|
2000
|
|
|
Domenico bigarren mailako pintorea zuan, baina, hasteko, ez zuan guti. Ostatua ordaintzeko hainbat diru bederen emaiten ziguan, eta zertxobait
|
gehiago
ere bai. Domenicok bazian bertze laguntzaile bat, Luca zeritzana, lagun min izan nuena eta oraino ere lagun dudana, zeren, harengatik ez balitz eta jendearen erremusinengatik ez balitz, ostaturik gabe bainengoke mementu honetan, gaueko izar hotzak ene loaren begirale...
|
|
|
Jainkosa batena behar zuen, zinez, gorputz hark! Zeren, baldin egia bazen ezen eguzkiak, ilargiak eta munduko bertze kreatura guztiek bere bertutearen eta balioaren zazpigarren partea galdu zutela gizonaren bekatuagatik, egia izan behar zuen, halaber, ezen nik ez nuela gorputz hura deusen faltan igartzen eta hala atzemaiten nizkiola Mignonen gorputzari, zazpi parteak ez ezik, parte
|
gehiago
ere bai, zein baino zein osoagoak eta ederragoak... Nola izanen zen, bada, bekatu, jaun André, gorputz hartaz gozatzea eta harekin atsegin hartzea, baldin hark guztiak Jainkoaren donu eta dohain bazirudien, eta baldin Jainkoa bazen edertasun haren lehen kausa eta arrazoina, nola argumentatzen baitzuen Piarres Oihartzabal kapitainak?
|
|
|
Ai, jaun André, nola agertu eta nola esplikatu istant hura, neure oina untziaren gainean jarri nuenekoa...! Lehen ere sentitua nintzen zerbait, eta zerbait baino
|
gehiago
ere bai, Donibane Lohizunetik Italiarako bidean partitu ginenean; baina orain are handiagoa eta sakonagoa zen sentitzen nuena, handiagorik senti bazitekeen... zeren eta Italiarako bidaiak itsasoz ibiltzerat bulkatu baininduen, baina ez ninduen itsas gizon egin; Amsterdamerakoak, aldiz, itsasgizon egin ninduen, eta bulkatu ninduen, ez soilki itsasoa ibiltokitzat hartzerat, baina neure etxetzat eta...
|
|
2002
|
|
|
Arrebarik banu, ez nuke Leire baino gehiago maitatuko. Izan ere, nire arreba bezalakoa da Leire, baina arreba baino
|
gehiago
ere bai, ez dakit ulertzen didazun.
|
|
|
Giro hartan, Sararen gogoak jauzi eta jauzi egiten zuen, bere iraganeko oroitzapenetatik inguruan ikusten zituen pazienteengana edo haiek zituzten elkarrizketetara: beste neskekin txingoka ibiltzen zèn garaiko pasadizoetatik honako agure zahar honen bronkitis kroniko ustezkora –ustezkoa baino
|
gehiago
ere bai, biriketako hauspotik ateratzen zitzaizkion hots eta ziztu disonanteen arabera, hats edo hitz egiten zuen bakoitzean–, agurearen bronkitis kronikotik mojen ikastetxera edo Alpujarretara, handik berriro itzultzeko andaluza zirudien atso batek zuèn arazo existentzial larrira, zeren esaten baitzuen lana besterik ez zuela egin, lana eta lana bizitza osoan, eta gizon pairatu, hori okerre...
|
|
2003
|
|
|
Gaua heldu zen, eta Perminek, ohi bezala, katu zaintzailea utzi zuen etxe aurrean, zelatan. Baina beldur apur bat zuen... eta apur bat baino
|
gehiago
ere bai, gau hartan beste bederatzi katuekin oheratzea erabaki baitzuen. Eta, hala, katu kuttuna inoiz baino estuago besarkatu, eta loak hartu zuen, halako batean.
|
|
|
Ez al ninduzuen, bada, denok" empollona" deitzen? Beno, gauza
|
gehiago
ere bai, baina hori ere ez dut ahaztuta.
|
|
2004
|
|
|
Amonak, beraz, gauza haiek kontatzen zizkidan anai Benitori buruz. Eta
|
gehiago
ere bai. Haien artean, baina, anai Benitoren aholku hura zuen gogoko, amonari otoitz egiteko modu hain natural eta hain partikular hura aurkitzen lagundu ziona.
|
|
|
Zeren, goizeko kafesnea eta kruasana ez ezik, bere baxoerdiak ere hartzen baitzituen aitak, batzuk bakarrik, eta gainerakoak txikitero koadrilekin batera: dozena bat baxoerdi edo
|
gehiago
ere bai guztira, goiz erditik bazkalordura bitartean; arratsaldean, berriz, kopatxoa –sol y sombra– eta purua; eta otorduetan ere, ardoa, jakina: ardo ona, San Asensiotik bereziki ekarria...
|
|
2005
|
|
|
Irakurri zuenean, ezustekoak hartuta sentitu zen Ines, hain zen gutun hura bitxia; baita misteriotsua ere, nahiz eta Inesek bazuen susmoa? susmo bat baino
|
gehiago
ere bai, mutil hura zertaz ari zitzaion zer deigarri hartaz ari zitzaionean; baina susmotik ziurtasunerako jauzia nahi zuen?
|
|
|
zerbait izatera? Guztiz bestelakoa baitzen amona Kontxiren kasua, antza, nonahi zegoela ere, beti baitzen zerbait, eta zerbait baino
|
gehiago
ere bai, espazioa beteko balu bezala eta espazioa bera balitz bezala.
|
|
|
Badakizu zenbat estimatzen zaitudan eta agian estimatu baino zerbait
|
gehiago
ere bai. Gaur eskolako lanak egiten egongo naiz Izaga kaleko liburutegian, baina seiak aldera eta eguraldi ona dagoela aprobetxatuz parkera joango naiz.
|
|
2007
|
|
|
Baietz esan nion, fida zitekeela, itzuliko niola zapia eta zazpi
|
gehiago
ere bai, hala behar bazen. Etxea alokatzeko dokumentuak sinatu genituen:
|
|
|
–Hamabost baino
|
gehiago
ere bai, erantzun dio Amaiak burua goitik behera mugituz, eta zenbaketa zehatzetan sartu da?. Ingalaterrara ikastera joan zinenetik, ez?
|
|
2008
|
|
|
harri eta zur zegoen, egiatan, begiak zabalik eta ahoa ere zabalik? galdera bat ere bazuen, ausaz, buruan, galdera bat baino
|
gehiago
ere bai, hain handia behar zuen haren jakin minak; nobiziak, haatik, bazuen lehenagoko kezka bat, antza, halaxe mintzatu baitzen:
|
|
|
Aldasorotarren sukaldean aitari begira zegokeèn begirale ikusezin bati nekez itzuriko zitzaion haren keinua, kopeta zimurtu zuen apur bat, apur bat baino
|
gehiago
ere bai?, aitaren zalantza adieraz zezakeena, edo aitaren nahigabea, hobeki, une hartan zera pentsatu balu bezala: –Bai, baina gizon baten dantza eta emakume batena oso dira diferenteak, Ernestina:
|
|
|
Nobizia harritzeko moduan egon zitekeen: harri eta zur zegoen, egiatan, begiak zabalik eta ahoa ere zabalik... galdera bat ere bazuen, ausaz, buruan, galdera bat baino
|
gehiago
ere bai, hain handia behar zuen haren jakin minak; nobiziak, haatik, bazuen lehenagoko kezka bat, antza, halaxe mintzatu baitzen:
|
|
2009
|
|
|
Ez nekien zer egin nahiko nuen hurrengo urtean, ezta non biziko nintzen ere. Ibai estimutan nuen, eta Paula estimatu baino zerbait
|
gehiago
ere bai. Horrek beldurra ematen zidala uste dut eta beldurrak beste nonbaitera begiratzera bultzatzen ninduen, gaia saihestearren.
