|
2010
|
|
|
Era berean, erabakiak beste sententzia batzuen irmotasuna edo
|
gauza
epaitua errespetatu behar du. Kontrakoak epai bidezko babes eraginkorra urratuko luke92 Gainera, epai bidezko babes eraginkorraren parte da prozesuari bukaera ematen dion sententziaren irmotasuna, eta bere gauza epaituaren ondore edo efektua.
|
|
|
Era berean, erabakiak beste sententzia batzuen irmotasuna edo gauza epaitua errespetatu behar du. Kontrakoak epai bidezko babes eraginkorra urratuko luke92 Gainera, epai bidezko babes eraginkorraren parte da prozesuari bukaera ematen dion sententziaren irmotasuna, eta bere
|
gauza
epaituaren ondore edo efektua. Azkenak ondorengo epaiketetan ebazpenaren ondorio juridikoak errespetatzeko beharra eta erabakitako gatazka berriro epaile aurrera eramateko debekua dakar berekin93.
|
|
|
Akzioak, hobeki, herritarrei Justizia Administrazioaren aurrean aintzatesten zaizkien eskubide multzoak, uziarekin harremanetan jarriz bakarrik du zentzua. ...a, epaile aurrean eskatzeko125 Beraz, denboran lehena akzioa da, auzitegietara sarbidea, eta ondoren, uzia egikaritzea demandan126 Horrela, uzia eta prozesuaren objektua pareka daitezke, prozesu zehatza indibidualizatuz eta gainerako prozesuetatik desberdinduz, eta uzia kontzeptu prozesal asko azaltzeko ezinbesteko elementu bihurtzen da (jurisdikzioa, eskuduntza, prozedura, metaketa, auzibitartea,
|
gauza
epaitua?) 127 Azken horretan sakonduko da ondoren.
|
|
|
intzidente hau ebaztera ordena zibilera joateak betearazpena asko oztopatuko lukeela. Zentzu berean, eta lan organoak ematen duen ebazpenak ondasunaren jabetasunaren gainean
|
gauza
epaiturik sortzen ez duela defendatuz, Ortiz Navacerrada, S., La tercería de dominio según la jurisprudencia última, Actualidad Editorial, Madril, 1995, 22 or. Azken iritzi hori du ere de la Rocha García, E. k, Embargos y tercerías en los procedimientos civiles, penales, laborales, procedimiento de apremio por débitos a la Hacienda Pública y procedimiento de apremio por débitos a la Segur...
|
|
|
Oraindik segurtasun juridiko handiagoa, estatu bateko ordenamendu juridikoaren oinarrizko balioa izan behar duena!? ematen dio herritarrari
|
gauza
epaituaren ondoreak, bere bi alderdietan, formala eta materiala. Bi horien aplikazioaren ondorioz, hiru dira bide jurisdikzionalean lortutako ebazpenari egozten zaizkion gaitasunak.
|
|
|
Hitzez hitz Molina Caballero, M. J. k, La congruencia en los laudos arbitrales, Universidad de Málaga, Malaga, 2002, 31 or. Ezin daiteke ahaztu Montero Aroca, J. rekin,. Cosa juzgada, jurisdicción y tutela judicial?, op.cit.
|
gauza
epaituak jurisdikzioaren esanahia azaltzen duela. Bide horrek behin betiko gatazkei amaiera ematen die.
|
|
|
Hiru motatakoak izan daitezke: subjektiboak, alderdiengan (gaitasun edo legitimazio falta, botereak pairatzen dituen akatsak?) edo epai organoengan (eskuduntzarik eza) gertatzen diren akatsak salatzen dituztenak?, objektiboak (litispendentzia edo auzibitartea, aurreko adiskidetze falta,
|
gauza
epaitua?) edo prozedurari dagozkionak (prozedura desegokitasuna, demandan ematen den hutsune, akats edo ahaztea?). Magistratuak sententzia emateko orduan salbuespen horiek onartzen baditu, jakin dakigunez, lan prozesuan konzentrazio printzipioak eraentzen du,
|
|
|
azpimarratu behar dira: sententziak argitzea eta
|
gauza
epaituaren ondorea edo efektua.
|
|
|
Oraindik garrantzitsuagoa da
|
gauza
epaituaren ondorea deiturikoa. Auzi juridiko orok azken bat izan behar duen ideian oinarrituta, eta segurtasun juridikoaren printzipioaren isla (EKren 9.3 art.), gauza epaituak, lehenbizi, prozesuko alderdientzat eta epai organoarentzat hartan erabakitakoa errespetatzeko betebeharra dakar271, eta bigarrenik, jurisdikzioak jada erabakitako uzi bati buruz beste auzi bat hasteko debekua, non bis in idem delakoaren aplikazio praktikoa da?
