari. Bolada horretan bereziki isilune luzeak izan
|
genituen
gure artean eta arrotz bati bezala begiratzen zidan tarteka.
|
|
2004
|
|
|
Eurentzat gu amerikarrak ginen, eta ez zuten nahi arabierazko izenen arrastorik edukitzea kanpora begira. Urteak pasatu arte ez nuen jakin horren arrazoia, eta ez nuen ulertzen zergatik ezkutatu behar
|
genituen
gure benetako izenak.
|
|
2005
|
|
|
12 urte
|
genituen
guk, hitz totelka, gure matematiketako irakaslea izango zela esan zigunean. Barrerik ez zen falta izan, noski.
|
|
2006
|
|
|
–Orain dela hogei urte hamaika teoria eta hipotesi erabili
|
genituen
gure hiltzaileari buruz. Gehienak, hala ere, besterik ez ziren.
|
|
|
Errekarte batean lotu zitzaizkigun, ustekabez, tiroka eta gezika, ugaldearen bertze aldetik. Berehala ikusi
|
genituen
gure lehen zaurituak lur gainean luze. Gu baino gutiago baziren ere, ezin behar bezala ihardetsi:
|
|
2007
|
|
|
Hala ere, izaten
|
genituen
gure kezkak eta eztabaidatxoak. Elvis hil zen urte hartan edo aurrekoan izango zen, izenak aldatzea erabaki genuenean.
|
|
|
Gure mendi ibilaldi batean belar gainean etzanda, begiak zeruan eta burua hegan uzten genuenean, bestelako amets eta planak ere ateratzen ziren, aldika. Izan ere, Elvis hil zen urte hartan hamabost urte
|
genituen
guk, bete berriak edo aurki betetzekoak, eta munduaren zabala geure aurrean irudikatzen genuen, uda hartan ez bazen hurrengoan edo hurrenagokoan deskubritzeko. Rober zen beti ideiak argien zituena, eta ideia zehatza aldatuta ere musikaren jiran segituko zuen dantzan.
|
|
|
Elvis hil zen urtean 15 bete
|
genituen
guk: Roberrek, Eduk eta hirurok.
|
|
2008
|
|
|
–Gogoratzen zara, erantsi zuen? zelako dirutzak ateratzen
|
genituen
gure zezen eta zaldiek larrupean, garraiatzen, zigutenari esker?
|
|
|
irakur genezakeen ondoren, eta alarmak pizten zitzaizkigun. Ohar sotil horietatik abiatuz egiten
|
genituen
gure militanteei buruzko txostenak. Azaleko iradokizun horietatik hasten ginen gazte horien bilakabidea aztertzen eta, zailagoa dena, geroari buruzko iragarpenak egiten.
|
|
2009
|
|
|
Ez zenuena eta inoiz izango ez duzuna gastatu dituzu. Handiegia zen etxea, esan nizun, zertarako nahi
|
genituen
guk hainbeste logela, eta lorategi bat, faborez, lorategi, kontsolidatu, bat, baina egoskortu egin zinen, ume gehiago egingo ditugu, esaten zenidan, eta zuhaitz gehiago landatuko, txoropito halakoa, eskerrak ez genuela egin, imajinatu...
|
|
|
atxilotuak kanpora bidaltzea nahikoa ez bada, desagerrarazi egiten dituzte. Ospitalean ikusi
|
genituen
guk desagertu asko. Hori da Mitrofanen logika beti.
|
|
|
La Croix de Fer etik abiatuta, sei printze lagunak tenore hartan ailegatu ginen Louvreko atera. Jalgi aitzin, ostatu etxeko ganberan jantzi
|
genituen
gure galtza eta kapelu urdinak eta gure atorra gorriak, bakoitzak bizkarrean bere herrialdeko armarria brodaturik zuena. Orduko, jendez beteak zeuden karrikak.
|
|
|
Zaldun helduarena jokatzeko irrikan geunden, xaldun irrigarri eta burugabearena baizik egiten ari ez baginen ere. Abuztu bukaerako gaua zen, beroa egiten zuen, leporaino armaturik joaki ginen eta argiak eramaki
|
genituen
guk ere eskuetan, karrika ilunak galbide izan ez zekizkigun. Bataila baten aitzinean nola, halaxe nituen zainak altxatuak.
|
|
2010
|
|
|
Jarri
|
genituen
gure erosgaiak mostradorearen gainean, eta June eta biok batera baino askoz ere ederragoa zen trajedun emakumeak bere bularren kontra hurbildu zituen. Banaka sakatu zituen prezioak azazkal nakaratuak erabilita, eta pantailan totala agertu zenean txekera atera nuen.