|
|
|
Ondoren pub eta taberna gehiago etorri ziren, kopa
|
gehiago
ere bai. Besteek xanpaina edaten zuten, nik nahiago nuen rona.
|
|
|
–Gure ingurutako erdara handiak oparoagoak direnez, hizkuntza pertsonal hau sortzeko zeri heldu gehiago eskaintzen dute euskarak baino. Baina egindako hizkera erraz eta edonorenez aritzeko arrisku
|
gehiago
ere bai(...). Literatur egilearen lana armiarma lanaren antzerakoa da:
|
|
|
arauez eta aginduez mintzatzen zitzaizkion: armadaren egitura bertikal hierarkikoaz, azken batean; Domingok bazekien, edo sumatzen zuen, sumatu baino
|
gehiago
ere bai, beharbada, berak ez zuela agintzeko balio, are gutxiago agindua izateko, eta bazekien, ondorioz, handixe etor zekizkiokeela problemak eta buruhausteak; ez zebilen oker, bere gainean baitzuen konpainiako sarjentua, gizon estu bezain arbitrarioa, soldaduak lehertu arte derrigortzen zituena; gorpuzkera lerdena zuen, bizkar zabal zutekoa eta lepo sendokoa, burua ere tente?, aste gorrian behar bezala zaintzen zuena, ardo tantarik ere probatu gabe ia; igandeetan, baina, aste osokoak edaten zituelako edo, sekulako mozkorrak harrapatzen zituen; badirudi mozkorraldi haietako batean, kantinatik barrakoira itultzeko bidean zegoela, basoko enbor bat jo zuela, betean jo ere, hortz bat galtzerainoko talkan; horregatik, soldadu guztiek Besatroncos deitzen zioten, edo Diente de Oro, galdutako hortzaren lekuan urrezko bat jarri baitzioten, irri egiten zuenean edo ahoa irekitzen zuenean nabarmentzen zitzaiona; gizonak bazuen, halere, beste izen bat, soldaduek beste biak baino maizago erabiltzen zutena:
|
|
|
atsegina? atsegina baino
|
gehiago
ere bai, beharbada, atsegin hura gehiegizko atsegin batek, sadismo puntu batek, bestela esanda, ukitua balego bezala.
|
|
|
Domingok gutxi behar zuen berak asmatutako historian sinesteko, historiak, irudimenaren esparrutik harat, gertagaitza zirudien arren: gauzak zeudèn puntuan egonda, gainera, zerbait sinesten zuen jada, eta zerbait baino
|
gehiago
ere bai, ausaz, halako eran, non, denbora iragan ahala, don Zoilok esandakoaren ondotik, egongelan bildu ziren anai arrebak, guztiak ere buru makur, bera izan ezik?, behar adinako indarrarekin sentitu baitzen, berriro erasoari ekiteko:
|
|
|
Izan ere, Nazario Orbek ez zuen bere burua zekentzat ez eskulaburtzat, bakarka joan zitzaiòn langile borondate oneko bati baino gehiagori lagundu baitzion, urliari lanpostu bat eskaintzeko, sandiari mailegutxo bat eta berendiari jaiegun bat. Egia zen, orobat, langile batzuk ere bota zituela inoiz, sindikalista bat baino
|
gehiago
ere bai, baina hura ezinbestekotzat jotzen zuen, Elizak berak ere ez baitzuen besterik egin bere jardunean antzinatik, heretikoak, apostatak eta suerte orotako fruitu ustelak baztertzen eta eskomikatzen zituela, eta berak Elizako eta Elizarako gizontzat baitzuen bere burua, Eliza eta Elizaren jokabidea eredu zituena, elizgizona ez izan arren; bere bertuteen aldeko balantzan, gainera, langileei oporrak ematen hasia zen, honi astebete eta hari hamar egun, probintzian enpresari gutxik bezala?
|
|
|
horixe egin behar zuen, anaiak sentitzeko moduko zerbait, ez hura hiltzeko adinakoa, bistan da, baina zerbait? zerbait baino
|
gehiago
ere bai! Domingok bere tokia behar zuen eta bere tokia lortuko zuen, noizbait irabazi behar baitzuen anaiaren errespetua, behin betiko irabazi ere; merezi zuèn zerbait egin nahi zuenez, gainera, ongi pentsatu behar zuen jokaldia, anaia noiz eta nola zirikatu berriro, haren erasoa eragiteko, anaiaren eraso batekin justifika baitzezakeen berak. Domingok?
|
|
|
halaxe izango zen, halaxe zen?, haren begiek ikusia ezpainen etengabeko mugimenduek berresten zutenez; gero, begiak jaso, zabaldu. Gabinoren harridura nabaria zen, zerbaitek biziki hunkitu zuen seinale?, eta, lauzpabost segundoren buruan, ezkerretara jiratu zuen burua, leihoari begira jartzeko; leihoaren bestaldean udazkena zen eta euria ari zuen; kanpoan ez ezik, baina, Gabinoren barruan ere euria ari zuen, antza, begiak jiratu eta bizpahiru segundoren buruan, kanpoko errealitatea barrukoari ere eraginka, ausaz? negarrez hasi baitzen; Gabinok minutu eskas batean iraun zuen bere jarrera hartan, malkoak xukatu eta berriro testuari begira jarri zitzaion arte; esan nahi baita Gabinok berriro ekin ziola irakurketari, baina, hunkialdia eta malkoak iraganak zirelako edo, beste bat izan zen haren erreakzioa, bat batean irri baten itzala, itzal bat baino
|
gehiago
ere bai, argitik gehiago baitzuen irri hark itzaletik baino, malenkoniaren ertzetik sortua bazirudien ere, nabarmendu baitzitzaion aurpegieran; triste zegoen Gabino, dudarik ez, baina harrotasunaren hegalak, poema hura ispilu bat zen, azken batean, egilearen barrua ez ezik, Gabinorena ere islatzen zuena, baita Gabino egilearen mailan ipintzen ere, ondorioz, hein batean bai bederen?
|
|
|
–Ezer ez? esan zuen, baina zerbait gertatu zen, eta zerbait baino
|
gehiago
ere bai?, Regina eta bere arteko harremanak ez baitzitezkeen izan, ez baitziren jada, berdinak:
|
|
|
Benjamin Mariak hiru egun egin zituen, eta
|
gehiago
ere bai, askoz gehiago?, izeba Ernestinaren eta Rakel neskamearen zaintzapean.
|
|
|
Benjamin Mariak hiru egun egin zituen, eta
|
gehiago
ere bai, askoz gehiago?, eta halaxe joan zitzaizkion Ernestinari ere egun haiek, minetik minagora, baita minagotik argira ere, aldian behin.