|
|
|
Oraindik garrantzitsuagoa da gauza epaituaren ondorea deiturikoa. Auzi juridiko orok azken bat izan behar duen ideian oinarrituta, eta segurtasun juridikoaren printzipioaren isla (EKren 9.3 art.),
|
gauza
epaituak, lehenbizi, prozesuko alderdientzat eta epai organoarentzat hartan erabakitakoa errespetatzeko betebeharra dakar271, eta bigarrenik, jurisdikzioak jada erabakitako uzi bati buruz beste auzi bat hasteko debekua, non bis in idem delakoaren aplikazio praktikoa da, eta ondorengo prozesuek gauza epaituarekin bukatutakoa errespetatu beharra (PZLren 222 art.) 272 dakar.
|
|
|
Auzi juridiko orok azken bat izan behar duen ideian oinarrituta, eta segurtasun juridikoaren printzipioaren isla (EKren 9.3 art.), gauza epaituak, lehenbizi, prozesuko alderdientzat eta epai organoarentzat hartan erabakitakoa errespetatzeko betebeharra dakar271, eta bigarrenik, jurisdikzioak jada erabakitako uzi bati buruz beste auzi bat hasteko debekua, non bis in idem delakoaren aplikazio praktikoa da? eta ondorengo prozesuek
|
gauza
epaituarekin bukatutakoa errespetatu beharra (PZLren 222 art.) 272 dakar.
|
|
|
Gauza epaitu formala delakoa da. Sententzia batek
|
gauza
epaitu formalaren ondorea sortzen du irmo bihurtzen denean. Gogoratu irmoak direla helegiterik onartzen ez duten sententziak, bai legeak helegiterik aurreikusten ez duelako, bai aurreikusita egon arren horiek jartzeko epea agortuta delako.
|
|
|
Hau
|
gauza
epaitu materiala delakoa da. Erraz atzeman daitekeenez, bere ondoreak prozesutik at doaz, haren mugak gainditzen ditu eta beste prozesu batzuetan eragina du.
|
|
|
Normalean sententzia hau adierazpenezkoa da, baita arauemaile deitua?, eta lege batean edo hitzarmen kolektibo batean jasotako arauren bat edo batzuk interpretatzen ditu, eta haren ondoreak interpretatutako arauaren eraginpeko langile guztietara hedatzen dira. ...olektiboaren eraginpeko langileek kasuan kasuko akzio indibidualak egikaritu dituzte323 Beste kasu batzuetan, gutxienetan, gatazka enpresen praktikei edo langile talde baten betebeharrari buruzkoa denean, sententzia kondenazkoa izango da, zuzenean exekutagarria (LPLren 301 art.) 324 Edonola ere, sententzia irmoak gai beraren gainean ebazteke dauden prozesu indibidualen edo aurkez daitezkeenen gain
|
gauza
epaituaren ondorea izango du325.
|
|
|
Horregatik, Blasco Pellicer, A. k,. En torno al contenido y eficacia de las sentencias en procesos de conflicto colectivo?, Tribuna Social (Revista de Seguridad Social y Laboral), 1999/ 97 zk., matizatu egiten du ez dela sententziaren betearazpen zuzena ematen,
|
gauza
epaitu materialaren berehalako aplikagarritasuna baino. Nahiz eta auzialdian emanikoa izan eta bere kontra helegite bat jarrita egon, sententzia hori oinarritzat hartuz, hartatik eratortzen diren ondorio indibidualak eskatuz prozesu indibidualak tartera daitezke.
|
|
|
Aurrerago esan den bezala, impugnazioaz zentzu zabalenean mintzatzean, irmoak diren eta
|
gauza
epaituaren ondorea duten sententzien (PZLren 207 art.), eta beraz, printzipioz, aldaezinak diren ebazpenen eremua ukitzen da. Salbuespenezko kasuetan egonik, legeak gauza epaitua erasotzeko bi baliabide besterik ez du aurreikusten:
|
|
|
Aurrerago esan den bezala, impugnazioaz zentzu zabalenean mintzatzean, irmoak diren eta gauza epaituaren ondorea duten sententzien (PZLren 207 art.), eta beraz, printzipioz, aldaezinak diren ebazpenen eremua ukitzen da. Salbuespenezko kasuetan egonik, legeak
|
gauza
epaitua erasotzeko bi baliabide besterik ez du aurreikusten: berrikuspen errekurtsoa eta entzunaldia demandatu errebeldeari374 Biak aztertuko dira ondoren.