|
|
2011
|
|
|
–Jendea oso harro atera zen aretotik, zeinen bikainak garen pentsatuz. Gure kulturaren eta izaeraren ezaugarri baikorrak azpimarratu
|
genituen
guk, baina hori ikusiz norbera konturatu zedin aldatu behar zuela?.
|
|
2012
|
|
|
Askotan egunak hiltzen hiltzen ikusten
|
genituen
gure otordu haietan, argiaren distira eroriz sumatzen genuen sarritan haize zakarretatik edo hotzaren harramazketatik babesten gintuen beiratearen atzetik. Hitza genuen babesleku, eta gure bihotzaren suak berotzen zituen elkarri errespetuz, pasioz eta jakin minez entregatzen genizkion begiradak.
|
|
|
Ezkerreko poltsikoan, mota bereko beste tramankulu bat. Eskuin aldeko poltsiko txikiagoan hainbat pieza lau eta biribil zeuden, metal zuri eta gorrizkoak, tamaina ezberdinetakoak; zurietako batzuk, zilarrezkoak ziruditenak, hain handiak eta astunak zirenez, nekez altxatu ahal izan
|
genituen
guk biok. Ezkerreko poltsikoan bi zutabe beltz zeuden forma irregularrekoak; ezin ginen, zailtasunik gabe, haien goialdera iritsi, poltsikoaren hondoan geundelarik zutik.
|
|
|
Haitzaren oinean, zuhaixka artean, hiru zaldi zeuden loturik; hantxe lotu
|
genituen
guk ere geureak; gero, bidezidor mehar batean gora hartuta, zapalda batera iritsi ginen. Han, gure zain zegoen Gruxnitski, dragoi kapitainarekin eta beste laguntzaile batekin.
|
|
2013
|
|
|
Baina, zure galderari erantzunez, bai, arrazoia zenuen, aitaren etxeko entziklopedia zaharreko informazioan oinarrituz egiten
|
genituen
gure baieztapen kategoriko guztiak, eta ez ginen konturatzen entziklopedia hartako hitz izan zirenetik gutxienez bost urte pasatu zirela eta egiaren eta gezurraren artean distantzia asko laburtu zela urte horietan. Galdera hura oraindik buruan daukat, zu zinelako zentzua ekartzen saiatzen zinena.
|
|
|
Guk gezur horiek desestali nahi genituen, ez informazio gehiago geneukalako, baina handik gentozelako eta beste erreferentzia batzuk genituelako. Eta, batez ere, guk ikusi genuelako zer gertatu zen han, guk ikusi
|
genituen
gure amaren negarrak Santurtziko portuan, guk ikusi genituen hegazkinak zeruan.
|
|
|
Errepidean aurrera egin ahala, Tourcoingen agertuko zitzaigun panoramikak hartu zuen apurka protagonismoa. Renéerekiko lehen kontaktuetan, zehazki zer eta nola adierazi asmatzea malabarismoa baino zailagoa zirudien hartan, zure irudiak izan
|
genituen
gure esperantoa, esapide formalen eta uste baldarren eremuan zubi garbi bakarra. Nik, 50 urte inguru zeneuzkaneko erretratua jaso nuen e postaz, Renéeren alaba Delphinek igorrita.
|
|
|
Paraje ederra, dudarik gabe. Sarri, zelaiaren bazterreko zuhaizpeetan estrategikoki kokatutako bankuak izan
|
genituen
gure solasaren eszenatoki.
|
|
|
Eseri orduko konturatu ginen, hala ere, afaria apailatzen hartutako lanek helburu garbia zutela, eta ez preseski anfitrioi onaren ospea bereganatzea, jatetxe batera gonbidatu nahi izan
|
genituen
guk,, atzo zuenean, gaur gure kontu behar du, esanda, baina ez ziguten inondik ere utzi nahi izan, haien sukalde gustuak irakatsi behar omen zizkigutela-eta?.
|
|
2014
|
|
|
Arnasa mozteko modukoak. . Zuloan geundela, kamioiak sentitzen
|
genituen
gure gainetik pasatzen. Burrunba erraldoi bat zen, zerua gainera etorriko balitzaizu bezala, eta, bi metro eskasera geundenez, beldur ginen kamioiak hondoratuko ote ziren.