|
|
|
Lehendik ere, Domingok igarri zuen zerbait? zerbait baino
|
gehiago
ere bai, beharbada, Albertoren eta Adaren artean: Alberto gazte adeitsua zen, sinpatikoa, edozein gairen inguruan zerbait esateko gai zena:
|
|
|
ez orbetarrei bere ekarpena egin gabe, argi eta garbi baiezta baitaiteke anai arrebek amona Ursulari zor ziotela Regina enean ikasi zutèn euskara apurra, guztiek ulertzen zutena, baita lardaskatzen ere pixar bat? lardaskatu baino
|
gehiago
ere bai Maria Bibianak eta Gabinok, ikasitakoa ahaztuz joan baziren ere, amonak Regina enetik alde eginda gero.
|
|
|
Burua galdu du, bai, baina eskuak ez, eta nire eskuak gustura hartzen ditu?; ez nion sinetsi, harik eta egun batean Maria Bibianaren jarraikitasunak Iñaxiri irri bat eragin zion arte? bat baino
|
gehiago
ere bai, geroztik;. Non aurkitzen duzu indarra?, galdetu nion zure arrebari; eta berak, gora begira jarrita:
|
|
|
Teofilo Maria eta Tasio, Tasio eta Teofilo Maria, lagun lagunak ziren, beraz? lagunak baino
|
gehiago
ere bai, beharbada: kamera ezkutu batek hori adieraziko zuen behintzat, edo hori iradokiko, hobeto?
|
|
|
bereziki arriskutsua zela komunisten ikuspegitik, eta halako jendea neutralizatzea eta giltzapetuta edukitzea bete beharreko lehen araua zela, gerrari buruzko edozein eskuliburutan irakur zitekeenez; bigarren arrazoia, berriz, zera zen, komunistek noiznahi erabil zezaketela beren alde operazio hura, nola bahisari bat eskatzeko, hala balizko preso truke bati ekiteko, gerra luzea izan baitzitekeen eta gerra luze batean ugariak izan baitzitezkeen gorabeherak; zeudèn puntuan egonda, beraz, altxor bat zuten komunistek, eta hargatik hartu zuten, beharbada, gau hartan bertan, altxorra leku seguruan ezkutatzeko erabakia, Nazario eta Teofilo Maria toki gordeago batera eramaten zituztela, haien automobila Regina eneko sarrera nagusiaren parean utzita gero, kaleko burdinesiaren ondoan; eta, handik aurrera, badirudi komunistek bala bala zabaldu zutela berri pare bat hara eta hona: ezetz, beraiek ez zutela zerikusirik bahiketa balizko harekin, balizkoa baino
|
gehiago
ere bai, kontu hartan guztian gauza garbi bakarra baitzegoen: ez Nazario eta ez Teofilo Maria ez zirela etxera heldu?, kontrolgunean atxilotutako sei gizon haiek partidu komunistaren egoitzara iritsi eta berehala askatu baitzituzten banan banan, eta, inori kargu hartzekotan, joan zitezela anarkistengana, haiek bai, beren kasa eta nahierara mugitzeko ohitura baitzuten, diziplina orotatik aparte.
|
|
|
Tasio eta Teofilo Maria, Teofilo Maria eta Tasio, lagun lagunak ziren, lagunak baino
|
gehiago
ere bai, beharbada, baina une hartan bazirudien ezen, adiskidetasun ororen gainetik, bakoitzari bere oilartasuna nagusitu zitzaiola, halako eran, non, segidan, oilarrak bezala hasi baitziren mokoka eta ukabilka, harik eta, bizpahiru minutuko borrokaldiaren ondoren, Teofilo Mariak Tasio azpian hartu zuen arte. Gero, zutik paratzen zela, esan zuen:
|
|
|
–Ez, jauna. Emilyk ez zeukan beste eskolarik, Vera zen Emilyren eskola. Orduak egiten zituen Verarekin; bost ordu baino
|
gehiago
ere bai.
|
|
|
Harri gehiago abiatu ziren, airez aire. Irain eta laido
|
gehiago
ere bai. Aitzina egin genuen.
|
|
|
buru estimua eta boterea, adibidez –Maria Bibiana guztiz sentitzen zen une hartan ahizparen gainetik, bistan da–, sentipen ezin garbiago bat eragiten ziotenak: atsegina... atsegina baino
|
gehiago
ere bai, beharbada, atsegin hura gehiegizko atsegin batek –sadismo puntu batek, bestela esanda– ukitua balego bezala.
|
|
|
Domingok gutxi behar zuen berak asmatutako historian sinesteko, historiak, irudimenaren esparrutik harat, gertagaitza zirudien arren: gauzak zeudèn puntuan egonda, gainera, zerbait sinesten zuen jada, eta zerbait baino
|
gehiago
ere bai, ausaz, halako eran, non, denbora iragan ahala –don Zoilok esandakoaren ondotik, egongelan bildu ziren anai arrebak, guztiak ere buru makur, bera izan ezik–, behar adinako indarrarekin sentitu baitzen, berriro erasoari ekiteko:
|
|
|
Benjamin Mariak hiru egun egin zituen, eta
|
gehiago
ere bai –askoz gehiago–, izeba Ernestinaren eta Rakel neskamearen zaintzapean.
|
|
|
Benjamin Mariak hiru egun egin zituen, eta
|
gehiago
ere bai –askoz gehiago–, eta halaxe joan zitzaizkion Ernestinari ere egun haiek, minetik minagora, baita minagotik argira ere, aldian behin.
|
|
|
" Ezer ez" esan zuen, baina zerbait gertatu zen, eta zerbait baino
|
gehiago
ere bai..., Regina eta bere arteko harremanak ez baitzitezkeen izan –ez baitziren jada– berdinak: nola izango ziren, bada, baldin eta, Nazariok emazteari so egiten zion bakoitzean, haurraren irudia tartekatzen bazitzaion, biak zikintzen zituèn errealitate ezin itsusiago bat balitz bezala?