|
|
|
Gauza epaitua sortzen da, prozesua segurtasun juridikoz hornituz eta legeen errespetua ziurtatuz. Horrela mantentzen dute Cordón Moreno, F. k, Introducción al Derecho Procesal, Eunsa, Iruñea 1994, 51 or. eta Ortells Ramos, M. k, Introducción al Derecho Procesal, Comares, Granada 1999, 72 or. Inolako zalantza izpirik gabe Montero Aroca, J. k. Cosa juzgada, jurisdicción y tutela judicial?, Derecho Privado y Constitución, 1996/ 8 zk,
|
gauza
epaituak jurisdikzioa zuritzen duela, ziurtasun juridikoz jantziz, mantentzen du.
|
|
|
KAE 159/ 1987, urriaren 26koa, KAE 171/ 1991, irailaren 16koa, KAE 204/ 1991, azaroaren 30ekoa, KAE 179/ 1999, urriaren 11koa eta KAE 54/ 2000, otsailaren 28koa. Beraz,
|
gauza
epaitua, Martínez Rodríguez, F. k,. La eficacia jurídica de la sentencia colectiva y los procesos individuales sobre idéntico objeto (Comentario a la Sentencia del Tribunal Constitucional 3/ 1994, de 17 de enero)?, Relaciones Laborales, 1994/ 1 bol., adierazten duen legez, ziurtasun eta bake juridikoa gordetzea helburu duen erakundea da. Ferreres Comella, V. ren,. El tratamiento procesal de la cosa juzgada en la reciente jurisprudencia española?, Justicia 1990/ 4 zk., esanetan, gauza epaituaren oinarria prozesua bera da; izan ere, prozesua eraginkorra izateko derrigorrezkoa baita epaileen pronuntziamenduak memento batetik aurrera aurkaezinak izatea.
|
|
|
Beraz, gauza epaitua, Martínez Rodríguez, F. k,. La eficacia jurídica de la sentencia colectiva y los procesos individuales sobre idéntico objeto (Comentario a la Sentencia del Tribunal Constitucional 3/ 1994, de 17 de enero)?, Relaciones Laborales, 1994/ 1 bol., adierazten duen legez, ziurtasun eta bake juridikoa gordetzea helburu duen erakundea da. Ferreres Comella, V. ren,. El tratamiento procesal de la cosa juzgada en la reciente jurisprudencia española?, Justicia 1990/ 4 zk., esanetan,
|
gauza
epaituaren oinarria prozesua bera da; izan ere, prozesua eraginkorra izateko derrigorrezkoa baita epaileen pronuntziamenduak memento batetik aurrera aurkaezinak izatea. Ideia bera garatzen dute Montero Aroca, J. k,. Cosa juzgada, jurisdicción y tutela judicial?, op.cit., eta Cachón Villar, P. k,. La excepción de la cosa juzgada en el proceso laboral?, Revista General de Derecho, 1997/ 634 zk.
|
|
2011
|
|
|
Bakarrik onartzen da errekonbentzioa jartzea
|
gauza
epaituaren ondorearekin bukatzen duten hitzezko epaiketetan. Kasu hauetan, demandatuak demandatzaileak bere kontra uzi bat jarriz martxan ipinitako prozedura aprobetxatzen du berak haren kontra daukan beste uzi bat jartzeko.
|
|
|
Kasu honetan demandatzailea atzera egintzat jota, hark nahi izanez gero, uzi berdina beste epaiketa batean aurkeztu ahal izango du. Alderantziz, demandatzailea agertzen ez bada eta demandatuak bake epaileari kasua ebazteko eskatzen badio, hark ematen duen sententziak
|
gauza
epaituaren ondorea izango du, eta ondorioz, demandatzaileak ezin izango du berriro uzi berdina epaiketa batera eraman, betirako erabakita egongo delako.
|
|
2012
|
|
|
Azken hipotesi horretan, ez da posible auzitegietara jotzea judizioz kanpoko ebazpenaren beharrezko betearazpena lortzeko, ebazpen hori ez baita betearazpena lotuta daraman titulu bat; hasieratik, ezarri da deklarazioko prozedura bat, berme guztiekin. Bukatzeko esan beharra dago, kontrol organoaren ebazpenek
|
gauza
epaituaren eraginkortasuna ez duten arren, horiek kondenatzaileak badira eta demandatuak bere edukia betetzen badu, ondorengo kondena epai bat galaraziko dutela, interesdunaren interesa prozesuz kanpo bete baita eta konkurrentzia ordenaren urratzea ere desagertu baita.
|