|
|
2015
|
|
|
Ondo konpontzen ginen bikotea ginen denentzat, bikote sendo eta pitzadurarik gabea besteen begietara, elkarrengana ohitu, egokitu eta errutina erosoan instalatutakoa, baita Juan Mariren bidaiak ugaltzen hasi zirenean ere, batez ere kanpo salmentako arduradun izendatu zutenetik, orduan lau bost eguneko jirak egiten hasi baitzen Europan barrena, eta inoiz astebetetik gorakoak ere bai. Ez zuten, ordea, ausentzia horiek gurea kolokan jarri, eta erraz integratu
|
genituen
gure bizimodu gorabeherarik gabean.
|
|
|
Ilunabarrak gauari ematen zion bidea. Ikusi baino gehiago entzun egiten
|
genituen
gure inguruan txistuka pasatzen ziren gezi eta harriak. Maldan behera genbiltzan itsumandoka, oinak non jartzen genituen ere ikusi gabe.
|
|
|
Hirugarren egunaren arratsaldean gurdia arrakala batean utzi eta zaldiz abiatu ginen presondegirantz. Bost zaldiak eraman
|
genituen
gurekin. Eguzki galdatan zamalkatu ginen, goitik behera zapi zuriz bilduta eta betaurreko beltzak jarrita.
|
|
|
Muinoz muino ibili ginen gauaren zati handi batean. Gaueko ordu txikietan ostarte batzuk zabaldu ziren eta Artaakar mendien gailurrak ikusi
|
genituen
gure aurrean. Ilgorak mamu itzelen tankera ematen zien.
|
|
|
Guk sumatzen genuen balio haiek kaka zaharra zirela, ez zutela guretzat balio, nolabait ere lehengo garaiei, lehengo usteei eta jendeei lotuak zirela horiek guztiak. Balio berriak behar
|
genituen
guk, modernoak, gure garaiari egokituak, gure nortasuna eraikitzen lagunduko zigutenak, eta oposizioz jokatzen genuen horretarako: zer debekatzen diguten, hura bilatuko dugu; zer gaitzesten diguten, huraxe dugu.
|
|
|
Apaizak ere bai, gure kalkuluetan. Logeletara joan aurretik eginak
|
genituen
gure arteko planak eta hitzorduak: halako ordutan, halakoren gelan; han izango ziren edaria, zigarroa, kartak... hortik aurrera ezer gutxi, baina debekuaren gatzak ematen zion bere gustua festa koxkor hari.
|
|
2016
|
|
|
Hark kutsatu zidan magian eta lotura astraletan fedea izatea, baita rockarekiko maitasuna ere. Elkarrekin esperimentatu
|
genituen
gure alde basatia eta barea. Elkarrekin izan ginen mila jaialdi, kontzertu eta jai herrikoitan, gure eztarriak urratzeraino kantuan eta oinetakoen zola higatzeraino dantzan.
|
|
|
Udako arratsalde luze haietan, Rañegoko errotaren presan bainatu ostean, isats luzez inguraturiko leku babes batean elkartzen ginen, mundutik isolatuta bezala: geure gauzez hitz egiten genuen, eta jende helduari gehienetan ustekabean entzundako istorioak kontatzen
|
genituen
guk ere. Batzuetan, sua piztu eta han erretzen genituen inguruko sororen batean lapurtutako patatak.
|
|
|
Izan zuten gu salbatzeko aukera; izan zuten denbora, aski eta sobera. Egunero izaten zituzten solasaldi haiek, eta jakin minez eta, aldi berean, harriturik entzuten
|
genituen
guk. Nola zitekeen hainbeste aldatzea egun hartan gertatutakoa?
|
|
|
Lana amaitzean, bere mahaiaren tiraderan uzten zituen beti giltzak. Denak lo zeuden bitartean hartzen
|
genituen
guk, eta gaueko ordu haiek aprobetxatzen genituen liburu debekatuak irakurtzeko. Bazeuden zenbait eleberri oso interesgarri. Lolita, Réquiem por un campesino español, Izurria, Madame Bovary, Memorias de Leticia Valle?; irakurri ondoren, zenbait astez mintzatzen ginen haiei buruz.
|
|
|
Ez genuen behar ez janik, ez hotzetik babesteko jantzirik. Entzuten
|
genituen
gure inguruko soinuak eta solasak, baina inork ez gintuen gu entzuten. Rebecak bakarrik entzuten zuen nire ahotsa, eta nik berea.