|
|
|
" Horrekin ez dago ezer egiterik";" Nola ezetz? Burua galdu du, bai, baina eskuak ez, eta nire eskuak gustura hartzen ditu"; ez nion sinetsi, harik eta egun batean Maria Bibianaren jarraikitasunak Iñaxiri irri bat eragin zion arte... bat baino
|
gehiago
ere bai, geroztik;" Non aurkitzen duzu indarra?" galdetu nion zure arrebari; eta berak, gora begira jarrita: " Dagoen lekuan"; baina zu kimikaria zara, Damaso, eta badakizu diamantea presio handien mendean egondako karbonoa besterik ez dela:
|
|
|
Tasio eta Teofilo Maria, Teofilo Maria eta Tasio, lagun lagunak ziren, lagunak baino
|
gehiago
ere bai, beharbada, baina une hartan bazirudien ezen, adiskidetasun ororen gainetik, bakoitzari bere oilartasuna nagusitu zitzaiola, halako eran, non, segidan, oilarrak bezala hasi baitziren mokoka eta ukabilka, harik eta, bizpahiru minutuko borrokaldiaren ondoren, Teofilo Mariak Tasio azpian hartu zuen arte. Gero, zutik paratzen zela, esan zuen:
|
|
|
lehena zen orbetarrek, iritzi publikoari begira, beren marka eta seinalea zutela, berezia bezain nabarmena... itzalean egoten saiatu arren probintziako enpresaririk ahaltsuenetakoa baitzen Nazario, eskuin muturreko jarrerekin lotua; argazki bat ere gordetzen zuten hiritarrek, gainera, azken bolada hartan hartua eta hiriko egunkari batek baino gehiagok argitaratua, zeinean Teofilo Maria eta integristen hautagaia besarkada estu batean josita azaltzen baitziren, aurreko hauteskundeetan; esan nahi baita jende hura –orbetarrak– bereziki arriskutsua zela komunisten ikuspegitik, eta halako jendea neutralizatzea eta giltzapetuta edukitzea bete beharreko lehen araua zela, gerrari buruzko edozein eskuliburutan irakur zitekeenez; bigarren arrazoia, berriz, zera zen, komunistek noiznahi erabil zezaketela beren alde operazio hura, nola bahisari bat eskatzeko, hala balizko preso truke bati ekiteko, gerra luzea izan baitzitekeen eta gerra luze batean ugariak izan baitzitezkeen gorabeherak; zeudèn puntuan egonda, beraz, altxor bat zuten komunistek, eta hargatik hartu zuten, beharbada, gau hartan bertan, altxorra leku seguruan ezkutatzeko erabakia, Nazario eta Teofilo Maria toki gordeago batera eramaten zituztela, haien automobila Regina eneko sarrera nagusiaren parean utzita gero, kaleko burdinesiaren ondoan; eta, handik aurrera, badirudi komunistek bala bala zabaldu zutela berri pare bat hara eta hona: ezetz, beraiek ez zutela zerikusirik bahiketa balizko harekin –balizkoa baino
|
gehiago
ere bai, kontu hartan guztian gauza garbi bakarra baitzegoen: ez Nazario eta ez Teofilo Maria ez zirela etxera heldu–, kontrolgunean atxilotutako sei gizon haiek partidu komunistaren egoitzara iritsi eta berehala askatu baitzituzten banan banan, eta, inori kargu hartzekotan, joan zitezela anarkistengana, haiek bai, beren kasa eta nahierara mugitzeko ohitura baitzuten, diziplina orotatik aparte.
|
|
|
Lehendik ere, Domingok igarri zuen zerbait... zerbait baino
|
gehiago
ere bai, beharbada, Albertoren eta Adaren artean: Alberto gazte adeitsua zen, sinpatikoa, edozein gairen inguruan zerbait esateko gai zena:
|
|
|
Teofilo Maria eta Tasio, Tasio eta Teofilo Maria, lagun lagunak ziren, beraz... lagunak baino
|
gehiago
ere bai, beharbada: kamera ezkutu batek hori adieraziko zuen behintzat, edo hori iradokiko –hobeto– hainbat mementotan, bataren zein bestearen irri iheskor bat edo eskuen hainbat mugimendu berezi –kementsuak bezain emeak– bitarteko...
|
|
|
Pinu batzuen artean zegoèn kanpamentu militarrera iritsi zenean, sentipen bikoitz bat izan zuen Domingok... alde batetik abioiak ikusten baitzituen –dozena erdi bat edo–, eta bestetik soldaduak eta ofizialak; hauek –kanpamentuan sartu ahala ohartu zen– arauez eta aginduez mintzatzen zitzaizkion: armadaren egitura bertikal hierarkikoaz, azken batean; Domingok bazekien, edo sumatzen zuen –sumatu baino
|
gehiago
ere bai, beharbada– berak ez zuela agintzeko balio, are gutxiago agindua izateko, eta bazekien, ondorioz, handixe etor zekizkiokeela problemak eta buruhausteak; ez zebilen oker, bere gainean baitzuen konpainiako sarjentua, gizon estu bezain arbitrarioa, soldaduak lehertu arte derrigortzen zituena; gorpuzkera lerdena zuen –bizkar zabal zutekoa eta lepo sendokoa, burua ere tente–, as... Putakumea –maiuskulaz–, haren izaera eta haren nortasuna hitz bakar batez definitzeko ez baitzegoen, antza, hitz egokiagorik hiztegian; hain zuen espiritu militarra barneraturik, non, konpainiaren kargua eta ardura hartzen zuenean, egunaren hogeita lau orduetan egoten baitzen soldaduei begia gainetik kendu gabe, haien potroei atxikitako potrozorri bat bezala, haien akatsak azpimarratzen – ¿ qué modo de desfilar es ése?, ¡ el pecho fuera, como María Guerrero, y la cabeza como Juan Oropesa, que la tenía siempre tiesa! –, edo haiei burla egiten – ¡ con maricas así, hasta los moros nos darán al fin por culo! –, biraoka noiznahi, bere burua katoliko apostoliko sutsutzat bazuen ere, ultrakatoliko ultraespainartzat, alegia; sarjentua, beraz, soldaduen gainetik sentitzen zen nor, eta soldaduak izorratzen gozatzen zuen; eta ez zuen, jakina, bere gorputz lerden hura –gihartsua bezain arina– ezkutatzeko; aitzitik:
|
|
|
Domingok entzuna zion misiolari ibili zèn aita debozionista bati, bazegoela Ameriketan –Amazonian esan ote zuen– inurri mota bat, pozoitsua baino pozoitsuagoa zena eta ausiki soil batez edonor akaba zezakeena: horixe egin behar zuen, anaiak sentitzeko moduko zerbait, ez hura hiltzeko adinakoa, bistan da, baina zerbait... zerbait baino
|
gehiago
ere bai! Domingok bere tokia behar zuen eta bere tokia lortuko zuen, noizbait irabazi behar baitzuen anaiaren errespetua, behin betiko irabazi ere; merezi zuèn zerbait egin nahi zuenez, gainera, ongi pentsatu behar zuen jokaldia, anaia noiz eta nola zirikatu berriro, haren erasoa eragiteko, anaiaren eraso batekin justifika baitzezakeen berak –Domingok– bere kontraerasoa, gurasoen aurrean; esan nahi baita, gauzak garbi ikusi zituenean, itxura egitea erabaki zuela, hura ez zen arren bere ohiko jokabidea:
|
|
|
Gabinoren begiei erreparatuz gero, goitik behera eta behetik gora zihoazela igar zitekeen, baita ezkerretik eskuinera eta eskuinetik ezkerrera ere, joan etorri ia sumaezinetan, poema hura behin eta berriro irakurtzen ariko balitz bezala, bi aldiz, hiru aldiz, lau aldiz: ...npoko errealitatea barrukoari ere eraginka, ausaz– negarrez hasi baitzen; Gabinok minutu eskas batean iraun zuen bere jarrera hartan, malkoak xukatu eta berriro testuari begira jarri zitzaion arte; esan nahi baita Gabinok berriro ekin ziola irakurketari, baina, hunkialdia eta malkoak iraganak zirelako edo, beste bat izan zen haren erreakzioa, bat batean irri baten itzala –itzal bat baino
|
gehiago
ere bai, argitik gehiago baitzuen irri hark itzaletik baino, malenkoniaren ertzetik sortua bazirudien ere– nabarmendu baitzitzaion aurpegieran; triste zegoen Gabino, dudarik ez, baina harrotasunaren hegalak –poema hura ispilu bat zen, azken batean, egilearen barrua ez ezik, Gabinorena ere islatzen zuena, baita Gabino egilearen mailan ipintzen ere, ondorioz, hein batean bai bederen–... forma bat, Gabinok bere baitatik at aurkitu zuena eta bere ederrean begiets zezakeena; formaren edertasuna, minaren ontzia betetzen zuèn isurki mingotsetik prezipitatutako eta hondora jalkitako ezti tanta bat balitz bezala; gero, forma multiforme hartan –bost ziren lerroak eta bost ziren haizeak– zirrararik zirraratsuena eragin ziòn azpi formarekin topatu –perla bat ere izan zitekeen, edo errubi bat–, eta hiru bider xuxurlatu zuen Gabinok esaldi bera:
|
|
|
Izan ere, Nazario Orbek ez zuen bere burua zekentzat ez eskulaburtzat, bakarka joan zitzaiòn langile borondate oneko bati baino gehiagori lagundu baitzion, urliari lanpostu bat eskaintzeko, sandiari mailegutxo bat eta berendiari jaiegun bat. Egia zen, orobat, langile batzuk ere bota zituela inoiz, sindikalista bat baino
|
gehiago
ere bai, baina hura ezinbestekotzat jotzen zuen, Elizak berak ere ez baitzuen besterik egin bere jardunean antzinatik, heretikoak, apostatak eta suerte orotako fruitu ustelak baztertzen eta eskomikatzen zituela... eta berak Elizako eta Elizarako gizontzat baitzuen bere burua, Eliza eta Elizaren jokabidea eredu zituena, elizgizona ez izan arren; bere bertuteen aldeko balantzan, gainera, langileei ...
