|
2004
|
|
|
|
gauzen
izenak soinu berriz
|
|
|
" izenak jarriz/ ibili ihardun/ norbere bizikizun/ egunero berriei...,/ egunero estreinatzen ditugun/ uneei/ izen berriak asmatuz" (inpresionista esanen ote diogu?). Poesia hitza da, eta hitza –bere eskuetan–, a)
|
gauzen
izena da lehen lehenik," egunez eguneko/ angelu berriz/ gauzei adi", mundu beti berri bati egokitzeko hitza beti berrituz. Hitza, b) ispilua da, gauzek ematen diguten irudi beti berriaren ispilu.
|
|
|
|
gauzen
izenak soinu berriz
|
|
2008
|
|
|
Begiratu marrazkiei eta esan ikusten dituzun
|
gauzen
izena, baina lu silaba esan gabe: lupa, luma, adreilua, ispilua, mailua.
|
|
|
13 Funtzio jakin bat duten
|
gauzen
izenen zerrenda. Adibidez:
|
|
|
– Marrazkian agertzen diren
|
gauzen
izenak esan behar dituzu, izenaren lehen silaba
|
|
|
– Marrazkian agertzen diren
|
gauzen
izenak esan behar dituzu, izenaren azken silaba
|
|
|
– Marrazkian agertzen diren
|
gauzen
izenak esan behar dituzu, izenaren erdiko silaba
|
|
|
1 Ondorengo marrazkiei begiratu eta ikusten dituzun
|
gauzen
izena esango didazu,, lu, silaba esan gabe:.
|
|
|
2 Ondorengo marrazkiei begiratu eta ikusten dituzun
|
gauzen
izena esango didazu,, ko, silaba esan gabe:
|
|
|
– Marrazkian agertzen diren
|
gauzen
izenak esan behar dituzu, hasieran falta zaien silaba erantsiz. Adibidez:
|
|
|
– Marrazkian agertzen diren
|
gauzen
izenak esan behar dituzu, bukaeran falta zaien
|
|
|
– Marrazkian agertzen diren
|
gauzen
izenak esan behar dituzu, izenaren erdian falta
|
|
|
Dena den, 13 hilabeteko haurren ia% 30ek gauzak ikustean edo hartzean izenak esaten ditu. Ostera, 15 hilabeteko haurren artean% 50 da
|
gauzen
izenak esaten dituena.
|
|
2009
|
|
|
(UBM, 73). . Gauzei izenik ezarri aurreko/ lehen garaitan gara oraindik./ Zazpi urteko izpiritu bizitza/ bizi dugu oraindik(...), ez baitakigu/
|
gauzen
izenik,/ euskaraz gauzen/ izanik? (UBM, 66).
|
|
|
Bilduma hau lau alek osatzen dute: Lotara, Bazkaltzera, Janztera eta Nire urtebetetzea. Argitaratzaileek diotenez,, urtebete inguruko umeak eguneroko
|
gauzen
izenak ezagutzea, da liburuxka hauen helburu behinena.
|
|
2010
|
|
|
JOSE gizon zoragarria zen baina bere arazoak hasi zirenetik ez dirudipertsona bera. Orain ez du ia hitz egiten,
|
gauzen
izena esatea kostatzen zaio, noizbehinka irribarre egiten du eta galdetzen diotenari erantzuten dio, baina denaetengabe errepikatu behar zaio ongi entzuten duen arren. Egoitzan zaintzen dutenlangileak ezagutzea kostatzen zaio, beraiekin urteak daramatzan arren:
|
|
2012
|
|
|
Zeren eta garbi baitago esaten dugun hitz bakoitzak neurri batean gure biriken murrizpena dakarrela higaduraz eta, ondorioz, gure bizitza laburrarazten duela. Beraz, irtenbide bat proposatzen zen, hitzak
|
gauzen
izenak besterik ez direnez, komenigarriagoa izango litzatekeela esan beharreko hura zehatz adierazteko behar beste gauza gizaki guztiek inguruan eramatea. Eta gizakiaren erosotasun eta osasunaren mesedetan asmakizun hura benetan gauzatuko zatekeen, emakumeek, jendaila eta analfabetoekin elkartuta?
|
|
|
Gutxitan azaltzen dira, baina, agertzen badira, goiz tratatu behar dira ondorio larririk ez izateko?. h) Julenek 60 urte ditu eta joan den hilean garun infartu bat izan zuen. Emaztea kontsultara joan da, eta esan digu
|
gauzen
izenak gogoratzea kosta zaiola eta ez duela lehen bezain bizkor erreakzionatzen. Esan diogu oroimena trebatzea ona dela, eta gomendatu diogu egunero jarduerak egitea (kartetan aritu, aldizkaria irakurri, etab.) eta harekin hitz egitea, erantzuteko denbora emanez eta mintza dadin adoretuz.
|
|
2014
|
|
|
|
gauzen
izena jakiteke idazten dut
|
|
|
|
gauzen
izena jakin gabe idazten dut
|
|
|
|
gauzen
izena ez dakidalarik idazten dut
|
|
|
nekizkien
|
gauzen
izenak
|
|
2015
|
|
|
18 Zentauroaren fisiologia eta abarrak sakonki aztertzeko, lehen aipaturiko neurriez gainera, T. ko udalak, inauterietako aurrekontuari zati potolo bat kenduz, hainbat liburu erostea erabaki du, hauexek besteak beste: Aristoteleren Historia animalium, Elianoren Historia de los animales, Plinioren Historia Naturalis, Caristoko Antigonoren eta Teofrastoren liburu bana (oraindik zehaztu gabe), Plutarko eta Harveyren zerbait, Alberto Magnoren De animalibus (26 liburukitan), eta akaso Linneoren Systema Naturae, hark berak esan baitzuen, ongi esan ere, nomina si nescis, perit et cognitio rerum; alegia
|
gauzen
izena ez badakizu, beraiei buruz dakizuna ere desagertu egiten da. Eskaerak internet bidez egingo dira, jakina.