|
|
2017
|
|
|
Azken gauean malko iturria eta auhen hutsa nintzen. Eta orduan atorranteak urrikaldu zitzaizkidan, xanpainaz bete zuten bainuontzia, sartu ninduten barrura, eta denen aurrean bainatu nintzen, hara, holakoxe konfiantzak erabiltzen
|
genituen
gure artean?, bete zituzten basoak xanpain hartan, eta dena edan zuten, bejondeiela! Mozkortu ziren, hil zituzten argiak, eta...
|
|
|
Igoera bukatzeko presak ahantzarazia zidan gomako urratua. Azkenean, Krisek eta biok berdinduak
|
genituen
gure urratsak. Lastertasun berean ari ginen, talde bereko ahate ibiltari, tarte txiki beti berdinak bereizita.
|
|
|
Bungalowa hustu behar genuen hamabietarako. Lasterka atera behar izan
|
genituen
gure gauzak, gosaldu eta dutxatu gabe ia. Gogotik bueltatuko nintzen Iruñera.
|
|
|
batzuk jatorrak, ura ematen zigutenak, eta besteak kabroiak, ematen ez zigutenak. Horregatik, halako batean tabemaren batean sartu nahi genuenean ur eske, eztabaidak izaten
|
genituen
gure artean, horra sartu ala ez, jatorra zela, kabroia zela, halakori behin eman ziola eta beste hari hurrengoan ukatu ziola.
|
|
|
Inguruan batere ez izatea zen problema. Berdin gertatzen zen futbolinekin, bestela hantxe botako
|
genituen
gure xox apurrak. Fernando Basartekoak esan zigun behin, Bar Donostin, bi pezta eta erdian ematen zizutela baso bete gaseosa, eta gu harrituta, baxoerdia bakarrik ematen zutelako bestela prezio horretan, kokakolak eta bost duroan baitzeuden.
|
|
|
Tourrarekin batera hasten ginen gu ere bizikletan jo eta sua. Oporretan dagoeneko, bazkaldu orduko etxetik atera eta arratsalde luzeak izaten
|
genituen
guretzat, arratsalde bero eta eternalak, guraso eta maisuen zaintzatik urruti, pilotan, futbolean, bizikletan, txabolagintzan, gerratan, txapatan edo beste edozertan aritzeko, zabala baitzen mundua, gure barrio txikitik atera gabe ere.
|
|
|
Nolabait antolatuta geunden gu. Hurbildu ginen denok Ortizen agindura gotorlekuko ate ingurura, nola hala atondu
|
genituen
gure jantzi militarrak, errebista pasatzeko edo, lerrokatu ginen errenkan... Agian sarjentuaren begi aurrean tropa xixtrin mixerable bat besterik ez ginen, baina ez zeukan arrazoi gehiegirik gure jokabidearekin zuzenean sartzeko.
|
|
|
Izan ere, azken urtean izugarri izutzen gintuen gu ez ginen bestelako testiguen presentziarik gabe elkarrekin ba ka rrik egoteak. Figuranteak behar
|
genituen
gure juntadizoen bueltan. Ez hain zuzen txortaldi baten tentazioari ezin eutsi eta edozein bazterretan larrua jotzen bukatuko genukeelako, baizik eta bakardadearen parean hautsi ginelako sarri, bestea gure bakardadean aurrean izanda, nabaria zen hutsune hori jasotzen genuelako.
|
|
|
–Bi ohe jarri
|
genituen
guk etxean, umeak jaio zirenean. Atsedena da lehentasuna.
|
|
|
Erantzun beharra zegoen Iturri andrearen hitzak ahaztuak izan baino lehen. Bi egun itxaron
|
genituen
gurea beroalditzat har ez zezaten. Irratiko elkarrizketa baten bidez egitea erabaki genuen.
|
|
|
Seguru nengoen Pipermin ek esan ziola euskaldunegi azalduta boto emaile erdaldun asko galtzeko aukera zegoela. Boto emaile horien seme alabak bilatuko
|
genituen
guk.
|
|
2018
|
|
|
Hala eta guztiz ere, aurren aurrena erantsi beharrean nago badirela noski gelari asko ametsetan ere ausartuko ez liratekeenak halako inozokerietan aritzera; hain zuzen, zentzu oneko profesionalak guztiak ere. Halako bizpahiru lagun elkartzen zirelarik zerbitzarien jangelan. Graham jaunaren mailakoak, esate baterako, zeinarekin orain, zorigaitzez, harremana galdua baitut?, hizketaldirik pizgarrienak eta burutsuenak izaten
|
genituen
gure lanbidearen edozein ertzez. Izan ere, gaur egun, garai hartako oroitzapen estimatuenetakotzat dauzkat afaloste haiek.