|
|
|
Amona Ursulak, beraz, lorategia zuen entretenitzeko, txakurrak zituen, katu beltza zuen... kokazko ardoaren kopatxoak ere bazituen, Marchais doktoreak gomendatutakoak, aita santu Leon XIII.aren bedeinkapenarekin, eta, hala ere, batzuetan, herri-minak hartzen zuen; are gehiago: ...na enean hamaika urte bete ez beste hain handia egin zitzaion herri-mina –Mixmixen heriotzak ere izango zuen hartan zeresanik–, non herrira itzuli baitzen... ez orbetarrei bere ekarpena egin gabe, argi eta garbi baiezta baitaiteke anai arrebek amona Ursulari zor ziotela Regina enean ikasi zutèn euskara apurra, guztiek ulertzen zutena, baita lardaskatzen ere pixar bat... lardaskatu baino
|
gehiago
ere bai Maria Bibianak eta Gabinok, ikasitakoa ahaztuz joan baziren ere, amonak Regina enetik alde eginda gero.
|
|
2010
|
|
|
–(?) Orain artekoa laburbildu nahi nizuke, Zapiain estimatua, susmoa baitut, susmoa baino
|
gehiago
ere bai, baditudala neure jokabidean konstante eta joera beti bat batzuk, hurrengo kontsultarako balia ditzakegunak, zuk hala baderitzozu.
|
|
|
Azkeneko bisitan, ederra bota zidan Ernestok: . Ama, hilarri bakoitzak bere izena du, askotan izen bat baino
|
gehiago
ere bai, eta amonarenean zergatik ez da izenik ez ezer azaltzen??, amonatzat baitzuten Xabierrek eta Ernestok izeba Ernestina, hau bizi izan zen artean. –Izebak hala nahi izan zuen eta??.
|
|
|
nork daki, izan ere, zer pasa daitekeen beste inoren burutik, geure burutik pasatzen denaren berri ez dakigunean? Heriotzaren agertokiaz gain eta lekukoen begiek ikusten dituzten xehetasunez gain, beti faltako baitzaigu daturen bat, datu bat baino
|
gehiago
ere bai, datu gehienak, alegia?, protagonistak beste begien aurrean berariaz ezkutatzen dituenak, edo jada ezkutaturik dituenak, oharkabean, inkontzientean. Eta datu guztien faltan, justizia objektiboa. Justizia?
|
|
|
amari begira geundelako, ausaz, hark zer egingo, zer ez egingo; amari begiratu ondoren, aitari, edo izebari, edo Teofilo Mariari, edo zuri. Pagoagakoarekin oker nengoela aitortu nizunetik, beste era batean begiratzen zenidan, abegikorrago bezala, zeure fidakaiztasunean?, edo Maria Bibianari, edo Adari begiratzen nien: guztiei begiratzen nien, beraz, eta guztien begietan igartzen nuen halako kezka bat, beldur atabikotik ere zerbait zuena, edo nik neure barruan sentitzen nuèn beldurraren proiekzioa ote zen zuengan ikusten nuena??, zerbait baino
|
gehiago
ere bai: horregatik ote geunden, bada, isilik, zeren, guztiok ere buruan geneukàn hitza, amaren egoera definitzen zuena, inork ez baitzuen ahoskatu nahi?; amak erotuta behar baitzuen, horrelako gauzak egiteko?!; hala, bada, gure jarrera hura autodefentsa psikologiko hutsa besterik ez zen, ausaz, zeren, hitza isiltzearekin batera, esperantzari eusten baikenion, maila batean bai bederen, esperantza hura gezur hutsa bazen ere?
|
|
|
sugearen irudia zen eta deabruarena berarena; aurrez aurre nuen, bada, Helena, deabruzko Eba bihurtua, sentsuala baino sentsualagoa? are sentsualago egin zitzaidana haren belaungunearen irudia tartekatu zitzaidanean, bizikletan irakasten ari nintzaiòn egunean bertatik bertara ikusi niona!; ezetz eta ezetz esaten nion neure buruari, Helenak ez zuela Ebarekin zerikusirik, baina Helena sentsual hark ere erakarri egiten ninduen, halabeharrez erakarri ere, Helena garbienaren irudiak bezainbat,
|
gehiago
ere bai, beharbada; Bécquerren poema asko nekizkien buruz, eta neure barne borroka haien azpian nuen, jakina, Bécquerren beste hura?. Dos rojas lenguas de fuego/ que a un mismo tronco enlazadas/ se aproximan, y al besarse,/ forman una sola llama?? , lehen aldiz irakurri nuenean, sexuaren gorrotoan hezi gintuzten?
|
|
|
Gurasoek horrela hitz egiten zuten, eta gu entzuten? entzuten baino
|
gehiago
ere bai, Ada batez ere; Adak, izan ere, begirada azkar bezain funditzaileak jaurtitzen zizkion aitari, ez nabarmenak, hala ere, izotzaren moldeetan moldatutakoak baizik?, gorrotozko dardoak balira bezala, aitak, nagusikeriak itsututa behar zuen, begien aurrean zuena bereizteko ezgai, beste modu batean interpretatzen zituenak; Adaren barruak galdara bat bezala behar zuen, suzko izotzaren presiopean zegoena; beldurtu ere egin nintzen une batez lehertuko ez ote zen, suminaren kea baitzerien haren begiei, nik hala esango nuke?; Ada, baina, tarteka bere dardoak jaurtitzen zituen arren, egoeraren jabe zen, itxuraz:
|
|
|
esaldi hura alferrikakoa nuen, lauron arteko tratua isilpekoa baitzen, zin berezirik egin ez bagenuen ere, baina halaxe atera zitzaidan, ondotik zetorrenaren azpimarra gisa edo: . Domingo anarkista da?, jarraitu nuen; nik uste nuen hura lurrikara bat zela, baina hainbesterainokoa ere ez zen izango, Maria Bibianak bakarrik egin baitzuen halako keinu bat, ez nabarmena, hala ere; izebak, baina, zertxobait kezkatuta behar zuen, zertxobait baino
|
gehiago
ere bai, era honetan mintzatu baitzitzaidan handik gutxira, etsipenaren ertzetik: –Aita eta Domingoren artean gerra bat dago, eta gu tartean??;. Jainkoagan ere sinesten duela esan dit, nik ez dakit nola??, erantsi nuen;. Jainkoaren bideak asmaezinak dira?