|
|
|
Eskuekin begiratzen dute. Ez dakizkite oraindik
|
gauzen
izenak, baina badakite zerk ziztatzen duen eta zerk busti; gogorra dena biguna denarekin alderatuko dute, lauak eta zimurtsuak bereizi, malguak eta zurrunak antzeman. Labur esateko, materialtasunak sumatu eta bereiziko dituzte.
|
|
|
Zizekek eransten du: " Kultura da benetan haietan sinetsi barik, seriotan hartu barik, praktikatzen ditugun
|
gauzen
izena". Hala izan daiteke, edukia seriotan hartzen ez badugu, edo behintzat lehentasunik ematen ez badiogu.
|
|
2016
|
|
|
Althabe hiltzerako, eta 1911.eko RIEV aldizkarian, Azkuek bere hiztegian ez zekartzanak edota bestelako adierak gehi zekizkienak argitara eman ziren gaika: " Eihera edo errotetako
|
gauzen
izenetarik"," Ehundegiko edo Ehaille lantegiko gauza batzuen izenak", eta" Gauza batzu bertzeren izenetarik". Bihoaz orain segituan sarrera batzuk erakusgarri eta gu guztion irakasgarri:
|
|
2017
|
|
|
Egin du pausorik, eman dio ikaskintza luzean abiatu izanak. Izendatze horrek konpromezu bat dakar,
|
gauzen
izena aurkitutakoan leporatu egin behar zaielako, goseari" gose" ipini behar zaio zintzilik, erailketari" erailketa", desioari" desio". Horrela jarraitu ahal izanen dute hitzek hitz izaten, nahiz jakinaren gainean gauden ezin izanen dutela harririk mugitu.
|
|
2019
|
|
|
|
gauzen
izena
|
|
2021
|
|
|
Gillotina bat kolpe bakoitz eta hamar bururen ebakitzeko (M. Elizanburu). Multzo bateko
|
gauzen
izenari ezartzen zaion hitza, haiek guztiak, baina banaka harturik: Erran herri bakoitza nola den agertzen, Zer Jaun edo nagusik duten ohoratzen (Hiribarren); Hipaka hasi zen, hasperen bakoitzak gorputz guzia inarrosten ziola (J.
|
|
|
Fraseologiak bere oinarrizko abiapuntutik aldarrikatzen du bertsoak bota bezalako kolokazioetan bota aditza sinsematikoa dela, hau da, mugimendua adierazteari utzi eta irudizko sorkuntza adiera" ustekabe" bat hartzen duela, izen klase murritz jakin bateko kideekin elkartzen den kasuetan soil soilik: ahoz esan edo kanta daitezkeen
|
gauzen
izenekin. Bertso izena autosemantikoa da, betiere esangura berari eusten diolako horrelako sintagma murriztuetan ere.
|
|
|
Esana dugu aditzek[+ konkretua] bezalako azpikategorizazio zabal bat aukeratzen dutela batez ere izenak adiera fisikokoak direnean (pilota bota/ #maitasuna bota), baina bestetik esan liteke bertsoak bota bezalakoen kasuan sintaxi urraketarik egon gabe ere izenaren menpe geratzen direla semantikan, bertsoak bota/ besarkada bota/ #laztana bota bezalako irudizko adierak gauzatzen (ez) direnean. Horrela, maila batean edo bestean," ahoz esan edo kantatu" egiten diren
|
gauzen
izenen klase bat dugu" nagusi", baldin eta bota aditzak" abiadura handiz bidali" adiera fisiko horretatik kanpo egingo badu. Kolokazio hauetako bertso bezalako izen oinarriak" autosemantikoak" dira (hots, semantika beregainekoak) (Alonso Ramos 2013, 2017; Martmez Salom 2012) eta bota bezalako aditz kolokatuak" sinsemantikoak" dira, hau da, oinarriaren menpekoak semantikan.
|
|
2022
|
|
|
“Irakaslea eta ikaskideak oso jatorrak dira eta oso giro ona dago. Dagoeneko badakizkit etxeko
|
gauzen
izenak, animaliak, pertsonen ezaugarriak... eta orain ikasten dihardut urteak, agurrak, erosketetako elkarrizketak… Azkenengo hilabeteetan igarri dut asko aurreratu dudala. Orain ulertzen dut elkarrizketak nondik nora doazen.
|
|
2023
|
|
|
Begien lana eta belarriena ez dira gauza bera. Begien lanean, irakurketa da nagusi (irakurtzen hasi aurretik, seinalatuz izendatzea, nonbratzea,
|
gauzen
izenak esatea edo asmatzea, umeek askotan egiten duten bezala; mundua seinalatzen eta irakurtzen hasten dira, testu idatziak irakurtzen hasi baino lehenagotik). Belarriaren kasuan, ordea, zeuk esandako edo inori entzundako hotsen eta oihartzunen identifikatzea (identifikazioaren aurretik, errepika eta entzundakoaren emozioa barneratzea; gero, identifikazioa eta, pixkanaka, mezuaren ulertzea, batik bat konparazioak erabiliz).
|
|
|
Irakurtzen ikasi eta zaborrean zeuden
|
gauzen
izenak jarri genizkien geure buruei.
|