|
|
|
–Akordatzen naiz, zelakoak entzun behar izan
|
genituen
guk ere, Gaizka eta Itzi haurdun lotu zirenean. Gure sasoian ezkondu barik egotea pekatua zen, eta gainera drogadiktoak, e, ba beitu, zer gehiago gura duzu ba jendea berbetan hasteko.
|
|
|
–Hori ere berrikusi behar genukeen beste puntu bat da, sindikatuon erabakiek, guzti guztiek, sindikatu kideen esku egon behar lukete, eta ez bakarrik patronalak onartzen dizkigun kontu txikiak, baina tira, hori ere daukagun itunaren barruan dago eta luze joko luke horretaz eztabaidatzeak. Aspaldi jaitsi
|
genituen
gure eskaerak, eta bada garaia horren ordainetan patronalaren eta gobernuaren aldetik borondate apur bat gehiago ikusteko.
|
|
|
Baina hori orain dator, kontakizuna egitean, eta hau ere interesatzen zait, eta asko: gertaera latz horiek telebistako albistegian ikusten
|
genituen
guk, nork bere iritzia izango zuen horri buruz, eta emango akaso, edo akaso ez, baina horrek ez zuen eragin handirik gure egunerokoan, Erromoko pisuan izaten genituen eztabaida amaiezinetan ez bazen. ETAren indarkeriaren aurrean isilik egon izana leporatzen zaie askotan Euskal Herriko artistei, idazleei, intelektualei esatea gehitxo da akaso.
|
|
|
ea zergatik ez nintzen ni haien egoitzara joaten. Suárezen garaian jada tratatzen
|
genituen
gure gaiak. Ondo!
|
|
2020
|
|
|
Jonkiak ere bai asko. Aldirietan, hortz lodiko orraziekin gobernatzen
|
genituen
gure ileak.
|
|
2021
|
|
|
Hurrengo egunetan abaguneak bilatu
|
genituen
gure ideiak eta aurkikuntzak trukatzeko, elkar neurtuz, borroka ekidin nahi duten lehoi batek eta tigre batek topo egitean bezala. Une zirraragarriak izan ziren, adrenalina borborka, gure arteko sexu erakarpena sublimatzeko itun mutua sinatuta.
|
|
|
al zuen hark guztiak ezertarako? Aldatuko al
|
genituen
gure ohitura zabarrak. Zalantzan jarri bizi ereduak?
|
|
|
Ez genuen ezer ikasi, egiazki. Moldatu egingo
|
genituen
gure bizitzan moldatu beharreko gauzak, edo saiatu egingo ginen behintzat, baina truke soil bat izango zen, lehengo bizimodura bueltatzeko ostera ere, betiko torloju eta engranajeei gantza ematera berriz, beste bikote batekin agian, edo hegoaldera ematen duen balkoia daukan etxe berri batean zorte dezente izanez gero, baina dagoen tokitik mugitzen ez den gurpil erraldoi beraren barruan lasterka e...
|
|
|
Kontua da ezkontzaren ondoren gurasoek alde egin zutenean, Laga jatetxera eraman ninduela, eta handik, Uribarrin propio alokatu zuen pisu txiki baina apain batera. Han hazi
|
genituen
gure seme alabak, han bizi izan ginen Indautxura aldatu arte. Gizon ona zen Gomez, baina hori gerora jakin nuen, eta, hala ere, ez dakit neuk egindako sakrifizioa merezi zuen.
|
|
2023
|
|
|
–Luzaro estutu
|
genituen
gure muinak, baina haka horrek bazeukan zirrara eragiten zuen zerbait –kapitaina serio zegoen, bere begiek kolore grisa zeukaten– Giltzak sarrailan nola, nire buruak ere klask egin zuen. Herri margotuan ba al zen gizon iletsurik?
|
|
|
Ondorengo urratsak jada ez zeuden nire kargu. Eta bai, onartzen dut, batere erreparorik gabe deskribatzen
|
genituen
gure hilekoak eta gure irrikak, baina ezkontzari nahitaezko eta sakratu irizten hasi nintzen Brigitterekin batera. Eta, nahiz gure sexualitateaz mintzo ginen, barren barrenean ez genuen sinisten hura benetan gauzatzera iritsi ahal ginenik.
|