|
|
|
–Domingorengatik, edozein gauza?; ama, beraz, pozik zegoen? ez pozez saltoka, baizik eta poz sosegatuago batek hartuta, bere buruari arestian egindako ukoa erraietatik zetorkiòn baiezko harekin berdindu balu bezala. Domingo, beti Domingo amaren baitan egun haietan!?, eta berdindu baino
|
gehiago
ere bai; amak ez zuen, beraz, valsik dantzatuko eta ez hondartzara gehiagotan joango, uko hartan bakarrik lora baitzitekeen esperantza, Domingoren itzuleraz mintzatzen zitzaiona, etxekaltearen parabolan bezala; are gehiago: uko hura ez zen jada amaren baitan uko bat, orduantxe ulertu baitzuen, ausaz, don Antonio maila zela, ezinbestean igo behar zuena, azken mailari ekiteko:
|
|
|
–Hartu nahi duzuna, Dubois jauna. Bat baino
|
gehiago
ere bai, nahi izatera.
|
|
|
esaldi hura alferrikakoa nuen, lauron arteko tratua isilpekoa baitzen, zin berezirik egin ez bagenuen ere, baina halaxe atera zitzaidan, ondotik zetorrenaren azpimarra gisa edo: " Domingo anarkista da", jarraitu nuen; nik uste nuen hura lurrikara bat zela, baina hainbesterainokoa ere ez zen izango, Maria Bibianak bakarrik egin baitzuen halako keinu bat, ez nabarmena, hala ere; izebak, baina, zertxobait kezkatuta behar zuen, zertxobait baino
|
gehiago
ere bai, era honetan mintzatu baitzitzaidan handik gutxira, etsipenaren ertzetik: " Aita eta Domingoren artean gerra bat dago, eta gu tartean...";" Jainkoagan ere sinesten duela esan dit, nik ez dakit nola...", erantsi nuen;" Jainkoaren bideak asmaezinak dira" esan zuen izebak;" Zera ere esan dit, bide bat hartu duela, eta bide hori bakarrik ibili nahi duela, ondorio guztiekin", segitu nuen.
|
|
|
Gurasoek horrela hitz egiten zuten, eta gu entzuten... entzuten baino
|
gehiago
ere bai, Ada batez ere; Adak, izan ere, begirada azkar bezain funditzaileak jaurtitzen zizkion aitari —ez nabarmenak, hala ere, izotzaren moldeetan moldatutakoak baizik—, gorrotozko dardoak balira bezala, aitak —nagusikeriak itsututa behar zuen, begien aurrean zuena bereizteko ezgai— beste modu batean interpretatzen zituenak; Adaren barruak galdara bat bezala behar zuen, suzko... hura ez zen kikildu ez barrutik hautsi bederen... ezta esaldi deseroso batekin lehertu ere; Ada, beraz, behar zèn lekuan zegoen, eta behar zèn lekutik eutsi zion:
|
|
|
Azkeneko bisitan, ederra bota zidan Ernestok: " Ama, hilarri bakoitzak bere izena du, askotan izen bat baino
|
gehiago
ere bai, eta amonarenean zergatik ez da izenik ez ezer azaltzen?", amonatzat baitzuten Xabierrek eta Ernestok izeba Ernestina, hau bizi izan zen artean. " Izebak hala nahi izan zuen eta...".
|
|
|
don Antoniorekin aitortu naiz";" Gizon zuzenik eta bertutetsurik bada, don Antonio da gizon hori, eta ez dakizu zenbat pozten naizen"; doña Gertrudisek eman ziòn erantzunagatik, amak eta berak hitz eginak behar zutela gai hartaz bururatu zitzaidan; jarraian, niregana jiratzen zela, amak esan zuen: " Domingorengatik, edozein gauza"; ama, beraz, pozik zegoen... ez pozez saltoka, baizik eta poz sosegatuago batek hartuta, bere buruari arestian egindako ukoa erraietatik zetorkiòn baiezko harekin berdindu balu bezala —Domingo, beti Domingo amaren baitan egun haietan! —, eta berdindu baino
|
gehiago
ere bai; amak ez zuen, beraz, valsik dantzatuko eta ez hondartzara gehiagotan joango, uko hartan bakarrik lora baitzitekeen esperantza, Domingoren itzuleraz mintzatzen zitzaiona, etxekaltearen parabolan bezala; are gehiago: uko hura ez zen jada amaren baitan uko bat, orduantxe ulertu baitzuen, ausaz, don Antonio maila zela, ezinbestean igo behar zuena, azken mailari ekiteko:
|
|
|
burua buruaren tokira, oinak oinetara eta eskuak eskuetara; ez al nengoen, bada, Helenaren mihia salbatzeko prest —" Mihia moztu lehenago...!" esan zuen berak, ni salatu baino lehen—, baita gure harremanak pikutara bazihoazen ere?; beste ikuspuntu batetik, baina, Helenaren mihi puntaren irudi hura su txiki bat ere bazen, irudimenaren haizeak suago bihur zezakeena, beste irudi batera edo beste irudi batzuetara eraman nintzakeen neurrian; buruan nuen, gainera, ordurako, irudi haietako bat: ...urtua, sentsuala baino sentsualagoa... are sentsualago egin zitzaidana haren belaungunearen irudia tartekatu zitzaidanean, bizikletan irakasten ari nintzaiòn egunean bertatik bertara ikusi niona!; ezetz eta ezetz esaten nion neure buruari, Helenak ez zuela Ebarekin zerikusirik, baina Helena sentsual hark ere erakarri egiten ninduen, halabeharrez erakarri ere, Helena garbienaren irudiak bezainbat,
|
gehiago
ere bai, beharbada; Bécquerren poema asko nekizkien buruz, eta neure barne borroka haien azpian nuen, jakina, Bécquerren beste hura —" Dos rojas lenguas de fuego/ que a un mismo tronco enlazadas/ se aproximan, y al besarse,/ forman una sola llama" —, lehen aldiz irakurri nuenean —sexuaren gorrotoan hezi gintuzten— aztoratu egin ninduena eta geroztik itzalean edukit... " Ez didazu ezer esaten"; eta nola nik mutu jarraitu bainuen, gehitu zuen:
|
|
|
nork daki, izan ere, zer pasa daitekeen beste inoren burutik, geure burutik pasatzen denaren berri ez dakigunean? Heriotzaren agertokiaz gain eta lekukoen begiek ikusten dituzten xehetasunez gain, beti faltako baitzaigu daturen bat, datu bat baino
|
gehiago
ere bai —datu gehienak, alegia—, protagonistak beste begien aurrean berariaz ezkutatzen dituenak, edo jada ezkutaturik dituenak, oharkabean, inkontzientean. Eta datu guztien faltan, justizia objektiboa —Justizia— oximoron ezinezko bat da.
|
|
|
ez genuen asko hitz egin, guztiok ere —uda hartan beranduago iritsi bazinen ere, zu ere gurekin zeundelakoan nago, Damaso— amari begira geundelako, ausaz, hark zer egingo, zer ez egingo; amari begiratu ondoren, aitari, edo izebari, edo Teofilo Mariari, edo zuri —Pagoagakoarekin oker nengoela aitortu nizunetik, beste era batean begiratzen zenidan, abegikorrago bezala, zeure fidakaiztasunean—, edo Maria Bibianari, edo Adari begiratzen nien: guztiei begiratzen nien, beraz, eta guztien begietan igartzen nuen halako kezka bat, beldur atabikotik ere zerbait zuena —edo nik neure barruan sentitzen nuèn beldurraren proiekzioa ote zen zuengan ikusten nuena? —, zerbait baino
|
gehiago
ere bai: horregatik ote geunden, bada, isilik, zeren, guztiok ere buruan geneukàn hitza, amaren egoera definitzen zuena, inork ez baitzuen ahoskatu nahi?; amak erotuta behar baitzuen, horrelako gauzak egiteko...!; hala, bada, gure jarrera hura autodefentsa psikologiko hutsa besterik ez zen, ausaz, zeren, hitza isiltzearekin batera, esperantzari eusten baikenion, maila batean bai bederen, esperantza hura gezur hutsa bazen ere...
|
|
2013
|
|
|
–Bai. Beno, bateron bat
|
gehiago
ere bai.
|
|
|
Ezetz ihardetsi zion Abdel Haqqek buruz, bere erabakiak orduantxe hartzen zituela, bizpahiru segundoko tartean, kanta zirraragarriaren eraginpean: Abdel Haqqek zerbait zekien Al Andalusi buruz, zerbait baino
|
gehiago
ere bai, horretan ibili zen eskolan lehenik eta unibertsitatean gero, baina Al Andalus itsaso baztergabe bat zen, sekula agortzen ez zena, eta gogor ekinen zion aurrerantzean ere gaiari. Abdel Haqqek bazekien Ibn Rushd eta Ibn Sinaren berri; baina ez behar adina, seguru zegoen horretaz?
|
|
|
Erakundeko bi ikerlari arduratu ziren auziaz. Horietako batek kontrako txostena bidali zidan, komandoan ez onartzeko aholkatu zidan, eta eman zizkidan arrazoiak zein baino zein burugabeagoak iruditu zitzaizkidan, zurrumurru batzuen arabera nire emaztearen adiskide mina izan baitzen, adiskide mina baino, zerbait
|
gehiago
ere bai, batzuek diotenez?, idatzi zidan txostenean. Klandestinitatea mundu itxia da eta endogamiko samarra ere bai, baina hortik ezin zitekeen ondorioztatu, berak txostenean egiten zuen bezala, nire emaztearengana gerturatzeko komandoan sartu nahi zuenik.
|
|
|
Capitana n gure galeran baino bi arraun gehiago kontatu nituen saihets bakoitzean. Kanoi bat
|
gehiago
ere bai, brankan. Hango galerianoen jakin minak egin zidan ongi etorri.
|
|
|
–Ene ume maiteena, egin zuen aldarri?, ezin dut beste konturik izan buruan! Hamar mila urtean, eta
|
gehiago
ere bai segurutik! Lord bat izatea adina duzu hori!
|
|
|
–Ez dut ikusten zergatik ez zidan Forster andereak neuri ere esan behar, Lydiari bezala, zioen?, ni bere lagun mina ez izan arren. Lydiak besteko eskubidea daukat gonbidatua izateko, eta
|
gehiago
ere bai, bi urte nagusiago naiz eta.
|
|
|
Ene Bennet jaun maitea, hots egin zuen haren emazteak?, zertan zabiltza? Hara, urteko lauzpabost mila dauka, eta
|
gehiago
ere bai, ziurrena. –Gero, alabari zuzenduz?:
|
|
|
Darcy jaunak ahizparen ezkontza bideratzeko zer egin ote zuen ez jakiteak susmo lauso eta dudatiak sortuak zizkion ordura arte; eta susmo horiei arnasa ematearen beldurrez ibilia zen, hura ontasun froga handiegia baitzen egia izateko; baina, aldi berean, horietan zuzen ibiltzearen ikaraz ere egona zen, orduan obligazioaren mina pairatu behar izango baitzuen. Bada, azkenean, uste horiek goitik eta behera ziren egia, eta
|
gehiago
ere bai! Nahita jarraitu zien hirira izeko osabei, eta halako bilaketa bati lotutako arazo eta gordintasun guztiak bere bizkar hartu; lan horretan beharrezkoa izan zelarik Darcy jaunak higuindu eta mespretxatu behar zuen emakume bati arrenka ibiltzea, eta berak beti gehien saihestu nahi izan zuen gizona ikusi, sarritan ikusi, harekin arrazoitu, haren gogoa bigundu eta azkenean diruz erostea, nor eta gizon hori, haren izena ahoskatze hutsa zigor zitzaiona.
|
|
|
Ezetz ihardetsi zion Abdel Haqqek buruz, bere erabakiak orduantxe hartzen zituela, bizpahiru segundoko tartean, kanta zirraragarriaren eraginpean: Abdel Haqqek zerbait zekien Al Andalusi buruz, zerbait baino
|
gehiago
ere bai, horretan ibili zen eskolan lehenik eta unibertsitatean gero, baina Al Andalus itsaso baztergabe bat zen, sekula agortzen ez zena, eta gogor ekinen zion aurrerantzean ere gaiari. Abdel Haqqek bazekien Ibn Rushd eta Ibn Sinaren berri; baina ez behar adina, seguru zegoen horretaz...
|
|
2014
|
|
|
–Beharbada, zortea izanda, urtebete izan liteke,
|
gehiago
ere bai akaso. Baina gerta liteke hiru hilabete barru hastea endekapen prozesu geldiezina, metastasia hain hedatua egonda?
|
|
2015
|
|
|
–Gauza asko dauzka orduan. Guk baino gehiago, eta akaso beharrezkoak direnak baino
|
gehiago
ere bai. Guttiagorekin bizitzen ikasi behar lukete zenduek, geuk ikasi dugun bezalaxe.
|
|
|
Eulia izurribide izan daiteke eta gaixotasun asko kutsa ditzake, tifusa, disenteria, kolera, antraxa eta agian
|
gehiago
ere bai, hanketako iletxoetan eraman baititzake gaixotasun horiek sortzen dituzten bakterioak.
|
|
|
Ahizpa nagusia izebarenera joan zenetik, berari egokitzen zaio haren parteak eta bereak egitea. Eta
|
gehiago
ere bai: etxea, gerra hasieran erdi hustu bazen ere, oraintxe lehertzeko moduan daukate.
|
|
|
1974 hamasei orrialdeko zuri beltzezko hamaboskaria zen Anaitasuna, eta, Zeruko Argia eta Goiz Argi astekari gipuzkoarrek ez bezala, Bilbon zeukan egoitza. Goiz Argik bezala, tabloide formatua baino apur bat formatu txikiagoa zeukan (baina hark baino zortzi orrialde
|
gehiago
ere bai); horrez gain, Goiz Argin bezala, Anaitasunaren azalean, marrazki bat lagun zuela, editorial gisako testua agertu ohi zen. Barruan, alfabetatze liburuen iragarkien aldamenean (iragarkiok, bide batez esatearren, aldizkari horrek euskara batuaren eta helduen euskalduntze alfabetatzearen alde egiten zuen apustu garbiaren isla grafikoa ziren), sinaturiko iritzi artikulua (batzuetan azalekoaren segida) paratu ohi zuten.
|
|
2016
|
|
|
Emerson izeneko poeta batena omen da esaldia. Poeta eta irakaslea omen zen, eta gauza
|
gehiago
ere bai. Dirudienez, poetak ez dira soilik poeta izaten, eta horregatik uste dut poeta ere izango naizela, nahiz eta orain nobela bat idazten egon.
|
|
|
Mahai inguru haren ondoren, pertsona batzuk bildu ginen, eta Debako batzordearekin jarri ginen harremanetan. Ategorrietako elkarte batean biltzen ginen, Iturrioz dut gogoan, eta jende
|
gehiago
ere bai. Gerora, Ruiz Balerdi margolariak utzitako lokal batean elkartzen ginen, Easo kalean, Larramenditik gertu.
|
|
|
«Lan aparta», Lizardiren hitzetan; «Jatorrizko ereduari hitzez hitz jarraitzeko baino hizkuntzaren arima interpretatzeko presto». Gaztelaniaz idatzi zituen lore horiek 1928ko Euzkadi aldizkarian, eta horiek baino
|
gehiago
ere bai: «Jatorrizkoa ere hobetzen du agian zenbaitetan errepikapenak eta pasarte ilunen batzuk ezabatuz».
|
|
|
Aldaketa soziolinguistiko handia. Eta berritasun
|
gehiago
ere bai: panorama politikoa asko aldatu da urte gutxian, gizartean bertan erroko aldaketak gertatu dira, eta hizkuntzen testuinguruan ere bai.
|
|
2017
|
|
|
Badu, Nick. Eta
|
gehiago
ere bai. Barkatu didazu, baina zuri falta zaizkizun guztiak ditu Samek, eta bozemaileek gogoko dute.
|
|
|
Jende gaztea, baina inor baino kontrolatuagoa, denek ezagutzen baitzaituzte herrian, eta ez daukazu hola eta hola ibiltzerik; horregatik aprobetxatu ohi ditugu horrelako topaketak, herritik aparte parranda koxkorren bat egiteko. Koxkorra baino
|
gehiago
ere bai, ezagutzen baititut bi eguneko batzar horietako batean ligatu duten batzuk ere. Bere ohiko bikoteaz kanpoko norbaitekin ligatu esan nahi dut, baina ez noa izenik ematera, nahikoa maiseaketa baitago bestela ere paperetan, gure erruz ere bai beharbada.
|
|
|
Bada,, super pedo? omen zihoan tipoa, eta agian zerbait
|
gehiago
ere bai?. Barreak.
|
|
|
–Gerra osteko urteetan hazkunde ekonomiko handiko urteak bizi izan zituzten haiek ere. Hori bai, guk ikasteko aukera handiagoak izan ditugu, eta aukera profesional
|
gehiago
ere bai. Globalizaziora ireki da hezkuntza sistema eta kultura arteko komunikazioa handitu egin da, orain oso ohikoa da atzerrian bolada bat pasatzea?.
|
|
2018
|
|
|
Kategoria horiei uko egitean, lesbianak agerian jartzen du kategoria horiek eraikuntza kultural kontingenteak direla, eta matrize heterosexuala, berriz, aurresuposizio isileko baina etengabea. Hortaz, Wittigen ustez esan genezake, bai, «ez da emakume jaiotzen, egin egiten da», baina
|
gehiago
ere bai: «bat ez da eme jaiotzen, egin egiten da; eta are erradikalago:
|
|
|
Unatzek jada 23, txokoko gehienek bezala. Batzuek
|
gehiago
ere bai. Zelako putada behar duen izan hain gazte hiltzea, pentsatu du.
|
|
|
–Diotenez, inork baino urte gehiago eman duzu kartzelan, legeak onartzen duen baino
|
gehiago
ere bai. Hain da larria leporatu zizutena?
|
|
|
Aldundiak bat egiten du haren hitz bakoitzarekin eta badaezpadako espetxeko eskaerarekin. Hark esan bezala, denbora da, hil bi baino
|
gehiago
ere bai, beharbada, hilketa honen muineraino iristeko, eta argi dago arriskutsua dela pertsona hori aske uztea, zaintzapean balitz ere, gizarte arriskua ez ezik, bere seme alaba errukarrientzako arrisku handia baita batez ere, haietako bi alabak direla kontuan izanda. Ikerketa gehiagoren zain gaudelarik ez dugu, hortaz, besterik eransteko.
|
|
|
Eusko Alkartasunan zortedunak izan ginen; garai batean, Iparraldeko intelektualik onenak hurbildu zitzaizkigun: Piarres Xarriton, Manex Pagola, Txomin Peillen, Mixel Labegerieren semea, Eneko, eta
|
gehiago
ere bai; ajuriagerratarrak, adibidez. Julian Ajuriagerrak niri eman zidan babesa EAJren hausturan?. Garai hartan, biziki erakarri zuen Iparraldeko jendea EAren planteamendu berriak, EAJ zaharminduta ikusten baitzuten; atsegin zuten gure jarrera, erradikala eta aldi berean zibilizatua, indarkeriaren kontrakoa eta dezente aurrerakoia.
|
|
2019
|
|
|
Gaur Ixiar Pagoagarekin geratu naiz. Ixiar guretzat beti izan da Pagox, ikastolako irakaslea, tutorea, psikologoa; baina, Moioren zeraren ostetik behintzat, beste zerbait
|
gehiago
ere bai. Esango nuke, helduekin, helduen munduarekin zubi bat izan dela Pagox askorentzat, gazteok entzuteko kapazitatea duen andrea, zuzen mintzatzen zaizuna, epelkeriarik gabe eta zintzotasunez arituko zaizuna.
|
|
|
esaten dio. Emazteaz harrotzen da bere etxeaz, lurrez, aziendaz, aberastasunez harrotzen den bezala, eta
|
gehiago
ere bai batzuetan; emaztearen bitartez adierazten dio munduari zenbat dezakeen: emaztea du neurri, munduan duen partea.
|
|
|
Eta
|
gehiago
ere bai:
|
|
|
Honela esan zion Angela da Folignok imajina bati, Kristo San Frantzisko besoetan hartuta irudikatzen zuen imajina bati, hura begiesten ari zela: . Halaxe estutuko zaitut, eta gorputzeko begiek ikus dezaketen baino askoz
|
gehiago
ere bai[...] Sekula ez zaitut abandonatuko maite banauzu?. Madame Guyonek idatzi zuen:
|
|
|
–Hori guztia eta askoz
|
gehiago
ere bai, eten zion Keplerrek?. Pertsona baten idazkerari tarte batez adi adi erreparatzen badiot, bizia hartzen du eta berba egiten dit, agerian jartzen dizkit pentsamendurik ezkutuenak eta asmorik gordeenak.
|